اشکان نظری: ارکستر به دلایل غیر قانونی تعطیل شده است/ علی صفدری: راه برای شکایت باز است

به گزارش خبرنگار ایلنا، کم و کیف موسیقی هر شهر و استان را بر اساس تعداد ارکسترها و گروه‌ها، و نحوه و کیفیت فعالیت آنها مورد ارزیابی قرار می‌دهند. شهر پاوه واقع در استان کرمانشاه یکی از شهرهایی است که موسیقی غنی دارد و موزیسین‌های زیادی را در خود جای داده و بارزترین اتفاق رخ داده در این شهر تاسیس ارکستر «فیلارمونیک» پاوه است که البته مدتی‌ست با وجود داشتن مجوزهای قانونی، به دستور رییس اداره ارشاد فعالیت‌هایش متوقف شده.

اشکان نظری (موسس، سرپرست و رهبر ارکستر فیلارمونیک پاوه) که از وجود استادانی چون جلال ذولفنون و داریوش طلایی بهره برده، تحصیلکرده‌ی موسیقی در دانشکده هنرهای زیبای تهران است و در مقطع کارشناسی ارشد «اتنوموزیکولوژی» خوانده. او طی گفتگو با ایلنا در رابطه با عدم همکاری اداره ارشاد و جلوگیری از فعالیت‌های قانونی ارکسترش توضیحاتی ارائه کرد.

ارکستر «فیلارمونیک» پاوه را چه زمانی تاسیس کردید؟ و آیا در آن مقطع روال اداری را برای فعالیت‌های قانونی طی کرده بودید؟ 

پنج سال قبل؛ یعنی سال نود و شش بود که ارکستر فیلارمونیک را تاسیس کردیم و در همان زمان مجوز آن را از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمانشاه دریافت کردیم و معاون مدیرکل آن را به ما ارائه کرد. از انجمن موسیقی استان هم مجوز گرفتیم و در ادامه هم با هزینه شخصی و دریافت چند وام فعالیت خود را آغاز کردیم.  وسائل مورد نیاز را هم خودمان خریدیم؛ از قبیل پایه نت‌ها، پایه سنتورها و صندلی‌ها. باید بگوییم برای خرید وسائل مذکور در سال نود و شش حدود صدمیلیون تومان هزینه کردیم. 

تمرینات کجا انجام می شد؟

مکانی که برای تمرین در اختیارمان بود یکی از اتاق‌های بزرگ مجتمع فرهنگی هنری اداره ارشاد شهر پاوه است. البته این اتاق یک مکان مخروبه و بی‌استفاده بود که چندین سال درش باز نشده بود. این اتاق فضای بسیار نامناسبی داشت که خودمان با هزینه شخصی آنجا را بازسازی کردیم که البته این بازسازی اتفاق کوچک و محدود به چند مورد جزیی نبود. ما دیوارکشی کردیم و حتی سرویس بهداشتی را خودمان ساختیم و برق هم نداشت که برق کشی کردیم و کارهای مربوط به لوله‌کشی را هم انجام دادیم. کف را هم موکت کردیم و رنگ‌کاری هم با خودمان بود. همه این کارها را با هزینه شخصی انجام دادیم تا در نهایت برای تمرین فضای مناسبی در اختیار داشته باشیم. 

اتاق تمرین مجتمع فرهنگی اداره ارشاد پاوه پیش از مرمت توسط ارکستر «فیلارمونیک» پاوه

مسئولان ارشاد تا چه حد با شما همراه بودند؟

در آن مقطع آقای هدایت محمودی رییس اداره ارشاد پاوه بود. ایشان فردی بسیار فرهنگی بود و از ما به خوبی حمایت می‌کردند. در ادامه هم روال فعالیت ما ادامه داشت و تمرین می‌کردیم و حتی دوبار در شهر پاوه به اجرای برنامه پرداختیم. ما به بهترین مرحله آمادگی رسیده بودیم و داشتیم نتیجه زحماتمان را می‌دیدیم که متاسفانه با پاندمی و محدودیت‌ها مواجه شدیم. آغاز بحران کرونا تقریبا با تغییر رییس ارشاد همزمان شد و طی این اتفاق آقای هدایت محمودی عوض شدند و آقای محمدزاده از شهر روانسر یا جوانرود جای ایشان آمد. در ادامه ما به خاطر اوج‌گیری کرونا، حدود پنج، شش ماهی به اداره ارشاد و محل تمرینمان نرفتیم و اطلاعی هم از رییس جدید نداشتیم و حتی ایشان را ندیده بودیم.

اتاق تمرین مجتمع فرهنگی اداره ارشاد پاوه پس از مرمت توسط ارکستر «فیلارمونیک» پاوه

در ادامه چه چالش‌هایی فعالیت‌های ارکستر «فیلارمونیک» را مختل کرد و آنرا به تعطیلی کشاند؟

من و اعضای ارکستر، پس از شش ماه‌ عدم تمرین و بی‌خبری یک روز تصمیم گرفتیم تمرینات‌مان را با رعایت فاصله‌گذاری و به‌کارگیری دستورالعمل‌های بهداشتی شروع کنیم. این اتفاق افتاد و پس از چند ماه یک روز تمرین گذاشتیم. فردای همان روز از اداره ارشاد با من تماس گرفتند و گفتند رییس جدید آقای محمدزاده گفته این افراد حق ندارند به مجتمع فرهنگی هنری ارشاد پاوه بیایند و تمرین کنند. دلیلشان هم این بود که ما مجوز نداریم و فعالیتمان غیرقانونی است و حق تمرین کردن هم نداریم! در ادامه من با آقای محمدزاده تماس گرفتم و پرسیدم ماجرا از چه قرار است و ارکستر فیلارمونیک چرا حق تمرین کردن ندارد؟ که ایشان گفتند شما مجوز ندارید و من توضیح دادم و گفتم هم مجوز انجمن موسیقی داریم و هم مجوز ارشاد را با امضای معاون مدیرکل ارشاد استان کرمانشاه دریافت کرده‌ایم و مدارکش هم موجود است. در ادامه هم ایشان گفت شما باید ثبت شرکت‌ها شوید! واقعا ارکستر  هیچ ربطی به ثبت شرکت ندارد! بر اساس کدام قوانین باید ارکستر «فیلارمونیک» به عنوان شرکت ثبت شود؟!

مجوزهای اخذ شده توسط ارکستر «فیلارمونیک» پاوه برای فعالیت‌های قانونی 

این قضیه دقیقا مربوط به چه زمانی است؟ 

این اتفاق‌ها مربوط به تابستان دو سال پیش است. آخرین حرف رییس ارشاد پاوه این بود که گفتند به دلیل اینکه درگیر کرونا هستیم شما نمی‌توانید تمرین کنید. ما هم می‌پذیریم و گفتیم خلاف قانون‌های وضع شده عمل نمی‌کنیم. همان مقطع بود که به فرمانداری پاوه و ستاد کرونای شهرستان رفتم و مجوز تمرین با رعایت پروتکل‌های بهداشتی را دریافت کردم، اما به دلیل برخورد آقای محمدزاده ترجیح دادیم تمرین نکنیم که مشکل و حاشیه‌ای ایجاد نشود. چند روز از این ماجرا گذشته بود که از اداره کل ارشاد کرمانشاه تماس گرفتند و بالحنی بدی گفتند که مجوز تمرین ندارید و من هم در پاسخ گفتم همه مجوزها موجود است.

بعدا فهمیدم نه فقط ارکستر ما بلکه برای خیلی دیگر از انجمن‌های فرهنگی هنری پاوه (که تعدادشان هم زیاد است) مشکلاتی ایجاد شده. در ادامه این رفتارها خیلی از انجمن‌ها معترض شده بودند و یادم هست خیلی از دوستان فعال در انجمن‌ها، خدمت مدیرکل ارشاد استان رفته بودند و اعتراض خود را مطرح نموده بودند. متاسفانه اعتراض‌ها به جایی نرسید. حتی به فرمانداری شهرمان هم رفتیم، اما نتیجه‌ای حاصل نشد و آقای محمدزاده هم تهدید کرده بودند که تابلوها را برمی‌دارند؛ منظور تابلوی ارکستر فیلارمونیک، تابلوی سینما، «خانه دف» و باقی آن‌ها بود که به اعتقاد ایشان فعالیت‌های‌شان بدون مجوز بوده است. در حالی که مجوزهای لازم برای فعالیت دریافت کرده بودیم. ما با این اقدام مخالفت کردیم و گفتیم آن تابلوها نمادهای فرهنگی شهرمان هستند. تا اینکه چند روز پیش شنیدیم تمام تابلوها را کنده‌اند!

مسئولان انجمن موسیقی کرمانشاه در جریان اتفاقات رخ داده هستند؟ 

درصدد این هستیم که نامه‌ای به انجمن موسیقی کرمانشاه بنویسم. حداقل انتظاری که از انجمن داریم این است که از ما حمایت کنند؛ زیرا این تشکل اولین مکان قانونی بوده که به ارکستر پاوه مجوز داده است. کمترین اتفاق این است که انجمن نسبت به اتفاقات رخ داده واکنش نشان دهد و از مجوزی که خودش صادر کرده، دفاع کند. 

جدا از همه مشکلات ایجاد شده که درباره‌شان توضیح دادید از عملکرد ارکستر «فیلارمونیک» بگویید.

ما آن زمان که تمرین می‌کردیم به مرحله‌ای رسیده بودیم که ۹ آهنگ را به صورت کامل آماده کردیم که آهنگساز اغلب آن‌ها خودم بوده‌ام و چندتای دیگر آثار فولکلور بودند که آن‌ها را برای ارکستر تنظیم کرده بودم. به اضافه اینکه برای دو اتفاق مهم آمادگی کامل داشتیم. یکی از آن‌ها برگزاری کنسرت در پاوه و شهرهای دیگر بود. از طرفی، قصدمان این بود با اخذ مجوز به تولید آلبومی بپردازیم و اتفاقا در یکی از استودیوهای شهر کرمانشاه ضبط کارها را هم شروع کردیم که این بخش از فعالیت‌هایمان هم متوقف شد. موضوع جدی دیگری هم بود که خیلی پیگیرش بودم. قرار بود برای علاقمندان موسیقی شهرمان در محل ارکستر، یک کتابخانه تخصصی موسیقی تاسیس کنیم و اتفاقا مدیرکل ارشاد وقت طی جلسه‌ای که در فرمانداری پاوه برگزار شد، برای همکاری به ما قول رسمی دادند. متاسفانه این پروژه هم نیمه کاره ماند و بودجه برای به سرانجام رساندش کم بود. من حتی تعدادی از کتاب‌ها را خریده بودم و هنوز آن‌ها را دارم. مدیرکل ارشاد وقت هم، قول دادند برای تاسیس کتابخانه سی میلیون تومان به ما وام بدهند که این اتفاق هم نیفتاد و مدیر مربوطه جایش را به دیگری داد.

اگر ناگفته‌ای مانده درباره‌اش توضیح دهید.

ما با تاسیس ارکستر فیلارمونیک یک فضای جدی موسیقایی در پاوه ایجاد کرده بودیم. در این ارکستر نوجوان‌ها و جوان‌ها با تعدادی حددو چهل نفر حضور داشتند. این افراد از طرفی هم آموزش موسیقی می‌دیدند و هم در فضایی جدی فعالیت‌های موسیقایی داشتند. قاعدتا این رویه در آینده حرفه‌ای آن‌ها تاثیر مثبت و مهمی داشت. با توجه به فضایی که بیکاری در شهرهای غربی کشور ایجاد کرده، نوجوانان و جوانان عضو ارکستر از آسیب‌های جدی اجتماعی در امان می‌ماندند. کلا اگر ارکستر فیلارمونیک فعالیت‌های خودش را ادامه دهد به لحاظ علمی، هنری و اجتماعی تاثیرات مثبتی را ایجاد خواهد کرد. و در پایان از مسئولان می‌خواهم به مشکل ما رسیدگی کنند زیرا ارکستر «فیلارمونیک» با سختی‌های بسیار تشکیل شد و روالی قانونی را پیش گرفت اما به دلایل غیر قانونی فعالیتش مختل شده است. 

صحبتهای مدیرکل اداره ارشاد استان کرمانشاه در رابطه با ممنوعیت فعالیت ارکستر «فیلارمونیک» پاوه

در ادامه اتفاقات رخ داده و توضیحات اشکان نظری، علی صفدری (مدیرکل اداره ارشاد استان کرمانشاه ) در رابطه با نحوه صدور مجوز فعالیت گروه‌ها در استان کرمانشاه و شهرستان‌های تابعه با ایلنا گفتگو کرد. او طی توضیحاتش، مجوزهای صادر شده توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمانشاه، انجمن نمایش استان کرمانشاه و فرمانداری پاوه را فاقد اعتبار دانست.

مدیرکل اداره ارشاد استان کرمانشاه در ابتدای صحبت‌هایش گفت: در رابطه با تاسیس و فعالیت ارکستر «فیلارمونیک» پاوه جواب کلی‌ام این است که دوستان مجوز ندارند؛ و این موضوع را من به عنوان مدیرکل ارشاد استان کرمانشاه به شما می‌گویم.

معاون ارشاد حق دادن مجوز ندارد

او در واکنش به این موضوع که ارکستر «فیلارمونیک» پاوه مجوزی را با امضای مظفر تیموری (معاون هنری و سینمایی وقت اداره ارشاد استان کرمانشاه) جهت فعالیت‌های قانونی در اختیار دارد، گفت: اگر معاون وقت ارشاد استان به آن‌ها کاغذی را با امضاء ارائه کرده، آن کاغذ مجوز محسوب نمی‌شود. اصلا معاون ارشاد حق مجوز دادن ندارد و آن‌هایی که تصوری جز این دارند بهتر است قانون را مرور کنند.

صفدری در پاسخ به این سوال که سرپرست ارکستر «فیلارمونیک» پاوه علاوه بر مجوز ارشاد کرمانشاه، مجوزهای دیگری از دیگر نهادها دریافت کرده، گفت: اگر من مدیرکل ارشاد استان کرمانشاه هستم به شما می‌گویم ارکستر «فیلارمونیک» فاقد مجوز است و آنها که غیر از این می‌گویند از روال اداری و حقوقی بی‌خبرند! برگه‌های مذکور در قالب چند خط، خطاب به مسئول ارکستر گفته پیرو اینکه شما نماینده هستی به شما اجازه داده می‌شود، در شهرستان پاوه فعالیت کنید و این به معنای مجوز نیست.

مدیرکل اداره ارشاد استان کرمانشاه در پاسخ به این سوال که آیا مدیران ارشاد شهرهای استان به لحاظ قانونی حق دادن مجوز به ارکسترها و گروه‌ها را دارند یا خیر، اذعان داشت: خیر مدیر ارشاد شهرستان حق ارائه مجوز ندارد و تنها مدیرکل ارشاد استان یا وزارتخانه می‌تواند در رابطه با فعالیت ارکسترها مجوز صادر کند.

مجوز دادن به ارکسترها از نظر قانونی به ارشاد واگذار نشده

علی صفدری گفت: وقتی فردی می‌گوید که اداره ارشاد باید به ارکستری مجوز دهد، به این معناست که قواعد و قوانین را نخوانده است. اداره ارشاد مجوز فعالیت ارکسترها را نمی‌دهد و متولی این کار نیست به این دلیل که چنین کاری از نظر قانونی به ما واگذار نشده است. ما به موسسه‌ها و آموزشگاه‌ها مجوز می‌دهیم و اگر کسی بخواهد اجرای صحنه‌ای داشته باشد از ارشاد مجوز دریافت می‌کند و ارکستر «فیلارمونیک» پاوه در هیچ‌کدام از ردیف‌های مذکور قرار نمی‌گیرند. دوستان ارکستر «فیلارمونیک» پنج سال پیش روندی را رفته‌اند که غیرقانونی بوده است. من دو، سه ماه است که مدیرکل ارشاد استان شده‌ام و برخی از همکاران من در دوره‌های گذشته خطا کرده‌اند. من به دوستان گفته‌ام نباید کاغذها را امضاء می‌کرده‌اید و حق انجام چنین کاری را نداشته‌اید.

وی افزود: نه فقط رییس اداره‌های ارشاد حق صدور مجوز ندارند بلکه هیچکدام از معاون‌ها فاقد چنین اختیاری هستند و اجازه ندارند مجوزی را امضا کنند. اگر موسسه‌ای تک‌منظوره باشد، مدیرکل ارشاد مجوز آن را پس از طی شدن روال قانونی امضاء می‌کند و اگر آن موسسه چند منظوره باشد این وزارتخانه است که باید مجوز آن را امضاء کند.

رییس انجمن موسیقی استان «مدیرکل ارشاد» است

مدیرکل اداره ارشاد استان کرمانشاه در ادامه در پاسخ به این سوال که انجمن موسیقی استان‌ها و شهرستان‌ها برای ارائه مجوزها تا چه حد صلاحیت قانونی دارند، گفت: به آن دوستانی که می‌گویند از انجمن مجوز گرفته‌اند باید بگویم؛ انجمن موسیقی نهایتا نماینده دارد نه دفتر نمایندگی! یعنی انتخاباتی در شهر مربوطه اتفاق می‌افتد که یک فرد به عنوان نماینده انجمن موسیقی انتخاب می‌شود و رییس انجمن موسیقی استان می‌شود مدیرکل و نه شخص دیگر!

ارکستر «فیلارمونیک» مجوز موسسه یا آموزشگاه بگیرد تا فعالیتش قانونی باشد

صفدری در پاسخ به این سوال که سرپرست ارکستر «فیلارمونیک» برای حل مشکلات و از سر گیری فعالیت‌های آن باید چه مجوزی دریافت کند، بیان کرد: من از دوستان ارکستر خواسته‌ام بروند مجوز آموزشگاه موسیقی یا موسسه تک منظوره یا چندمنظوره دریافت کنند تا بتوانند فعالیت قانونی داشته باشند و ما هم کمکشان می‌کنیم.

او در رابطه با اینکه محمدزاده (رییس اداره ارشاد پاوه) تابلوی نصب شده ارکستر «فیلارمونیک» را از سر در اتاق در مجتمع فرهنگی هنری ارشاد پایین آورده هم گفت: اینکه تابلویی عریض و طویل با عنوان «ارکستر» بر دیوار نصب شود؛ نسبتش با ارشاد، نسبتی تعریف شده نیست. امکان دارد شهرداری بتواند در این زمینه کاری کند یا مجموعه‌ای چنین اتفاقی را رقم بزند.

فعالیت‌های فرهنگی هنری در پاوه تعطیل نشده

صفدری افزود: ما حتی به عوامل ارکستر «فیلارمونیک» گفتیم بروید با وزارتخانه نامه‌نگاری کنید؛ بلکه برای در اختیار داشتن فضای تمرین، اتفاقی بیفتد. و اگر به ما اجازه داده شود، همکاری خواهیم کرد.

مدیرکل ارشاد استان کرمانشاه در رابطه با تعطیلی برخی فعالیت‌های فرهنگی و هنری در شهر پاوه طی روزها و هفته‌های اخیر نیز گفت: این خبر کذب است و صحت ندارد و هرکس بر این اتفاق تاکید می‌کند در حال ایجاد جو روانی است. مگر کسی می‌تواند یا جرات این را دارد که بگوید فعالیت‌ها تعطیل شود؟! همین الان تئاتری در پاوه روی صحنه می‌رود و متقاضیان برای آموزش رایگان در حوزه عکاسی و فیلم هم ثبت‌نام کرده‌اند.

 مدیران قبلی خطا کرده‌اند

علی صفدری درباره این موضوع که اعضای ارکستر «فیلارمونیک» پاوه با اجازه و هماهنگی با مسئولان ارشاد به تعمیر و بازسازی اتاقی واقع در مجتمع فرهنگی ارشاد اقدام کرده‌اند نیز، اینگونه توضیح داد: در کل ارکستر «فیلارمونیک» مجوز درستی که طبق قانون باشد، ندارد. اگر اتاق تمرین گرفته‌اند به این معناست که مدیران قبلی خطا کرده‌اند! آیا اگر فردی برگه‌ای از رییس یک شهرستان داشته باشد، اجازه دارد بیاید و در یک مکان دولتی بنشیند و در حیاط اداره‌ای دولتی دیوار بکشد و درب آن را قفل کند؟ این کار قانونی نیست. اموال دولتی طبق قانون نباید در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد و در این زمینه ضوابطی وجود دارد. اگر قرار باشد اموال دولتی در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد، این ضابطه از طریق مزایده و فراخوان باید در دستور کار قرار بگیرد. مورد دیگر اینکه کسانی می‌توانند در این فراخوان و مزایده شرکت کنند که دارای مجوز موسسه یا آموزشگاه باشند.

اتاقی که ارکستر «فیلارمونیک» در اختیار گرفته تنها نگارخانه پاوه است

وی در توضیحات بیشتر گفت: اتاقی که اعضای ارکستر «فیلارمونیک» آن را گرفته‌اند نگارخانه است. مردم پاوه به دلیل اینکه نگارخانه توسط گروه ارکستر اشغال شده چندین سال است نمی‌توانند نمایشگاه عکس، تذهیب، خوشنویسی یا نقاشی برگزار کنند که به واسطه این اتفاق در صندوق اعتباری هنر عضو شوند. آن‌ها از این امکان محروم شده‌اند! چرا؟ چون عده‌ای سه سال است در این مکان هستند. دوستان می‌گویند هزینه کرده‌ایم. در حالی که شهر پاوه با عظمت چند ده هزارنفری یک نگارخانه دارد و دوستان آن را برداشته‌اند و دیوار کشیده‌اند و برایش سرویس بهداشتی ساخته‌اند. آنجا که مال ارکستر و این کارها نیست بلکه مکانی دولتی است. اینکه فردی به خوبی تار می‌زند یا صدای خوبی دارد دلیلی بر این نیست که مکانی در دولتی بگیرد و بگوید آقا ما هنرمند هستیم و می‌خواهیم کاری انجام دهیم.

عوامل ارکستر «فیلارمونیک» می‌توانند شکایت کنند

او افزود: عوامل ارکستر «فیلارمونیک» پذیرفته‌اند که فعالیتشان غیرقانونی است و حالا برای چه ناراحتند؟! آنها چند سال پیش گول خورده‌اند و من هم در پاسخ گفته‌ام زمانی که گول خورده‌اید راهی وجود دارد و بروید شکایت کنید و بگویید فلان شخص در سال نود و شش مدیرکل بوده و دیگری معاون یا رییس اداره بوده و ما را گول زده است. اما این منطقی نیست که خطایی در دوران قبلی رخ داده و در دوران مدیریت من هم ادامه پیدا کند.

هیچ مشکلی برای برگزاری کنسرت در کرمانشاه وجود ندارد

مدیرکل ارشاد استان کرمانشاه در رابطه با برگزاری کنسرت‌های موسیقی در کرمانشاه که گفته می‌شد محدود به فضای باز هتل لاله بیستون است، گفت: هیچ مشکل و محدودیتی در زمینه برگزاری کنسرت‌ها در کرمانشاه وجود ندارد و هرکس متقاضی باشد باید درخواست دهد و روال قانونی را طی کند تا در نهایت کنسرتش برگزار شود.