در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
آرامگاه مرموز لائودیسه از خاک بیرون آمد/ اشیاء و تابوت در دوره ناصری خارج شدند/ تپه نقاره‌چی ظرفیت تبدیل شدن به پارک باستان‌شناسی را دارد
سرپرست هیأت باستان‌شناسی فصل دوم کاوش «تپه نقاره‌چی» با اشاره به بیرون آمدن آرامگاه دوره سلوکیان از دل خاک، گفت: بخش‌هایی از اشیاء و تابوت این مقبره در دوره ناصرالدین شاه خارج شده و ما فقط با تومولوس باقی مانده از دوره سلوکیان روبه رو هستیم و نشانی از متوفا نیست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در زمان داریوش سوم هخامنشی جنگی بین ایران و یونان رخ داد. بعد از این جنگ که حدود ۲۳۰۰ سال پیش اتفاق افتاد، سلوکیان بر ایران مسلط شدند. در زمان پادشاهی آنتیخوس سوم، نهاوند تبدیل به یکی از شهرهای مهم این پادشاهی شد تا جایی که وی معبدی به نام «لائودیسه» را در آن ساخت و مردم را به پرستش آن دعوت کرد.
بر اساس شواهد تاریخی از دوره سلوکیان، اسامی شهرهایی از جمله آنتوخیه، الکساندریا، آپولو و لائودیسه برجا مانده که اکنون از آن‌ها چیزی جز نام در دست نداریم. اما می‌دانیم که لائودیسه همان نهاوند کنونی است و با توجه به اهمیت این شهر، باستان‌شناسان به دنبال کشف گورستان آن بودند.
با توجه به اهمیت نهاوند و یافته‌هایی که از دوره ناصری برایمان باقی مانده، باستان‌شناسان بر آن شدند تا کاوش در تپه نقاره‌چی نهاوند را پس از دوسال توقف از سر گیرند. در نتیجه‌ی این کاوش اولین آرامگاه یونانی در ایران بدست آمد. با توجه به اهمیت نهاوند در دوران سلوکیان، این احتمال وجود دارد که مقبره کشف شده متعلق به یکی از ساتراپ‌های (حاکمان) سلوکی باشد. البته از آنجا که در دوره قاجار و حکومت ناصرالدین شاه این مقبره باز و ادوات و اشیاء داخلی آن خارج شده‌اند، جز معماری، اشیاء باستانی برای شناسایی این مقبره وجود ندارد.
محسن جانجان (سرپرست هیأت باستان‌شناسی فصل دوم کاوش «تپه نقاره‌چی») با اشاره به پایان فصل کاوش در این محوطه گفت: این فصل از کاوش از اوایل اردیبهشت آغاز و تا ۱۵ خردادماه سال جاری ادامه داشت. باتوجه به بررسی‌هایی که انجام داده بودیم، می‌دانستیم که محوطه‌ای مهم از دوره سلوکیان است و استاد رهبر نیز در دو سال قبل کاوش‌هایی در این محوطه داشت. در حوزه باستان‌شناسی همواره این احتمال داده می‌شد که در ایران تومولوس هم وجود داشته باشد که این احتمال بعد از گذشت سده‌های متعدد، بالاخره به واقعیت پیوست. تومولوس، نوعی از معماری با راهرو طولانی است که به محوطه‌ای مقبره‌ای مدور ختم می‌شود.
به گفته جانجان، پی این مقبره از سنگ‌های قلوه‌ای‌ست و سقف آن با آجر کار شده است. روی این آجرها دو سه رج خشت کار شده و روی خشت‌ها نیز چینه کار شده. نمونه این آرامگاه تا امروز در ایران کشف نشده است و در نوع خود بی‌نظیر است و بررسی آن در روشن شدن زوایای تاریک دوره سلوکیان در غرب کشور، می‌تواند موثر باشد.
او ادامه داد: آنچه ما بدست آوردیم یک آرامگاه است و بر اساس شواهد بدست آمده، این احتمال را می‌دهیم که بخشی از آرامگاه در ضلع غربی تپه نقاره‌چی باشد. کاوش در این بخش نیز انجام خواهد شد و احتمالا دو یا چند آرامگاه دیگر نیز در این محوطه وجود داشته باشد. نظر ما آن است که با یک مجموعه آرامگاه حکومتی، سلطنتی یا محلی روبه رو باشیم. در آینده زوایای بیشتری از این محوطه مشخص خواهد شد.
جانجان خاطرنشان کرد: آنچه در تپه نقاره‌چی بدست و از دل خاک بیرون آمد، از سوی رسانه‌های خارجی مورد توجه قرار گرفته و ما می‌توانیم از این امر برای جذب گردشگر استفاده کنیم. امیدواریم در کاوش‌های آینده بتوانیم آرامگاه‌های بیشتری بدست آوریم. آنچه اکنون بدست آورده‌ایم با گورهای مقدونی خارج از مرزهای ایران قابل مقایسه است و می‌توانیم این منطقه را تبدیل به سایت موزه یا پارک باستان‌شناسی کنیم. این طرح نیازمند اعتباری چند میلیارد تومانی است.
سرپرست هیأت باستان‌شناسی فصل دوم کاوش «تپه نقاره‌چی» درخصوص کشف اشیاء باستانی در این فصل از کاوش نیز گفت: در آرامگاهی که بدست آوردیم، هیچ شی‌ء تاریخی یا تابوت و استخوانی پیدا نکردیم چراکه در زمان ناصرالدین شاه، عبدالصمد میرزا ملقب به عِزّالدوله به این مقبره رفته و اشیاء درون آن را خارج کرده است. ما نیز بر اساس گزارش‌های تاریخی به دنبال کاوش در این محوطه رفتیم. در گزارش‌ها آمده بود که عضدالدوله حاکم وقت نهاوند در آن زمان وارد این آرامگاه شده و اشیاء داخل تابوت را خارج کرده و شنیده شده که وقتی او از مقبره خارج شده، دستمالی سفید و خنجر در دست داشته. با توجه به آنکه احتمال می‌دهیم این گور یک گور سلطنتی بوده، قطعا اشیاء مهمی در آن وجود داشته. حتا وقتی دکتر فوریه فرانسوی و محمدحسن خان اعتمادالسلطنه نیز برای کاوش به محوطه رفتند از بالا کاوش کردند و بخشی از سقف آرامگاه را تخریب کردند که البته قابل بازسازی است.
او تصریح کرد: با توجه به آنکه کتیبه یا شی‌ء تاریخی در این مقبره بدست نیامده، نمی‌توانیم بگوییم متعلق به چه کسی بوده اما نوع معماری مقبره نشان از آن دارد که معتلق به فرد عادی نبوده. باتوجه به آنکه مدتی مرکز حکومت سلوکیان بوده احتمال دارد که این مقبره متعلق به افراد سلطنتی بوده باشد. حداقل آن است که متعلق به یک حاکم محلی باشد. شاید بتوانیم با کشف آرامگاه‌های بیشتر و بر اساس یافته‌های آن‌ها حدسیاتی درخصوص این آرامگاه نیز داشته باشیم.
