در گفتوگو با ایلنا مطرح شد؛
«پوست» میتواند نقطه عطفی برای ساخت آثار بومی و قصهگو باشد/ فقط فیلمهای سیاسی در جشنواره فجر جایزه فیلم ملی میگیرند/ فیلمساز دغدغهمند باید تاوان رسیدن به اهدافش را بدهد
فیلم سینمایی «پوست» به کارگردانی بهمن و بهرام ارک که از هفته گذشته در سینماها اکران شده است با پرداختن به قصهای ملتهب در بستری بومی، سعی دارد خرافهگرایی و باورهای غلط رایج در میان جامعه دارد به نقد بکشد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، فیلم سینمایی «پوست» به کارگردانی بهمن و بهرام ارک و تهیهکنندگی محمدرضا مصباح از هفته گذشته (چهارشنبه ۲۱ مهر) در سینماهای سراسر کشور اکران شد. این فیلم که در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر برای اولین بار به نمایش درآمد، موفق شد سیمرغ بلورین بهترین فیلم در بخش هنر و تجربه را تصاحب کند. «پوست» در بستری آیینی و سنتی یک قصه عاشقانه را در روستایی در اقلیم آذربایجان روایت میکند که به خرافات و رمالی آغشته شده است. این فیلم که به زبان آذری (ترکی) ساخته و در حال اکران است، در شهرستان اسکو استان آذربایجان شرقی فیلمبرداری شده است و به فرهنگ بومی و سنتهای اصیل آنان میپردازد. اگرچه این فیلم به عنوان اثری در ژانر سینمای وحشت مطرح شده است و از کلیشههای این ژانر نیز بهره میبرد اما «پوست» در حقیقت به تقبیح خرافهپردازیهای به جامانده از رسم ورسومات نادرست پیشینیان اشاره دارد.
در بین فیلمهای امروز سینمای ایران که غالبا در تهران و مراکز استانها و با چهرههای سرشناس و هزینه تولید هنگفت ساخته میشوند، فیلم «پوست» توانسته است به نوعی بر خلاف این جریان رایج در سینمای ایران حرکت کند و فیلمی با نشانههای بومی، سنتی و زبان و فرهنگ اصیل اقوام ایرانی را روانه پرده سینما کند. پرداختن به سنت چرم دوزی دستی در آذربایجان، استفاده از سازهای اصیل آذری و فرهنگ عزاداریهای آیینی از ویژگیهای مورد توجه این فیلم است که در روایت قصه و بطن داستان به کار گرفته شده است.
بهمن ارک، یکی از کارگردانان فیلم «پوست» در گفتگو با خبرنگار ایلنا، درباره پرداختن به فرهنگ و سنتهای اصیل بومی و محلی در این فیلم و همچنین ریسک ساخت یک فیلم به زبان آذری گفت: یکی از اهداف من و برادرم در فیلمسازی همیشه این بوده است که از سینمای معیار و مرسوم فاصله بگیریم و بتوانیم جستجوها و کشفهای جدیدی را تجربه کنیم. البته دقیقا نمیتوان این نوع فیلمسازی را سینمای آوانگارد دانست بلکه به نوعی نگاه متفاوت سبت به جریان عمومی فیلمسازی است.
وی با بیان اینکه جستارهای ذهنی و سینمایی ما در فرهنگ آذربایجان به فیلم «پوست» ختم شده است، عنوان کرد: پرداختن به فرهنگ ایرانی که ریشههای اصیل و با قدمتی دارد از اهداف ما در ورود به سینمای ایران بوده است و از زمانی که کار خود را در سینمای کوتاه آغاز کردیم، تلاش کردیم تا در زنده نگه داشتن این فرهنگ و آداب و رسوم سهمی را ایفا کنیم. امیدوارم «پوست» نماینده خوبی از آذربایجان در سینمای ایران باشد و بتواند حرفش را که به زبان متفاوتی گفته شده است را بیان کند.
این کارگردان جوان سینمای ایران که به همراه برادرش بهرام ارک اولین فیلم بلند خود را ساختهاند، با اشاره به استفاده از نشانههای بومی و محلی خاص اقوام آذربایجان در فیلم، اظهار کرد: من پیش از شروع کار به این موضوعات فکر کرده بودم و بهرام نیز همین دغدغه را داشت که بتوانیم فیلم را هم به زبان ترکی و هم اینکه در یکی از مناطق آذربایجان تولید و فیلمبرداری کنیم. خوشبختانه با همکاری که آقای مصباح به عنوان تهیهکننده با ما داشتند این ریسک انجام شد و فیلم با زبانی کاملا بومی و آذری به تولید رسید. من فکر میکنم فیلمساز دغدغهمند و دارای اندیشه برای اینکه به اهداف خود برسد حاضر است که تاوانش را هم بپردازد.
وی همچنین تصریح کرد: من فکر میکنم فیلم ملی فیلمی است که درباره خاستگاه فرهنگی و سنتی ایران زمین حرفی برای گفتن داشته باشد. متاسفانه در جشنواره فجر اینگونه به فیلمها نگاه نمیشود و اغلب تعریف اشتباهی از فیلم ملی وجود دارد. در دورههای اخیر جشنواره به جای اینکه فیلمهایی با دستاوردهای فرهنگی و بومی مورد توجه قرار بگیرد، فیلمهایی مورد توجه بودهاند که نگاهی سیاسی و ایدئولوژیک داشتهاند. همین موضوع باعث میشود به جای قدم برداشتن در جهت حفظ و حراست از فرهنگ و سنت ایرانی محتوایی نامانوس با جامعه تولید شود.
کارگردان فیلم «پوست» ادامه داد: ترکیب زیست محلی و سنتی با زیباییهای طبیعی جغرافیایی در اقلیمهای مختلف میتواند جذابیت دوچندانی داشته باشد. مخصوصا در کشور ما که فرهنگها و اقوام زیادی در کنار هم در حال زندگی هستند پرداختن به این همزیستی جایگاه ویژهای دارد که از مهمترین دغدغههای ما در عرصه فیلمسازی است. کار جدیدی را هم که به تازگی در حال کار هستیم درباره تاریخ نقاشی در هنر ایرانی است.
«پوست» برخلاف جریان حاکم بر سینمای ایران ساخته شده است
محمدرضا مصباح، تهیه کننده فیلم «پوست»، نیز درباره ساخت این فیلم و همچنین شرایط اکران آن گفت: فیلم «پوست» یک فیلم متفاوت است زیرا برخلاف جریان حاکم بر سینمای ایران ساخته شده است. این فیلم به جای استفاده از بازیگران چهره و پروداکشنهای عجیب و غریب از یک فضای بومی و سنتی برای روایت داستانش استفاده کرده است. من در این فیلم تجربه استفاده از عوامل و بازیگران بومی را داشتم که خیلی تجربه مفید و شیرینی بود که باعث شد تا دوباره اگر همچین فرصتی را برای تولید داشتم حتما دوباره به سراغ این سبک از کار بروم. من شخصا همیشه از فیلمنامههایی که حال و هوایی بومی و محلی داشته و نیاز به تولید در خارج از تهران داشتهاند، استقبال کردهام.
وی ادامه داد: موفقیت فیلمهایی نظیر پوست میتواند این نوید را بدهد که سینمای بدن زرق و برق و قصهگو هم مخاطبان خود را دارد و حتما نیاز نیست که در همه فیلمها از چهرهها یا پروداکشنهای عجیب استفاده کرد. فیلم ما نزدیک به یک هفته است که اکران شده و فروش خوبی را دارد و این فروش نشان میدهد که مردم در صورت بدن فیلم خوب در سینما طالب رفتن به آن هستد.
این تهیهکننده سینما با بیان اینکه امکان دوبله فیلم «پوست» در آینده وجود دارد، افزود: نکته مهم در اکران و ساخت این فیلم این بود که حال و هوای فیلم و روح حاکم بر آن حفظ شود تا داستان آسیبی نبیند. به همین علت تصمیم گرفتیم زبان فیلم آذری باشد اما شاید برای ارائه فیلم در پلتفرمها آن را با صدای بازیگران اصلی به زبان فارسی نیز دوبله کنیم تا این امکان را برای مخاطبان فراهم کنیم که بتوانند در لحظه تماشا زبان خود را انتخاب کنند.
وی با اشاره به اینکه فیلم «پوست» میتواند در سینمای ایران جریانساز باشد، اظهار کرد: وقتی در میان تولیدات انبوه سینمایی و ویدئویی فیلمی با زبان ساده و اصیل مورد استقبال مخاطبان قرار میگیرد حتما راه را برای تولیدات بیشتر در این زمینه باز خواهد کرد. وقتی فیلمساز و سرمایهگذار این اطمینان را به دست آورند که این نوع سینما نیز مخاطبان خاص خودش را دارد با شجاعت و جسارت بیشتری به سمت تولید میروند. به همین جهت است که اکران این فیلم را در این زمان نقطه عطفی در سینمای ایران میدانم زیرا با همین شرایط سخت سینما فیلم ما در هفته اول توانسته فروش خبی داشته باشد.
مصباح درباره ظرفیت سینمای ایران برای اکران فیلمهای پشت خط مانده دوران کرونا نیز توضیح داد: من سالها قبل پیشنهادی را به مسئولان ارائه کردم که تمام سالنهای آمفیتئاتر و حتی همایش را در برخی شهرها و شهرستانهای محروم با کمترین امکانات تبدیل به یک سالن سینمای چند منظوره کنند. امیدوارم در وضعیت فعلی سینما که نیاز اساسی به عدالت فرهنگی در تمام کشور احساس میشود این امر محقق شود و شاهد باشیم که همه مردم بتوانند فیلمهای تولید شده در سینمای ایران را روی پرده سینما ببیند.
گفتنی است در هفته اول اکران فیلم «پوست» ۷۱۳۶ نفر مخاطب این فیلم در سالنهای سینما بودهاند که توانسته است در مجموع ۱۷۰ میلیون تومان فروش گیشه داشته باشد.