گزارش چهارمین روز جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان؛
از انتقاد علی اوسیوند به وزارت آموزش و پرورش تا اشک‌های سیدجواد هاشمی
چهارمین روز سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در سینمافرهنگ با اکران و نشست خبری پرحاشیه دو فیلم «بلیط» ساخته مرتضی رحیمی و «شهرگربه‌ها» به کارگردانی سید جواد هاشمی و کارگاه انتقال تجربه پوران درخشنده برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، روز چهارم سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در سینمافرهنگ خانه جشنواره در تهران، با حضور پرشور بچه‌ها آغاز شد و پر ازماجرا و چالش ادامه پیدا کرد.
شخصیت بلیطی به دنبال هویت گم‌شده، کهن‌الگو یا گذشته خویش است
سانس اول نمایش فیلم در سینما فرهنگ به پخش فیلمی با بازی سوگل طهماسبی و هنرمندی نوجوان شروع شد.
«بَلیط» که همان بلوط به گویش محلی است، تازترین اثر مرتضی رحیمی در جایگاه کارگردان است که در سانس اول به نمایش درآمد.
در خلاصه این فیلم آمده است: «بلیطی، کودک خردسال که از قضا یتیم نیز هست و با پدربزرگ خود زندگی می‌کند، مشتاق دیدار مادر است و اهالی محله زندگی مادر را از او مخفی نگه داشته اند. صبر بلیطی لبریز شده و در نهایت شماره تلفنی از مادر خود می‌یابد، اما…»
نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «بَلیط» به کارگردانی مرتضی رحیمی با حضور عوامل سازنده فیلم و با اجرای علیرضا مرادی در سالن شماره ۲ سینما فرهنگ آغاز شد.
مرتضی رحیمی کارگردان فیلم در این نشست که با یاد شهید علی لندی آغاز شد، گفت: زاگرس دو نماد دارد. بَلیط به معنی بلوط یکی از این نمادها و بیانگر استقامت زاگرس است و من از آن‌جا به کاراکتر بلیطی در فیلم رسیدم. بلیطی شخصیتی با گویشی بختیاری است و نمادی از پشتکار و هدف به حساب می‌آید. من فیلمم را برای کودکان ساختم.
علی اوسیوند، بازیگر فیلم در این نشست گفت: فیلم ساختن آن هم در این لوکیشن خاص، کار ساده‌ای نیست، اما چون این کار فرهنگی درباره کودک و نوجوان است و نسل آینده ما با همین کودکان و نوجوانان ساخته شده، این فیلم را کار کردم.
این بازیگر درخصوص همکاری آموزش و پرورش با سینمای کودک افزود: وزارت آموزش و پرورش باید پای کار بیاید و از فیلم‌های کودک حمایت کند چرا که این‌گونه سینمایی بسیار مظلوم و مهجور است. سینمای کودک بسیار سلیس، پاک و مقدس است، پس باید به آن اهمیت داد.
او ادامه داد: ما کشور با شهامتی هستیم و باید این شهامت را به نسل‌های جدیدمان آموزش دهیم. اقوام را باید از طریق سینما نشان دهیم و بگوییم که ایران فقط تهران نیست. سینما بزرگ‌ترین تریبون برای زمینه‌سازی و آگاهی‌رسانی به شمار می‌آید.
سوگل طهماسبی بازیگر فیلم در ادامه نشست گفت: خوشحالم که برای بار دوم در جشنواره کودک حضور دارم. من کار کردن در حوزه کودک را دوست دارم و شاید دلیل آن زنده بودن کودک درونم باشد.
سیدمهدی سجادپور جانشین تهیه‌کننده نیز با تأکید بر شرایط نامناسب سرمایه‌گذاری در سینمای کودک اظهار کرد: کسی که در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کند کاری ندارد که این فیلم چه‌قدر فروش خواهد کرد و ریسک بالایی دارد. امیدوارم تمهیدی فراهم شود که کارهای کودک زیرساخت بهتری برای دیده شدن پیدا کنند.
موحد شادرو تدوین‌گر فیلم «بَلیط» نیز در ادامه گفت: این چهارمین سالی است که در جشنواره کودک حضور دارم. جذابیت سینمای کودک در رویاپردازی مستتر در آثار کودک به چشم می‌آید و این فیلم‌ها، رسالت آگاهی‌رسانی دارند.
امیررضا فرامرزی بازیگر کودک این فیلم نیز در ادامه گفت : من قبلا از جشنواره فیلم کودک پروانه زرین گرفته‌ام و به احتمال ۹۰ درصد فکر می‌کنم که با این شرایط کاری سخت، بتوانم یک پروانه زرین هم برای این اثر بگیرم. او «نوید محمدزاده» و «شهاب حسینی» را الگوهای بازیگری خود دانست.
سیدجواد هاشمی نیز که در این نشست حضور داشت، با تعریف از «بَلیط» گفت: بنیاد سینمایی فارابی باید از چنین فیلم‌هایی حمایت کند. اگر آموزش و پرورش از من بپرسد که بین فیلم من و «بَلیط» یکی از آنها را حمایت کنم؛ با عشق فیلم «بَلیط» را انتخاب می‌کنم.
در ادامه نشست کارگردان فیلم گفت: شخصیت بلیطی از ابتدا بزرگسالانه بود و به دنبال مادرش می‌گشت. بلیطی در انتهای قصه، کار بزرگی کرد و تصمیم بزرگی گرفت که برگردد و خودش را به مادرش نشان ندهد.
علی اوسیوند در بخش دیگری از نشست اظهار کرد: شخصیت بلیطی به دنبال هویت گم‌شده، کهن‌الگو یا گذشته خویش می‌گردد. در آخر اهل هر کجا که باشی دوست داری به گذشته معصوم‌وار خود برگردی.
در ادامه سوگل طهماسبی با اشاره به اینکه از مناظر زیبا و بکری در این فیلم استفاده شده، گفت: همه با عشق سر کار حضور پیدا کردند. با تماشای مناظر این فیلم به خودم گفتم کاش کمی نقشم طولانی‌تر بود و می‌توانستم از مناظر زیبا از نزدیک بهره ببرم.
«شهر گربه‌ها» تلنگری به کودکان برای جلوگیری از مهاجرت
دومین فیلم روز چهارم جشنواره در سینما فرهنگ برای کودکان مخاطب جشنواره نمایش فیلم «شهر گربه‌ها» ساخته سیدجواد هاشمی بود.
هاشمی که پیش از این سابقه ساخت سری آثار «آهوی پیشونی سفید» را دارد این بار هم فیلمی موزیکال با موضوع مهاجرت برای کودکان و نوجوانان تولید کرده بود که همراهی بچه‌ها با موسیقی فیلم در سالن از جذابیت‌های روز چهارم بود.
نشست خبری «شهر گربه‌ها» همچون ماجرای مهیج فیلم پر از اتفاق و چالش بود. سالن نشست با حضور خبرنگاران نوجوان در کنار خبرنگاران حرفه‌ای رسانه‌های کشور فضای متفاوتی پیدا کرده بود و سوال‌های پی در پی که مطرح می‌شد، عوامل و بازیگران را وادار به بحث و گفت‌وگو می‌کرد.
یکی از بخش‌های جالب این نشست که مورد توجه عکاسان هم قرار گرفت، اشک‌های شوق‌انگیز و احساساتی شدن سیدجواد هاشمی از شنیدن نظر نوجوانان حاضر در سالن در مورد فیلمش بود.
نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «شهر گربه‌ها» با حضور عوامل و بازیگران فیلم با اجرای امیرحسین اشرفی در سالن شماره ۲ خانه جشنواره (سینما فرهنگ) برگزار شد.
در ابتدا سیدجواد هاشمی کارگردان «شهر گربه‌ها» گفت: در ابتدا به روح بزرگ ساناز نادری درود می‌فرستم که نتوانست کار خود را ببیند و درگذشت فتحعلی اویسی و عزت‌الله مهرآوران را تسلیت عرض می‌کنم.
وی ادامه داد: «شهر گربه‌ها» فیلمی در ادامه کارهای قبلی من است. کودکان این روزها کارهای فانتزی خوبی نمی‌بینند و متاسفانه کودکان به سمتی هدایت می‌شوند که شایسته نیست. تمام تلاش من این است که با کمک بخش خصوصی کار خوبی تحویل دهم.
هاشمی تصریح کرد: من هرگز نویسنده خوبی نبودم و همیشه در متن مشکل داشتم اما می‌خواستم در مجموع هم برای کودکان و هم بزرگسالان فیلم بسازم. سعی کردم در کشوری که آمار مهاجرت دارد، تلنگری به کودکان بزنم تا کشورشان را بسازند. می‌خواستم به کودکان بگویم اگر از ایران بروید شاید اتفاقات خوبی نیفتد.
امین زندگانی یکی از بازیگران فیلم درباره حضور در این فیلم عنوان کرد: من فکر می‌کنم نسل زیادی از بازیگران مانند زنده‌یاد علی سلیمانی تحت‌تأثیر آموزش‌های سیدجواد هاشمی بودند. من در سه کار با آقای هاشمی همکاری داشتم و امیدوارم خداوند به او عمر باعزت بدهد تا در بخش کودکان و نوجوانان همچنان پرتلاش کار کند. فرار فرهنگی از فرار مغزها مهم‌تر است که باید در این باره کاری کرد.
الیکا عبدالرزاقی نیز درباره نقش‌آفرینی خود در «شهر گربه‌ها» گفت: همیشه به امین حسادت می‌کردم که در سینمای کودک فعالیت می‌کند. آقای هاشمی بسیار کاربلد است. من در این فیلم خودم را به کارگردان سپردم و واقعا از کار کردن با او لذت بردم.
در ادامه نیوشا ضیغمی درباره نحوه حضور خود در این فیلم گفت: خوشحالم کارگردانی مانند سیدجواد هاشمی برای نسل آینده خوراک فرهنگی می‌سازد و فیلم‌های بسیار خوبی تولید کرده است.
او اظهار داشت: زنده‌یاد کامبوزیا پرتوی و زنده‌یاد فرشته طائرپور سهم زیادی در ساخت فیلم در عرصه سینمای کودک و نوجوان داشتند و ما باید به آنها ادای دین کنیم و مدیون آنها هستیم.
ضیغمی در ادامه گفت: سید جواد هاشمی برای سینمای کودک و نوجوان زحمت می‌کشد و این بسیار هزینه‌بردار است اما او پیگیر این سینما است و به آینده کودکان فکر می‌کند. امیدوارم بیش از این به سینمای کودک و نوجوان بها داده شود.
یوسف تیموری بازیگر فیلم در ادامه افزود: کار کردن در کنار هنرمندان خوب افتخاری برای من بود. من در ابتدا هم بازیگری را از کار کودک شروع کردم و مدتی از این فضا دور بودم اما کار موفقی بود و بابت آن به خودم افتخار می‌کنم.
در بخش دیگری از این نشست، هاشمی درخصوص نحوه همراه کردن کودک با فیلم عنوان کرد: همیشه سعی کردم فیلم‌هایم خوش‌منظر باشد و در این مسیر تمام تلاشم را کرده‌ام. در سینما با پدیده‌ای آشنا شدم و آن هم این بود که مادری در سینما آزادی مرا دید و سمت من آمد و گفت فرزندم مرا کلافه کرده و روزی حداقل سه سانس فیلم «آهوی پیشونی سفید» را می‌بیند و از این بابت ناراحتم! داخل سینما به همان کودک گفتم خسته نشدی؟ گفت نه! شوق و هیجان این کودک ستودنی بود و مرا تحت تاثیر قرار داد. شاید برخی‌ها بابت این فیلم‌ها مرا مورد ناسزا قرار دادند، اما من سعی کردم کارهای خوبی بسازم.
یوسف تیموری هم اضافه کرد: خلاقیتی که در کار ما وجود دارد گاهی وقت‌ها مورد تمسخر قرار می‌گیرد و برخی‌ها همیشه معترض هستند. اعتراض به نقش‌ها و بازی بازیگران ما را دائما گمراه می‌کند.
سید جواد هاشمی در پایان صحبت‌هایش از ساخت سری دوم این فیلم خبر داد و انتهای نشست خبری به پاسخگویی به سوالات خبرنگاران نوجوان اختصاص داشت که با جنجال و بحث شدید میان موافقان و مخالفان فیلم همراه بود.
هاشمی در پایان بحث‌ها گفت: فیلم من به هیچ عنوان سیاسی نیست و من قصد ندارم به نکوهش مهاجرت بپردازم، اما می‌خواستم این موضوع را به مخاطب کودک برسانم که در ساخت کشورش سهیم باشد. از بچه‌ها تشکر می‌کنم که اینجا حضور داشتند و سوالات خود را مطرح کردند و به مخالفان احترام می‌گذارم و همه دوستان منتظر باشند تا من دوباره از این فیلم‌ها بسازم.
کارگاه انتقال تجربه پوران درخشنده و عشق به سینما
کارگاه انتقال تجربه پوران درخشنده کارگردان با سابقه سینمای کودک یکی دیگر از اتفاقات روز چهارم بود که مورد استقبال نوجوانان قرار گرفت.
درخشنده در بخشی از این کارگاه به نوجوان علاقه‌مند به هنر هفتم از عشق به سینما گفت: رابطه بین من و مردم مهم است. دفتر کار من مانند مطب دکتر است منتهی آن چیزی که اهمیت دارد این است که شما می‌آیید، حرفهایتان را می‌زنید و بعد از رفتن شما، من با بار سنگین حرفهایتان می‌مانم که چگونه این حرف‌ها را بیان کنم.
وی ادامه داد: من باید در مسیر بیان حرف‌ها مراقب جامعه باشم اما حرف‌ها را محترمانه بزنم و حرف را به کسانی که باید برسانم، اینکه حرف‌ها چگونه گفته شود و چقدر اهمیت داشته باشد، حائز اهمیت است می‌گویند سینما سرگرمی است، اما من می‌دانیم در کنار سرگرمی‌ها باید حرفی برای گفتن وجود داشته باشد. فیلمسازی ساده نیست. همه چیز را می‌توان ساخت اما باید بدانید برای چه می‌سازید…
درخشنده بیان کرد: برای فیلمسازی، اندیشه کار مهم است. سعی کنید فکر کنید که اگر فیلمی را می‌سازید، چه اتفاقی می‌افتد. هزینه‌ای که صرف می‌کنید، آیا ارزش دارد یا خیر؟ در هر شغلی اگر عشق وجود نداشته باشد، بی معنی است، هر شغلی سختی کار زیادی دارد و باید برای چیزی که می‌خواهید زحمات زیادی بکشید.
هم‌اندیشی نقش اقتباس ادبی در آثار سینمایی کودک و نوجوان با اساتید هنر و ادبیات
بخش متفاوت روز چهارم برگزاری هم‌اندیشی نقش اقتباس ادبی در آثار سینمایی کودک و نوجوان با حضور اساتید این حوزه بود که در این نشست به بررسی ارتباط میان ادبیات غنی ایران و سینمای کودک پرداختند چراکه بخش مهمی از سینمای کودک ازادبیات کودکان تغذیه می‌کند و کشوری مانند ایران با پیشینه پرمحتوا در حوزه ادبیات کودک باید بتواند ارتباط تنگاتنگی میان این گنجینه با سینما برقرار کند تا پرده نقره‌ای سینما واسطه معرفی ادبیات غنی ایران به دنیا باشد.
بررسی نقش موسیقی در سینمای کودک با آهنگساز فرانسوی- شیلیایی
خورخه آریاگادا آهنگساز فرانسوی- شیلیایی هم برای نوجوانان از نقش موسیقی در سینمای کودک گفت و کارگاهی با عنوان موسیقی شاعرانه در سینما با تمرکز بر سینمای کودک برگزار کرد.
از دیگر اتفاقات مهم روز چهارم جشنواره افتتاح تنها سالن سینمای بردسیر با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی و مسئولان محلی تنها سالن سینما در بردسیر افتتاح شد.
نشست پرسش و پاسخ فیلم‌ها در اصفهان و نمایش آثار برای کودکان و نوجوانان نابینا، کم‌بینا و ناشنوا در تهران و اصفهان
جشنواره در شهرهای دیگر هم به موازات تهران و اصفهان در حال برگزاری است. اصفهان میزبان اصلی جشنواره که در یکی دو سال اخیر بنابه شرایط کرونایی از ترسیم فضای پیشین این رویداد قدیمی دور مانده، امسال اما بر خلاف سال پیش، نشست‌هایی را با حضور برخی از عوامل فیلم‌ها برگزار کرد تا اندکی به فضای پرشور گذشته بازگردد.
نمایش آثار برای کودکان و نوجوانان نابینا، کم‌بینا و ناشنوا در تهران و اصفهان اتفاق مهم دیگر جشنواره است که مورد استقبال قرار گرفته است.
