تاریخ گرافیک با تاریخ ملت ایران گره خورده است

به گزارش ایلنا، پنجمین گفت‌وگوی برخط خانه هنرمندان ایران درباره ماهیت و کارکرد خانه‌ها و انجمن‌های هنری با موضوع «انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران؛ دیروز، امروز، فردا» با حضور فاطمه کرکه‌آبادی (رییس انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران) و آسیه مزینانی (مجری و کارشناس این بخش) یکشنبه ۲۰ تیر در اینستاگرام خانه هنرمندان ایران برگزار شد. 

فاطمه کرکه‌آبادی با اشاره به اینکه در انجمن صنفی سه زن حضور دارند و ترکیب این انجمن جوان‌تر از دوره‌های قبل شده است، درباره تعریف گرافیک بیان کرد: هنر ارتباط برقرار کردن با عناصر بصری تعریف کلی گرافیک است که مهم‌ترین عناصر آن رنگ، چیدمان و نوشته و… است. گرافیک در حال حاضر از شاخه‌های دیزاین است که سعی دارد مساله‌ای را حل کند. اگرچه به عنوان یک راه ارتباط بصری است اما در آن با سفارش دهنده‌ای رو به رو هستیم که می‌خواهد مساله‌ای را حل کند. در تعریف من این حل مساله با روشی خلاق باید صورت بگیرد و نقطه تمایز هنر در همین نقطه است. زیرا عده‌ای معتقدند گرافیک هنر-صنعت است. با این وجود ممکن است هرکس تعاریف و برداشت‌های خود را از این هنر داشته باشد. 

وی افزود: انجمن صنفی طراحان گرافیک قدیمی‌ترین انجمن صنفی در ایران است. این انجمن صنفی، کارفرمایی نیز است. صنفی نیز به این معناست که تحت لوای یک مجموعه باعث می‌شود اعضا اهدافشان را یک دست کنند. جامعه‌ای بزرگتر که اگر به آن بها داده شود، در صورت فعالیت گسترده، فعالیت حقوقی نیز داشته باشد. همچنین فعالیت‌های خود را نیز منسجم‌تر پیش ببرد. 

کرکه‌آبادی با اشاره به عضویت این انجمن، مجمع جهانی دیزاین عنوان کرد: در ابتدای عضویت انجمن در مجمع جهانی دیزاین که آن زمان مجمع جهانی گرافیک نام داشت، همه تشکل‌ها می‌توانستند به عضویت این انجمن دربیایند و یک دست شدن فعالیت‌ها انجمن‌های گرافیک، رسیدن به تعرفه‌های یکسان، فعالیت‌های بین المللی و… در ایکوگرادا مطرح بوده است اما از مقطعی به بعد تصمیم گرفته است که خود را به مجمع ایکودی یا دیزاین تغییر دهد و گستره خود را به هر آنچه زیرشاخه دیزاین هست از طراحی لباس و… افزایش دهد. زیرا در اینصورت می‌توان بهتر بر رسیدن به اهداف تمرکز کرد. این مجموعه تلاش می‌کند تاثیرات گرافیک را برجهان ارزیابی کند و در عین حال خود نیز تاثیرگذار باشد. 

وی ادامه داد: به نظرم گرافیک عین زندگی است. از صبح که بیدار می‌شویم، از سروکار داشتن با همه مواد غذایی تا موبایلی که در دست می‌گیریم همه و همه به واسطه گرافیک در حال ارتباط برقرار کردن هستیم. این امر، مسئولیت طراحان را بیشتر می‌کند و عضو یک مجمع جهانی بودن باعث رشد و ارتقای اهالی این حرفه می‌شود. 

این طراح خاطر نشان کرد: یکی از جنبه‌های مغفول در حوزه گرافیک، مدیریت کار هنری است. هنرمند در ذات خود تنهاست و ترجیح می‌دهد اثر خود ماحصل کار فردی باشد. حال وقتی نتیجه‌ای به تیم نسبت داده می‌شود، می‌توان یک اثر را مدیریت کرد و با استفاده از یک گروه آن را پیش برد. از سویی دیگر ما تعهداتی داریم که باید آموخته‌های خود را نیز منتقل کنیم. من ۱۵ سال مدیریت یک آتلیه بزرگ را برعهده داشتم و احساس کردم می‌توانم این تجربه را منتقل کنم و خوشبختانه با استقبال هم رو به رو شد. 

کرکه آبادی درباره حضور گسترده زنان در عرصه گرافیک بیان کرد: بسیاری از نامداران گرافیک ایران مردان هستند اما لازم است زنان نیز جایگاه بهتری در این عرصه داشته باشند و بر ارتقای جایگاهشان کمک شود اما این تنها به تصمیم من و شما برنمی‌گردد. بلکه زیرساخت‌ها نیز باید فراهم باشد. مثلا ساعات کاری زنان متفاوت از مردان باشد و خود زنان نیز در این زمینه تعیین کننده هستند. ضمن این که این ارتقا شاید در بلند مدت تحقق یابد. خوشبختانه در دو سه سال اخیر حضور طراحان خانم در داوری‌ها گسترده‌تر شده است و بر مشارکت‌شان تاکید بیشتری صورت می‌گیرد. به طور کلی متاسفانه زنان شرایط کاری و استخدامی متفاوتی از مردان ندارند. حال آن که در طول زندگی مسئولیت مادری را نیز برعهده دارند. برخی کلیشه‌های جنسیتی و تربیت خانوادگی نیز موانعی را در مسیر پیشرفت و ارتقای حرفه‌ای‌شان ایجاد می‌کند اما به نظرم زمان آن است که خود زنان نیز تلاش کنند و زمان بیشتری بر ارتقای حرفه‌ای خود صرف کرده و بخواهند که پیشرفت کنند. 

وی درباره میزان تحقق اهداف و چشم‌اندازهای انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران از زمان تاسیس تاکنون عنوان کرد: انجمن طرحان گرافیک ایران دارای اهداف کوتاه مدت و بلندمدت است. اعتلا و رشد صنف و اساسنامه جز اهداف بلند مدت آن است. مهم‌ترین هدف از تاسیس این انجمن شاید معرفی خود در ابتدای کار بوده است اما در مرحله فعلی نیاز داریم جامعه آگاه شود که گرافیک یک تخصص است و فرد شاغل در این حوزه باید دست کم سواد و دانش تجربی آن را داشته باشد. همچنین باید جا بیفتد که تعرفه‌های این حرفه مربوط به یک عضو نیست بلکه تعیین شده توسط یک صنف است. 

رییس انجمن طراحان گرافیک ایران درباره شرایط و قواعد عضویت در این انجمن بیان کرد: کسی می‌تواند عضو انجمن باشد که معیشت او از راه گرافیک تامین شود و در واقع شغلش این باشد. او می‌تواند از طریق سه نفر از اعضا مورد تایید واقع شود. از شروط دیگر، این است اگر کسی شش ماه کار گرافیک نکند، می‌تواند از عضویت عزل شود. این انجمن در حال حاضر ۱۸۰۰ عضو دارد اما این عدد متغیر است. زیرا ممکن است عده‌ای از اعضا از ایران خارج شوند یا مدتی فعالیت نکنند. به طور میانگین ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ نفر عضو هستند اما تعداد ثبت‌نام‌ها بیشتر است. 

مزینانی در ادامه به برخورداری این انجمن از یک موزه یاد کرد و کرکه آبادی در این باره گفت: موزه گرافیک ایران در عمارت ارباب هرمز یا مجیدآباد قرار دارد و زیرمجموعه انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران است و در دوران هیات مدیره ششم سال ۹۳ به ریاست علی رشیدی راه‌اندازی شده است. مالکیت ساختمان برای سازمان زیباسازی شهرداری تهران است اما موجودیت مادی و معنوی آن متعلق به انجمن است. از زمان تاسیس انجمن، کمیته‌ای به نام کمیته موزه تعریف شده است و جمع‌آوری آثار از همان ابتدا مدنظر بوده و در حال حاضر گنجینه‌ای در اختیار است که در موزه نگهداری می‌شود. همچنین موزه، یک گالری نیز در اختیار دارد و ۷۰۰۰ اثر در حال حاضر در آن ثبت شده است. البته امکانات موزه کامل نیست و ما بودجه کافی برای تجهیز و فعالیت بیشتر موزه در اختیار نداریم و حیف است؛ زیرا تاریخ گرافیک ایران به نوعی تاریخ ملت ایران است. 

وی درباره تعداد کمیته‌ها و فعالیت‌های انجمن بیان کرد: از زمان کرونا برخی از فعالیت‌هایمان متوقف شده است. همچنین بنا داشتیم بسیاری از رویدادها را همزمان با تهران در شهرهای دیگر نیز برگزار کنیم که به دلیل شرایط پیش آمده اجرایی نشد. کمیته رفاهی، تعرفه، عضویت، نمایشگاه‌ها و… در حال حاضر فعال هستند. فعالیت برخی از کمیته‌ها نیز با توجه به شرایط فعلی در قالب پروژه‌ها پیش می‌روند.