ارزیابی نهایی ثبت جهانی ۴ کاروانسرای خراسان‌جنوبی در تیر ماه/ بهره‌برداری از ۱۵ بنای تاریخی مرمت شده/ استفاده از شیوه‌های روزآمد ایرانی برای ادامه کاوش‌های محوطه پیش از تاریخی «کله‌کوب»

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار ایلنا، به تشریح برنامه‌های پیش‌روی این استان در حوزه میراث فرهنگی پرداخت و گفت: ما چند کار پژوهشی در زمینه محوطه‌های بسیار غنی و ارزشمند خراسان‌جنوبی داریم که تا به نتیجه روشن برسد باید آنها را ادامه دهیم. یکی از آنها محوطه باستانی «کله کوب» در اطراف شهر سرایان است که تاکنون سه فصل کاوش باستان‌شناسی در آن انجام دادیم و آثار و بقایایی هم به دست آمده که قدمتش را به اواخر دوران نوسنگی تا عصر مفرغ می‌رساند.

«حسن رمضانی» ادامه داد: در تلاشیم کاوش‌های محوطه کله کوب را در قالب مطالعات مشترکی که با گروه‌های خارجی داریم از طریق پژوهشگاه میراث فرهنگی در اولویت قرار دهیم تا بتوانیم از شیوه‌های روزآمد ایرانی هم در کاوش این محوطه استفاده کنیم.

او همچنین با اشاره به اینکه تاکنون سه فصل کاوش باستان‌شناسی و عملیات گمانه‌زنی در محوطه «تخچرآباد» انجام شده است، یادآور شد: طی عملیات بررسی آثار و شواهد معماری به دست آمده، به نظر بسیاری از همکارانم و متخصصان و باستان‌شناسان، قدمت این تپه که در اطراف بیرجند واقع شده است، می‌تواند به لحاظ معماری و تاریخی به دوره مادها برسد. بنابراین حتما نیاز است که عملیات کاوش را در این محوطه هم ادامه دهیم تا بتوانیم به نتایج متقن‌تر و محکم‌تری به لحاظ علمی دست پیدا کنیم.

رمضانی خاطرنشان کرد: در حوزه مرمت آثار خوشبختانه وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و به ویژه معاون میراث فرهنگی آقای دکتر طالبیان نگاهی مناسب و همچنین آگاهی و اشراف خوبی به ظرفیت‌های تاریخی خراسان‌جنوبی داشتند که باعث شده ما اکنون در بخش بناهایی که با مشارکت مالکان و بخش خصوصی مرمت می‌شوند یکی از استان‌های پیش‌رو باشیم. و حتی تعداد زیادی از بناهای تاریخی را با مشارکت مالکان و بخش خصوصی مرمت کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی خراسان‌جنوبی ادامه داد: در ادامه این روند، امسال هم از محل اعتبارات مشارکتی‌مان تعدادی از بناهای تاریخی در سطح استان مرمت می‌شوند و علاوه بر آن، در حوزه بافت‌های تاریخی شهری و روستایی با توجه به تعدد بافت‌های ارزشمند ثبت شده ملی، امسال هم شاهد تداوم کارهای مرمتی در جداره‌های معابر، کف‌سازی و مرمت تک بناها در محدوده بافت‌های تاریخی خواهیم بود.

رمضانی همچنین خبر داد: تا آخر اردیبهشت ماه، مراحل راه‌اندازی موزه لباس و منسوجات خراسان جنوبی که توسط بخش خصوصی در محل خانه‌ تاریخی «پردلی» بیرجند به پایان رسیده، و در هفته میراث فرهنگی به بهره‌برداری می‌رسد.

او خاطرنشان کرد: علاوه بر این برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا تعداد ۱۵ بنای تاریخی خراسان جنوبی که عملیات مرمت‌شان به پایان رسیده را در قالب یک برنامه ملی و به صورت یک‌جا با حضور رئیس‌جمهور بهره‌داری کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی خراسان‌جنوبی یادآور شد: همین‌طور کار تهیه و تدوین پرونده ثبت جهانی کاروانسراها و آسبادهای استان در دست انجام است که خوشبختانه در حال طی کردن مراحل نهایی ثبت کاروانسراها هستیم. بر این اساس، چهار کاروانسرای استان خراسان‌جنوبی در کنار تعدادی دیگر از کاروانسراهای کشور کاندیدای ثبت جهانی هستند.

رمضانی با اشاره به اینکه «در تیر ماه سال جاری ارزیاب یونسکو برای ارزیابی نهایی به ایران و استان خراسان جنوبی سفر خواهند کرد که امیدوار امسال بتوانیم شاهد ثبت پنجمین اثر استان در فهرست میراث جهانی یونسکو باشیم.» گفت: فضاهای معماری این کاروانسراها شامل ایوان ورودی، حجره‌ها، باراندازها، اصطبل، آب‌انبار و شاه‌نشین بوده و در برخی از کاروانسراها تزئینات آجری چشم‌گیر و بسیار زیبایی به‌کار رفته که همین اسلوب و مشخصات معماری باعث شده این آثار واجد ارزش تشخیص داده شوند.

او همچنین با اشاره به ظرفیت‌های میراث فرهنگی خراسان جنوبی یادآور شد: خوشبختانه در سال‌های اخیر بخش خصوصی هم به بناهای تاریخی به عنوان ابزار تولید ثروت و درآمد اقتصادی نگاه می‌کند و مورد استقبال و اقبال قرار گرفته است. همین که تعداد بناهای تاریخی که به صورت مشارکتی با مالکان خصوصی مرمت و بازسازی شده، افزایش پیدا است نشان می‌دهد که امروز بناهای تاریخی در نگاه مالکان و بهره‌برداران از جایگاه خوبی برخوردار است.

رمضانی در پایان اظهار امیدواری کرد این نگاه مناسب و ظرفیت ادامه پیدا کند تا شاهد رونق بخش گردشگری و به تبع آن میراث فرهنگی و صنایع دستی در خراسان جنوبی باشیم.