درخشش هنر ایران در بهار ۱۴۰۰

به گزارش خبرنگار ایلنا، حراج هنر قرن بیستم و خاورمیانه ساتبیز لندن که به دلیل شیوع ویروس کرونا به مدت ده روز به شکل آنلاین برگزار شد؛ ۳۰ مارس ۲۰۲۱ با فروش آثار ۱۱ هنرمند ایرانی و هنرمندانی از کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به کار خود پایان داد. در این حراج تابلویی از بهمن محصص با عنوان فیورلا (Fiorella) با بر آورد ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار پوند به مبلغ ۳۵۲ هزار پوند (۴۸۶ هزار دلار) به عنوان گران قیمت‌ترین اثر این حراج فروخته شد. مجسمه‌ای از همین هنرمند نیز با عنوان «کشتی گیران» با برآورد ۴۵ تا ۶۰ هزار پوند به مبلغ ۲۷۷ هزار پوند (۳۸۳ هزار دلار) فروخته شد. در این حراج آثار هنرمندان ایرانی به این شرح فروخته شد: منوچهر یکتایی (۴۴۱۰۰ پوند)، حسین زنده رودی (۵۰۴۰۰ هزار پوند)، بهجت صدر با دو اثر (۳۵۲۸۰ و ۱۲۶۰۰ پوند)، محسن وزیری مقدم با سه اثر (۳۷۸۰۰.۵۶۷۰ و ۲۷۷۲ پوند)، شیرین نشاط (۶۳۰۰ پوند) فرهاد مشیری (۵۲۹۲۰ پوند)، رضا درخشانی با دو اثر (۱۸۹۰ و ۳۰۲۴۰ پوند)، رکنی حائری زاده (۱۱۹۷۰ پوند) و شادی قدیریان با دو اثر (۴۰۳۲ و ۱۳۸۶ پوند).

اما پرتقاضا‌ترین تابلوی حراج آنلاین ساتبیز در روزهای عرضه آنلاین آثار، تابلویی بدون عنوان از زنده یاد صادق تبریزی بود که ۱۸ بار بید خورد و نهایتاً به مبلغ ۱۷.۶۴۰ پوند (۲۴ هزار دلار) فروخته شد.

مهرداد فلاح – نقاش و نماینده هنری خانواده تبریزی– درباره درخشش هنرمندان ایرانی بخصوص هنرمندان پیشرو مکتب سقاخانه یعنی صادق تبریزی و حسین زنده رودی در حراج آنلاین ساتبیز گفت: «ما در این حراج شاهد دو اثر سقاخانه‌ای بودیم. یک اثر از زنده‌یاد صادق تبریزی و یک اثر هم از حسین زنده‌رودی. اثر تبریزی ۱۸ هزار پوند (۲۴ هزار دلار) و اثر زنده رودی ۵۰۴۰۰ پوند (۶۹ هزار دلار) فروخته شد. البته اثر تبریزی از آثار کوچک او بود (۶۰ در ۹۰ سانتی متر)؛ در حالی که ابعاد اثر زنده رودی ۱۱۷ در ۱۶۰ بود. نکته مهم در این میان آن است که هنرمندان سقاخانه مسیر را برای دیگر هنرمندان نو سنت گرا باز کرده‌اند. هنرمندان نو سنت گرا پدیده‌های جدیدی را رقم زده‌اند؛ هم به لحاظ رشد قیمت و هم به لحاظ ارائه هنرمندان جدید. این مسیر بی‌شک از سقاخانه‌ای‌ها آغاز شده و کماکان در حال رشد است.»

او درباره مشخصه کار تبریزی در حراج نوروزی ساتبیز افزود: «اثر بدون عنوانِ این هنرمند از مجموعه سوارهای اوست و در دهه ۸۰ شمسی اجرا شده است. این نقاشی سه سوار را به تصویر می‌کشد و یک مینیاتور مدرن است. این تابلو اثر زیبا و فوق العاده‌ای از یک مجموعه دار خارج از کشور بود.»

به گفته فلاح، اثر تبریزی بالاترین میزان بید را در بین آثار ایرانی با ۱۸ مرتبه داشت و همین حاکی از روند رو به رشدِ مارکت آثار این هنرمند است. بعد از برپایی حراج‌های اخیر ساتبیز و بونامز و کریستیز قیمت آثار تبریزی در داخل کشور هم بالا رفته است؛ اتفاقی که در حراج سیزدهم تهران به وقوع پیوست و ما شاهد فروش تابلویی از این هنرمند به مبلغ یک میلیارد و سیصد میلیون تومان بودیم.

نماینده هنری خانواده تبریزی در ادامه با اشاره به اینکه با توجه به بالا رفتن قیمت آثار این هنرمند ممکن است عده‌ای دست به کار شوند و اقدام به تولید آثار تقلبی کنند، گفت: «خریداران توجه داشته باشند که چنانچه درصدد خرید آثار این هنرمند هستند این کار را از طریق گالری داران و مجموعه داران معتبر انجام دهند. ضمناً بنده به عنوان نماینده معرفی شده از طرف آن هنرمند و تنها کسی که از طرف صادق تبریزی صلاحیتش برای کارشناسی آثار تأیید شده، بابت ارائه گواهی اصالت اثر از خریداران محترم هیچ وجهی دریافت نمی‌کنم.»

فلاح در پایان از انتشار کتاب مرور آثار زنده یاد تبریزی خبر داد و افزود: «کتاب مروری بر آثار صادق تبریزی در واقع کتابی ادیشن دار است که در زمان حیات زنده یاد تبریزی منتشر شد؛ ولی به جهت فراهم نبودن شرایط عرضه آن تا به امروز به تعویق افتاده بود. زنده‌یاد تبریزی در زمان حیات خود شخصاً تصاویر این کتاب ادیشن دار را انتخاب و آن‌ها را امضا کردند. حتی در نشست خبری‌ای که پاییز ۹۶ پیش از عزیمت به انگلستان برگزار کردند درباره آن صحبت کردند. ناشر این کتاب آقای مازیار مصوّر رحمانی است. این کتاب آثاری از دوره‌های مختلف کاری صادق تبریزی هم‌چون ریتم و خط، نقاشی روی پوست، کالیگرافی، طراحی و مینیاتورهای مدرن را دربرمی‌گیرد.»

صادق تبریزی دانش‌آموخته هنرکده هنرهای تزیینی و یکی از هنرمندان تأثیرگذار در جنبش سقاخانه بود. با آغاز دهه ۱۳۵۰ سبک کاری تبریزی تثبیت شد و او با اغراق در ابعاد آدم‌ها و جانوران، برخلاف مینیاتورهای ظریف نسخه‌های مصور کهن، به روایتی تازه از هم‌نشینی خط و رنگ در گستره بوم و نوآوری در نقاشی رسید و همین امر او را از خیل نقاشان نگارگر سنتی هم‌عصرش جدا کرد.

صادق تبریزی پاییز سال ۹۶ در سن ۷۹ سالگی در لندن بدرود حیات گفت.