داور جشنواره تجسمی فجر:
جشنواره تجسمی فجر باید توجه حراجی‌ها را جلب کند/ نباید اجازه دهیم فجر به یک جشنواره دانشجویی تبدیل شود
طاهری درباره اهمیت جشنواره تجسمی فجر می‌گوید: جشنواره باید بتواند به هنر تجسمی کشور جهت دهد، طوری که حتی نگاه حراجی‌ها هم به آثار آن باشد. مانند جشنواره فیلم فجر که کارگردان‌ها منتظر هستند تا برگزار و فیلم‌هایشان دیده شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر روز شنبه ۱۸ بهمن ماه کار خود را با ۱۰۰۰ اثر از هنرمندان ایرانی در زیر شاخه‌های مختلف آغاز کرد و طی مدت ده روز میزان مخاطبان و هنرمندان بود.
نمایشگاه طوبای زرین و بخش‌های چاپ دستی و ستارگان جشنواره سیزدهم هنرهای تجسمی فجر روز پنج شنبه ۳۰ بهمن ماه به کار خود پایان داد، اما این رویداد به طور کامل اتمام نیافته و برگزیدگان بخش‌های مختلف آن طی مراسم اختتامیه روز پنج شنبه ۷ اسفندماه، مصادف با ولادت امام علی (ع) در تالار وحدت معرفی خواهند شد.
در جشنواره هنرهای تجسمی فجر امسال که شامل رشته‌های خوشنویسی، نگارگری، نقاشی، کاریکاتور، مجسمه‌سازی، هنرهای جدید، سرامیک، تصویر سازی، عکاسی و طراحی گرافیک است، احمد وکیلی، رضوان صادق‌زاده و غلامعلی طاهری داوری آثار رشته نقاشی را به عهده دارند.
غلامعلی طاهری (نقاش) تاکنون نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی متعددی برگزار کرده است. دبیر کلی اولین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر، تدریس در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، دانشگاه شاهد، سرپرستی موزه هنرهای معاصر تهران، معاون هنری بنیاد شهید و امور ایثارگران، مشاور هنری مرکز هنرهای تجسمی، عضویت در شورای راهبردی هنرهای تجسمی کشور، عضویت در هیئت مؤسس و هیأت امنای انجمن هنرهای تجسمی ایران، عضویت در شورای برنامه‌ریزی، عضویت در هیأت امنای مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر، عضویت در کمیسیون هنرهای تجسمی معاونت پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران بخشی از کارنامه کاری اوست.
غلامعلی طاهری درباره ارزیابی آثار رشته نقاشی حضور یافته در سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر گفت: در قضاوت مرحله آخر، مهم است که هنرمند معیارهای اصلی بر ارائه یک اثر هنری را که همان روابط میان عناصر بصری است، لحاظ کرده باشد. به طور کلی بخش اصلی نظر داوران روی نوآوری و خلاقیت متمرکز است.
او افزود: از آنجا که ما طی یکسال منتظر هستیم تا هنرمندان آخرین دستاورد و تجربه‌های هنری خود را با توجه به هنر روز جهانی و هویت‌های بصری هنر معاصر ایران ارائه کنند، انتظار داریم که نمونه‌هایی از این دست در آثار دیده شود. در اینصورت، بحث توجه به هنر روز دنیا و نگاه به سنت‌ها و عناصر بصری در هویت تصویری ملی ایران ایجاد می‌شود که از فاکتورهای داوری ما بود. همانطور که عرض کردم خلاقیت و نوآوری هم به عنوان دستاورد یکساله یک هنرمند قابل توجه و تامل است.
طاهری درباره نحوه داوری آثار در مراحل مختلف نیز اینگونه توضیح داد: در قضاوت مرحله آخر، مهم است که هنرمند معیارهای اصلی بر ارائه یک اثر هنری را که همان روابط میان عناصر بصری است، لحاظ کرده باشد. یعنی الفبا و نیروهای تصویری که بخشی به مبانی اصلی هنرهای تجسمی مانند کمپوزیسیون و هارمونی و نظایر آن مرتبط می‌شود را رعایت کرده باشد.
این نقاش اظهار کرد: مسئله بعدی انتقال حس هنرمند در این عناصر سازمان یافته در یک ساختار منسجم است. اینکه بتواند رابطه بین صورت و معنا را به مخاطب منتقل کند. در ادامه این روند، نکته دیگر این است که یک اثر هنری می‌بایست در نگاه اول، مخاطب را جذب کند و هنرمند بعد از این مرحله به سمت مابقی مسائل می‌رود.
او ادامه داد: در بخش معنا نیز هنرمند باید بتواند آنچه که مدنظرش بوده (حال چه حس است و چه مفهوم)، از طریق الفبای تصویری و عناصر بصری به بیننده تفهیم کند. بنابراین بحث موضوع، معنا، محتوا و مفهوم در ارزیابی نهایی مدنظر قرار می‌گیرد.
طاهری در ادامه گفت: برخورد هنرمندانه با یک اثر هنری جزء معیارهای دیگر من است. البته بنده این معیارها را از مرحله اول که داوری از روی تصاویر بود تا الان که اصل آثار را دیدیم، مدنظر داشتم و نفر اول و برگزیده رشته نقاشی هم با پشت سرگذاشتن این مراحل انتخاب شدند.
وی اذعان داشت: البته ما درباره یک اثر به توافق نهایی نرسیدیم که هر سه داور روی یک اثر اتفاق نظر داشته و بگوییم که این کار باید اول شود. بنابراین اثری که مثلا ۲ نظر را جذب کرد، برگزیده شناخته شد. ماحصل تلاش هنرمندان شرکت‌کننده در جشنواره واقعا قابل تقدیر است و این عزیزان باید مورد حمایت بیشتر قرار گیرند تا شرایط هنر آفرینی و خلاقیت بالاتر به وجود آید که قابل ارتقاء به سطحی بالاتر و در طراز فرهنگ و هنر معاصر ایران شده و قابل اعتنا باشد.
داور رشته نقاشی در خصوص کیفیت آثار اظهار کرد: انتظار بنده خیلی بیشتر بود. اگر قرار است که جشنواره فجر مولفه‌های اصلی هنر تجسمی معاصر کشور ما را در قالب آثار نمایش دهد، متاسفانه چیزی در این آثار دیده نشد.
طاهری گفت: ما جشنواره هنر جوان را نیز داریم، قرار نیست که جشنواره فجر به یک جشنواره جوان دیگر تبدیل شود و اگر اینطور باشد از اساس غلط است.
این داور طی توضیحات بیشتر گفت: من در جلسه داوری هم گفتم که نباید اجازه دهیم که فجر به یک جشنواره دانشجویی تبدیل شود. اگر سیاست‌گذاری جشنواره به سمتی برود که هنرمندان و اساتید مطرح کشور برای حضور در آن رغبت پیدا کنند، قطعا این جشنواره به لحاظ کیفی از سطح بالایی برخوردار می‌شود، به گونه‌ای که می‌تواند الگویی برای رویدادهای هنری دیگر باشد.
وی ادامه داد: سطح جشنواره فجر را باید متناسب باشان هنر معاصر ایران ببینیم، زیرا مهمترین جشنواره هنری ماست. از این رو از مسئولان جشنواره انتظار دارم که برای بهتر شدن روند این رویداد به پیشنهادهای ما توجه کنند.
طاهری درباره تاثیر جشنواره فجر بر شاکله هنرهای تجسمی و آینده هنری جوانان، توضیح داد: به نظرم هیچ نقشی در این مورد ندارد و روند جشنواره کاملا خنثی و درجا زنی بوده است. نمی‌توان به این بسنده کرد که بستری برای دیده شدن آثار جوانان است، زیرا هرساله بینال‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مختلفی برگزار می‌شوند که بستری برای دیده شدن آثار جوانان هستند. بنابراین انتظار ما از جشنواره فجر یک چیز دیگر است.
او افزود: هدف و رویکرد کلی فجر باید متفاوت باشد، این جشنواره باید بتواند به هنر تجسمی کشور جهت دهد، طوری که حتی نگاه حراجی‌ها هم به آثار آن باشد. مانند جشنواره فیلم فجر که کارگردان‌ها منتظر هستند تا برگزار و فیلم‌هایشان دیده شود.
طاهری پیشنهادات خود برای ایجاد گفتگو بین هنرها را اینگونه تشریح کرد: اولا ریشه و سرچشمه همه هنرها مشترک است؛ حتی رشته‌های دیگر مانند تئاتر، سینما، موسیقی و دیگر هنرها. زیرا ماهیت هنر واحد است و از ذات انسان سرچشمه می‌گیرد. هنرهای تجسمی هم که اشتراکات بسیار زیادی دارند، به غیر از اینکه مبانی تجسمی در همه شاخه‌ها یکی است و باید همه هنرمندان به آن‌ها مسلط باشند، یک روح مشترک بین این هنرهاست که آثار هنری را به یکدیگر پیوند می‌دهد؛ بنابراین اگر ما بخواهیم این هنرها را شاخه‌بندی کنیم، من حتی معماری را هم جزء خانواده تجسمی لحاظ می‌کنم.
وی افزود: چندین سال است که یک علاقه‌مندی بین جوانان و هنرمندان نسبت به هنر مفهومی و نظایر آن به وجود آمده که اشکالی ندارد و خیلی هم خوب است. بنده به سبب چندین مرتبه حضور در بینال ونیز، شناخت کاملی از این سبک دارم به همین دلیل چند سال پیش پیشنهاد دادم که ما هم بینال هنر جدید را در کشورمان برگزار کنیم. اگر این بینال برگزار شود هنرهای دیجیتالی، بصری و بخشی از انیمیشن هم می‌توانند در آن شرکت کنند. اما من چارچوب نقاشی را فقط نقاشی می‌دانم در یک صفحه دو بعدی نقاشی، که حالا شما می‌توانید آن را سه‌بعدی القا و یا تفاوت بین خط و حجم را با ابزار اثر گذار روی ابزار اثرپذیر ایجاد کنید.
