یادداشتی از صادق خرازی؛
نبودن ژان کلود کریر خبر تلخی برای فرهنگ جهان است
صادق خرازی سفیر اسبق ایران در فرانسه به مناسبت درگذشت ژان کلود کریر فیلمنامهنویس شهیر فرانسوی یادداشتی نوشت.
یکی از شانسهای بزرگ زندگیام در دوران مسئولیتم در وزارت خارجه افتخار آشنایی و دوستی و مراوده با نخبگان ایرانی و جهانی به خصوص در حوزه فرهنگ و اندیشه بود. در آمریکا در اروپا و فرانسه و در میان کشورهای اسلامی بزرگانی را شناختم که هر یک از آنها، یک جهان دانش و معرفت آگاهی و فرهنگ و هنر در درون خود داشتند.
در زمان حضورم در سفارت ایران در فرانسه، فرصت این را یافتم که با ژان کلود کریر فیلمنامهنویس بزرگ و اخلاق گرای فرانسوی و همسر ایشان خانم نهال تجدد بانوی فرهیخته ایرانی آشنا شوم.
نمیشود که شما بخواهید فرانسه را بشناسید ولی از کنار متفکران، هنرمندان و فلاسفه اخلاقی مشرب آن بگذرید. زمانی که شما فرهنگ فرانسه را بشناسید، جهانی از فکر و تاریخ در برابر شما گشوده میشود. فرانسه مثل همه کشورهای جهان و هم چون همه ملتهای دنیا نقش سترگ در پرورش دانش و انسان داشته است.
بزرگانی چون دکارت، اگوست کنت، امیل دورکیم، بزرگان مکاتب مختلف فکری و دیگر فیلسوفان اخلاق گرا، جهان باور، رئالیست و اگزیستانسیالیست فرانسوی، تاریخ تحول اندیشه و دانش را در اروپا رقم زدند و هنرمندانی مثل ژانفرانسوا میله، ژول برتون (که برخی آثارش در موزه هنرهای معاصر به نمایش در آمده است)، ژان فوکه، ژاک لوئی داوید، پیر آگوست رنوآر و صدها هنرمند دیگر فرانسوی آثار بزرگی را در هنر و فرهنگ جهان پدید آوردند.
ژان کلود کریر نیز هنرمندی ادیب و فرهنگشناسی فیلسوف و دانشمندی اخلاق گرا در فرانسه بود که در ادامه فرهنگ و تمدن فرانسه اثرات بزرگ و ماندگاری بر جای گذاشت. او یکی از بزرگترین فرهیختگان فرانسه در دوران جدید بود که علاقه زیادی به مولانا شاعر بزرگ ایران نیز داشت. او روز گذشته درگذشت و به دنیای ابدی سفر کرد.
نام او در همه جنبشهای فکری و دانشی و در همه عرصههای هنری از اروپا تا آمریکا زبانزد و در همه خیمههای فرهنگی و هنری جهان مورد احترام و حرمت بود. او در جشنوارههای جهانی از جشنواره کن تا ونیز درخشید و چندین بار نامزد جایزه اسکار شد و جوایز زیادی را برای خود و ملت فرانسه به ارمغان آورد. نام او بر زبانها و اندیشه او بمثابه مکتب اخلاق گرای هنری جایگاه داشت. او بارها به ایران سفر کرد و دو سال پیش در یک اقدام تحسین برانگیز دایره المعارف بزرگ اسلامی مراسم شب ژان کلود کریر را در تهران برگزار کرد و بزرگانی مثل شهرام ناظری درباره او سخن گفتند. نبودن او خبر تلخی برای فرهنگ جهان است.
به خواهر بزرگوارم خانم نهال تجدد و همه هنردوستان در ایران و جهان تسلیت میگویم.
روحش شاد