نابرابری و کسری تغذیه استان ها در مصرف سرانه گوشت قرمز
تهرانی ها کمتر از بختیاری ها، اصفهانی ها و یزدی ها گوشت قرمز می خورند
در سال ۱۳۷۹ تمامی استانها به لحاظ مصرف گوشت به کسری تغذیه مبتلا بودهاند و در ۱۳۹۰ نیز علیرغم کاهش ۴ کیلوگرمی رژیم پیشنهادی، تمامی استانها به جز چهارمحال و بختیاری که مصرف سرانه بیش از ۱۵ کیلوگرم دارد و تراز تغذیه مثبت ۵/۱ کیلوگرم را ثبت کردهاست در همان وضع باقی ماندهاند.
مصرف سرانه گوشت قرمز براساس آمار تهیه شده در سال ۱۳۹۰ در استان های چهار محال بختیاری ۴/۱۵ کیلوگرم، ایلام ۱۲ کیلو گرم، اردبیل ۱۱/۱۱ کیلوگرم، لرستان۳/۱۰ کیلو گرم، اصفهان ۱۰ کیلوگرم، یزد ۱۰ کیلو گرم، مرکزی ۲/۹ کیلوگرم، زنجان ۱/۹کیلوگرم، خراسان رضوی ۵/۸ کیلوگرم، سمنان ۵/۸ کیلو گرم و تهران ۲/۷ کیلوگرم است.
احمد اخوی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا گفت: مصرف گوشت قرمز از شاخصهای مهم رفاه و امنیت غذایی در کشورهای رو به توسعه محسوب میشود. با این حال رژیم غذایی مطلوب آن تحتتأثیر رژیم پیشنهادی فائو از ۵/۱۷ کیلوگرم به کمتر از ۱۴ کیلوگرم کاهش داشته است.
وی ادامه داد: گوشت ازجمله کالاهای اساسی است که تاحدودی لوکس تلقی میشود و کشش قیمتی آن برای مصرفکننده ایرانی نزدیک به یک یا کمی بزرگتر از یک برآورد میشود. یعنی سهم آن از درآمد به موازات افزایش قیمت یا افزایش نمییابد یا حتی ممکن است کاهش یابد. زیرا جانشین مهمی چون گوشت مرغ دارد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در سال ۱۳۷۹ تمامی استانها به لحاظ مصرف گوشت به کسری تغذیه مبتلا بودهاند و در ۱۳۹۰ نیز علیرغم کاهش ۴ کیلوگرمی رژیم پیشنهادی، تمامی استانها به جز چهارمحال و بختیاری که مصرف سرانه بیش از ۱۵ کیلوگرم دارد و تراز تغذیه مثبت ۵/۱ کیلوگرم را ثبت کردهاست در همان وضع باقی ماندهاند.
به گفته وی مصرف سرانه گوشت قرمز براساس آمار تهیه شده در سال ۱۳۹۰ در استان های چهار محال بختیاری ۴/۱۵ کیلوگرم، ایلام ۱۲ کیلو گرم، اردبیل ۱۱/۱۱ کیلوگرم، لرستان۳/۱۰ کیلو گرم، اصفهان ۱۰ کیلوگرم، یزد ۱۰ کیلو گرم، مرکزی ۲/۹ کیلوگرم، زنجان ۱/۹کیلوگرم، خراسان رضوی ۵/۸ کیلوگرم و سمنان ۵/۸ کیلو گرم است.
وی ادامه داد: از بین این استانها فقط استان چهارمحالوبختیاری نسبت به رژیم پیشنهادی حدود ۵/۱ کیلوگرم اضافه تغذیه سرانه دارد در حالیکه سایر استانها مبتلا به کسری تغذیه و ضعف امنیت غذایی در مصرف گوشتقرمز هستند.
بنا به گفته وی تقریباً در تمامی استانها مصرف سرانه نسبت به سال ۱۳۷۹ کاهش دارد که حاکی از افزایش عدم دسترسی استانها به سیری سلولی است. استان تهران که در ۱۳۷۹ علی رغم کسری از استاندارد ولی ۸/۱۱ کیلوگرم مصرف گوشت داشته در ۱۳۹۰ مصرف سرانه آن به ۲/۷ کیلوگرم کاهش داشته است.
این کارشناس تصریح کرد: در سال ۱۳۹۰ کمترین مصرف سرانه گوشت قرمز در استانهای بوشهر(۱/۴ کیلوگرم)، گلستان(۰/۵ کیلوگرم)، هرمزگان(۴/۵ کیلوگرم)، قم(۵/۵ کیلوگرم)، گیلان(۸/۵ کیلوگرم)، مازندران(۴/۶ کیلوگرم) و قزوین(۴/۶ کیلوگرم) مشاهده شده است.
وی گفت: به جز استانهای ساحلی مثل گیلان، مازندران، بوشهر و… که کمبود مصرف آنها را میتوان به وضعیت اقلیمی و فراوانی ماهی به عنوان جایگزین گوشت قرمز نسبت داد و تا حدودی بر نگرانیهای تغذیهای غلبه کرد کمبود مصرف در مورد خانوار شهری استانهایی مثل قزوین و قم کاملاً نگرانکننده است.
اخوی اذعان داشت: به این ترتیب، مشاهده می شود اگر متوسط مصرف سرانه پنج استان پرمصرف کشور در ۱۳۹۰ را حدود ۱۱ کیلوگرم در نظر بگیریم این رقم ۲ برابر مصرف سرانه استان قم و ۷/۱ برابر مصرف استانهای قزوین و مازندران است. استان تهران نیز با سرانه ۲/۷ کیلوگرم کمتر از نصف چهارمحالوبختیاری و کمتر از استان های اصفهان، ایلام، یزد، اردبیل و زنجان در ۱۳۹۰ مصرف گوشتقرمز داشته است. در حالی که در ۱۳۷۹ تهران در مصرف سرانه ۲۰درصد بالاتر از متوسط کل کشور قرار داشته است.
وی افزود: جالب این است که در مورد گوشت قرمز ترتیب استانها در مصرف تقریباً عکس وضعیت مصرف در کل خوراکیهاست و برخی از استانهای نسبتاً محروم کشور مانند یزد، کرمان، ایلام، خراسانجنوبی و سیستانوبلوچستان اگر چه همچنان در کسری تغذیه لکن نسبت به رتبه رفاهی خود در رتبه بسیار بهتری قرار دارند.
این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: در مجموع، علیرغم کاهش مصرف سرانه استان تهران در ۱۳۹۰ که میتوانست نویددهنده همگرایی و کاهش نابرابری مصرف سرانه خانوارهای شهری در بین کل استانها باشد و تقریباً بهرغم روند ملایم همگرایی و کاهش شکاف عمومی مصرف، تعمیم بررسی به سالهای قبل و استفاده از تحلیل کمی نشان میدهد به موازات افزایش قیمت نسبی گوشتقرمز و سیر کاهش رفاه و درآمد واقعی مصرف کننده، بویژه در سال های اخیر و در نتیجه کاهش مصرف سرانه کشور از ۱/۱۰ کیلوگرم سال ۱۳۷۹ و ۴/۹ کیلوگرم سال ۱۳۸۴ به حدود۰/۸ کیلوگرم در ۱۳۹۰ نابرابری خانوارهای شهری استانها در
مصرف سرانه گوشتقرمز افزایش داشته است. مقایسه این ارقام ضمن حکایت از بدتر شدن امنیت غذایی و تعمیق فقر در مصرف گوشت قرمز مبین واگرایی بیشتر الگوهای مصرف در بین استانهای کشور نیز است.