زمین‌خواری با پشتوانه سیاسی

در این مناظره مهمانان به ردپای هدفمندی یارانه‌ها و دولت‌ها در تخریب منابع طبیعی و جنگلها و وجود زمین خواری با پشتوانه سیاسی تاکید داشتند.

به گزارش ایلنا، سی و هشتمین برنامه مناظره با محوریت " دلایل تخریب جنگل ها و منابع طبیعی " با حضور عادل جلیلی رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، علی سلاجقه رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، شمس الله شریعت نژاد عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، مجلس، هادی کیا دلیری، رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه آزاد و رئیس انجمن علمی جنگلبانان ایران، ناصر مقدسی، قائم مقام رئیس شورای عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری از شبکه یک سیما پخش شد.
عادل جلیلی، رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به اینکه تاکنون پنج برنامه ۵ ساله در کشور اجرایی شده است، گفت: رویکرد فعلی دولت در کشور موجب شده تا تأثیرات منفی در بخش منابع طبیعی کشور بوجود آید.
وی اظهار کرد: موضوعاتی از جمله اشتغال، تولید و توزیع ثروت باعثشده تا تأثیراتی را در حوزه منابع طبیعی کشور شاهد باشیم.
جلیلی با بیان اینکه به هر اندازه که دولت در حوزه های یاد شده موفق عمل کرده به همان میزان نیز تسهیلات مناسبی را در حوزه منابع طبیعی شاهد بوده‌ایم، ادامه داد: در کشورهای توسعه یافته مردم و دولت نگاه فرامعیشتی به منابع طبیعی دارند این موضوع درحالی است که این نگاه در کشورهای درحال توسعه وجود ندارد.
رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور خاطر نشان کرد: منابع طبیعی ۱۷ تا ۱۸ درصد تولید ناخالص داخلی در بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده‌ است. حجم بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی نشان دهنده این مهم است که صنعت و بخش خدمات نتوانسته اند در حوزه های مربوط به خود موفق عمل کنند و این امر در حالی است که عمده منابع نفتی برای توسعه این بخش‌ها اختصاص پیدا کرده بود.

* مسئولان اطلاع چندانی از منابع طبیعی ندارند
علی سلاجقه، رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران گفت: برنامه سی و هشتم مناظره به این موضوع پرداخت لذا منابع طبیعی و محیط زیست اولویت سی و هشتم کشور است و مظلومیت این بخش از همین جا شروع می‌شود.
وی با اشاره به اینکه آب، خاک و هوا جزو منابع طبیعی و محیط زیست محسوب می‌شوند، افزود: همیشه این ذهنیت وجود دارد که فقط جنگل‌ها و مراتع به عنوان منابع طبیعی و محیط زیست هستند.
رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران ادامه داد: دو واژه امنیت حیاتی و امنیت غذایی باید از طریق برنامه امروز مناظره فرهنگ‌سازی شود. انسانی که متولد می‌شود با اولین صدا اکسیژن به بدنش وارد شده و این امنیت حیاتی است. در ادامه انسان در امنیت عمومی از ابتدا خود را با طبیعت همگام کرده است.
وی اظهار کرد: ۸۵ درصد از منابع طبیعی و محیط زیست به سازمانی سپرده شده که وزارتخانه مربوطه آن بهره‌بردار منابع طبیعی و محیط زیست است.
سلاجقه خاطر نشان کرد: مجموعه‌ای به نام منابع طبیعی فرابخشی است و متاسفانه مسئولان اطلاع چندانی از منابع طبیعی ندارند.
* سهم ۸۰ درصدی دولت ها در تخریب منابع طبیعی و جنگلها

در ادامه برنامه مناظره، شمس الله شریعت نژاد، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به موضوع " دلایل تخریب جنگلها و منابع طبیعی " گفت: اگر انسان ها تصمیم های خودخواهانه بگیرند نمی توانند مدیریت صحیحی در زمینه اداره منابع طبیعی داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه سهم دولت ها در تخریب منابع طبیعی و جنگلها بیش از ۸۰ درصد است، افزود: این مهم از بی تدبیری ها و قضاوت های نادرست نشات می گیرد.
شریعت نژاد اظهار کرد: مدیریت بخش منابع طبیعی در تمامی کشورهای دنیا با دولت هاست. اگر دربخشی از موضوع ها کوتاهی صورت بگیرد تخریب اتفاق می افتد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در حال حاضر فقیرترین آدم ها در دل منابع طبیعی زندگی می کنند و کمترین تسهیلات و در مقابل بیشترین نرخ بیکاری نیز مربوط به آنهاست.
وی خاطر نشان کرد: تا قبل از سال ۶۹، شمال کشور را از سرمایه گذاری در صنعت محروم کردیم لذا امروز شاهد چنین اتفاقی هستیم.
شریعت نژاد گفت: زور ما نباید به آدم های بیچاره برسد بلکه باید با زمین خوارانی که بعضا از پشتوانه سیاسی برخوردارند، برخورد کنیم. باید به دنبال برخورد با مدیرانی باشیم که با تصمیمات غلط خود عملکرد مناسب یک بخش را زیر سوال برده اند.

* نبود قانون مناسب موجب خسارت‌ به محیط زیست شده است
هادی کیادلیری، رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه آزاد با اشاره به اینکه منابع طبیعی پشتوانه توسعه پایدار است، گفت: هیچ کشور توسعه یافته‌ای را نمی‌توان یافت که محیط زیست تخریب شده داشته باشد.
وی ادامه داد: در مذهب و فرهنگ ما بر حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی تأکید شده است لذا رفتار ما با منابع طبیعی در مقابل با فرهنگ و مذهب ما در تضاد است.
کیادلیری با بیان اینکه پوشش گیاهی در ایران اندک است، اظهار کرد: توسعه در کشور یعنی محیط زیست هم باید دیده شود اما توسعه شتاب زده قربانی زیاد خواهد داشت.
رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه آزاد ادامه داد: عدم توجه مردم و مسئولین و نبود قانون مناسب موجب خسارت‌هایی به محیط زیست شده است.
*۴ برنامه جهت احیای جنگل ها و مراتع در دستورکار سازمان‌های اجرایی
ناصر مقدسی، قائم مقام رئیس شورای عالی جنگل و آبخیزداری در ادامه برنامه مناظره این هفته با بیان اینکه هرگونه تغییر در محیط زیست و منابع طبیعی باید عالمانه تصمیم گرفته شود، گفت: به قول جهانگردان ایران پوشیده از مراتع و سرسبز بوده است.
وی با اشاره به مطلب بالا افزود: در زمان قاجار طی یک قرارداد جنگل‌های ایران به مدت ۷۰ سال به شخصی به نام ریتر واگذار شد که سهم ایران از درآمد آن تنها ۱۵ درصد بود.
وی اظهار کرد: با اعتراضات مردم و علما به ظاهر این معاهده لغو شد اما اقدامات شرکت‌های انگلیسی و فرانسوی در این زمینه ادامه یافت. بعد از مشروطیت در قانون ایالات و ولایات والیان ملزم شدند که اطلاعات کافی را در مورد مسائل کشاورزی، جنگلداری ولایت مورد نظر خود داشته و در حفظ و نگهداری از‌ آن بکوشند.
قائم مقام رئیس شورای عالی جنگل و آبخیزداری با اشاره به اینکه ۴ برنامه بسیج عمومی برای احیای جنگل ها و مراتع، شناسایی تهدیدها، شناخت منابع ژنتیکی آب و خاک و توسعه تحقیقات برای استفاده صحیح از محیط زیست در دستورکار سازمان‌های اجرایی قرار گرفته است، خاطر نشان کرد: در برنامه چهارم و پنجم اهداف مورد نظر محقق نشد و بنا بر برنامه ششم و هفتم توسعه کشور سازوکارهایی دیده شد تا اهداف برنامه‌های قبلی محقق شود.
*آثار تخریبی اجرای فاز دوم هدفمند سازی یارانه ها بر منابع طبیعی مورد بررسی قرار نگرفت
در ادامه برنامه مناظره و بخش دوم، شریعت‌نژاد، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در بخش آمایش سرزمینی نتوانسته‌ایم به برنامه ریزی مناسبی دست پیدا کنیم والبته اگر در سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری نیز توجه ویژه‌‌ای نماییم مشخص می‌شود که ایشان تأکید زیادی بر استفاده از مزیت‌های کشور کرده اند، گفت: در سال ۱۳۴۵ جمعیت کشور حدود ۱۹ میلیون نفر بود اما در حال حاضر جمعیت به ۷۵ میلیون نفر رسیده و این موضوع نشان دهنده این است که معیشت مردم باید مورد توجه قرار بگیرد.
وی اظهار کرد: آثار تخریبی اجرای فاز دوم هدفمند سازی یارانه ها بر منابع طبیعی مورد بررسی قرار نگرفته است. سازمان جنگل‌ها و مراتع نیز جرأت ندارد گزارشی از آثار اجرای قانون هدفمند سازی یارانه‌ها بر جنگل‌ها اعلام کند.
* گسترش فقر آثار جبران ناپذیری بر تخریب منابع طبیعی خواهد گذاشت
جلیلی گفت: مشکل تخریب جنگل‌ها فقط خاص ایران نیست.
وی افزود: جنگل‌های بارانی آمازون هم اکنون به ۵ تا ۷ درصد رسیده است که این میزان نیز ظرف چند سال آینده حذف خواهد شد.
جلیلی با بیان اینکه دو موضوع در بحثجنگل‌ها و منابع طبیعی باید مورد تاکید قرار بگیرد، افزود: در بخش هدفمند سازی یارانه ها و آثار آن بر محیط زیست باید بگویم چون موضوع اصلی یعنی همان اجرای قانون در جایگاه ویژه‌ای قرار داشت همه چیز نیز تحت تأثیر آن قرار گرفته بود. البته به اعتقاد بنده تا زمانی که مشکل فقر در کشور حل نشود موضوع منابع طبیعی فقط در چارچوب بحث‌های فانتزی قرار می‌گیرد.
جلیلی با اشاره به اینکه در برنامه چهارم پیشنهادی موضوعاتی برای هدایت منابع اجرای قانون هدفمندی یارانه ها برای اصلاح زیرساخت‌ها و بخش معیشت مردم پیش بینی شده بود، افزود: متأسفانه در مجلس هفتم این موضوعات نتوانست در قالب برنامه چهارم به تصویب برسد زیرا اگر این موضوع به تصویب نمایندگان می‌رسید در شرایط فعلی شاهد تحول و اشتغال ویژه‌ای در سطح کشور و حفظ منابع طبیعی خود بودیم.
وی خاطر نشان کرد: گسترش فقر آثار جبران ناپذیری بر تخریب منابع طبیعی خواهد گذاشت.

* فقط ۲۰ درصد از پیکره حوزه منابع طبیعی را متخصصان تشکیل می‌دهند

رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران نیز در ادامه برنامه مناظره این هفته با محوریت منابع طبیعی، با بیان اینکه قوانین متناقض و متفاوتی در حوزه منابع طبیعی وجود دارد، گفت: باید این گلایه را مطرح کنم که افراد برای ورود به مجلس از شعارهای مختلفی از جمله حفظ منابع طبیعی استان می‌گویند اما وقتی به مجلس راه پیدا می‌کنند شعارهای خود را فراموش کرده و به وضع قوانین متعددی می‌پردازند که این موضوع در حفظ منابع طبیعی آنها بی تأثیر نیست.

وی اظهار کرد: متأسفانه در اجرای مناسب طرح های قانونی درست عمل نکرده ایم.

سلاجقه با اشاره به اینکه زمین خواری یکی از موضوعاتی است که به منابع طبیعی ضربه می زند، ادامه داد: عدم حضور متخصصین در حوزه منابع طبیعی بر مشکلات افزوده است.

وی گفت: در حال حاضر فقط ۲۰ درصد از پیکره حوزه منابع طبیعی را متخصصین تشکیل می‌دهند.

رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران بیان کرد: در کل مجموعه جهاد کشاورزی که ۷ بسته حمایتی برای اجرای قانون هدفمندی یارانه ها اعلام شد بود حتی یک طرح نیز به حوزه منابع طبیعی اختصاص نداشت که این موضوع بسیار قابل تأمل است.

وی خاطر نشان کرد: منابع طبیعی جزو انفال است لذا می‌تواند زیرمجموعه ولی فقیه باشد.

*تامین هزینه اجرای بزرگراه تهران - شمال از فروش منابع طبیعی

جلیلی در ادامه با بیان اینکه طرفدار ایجاد یک وزارتخانه مجزا تحت عنوان منابع طبیعی می باشد، گفت: مهمترین مشکل منابع طبیعی مشکل ساختار نیست بلکه مشکل نگرش است.

وی ادامه داد: تمام مسئولین از قشنگ ترین الفاظ در حوزه منابع طبیعی استفاده می‌کنند اما در مقام اجرا با فعالیت‌های غیرتخصصی و حتی زمین خواری حرفه‌ای اقدام می‌کنند.

رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور افزود: مسئولین می‌گویند هزینه های اجرای طرح بزرگراه تهران - شمال از فروش منابع طبیعی تأمین شود که این موضوع بسیار قابل تأمل است.

وی خاطر نشان کرد: در بعد حاکمیتی مسئولان برای استفاده از منابع طبیعی هیچ محدودیتی برای خود قائل نیستند و اقدام به فعالیت های غیرکارشناسانه می‌کنند.

* به ازای ۷۰ هزار هکتار یک نفر محافظ قرار دارد

مقدسی با اشاره به اینکه در اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها هدفگذاری هایی برای قطع درختان تا ۱۲ میلیون متر مربع پیش بینی شده بود، گفت: این میزان با اجرای قانون هدفمند سازی یارانه‌ها و افزایش قیمت حامل‌های انرژی و افزایش تمایل مردم به استفاده از درخت به ۸ میلیون متر مربع رسیده است که باید بگویم نظارت لازم از سوی مراجع مربوطه انجام می‌شود.

وی ادامه داد: به ازای ۷۰ هزار هکتار یک نفر محافظ قرار دارد که این موضوع باید با تقویت بیشتری همراه شود.

قائم مقام رئیس شورای عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری خاطرنشان کرد: در تلاشیم تا براساس برنامه پنجم توسعه سطح پوشش مراتع را تا ۱۰۰درصد افزایش دهیم اما این امر درحالی است که فعلا سطح پوشش مراتع ۴۰ درصد است.