پاک آئین در گفت‌وگو با ایلنا:
ارمنستان انعطاف نشان دهد، مناقشه قرهباغ حل می‌شود/ باکو حق تعیین سرنوشت ارامنه را به رسمیت بشناسد/ گروه مینسک باید طرح ایران را بپذیرد
تحلیلگر ارشد مسائل قفقاز آثار و اجرایی بودن طرح ایران برای صلح میان آذربایجان و ارمنستان که بر سر منطقه قرهباغ_آرتساخ جنگ دارند را مورد بررسی قرار داد.
پس از پیچیده شدن شرایط درگیری جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قرهباغ_آرتساخ "عباس عراقچی" به عنوان فرستاده ویژه جمهوری اسلامی به کشورهای ذی‌نفع در این مساله سفر کرد تا طرح ابتکاری ایران برای صلحی پایدار را پیشنهاد دهد. این در حالی است که گروهی تحت عنوان "مینسک" عهده‌دار صلح میان مناقشه قدیمی ایروان و باکو است.
"محسن پاک‌آیین" تحلیلگر مسائل قفقاز در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره چگونگی اجرای طرح ایران که توسط عراقچی به کشورهای مختلف برای حل مناقشه قرهباغ اعلام شد، اظهار داشت: اقدام ایران یک اقدام بسیار مثبت و مسئولانه برای استقرار صلح عادلانه در منطقه قفقاز و میان آذربایجان و ارمنستان بر سر مناقشه قره باغ بود، اما این که چقدر این اقدام می‌تواند موثر باشد، بستگی به اراده دو طرف درگیر یعنی ایروان و باکو دارد.
وی افزود: بر اساس اخبار منتشر شده جمهوری آذربایجان از طرح ایران استقبال کرده است، برای اینکه طرح ایران یک طرح عاقلانه و مبتنی بر حفظ تمامیت ارضی کشورها از جمله تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان است و بر رفع اشغال از شهرهای هفتگانه این کشور تاکید دارد؛ همچنین بعد از آزادسازی زمینه برای مذاکره بر سر اصل مناقشه که قرهباغ است، فراهم می‌شود.
این تحلیلگر ارشد مسائل آذربایجان با بیان اینکه طرف دیگر، یعنی ارمنستان به دنبال مطالبه حق تعیین سرنوشت برای اهالی قره باغ که ارمنی هستند، است، تاکید کرد: امروز در نظام بین الملل حق تعیین سرنوشت زیر تمامیت ارضی کشورها تعریف می‌شود، یعنی قره باغ می‌تواند مطالبه حق تعیین سرنوشت کند، اما در چارچوب تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان؛ در طرح ایران نیز به این موضوع توجه شده است و از جمهوری آذربایجان خواسته شده است در صورتی که تمامیت ارزی این کشور حفظ شود و رفع اشغال از آن صورت گیرد، این کشور نیز متقابلاً حق تعیین سرنوشت ارامنه را بپذیرد و مطالبات قومی آنها از جمله حق آزادی بیان آزادی، نگارش، صحبت کردن، دانشگاه و داشتن رسانه به زبان ارمنی و سایر مطالباتی که دارند را به رسمیت بشناسد که به نظر می‌رسد آذربایجان نیز این را پذیرفته و گفته است که خودمختاری کامل به قره باغ می‌دهد.
وی ادامه داد: اما موضع ارمنستان این بوده است که از گروه مینسک حمایت می‌کند، البته این صحبت جواب محترمانه منفی به طرح ایران است، اگر ارمنستان بخواهد نظرات گروه مینسک را بپذیرد آن نیز مورد نظر ایران است چرا که طرح هایی که این گروه ارائه داده مبتنی بر رفع اشغال هفت شهر آذربایجان و بعد مذاکره است، فلذا ارمنستان چه طرح ایران و چه از طرح‌های گروه مینسک را بپذیرد، به طور طبیعی باید هفت شهر آذربایجان را که بهانه جلوگیری از حمله آذربایجان به قره باغ اشغال کرده آزاد کند، تا فضای مثبت برای مذاکره پیرامون قره باغ فراهم شود. لذا ایران به دنبال صلح در این منطقه است حال اگر این طرح را گروه مینسک بتواند مستقر کند، مانعی وجود ندارد.
پاک آئین درباره اینکه آیا گروه مینسک میانجی‌گری ایران برای صلح میان ایروان و باکو را می‌پذیرد، گفت: طرح ایران کاملا مبتنی بر مبانی حقوقی بین المللی و عدالت است و لذا به طور طبیعی به نظر می‌رسد گروه میسنک باید این طرح را بپذیرد به دلیل اینکه در این طرح هم به تمامیت ارضی کشورها که یک اصل پذیرفته شده بین‌المللی است اشاره شده و هم به حق تعیین سرنوشت اقلیت‌ها. این طرح را به هر جایی که ارائه دهیم چه گروه مینسک، چه سازمان ملل و حتی جنبش غیرمتعهدها به دلیل اینکه دارای مبانی اصولی است، مورد پذیرش قرار می‌گیرد، اما در حال حاضر برنامه‌ای برای ارائه این طرح به گروه مینسک، نداریم؛ با آمریکا ارتباطی نداریم اما روسیه و فرانسه باید در قالب گروه مینسک این طرح را بپذیرند.
وی با بیان اینکه مشکل اصلی مینسک یا دیگران نیستند، تاکید کرد: مشکل اصلی این است که دو طرف درگیر باید طرح را بپذیرند، تاکنون بدون استثنا در طرح‌های ارائه شده تاکید شده است که ارمنستان می‌بایست یا به طور کامل یا به صورت مرحله‌ای شهرهای آذربایجان را آزاد کند و بعد مذاکره درباره قرهباغ انجام شود، اگر ارمنستان انعطاف نشان دهد این مسئله می‌تواند حل شود.
