بررسی فرصت‌های تحولی فناوری زنجیره بلوکی صنایع معدنی

به گزارش ایلنا، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی با عنوان " فرصت های تحولی فناوری زنجیره بلوکی در بخش معدن و صنایع معدنی"  آورده است: فناوری‌ها و نوآوری‌های «عصر انقلاب صنعتی چهارم» چهره و شالوده کسب و کارها را دگرگون و اساس و منطق ارزش آفرینی بنگاه‌های بزرگ و کوچک را متحول کردند، این تحول به خلق مدل‌های کسب وکار نوین و سودآور منجر شده است.

براساس این گزارش، فناوری زنجیره بلوکی این قدرت را دارد که موجب افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید در حوزه های صنعتی و معدنی شود و کسب و کارهای نوینی را خلق و بسیاری از کسب وکارهای موجود را با سرعت باورنکردنی حذف و نابود کند. سیاست گذاران و بنگاه های بزرگ و کوچک صنعتی و خدماتی باید به فناوری هایی مانند زنجیره بلوکی، اهمیت راهبردی دهند.

این گزارش می افزاید شرکت های بزرگ در حوزه فناوری اطلاعات در مدت زمان کم به چنان مزایای اقتصادی دست یافته اند که با درآمد حاصل از منابع نفت و گاز یک کشور یا چند ده برابر ارزش بازاری فولادسازهای بزرگ یا شرکت های معدنی بین المللی قابل قیاس است.

براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، فناوری زنجیره بلوکی یکی از انواع روش‌های پیاده سازی« دفترکل توزیع شده » و «غیرمتمرکز» است. «عدم تمرکز» مفهومی کلیدی در فناوری زنجیره بلوکی است. در این فناوری، امکان ذخیره حجم زیادی از اطلاعات به صورت غیرقابل تغییر وجود دارد . به عبارتی در بلوک‌های زنجیره ای این فناوری، اطلاعات به گونه ای ثبت و ذخیره می شود که امکان تغییر در آنها وجود ندارد و کوچکترین تغییر در یک بلوک تشکیل شده حتی توسط اعضا تاحدودی غیرممکن است. 

همچنین این گزارش می افزاید شفافیت در فناوری زنجیره بلوکی به طرز قابل ملاحظه ای بالا بوده و امکان فساد به شدت پایین است. به همین دلیل در مواردی که مدارک و سوابق (اعم از قراردادها تا گواهی ها)نیاز به ثبت و عدم تغییر دارند این فناوری کاربری ویژه ای دارد. از آنجایی که این فناوری واسطه‌ها و قدرت مرکزی را حذف می کند و کاربران، اطلاعات را ثبت، تأیید و نگهداری می کنند، فرصت نوآوری های زیادی در کسب وکار فراهم می شود. این نوآوری ها همگی مبتنی بر حذف واسطه ها و اتکا بر توان پردازش جمعی و بدون نیاز به هزینه های ثابتی چون سرور مرکزی و ستادهای کنترل کننده، ایجاد می شوند.

در گزارش های مؤسسات پژوهشی معتبر، برآورد شده است که تا سال ۲۰۲۳ حدود ۲۰ میلیارد دلار و تا سال ۲۰۳۰ ، ۱۷۶ میلیارد دلار در حوزه فناوری زنجیره بلوکی سرمایه گذاری خواهد شد. در اتحادیه اروپا نیز تاکنون حدود ۶ میلیون دلار بر روی استارت اپهای حوزه فناوری زنجیره بلوکی سرمایه گذاری شده است.

براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس از کاربردهای فناوری زنجیره بلوکی در حوزه معادن و صنایع معدنی می توان به ساده سازیِ فرایند انطباق با مقررات، مدیریت قراردادها، یافتن منشأ مواد معدنی، مدیریت زنجیره تأمین، نگهداری و تعمیرات، ارتقای امنیت سایبری و معدن کاری دیجیتال اشاره کرد.

این گزارش می افزاید در شرایط فعلی و علیرغم ابهامات متعدد در رابطه با فناوری زنجیره بلوکی، سیاست‌گذاران و مدیران کسب وکارهای کوچک و بزرگ ناگزیر هستند تا این فناوری را شناخته و کاربردهای موجود و احتمالی آن را درک کنند و در زمانی مناسب، برای صنعت خود تصمیمی درست اتخاذ کنند. در غیر این صورت، آنچه تجربه جهانی از مواجهه با فناوری‌های نو نشان داده است، خسران سنگین و نابودی کسب وکارها، کمترین آثار بی‌توجهی به گسترش فناوری‌های نوین است.

براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس شرکت های بزرگ معدن و صنایع معدنی در دنیا در پی بهره بردن از فرصت های ایجاد شده توسط فناوری زنجیره بلوکی هستند و فعالان این بخش با ایجاد همکاری با شرکت های فناور حوزه فناوری بلوکی، سعی در پیشبرد اهداف خود دارند. شرکت هایی مانند: بی اچ پی، ریوتینتو، گلنکور، باریک گلد، یوراسیا، نیومانت، انگلوامریکن، هوایو کبالت، دنیلی، استارتاپ ماینکس، داندی، دی ان آی متالز و یاماناگلد از شرکت های مهم این حوزه هستند که اقدام به آشنایی و استفاده از فناوری زنجیره بلوکی در حوزه معادن و صنایع معدنی، کرده اند.