در بخش قضایی و حقوقی باید نگاه تحولی داشته باشیم/ ۵۰۰ رأی در سامانه ساعد تا این لحظه بارگذاری شده است/ تمایل نداریم حتی یک رأی استنکاف صادر شود

به گزارش خبرنگار ایلنا، به مناسبت هفته قوه قضاییه نشست هم‌اندیشی معاونان و مدیران کل حقوقی و توسعه مدیریت و منابع دستگاه‌های اجرایی با دیوان عدالت اداری، صبح امروز در سالن شهید سلیمانی دیوان عدالت اداری برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدکاظم بهرامی، رییس دیوان عدالت اداری کشور در این نشست ضمن تبریک به مناسبت دهه کرامت و گرامیداشت هفته قوه قضاییه و شهادت شهید بهشتی، گفت: همانطور که اطلاع دارید امسال مقام معظم رهبری در ابتدای سال شعار سال ۹۹ را به عنوان «جهش تولید» نامگذاری کردند و در ۱۴خرداد هم که نطق تلویزیونی داشتند و درباره حضرت امام خمینی (ره) صحبت می‌کردند، محوریت مباحث ایشان دیدگاه تحولی حضرت امام بود.

وی افزود: حالا رونق تولید که در سال گذشته بود اما امسال را به عنوان جهش تولید نامگذاری کردند و همین تفاوت جهش تولید با رونق تولید خودش یک نگاه تحولی است، یعنی تنها به رونق اکتفا نکنیم و یک پرشی در این عرصه داشته باشیم. در حکم انتصابی که خطاب به رییس قوه قضاییه صادر کردند هم نگاهی نسبت به مساله تحول داشتند و رییس قوه قضاییه هم در همین راستا حرکت می‌کنند.

بهرامی ادامه داد: روز گذشته دیداری با فعالان اقتصادی در شهرک صنعتی عباس‌آباد داشتیم، ۱۱۸۰ واحد فعال و حدود ۳۰ هزار نفر کارگر اکنون در آنجا مشغول به کار هستند. کسانی که در آنجا صحبت می‌کردند، خود را سرباز اقتصادی مقام معظم رهبری می‌دانستند و اراده‌شان بر تحقق جهش تولید بود و انتظار داشتند که دولت و دستگاه‌های اجرایی زمینه آن را فراهم کنند. 

رئیس دیوان عدالت اداری در ادامه اظهار داشت: ما هم در بخش قضایی و حقوقی باید نگاه تحولی داشته باشیم در این عرصه و برای زمینه‌سازی کمک کنیم. ما در سال جاری برای سهولت ارتباط با دیوان دیدگاه الکترونیک را راه‌اندازی کردیم و مهم‌تر از آن سامانه ساعد که همان سامانه رای صحیح است را افتتاح کردیم.

وی افزود: در ابتدای حضور بنده در دیوان برخی دوستان اصرار داشتند که در گذشته مدیران حقوقی دستگاه‌ها در دیوان حضور پیدا کرده و مذاکراتی صورت می‌گرفته‌ است و من هم آنها را مطالعه کردم. من نمی‌گویم آن جلسات بی‌فایده بود اما به نظر من قانع‌کننده و کافی نبود. من معتقد بودم که نمی‌توانیم آرای متعارض و متفاوت صادر کنیم و به دستگاه‌ها بگوییم که به گونه بهتری عمل کنند. بنابراین تا زمانی که ما نتوانیم این مسأله را ساماندهی کنیم، نمی‌توانیم از سایر دستگاه‌ها انتظار داشته باشیم، در این راستا تلاش‌های زیادی صورت گرفت و در نهایت به ایجاد سامانه رای صحیح منجر شد.

ریس دیوان عدالت اداری در ادامه سخنان خود با تاکید بر کاربرد سامانه ساعد، ابراز داشت: این سامانه یعنی هر موضوعی که در دیوان داریم و باید درخصوص آن رای صادر شود، تمام صورت‌ها و فرع‌های آن مسأله در نظر گرفته شود و برای هر فرع آن یک رای صحیح نوشته شود. مثلا برای بحث تبدیل از وضعیت پیمانی به قراردادی که صورت‌ها و فرع‌های مختلف دارد، هرکدام از این‌ها درنظر گرفته شود و رأی آن نوشته شود که الحمدالله این مسأله انجام شد و موضوعات متعددی تصمیم‌گیری شد.

وی اضافه کرد: حدود ۵۰۰ رای در این سامانه تا این لحظه بارگذاری شده و البته کار ادامه دارد. چون موضوعات بیشتر است. اما ما از موضوعات پرتکرار و پر شکایت آغاز کردیم تا برسیم به موضوعاتی که در سال شاید یک شکایت داشته باشند در خصوص همه موضوعات رای صادر خواهد شد مگر مواردی که قانون خاص داشته باشد.

بهرامی در خصوص آرا صادره توسط این سامانه، گفت: اگر یک قاضی با استدلال، دلیل و برهان اعلام کند که این رای که صادر شده است نیاز به اصلاح دارد، ما استقبال می‌کنیم. همچنین خواسته ما از دستگاه‌ها این است که هرکسی که به آن‌ها مراجعه می‌کند و حقی را مطالبه می‌کند، اگر خودشان امکان دارند، بررسی کنند و اگر شاکی حق دارد به او کمک کند و حق او را به وی بدهند، اما اگر حق ندارد او را راهنمایی کنند که براساس رأی صادر شده در سامانه، نظر دیوان را به او ارائه دهند. البته ما راه شکایت را نمی‌بندیم و اگر کسی شکایت داشت، بررسی می‌شود.

وی در ادامه اظهار داشت: این سامانه تنها منحصر به استفاده قضات نیست، بله تمامی وکلا، حقوقدانان و مردم می‌توانند از آن استفاده کنند و درخصوص موضوعات مختلف رای و نظر صادر شده توسط دیوان عدالت را ببیند. همچنین ما از رای و نظر مدیران حقوقی دستگاه‌ها هم استقبال می‌کنیم. فرض کنید از این ۵۰۰ رای که شاید به ۲ یا ۳ هزار هم برسد، فردی به یک رای اعتراض داشته باشد و نظر خود را با استدلال مطرح کند، حتما ما این را بررسی می‌کنیم.

رییس دیوان عدالت اداری در بخش دیگری از سخنان خود، بیان داشت: خواسته ما از دستگاه‌ها این است که هر اندازه که امکان دارند حقوق شاکیان و متقاضیان را ادا کنند بهتر است، چرا هرکسی که خود را صاحب حقی می‌داند مجبور کنیم که به شکایت روی بیاورد، این روش حکمرانی بد است، حکمرانی خوب این است که فرد ذی‌حق با مراجعه به دستگاه و مدیر مرتبط، حق خود را دریافت کند. حالت بهتری هم وجود دارد و آن اینکه اگر دستگاهی اشتباه کرد، خود آن بررسی کند و حقوق فرد متقاضی را پرداخت کند. نباید اینگونه باشد که بعضی از دستگاه‌ها در واکنش به هر نوع مطالبه‌ای می‌گویند «برو از دیوان رای بیاور» خب این نوع واکنش که عدم انجام وظیفه است و حتی به نظر من از این جهت که چرا دستگاه وظیفه خود را انجام نداده، قابل محاکمه هم است.

بهرامی در ادامه با اشاره به اینکه آرا منتشر شده در سامانه ساعد (سامانه رای صحیح) قابلیت تجدیدنظر دارد، اظهار داشت: ما با ایجاد سامانه رای صحیح سعی کردیم به تشخیص اینکه حق با فرد مطالبه‌کننده است یا نه کمک کنیم و این برای همه دستگاه‌ها قابل رجوع است، البته من نمی‌گویم که این آرا صادر شده وحی مُنْزَل است، اما خب یک راه است، رأیی که توسط قضات دیوان صادر شده براساس مراجعه به قوانین است تا تشخیص حقوق افراد مطالبه‌کننده راحت‌تر باشد. لذا انتظار ما از دوستان در دستگاه‌های اجرایی این است که از این آرا که براساس موضوعاتی مختص پیرامون دستگاه‌ها و ادارات مختلف وجود دارد، کمک بگیرند.

وی ادامه داد: همچنین انتظار دیگر ما این است که دستگاه‌ها موضوعات جدیدی که در خصوص هر دستگاه وجود دارد را به دیوان اعلام کنند.

رییس دیوان عدالت اداری در ادامه اظهار داشت: نکته دیگری که در اینجا می‌خواهم از دستگاه‌های اجرایی تقاضا کنم، اجرای احکام است. در برخی موارد آراء دیوان به دستگاه‌ها ابلاغ می‌شود و اجرای آن مهلت مشخصی دارد، لذا ما انتظار داریم که دوستان آرا را اجرا کنند و اجازه ندهند به استنکاف برسد. گاهی اداره حقوقی حکم صار شده را اجرا نمی‌کند و در خصوص مدیر آن دستگاه رأی استنکاف صادر می‌شود، ما تمایل نداریم حتی یک رأی استنکاف صادر شود اما اگر رأی صادر شود و اجرا نشود ما مجبور به صدور حکم استنکاف هستیم.

وی در پایان با تاکید بر لزوم اجرای آرای دیوان توسط دستگاه‌های اجرایی، تصریح کرد: ما بارها گفته‌ایم و همچنان از دستگاه‌ها می‌خواهیم که اگر حکمی را خلاف شرع و قانون دیدید به دیوان اعلام کنید اما اگر این خلاف تایید نشد، دیگر راهی جز اجرای آن نیست. این برای آن دستگاه، برای دیوان و حتی نظام خیلی بد است که یک دستگاهی رأیی که توسط دادگاه بدوی و تجدیدنظر و دیوان صادر شده را اجرا نکند و این مسأله منجر به صدور رأی استنکاف شود.

در پایان این نشست رضا فضل نوری معاون توسعه مدیریت و منابع دیوان عدالت اداری در سخنانی به تشریح نحوه کارکرد سامانه ساعد( سامانه رای صحیح) پرداخت.