نیازمند «سکوی بومی شهر هوشمند» هستیم

به گزارش ایلنا، نشست تخصصی «هوشمندسازی و دفاع سایبری از زیرساخت­های حیاتی و عمده کشور» در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال با حضور سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، حمیدرضا خالدی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و جمعی از اساتید و کارشناسان برگزار شد. در این نشست آزاداندیشی ابتدا اساتید دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه های هوش مصنوعی و امنیت سایبری، امنیت زیرساختی و روشهای نوین پردازش سیگنال، دفاع سایبری در شهرهای هوشمند و بازدارندگی سایبری و فناوری میکروالکترونیک به ایراد سخن پرداختند.

نرخ شهرنشینی در ایران بالاتر از میانگین جهانی

سردار غلامرضا جلالی نیز در این نشست با اشاره به موضوع پدافند شهری به تحولات حوزه شهری کشور در سده اخیر اشاره کرد و گفت: در دهه های گذشته به دلیل فقدان برنامه ­ریزی توسعه­ ای جامع برای شهرها شاهد یک جابه ­جایی گسترده جمعیتی در کشور از سمت روستاها به شهرها بوده­ ایم که این موضوع سبب شده است نرخ شهرنشینی در ایران از متوسط نرخ جهانی هم پیشی گیرد که این رویداد شهرهای ما را با چالش­ ها و مشکلاتی روبه رو کرده است.

دانش شهرسازی نوین نیازمند تحول است

وی با اشاره به اینکه در کنار این موضوع، ورود فناوری­ ها به حوزه شهری سبب شده است تا اساسا شهرها دچار تحولات فناورانه گردند، گفت: دانش شهرسازی ما، بیشتر شهر را یک پدیده فیزیکی و کالبدی در نظر می ­گیرد درحالی که باید برنامه ­های توسعه­ ای شهر با نگاه و افق جدیدی همچون امنیت ­افزایی، فناوری ­محوری و ... رشد پیدا کند.

صیانت از مردم و حفاظت از زیرساخت­ها هدف پدافند غیرعامل

سردار جلالی با تاکید براینکه مقام معظم رهبری وظایف و ماموریت­ های مهمی را برای پدافند غیرعامل در نظر دارند، گفت: امن­ سازی زیرساخت­ های حساس و حیاتی کشور در برابر هرنوع از تهدید و رفع آسیب­ پذیری ­ها از یک سو و تامین بسترهای حفاظت از مردم در شرایط بحرانی از سوی دیگر مهمترین اهداف پدافند غیرعامل است.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با اشاره به تصویب سند راهبردی پدافند شهری نیز گفت: ما در این سند دو مساله مهم صیانت از مردم و حفاظت از زیرساخت­ ها در جغرافیای شهری را در دستور کار داریم، برای مثال در بخش حفاظت از مردم درصدد ایجاد آمادگی برای حفاظت از مردم در شرایط بحران، توانایی اداره مردم، تامین نیازهای اساسی، تضمین کارکردهای حیاتی خدماتی و مدیریت رسانه ­ای بحران هستیم.

وی در خصوص مولفه حفاظت از زیرساخت­ ها نیز گفت: حفظ تداوم کارکرد خدمات، مصون ­سازی زیرساخت­ ها در برابر تهدیدات، تهیه طرح­ های پاسخ اضطراری و ارتقای آمادگی ­ها از جمله اهداف سند پدافند شهری است.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در این خصوص توضیح داد: باید شهرها را به گونه ­ای آماده­ کنیم که در شرایط فرضی بحران بتوانند تمام نیازهای مردم را پاسخگو باشند.

سردار جلالی به موضوع ورود فناوری­ های نوین به حوزه شهری نیز اشاره کرد و گفت: این فناوری­ها بسیاری از مفاهیم پایه و بنیادین را دچار تغییر و تحول کرده­ اند و ما امروز باید در خصوص ارتباط بین مردم، زیرساخت­ ها و فناوری دقت نظر بیشتری داشته باشیم.

ارتقای تاب ­آوری شهری منوط به شناخت سیستم­ های شهری است

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با اشاره به اینکه بیش از ۶۰ تا ۸۰ سیستم در جغرافیای شهری وجود دارد، گفت: درهم ­تندیگی این سیستم­ ها و اثراتی که بر هم دارند، مانند هم ­افزایی، تخریب و یا وابستگی متقابل باید در الگوهای پدافند شهری مورد توجه قرار گیرد چراکه بدون در نظر گرفتن این سیستم­ ها نمی ­توان در خصوص ارتقای تاب ­آوری سخنی گفت.

وی با اشاره به اینکه ورود فناوری­ ها درکنار فرصت ­های متعدد، تهدیداتی نیز برای حوزه شهری پدید می­ آورد، ادامه داد: برای مثال هوشمندی امکان مدیریت و کنترل از راه دور را پدید می ­آورد اما در ذات این فرصت یک تهدید هم نهفته است.

تهدیدات همان فرصت­های مخاطره ­آمیز هستند!

سردار جلالی با تاکید بر اینکه از یک منظر می ­توان گفت ما چیزی به عنوان تهدید نداریم بلکه با فرصت­ های مخاطره ­آمیز روبه ­رو می­ شویم، ادامه داد: تمام حرف و هنر پدافند غیرعامل این است که بتواند راه بهره­ مندی کامل از فرصت ­های مخاطره­ آمیز را پدید بیاورد.

فرمانده قرارگاه پدافند سایبری کشور، تلفیق شهر و حوزه سایبری را سبب ایجاد یک دارایی حیاتی به نام شهر سایبری دانست و گفت: ما باید از این دارایی مهم صیانت کنیم و بتوانیم در شرایط بحران نسخه­ های پاسخ فوری داشته باشیم.

جلالی با اشاره به اینکه باید الگوی دفاع هوشمندانه از زیرساخت‌ها و دارایی‌های سایبری به ویژه در سطح شهرها تدوین گردد، خاطرنشان نمود: این رویکرد سبب می‌گردد تا تاب‌آوری زیرساخت‌ها در برابر بحران‌ها ارتقا پیدا کند.

الزامات حفاظت از دارایی به نام شهر سایبری

وی الزامات مهم تحقق این رویکرد را تدوین طرح ­های دفاع شهری، تهیه سکوی بومی (platform) شهر هوشمند، ملی­ سازی فضای سایبری، بومی ­سازی زیرساخت ­ها و دستیابی به قدرت هوشمند برای اداره مردم عنوان کرد و گفت: در ذات فناوری اشراف و کنترل وجود دارد و در مسیر حرکت به سمت شهر هوشمند باید مراقب باشیم این اشراف و کنترل در اختیار دیگران قرار نگیرد.

راهبردهای پیشنهادی جهت هوشمندسازی شهرها با الگوی پدافند غیرعامل

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در بخش پایانی سخنان خود پیشنهاداتی جهت هوشمندسازی شهرها با الگوی پدافند غیرعامل مطرح کرد.

سردار جلالی با اشاره به اینکه سیستم­ های شهری باید شبکه ­ای – جزیره ­ای باشند، گفت: هر سیستم در کنار ارتباطی که  سیستم­­ ها دارد باید بتواند به طور مستقل و جزیره­ ای نیز کارکرد خود را انجام دهد.

وی مدیریت دستی هوشمندی در کنار هوشمندی دیجیتال را از دیگر موارد مهم قلمداد کرد و گفت: هر سیستمی در کنار هوشمندی دیجیتال باید به صورت دستی توان مدیریت و کنترل را داشته باشد.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور بومی سازی زیرساخت ­های مربوط به شهر هوشمند را از دیگر پیشنهادات اعلام کرد و گفت: به تعبیری بدون صنعت بومی در این زمینه نمی­ توان به امنیت کامل دست پیدا کرد.