دولت‌های منطقه و آمریکا متضرر جنگ با ایران خواهند بود/ واشنگتن پس از تحریم ظریف هیچ گزینه‌ای ندارد/ ورشو۲، تلاش برای مهار ایران است

«شیرین هانتر» استاد روابط بین‌الملل دانشگاه جورج تاون واشنگتن در تشریح آخرین وضعیت ائتلافی دریایی در خلیج فارس به رهبری آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: هنوز مشخص نیست که تشکیل این ائتلاف آنگونه که گفته شده به واقعیت بپیوندد یا خیر؛ اما در صورت تحقق این ائتلاف در سایه ادامه تنش‌ها در خلیج‌فارس، احتمال درگیری میان ایران و نیروهای این ائتلاف وجود خواهد داشت. روشن است که هر نوع درگیریِ نظامی اثرات منفی بر روابط ایران و اروپا خواهد داشت که در حال حاضر هم دچار نوسان است. به خصوص اگر ایران به توقیف کشتی‌های خارجی (حتی اگر دلیل قانونی داشته باشد) ادامه دهد، حضور نیروهای خارجی در منطقه افزایش پیدا می‌کند و در ادامه، ضریب احتمال درگیری افزایش می‌یابد.

قدرت‌های بزرگ نمی‌گذارند امنیت خلیج‌فارس به عهده نیروهای محلی گذاشته شود

وی با اشاره به مدت زمان ماندگاری این ائتلاف و ابعاد خطرناکش گفت: اگر چنین ائتلافی تشکیل شود (با توجه به وضعیت فعلی سیاسی و پروپاگانداهای موثر) دوامش زیاد خواهد بود و این تحلیل من یا شخص دیگر نیست. به طور کلی زمانی که قدرت‌ها در منطقه‌ای جای پا برای خود باز می‌کنند، به آسانی مایل به ترک آن نیستند. مسلماً افزایش نیروهای خارجی در منطقه موقعیت امنیتی ایران را دچار چالش خواهد کرد. این وضعیت در صورتی که منجر به رقابت‌ها میان قدرت‌های بزرگ (مثلاً روسیه و آمریکا و اروپایی‌ها) شود، می‌تواند ایران را در موضع حساس قرار دهد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چرا آمریکا از تامین امنیت خلیج‌فارس توسط ایران و کشورهای حاضر در منطقه ترس دارد، گفت: ایران قبل از انقلاب هم به دنبال آن بود تا با ابتکارهای دوجانبه و چندجانبه بتواند امنیت خلیج فارس را توسط خود و کشورهای منطقه تامین کند؛ اما باید بدانید که خلیج فارس برای بسیاری از قدرت‌ها به حدی اهمیت دارد که حاضر نخواهند بود امنیت این جغرافیا را به عهده نیروهای محلی بگذارند. از آن گذشته، کشورهای عربی به غرب وابسته هستند و بر اساس سیاست و نوع نگاهشان به ایران اعتماد ندارند. بنابراین بعید است که حاضر به همکاری نزدیک با ایران باشند.

آمریکا هیچ گزینه دیگری برای تحریم ایران ندارد

هانتر با اشاره به تحریم ظریف گفت: واقعیت این است که آمریکا چندان گزینه‌های مهمی برای تحریم ایران ندارد؛ از این منظر شاهد آن هستیم که به تحریم شخصیت‌ها و چهره‌های مطرح رجوع کرده است. اینکه آمریکایی‌ها می‌گویند آقای ظریف مدافع خوبی برای جمهوری اسلامی است، او را به یک گزینه مطلوب و محبوب تبدیل کرده است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا آمریکایی‌ها برای تایید صداقت خود در مذاکره با تهران دست به لغو تحریم‌ها نمی‌زنند، عنوان کرد: ایران قبل از تحریم‌ها هم از مذاکره با آمریکا در مورد مسائلی اصلیِ مورد اختلاف دو کشور (مانند فلسطین و اسرائیل یا مسائل دیگر) خودداری می‌کرد. عدم مذاکره با آمریکا به عنوان اصل اولِ نظام ایران تا امروز به قوت خود باقی است و از این جهت بسیاری معتقدند حتی اگر تحریم‌ها رفع شود، ایران و رهبریِ آن حاضر به مذاکره با آمریکا نخواهند بود. از آن گذشته، اگر آمریکا و ایران حاضر نباشند از مواضع اساسی خود کوتاه بیایند، بدون تردید مذاکره فایده‌ای نخواهد داشت. هر جنگی با هر مدلی هم ایران را متحمل هزینه خواهد کرد هم آمریکا را. بدون تردید مابقی هم از این آسیب در امان نخواهند بود.

ورشوی۲ تلاش آمریکا برای مهار ایران است

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه نشست ورشو۲ از حیث شکلی در مورد امنیت دریانوردی و هوایی برگزار خواهد شد اما در اصل ادامه طرح اعمال فشار بر ایران محسوب می‌شود،گفت: باید متوجه باشید که کشورها هیچ وقت خود را به منطقه جغرافیایی خاص محدود نمی‌کنند. مثلاً روسیه در خاورمیانه حضور فیزیکی دارد و چین هم در اکثر کشورها حاضر است. همانطور که پیش‌تر گفتم، خلیج‌فارس به حدی برای قدرت‌ها اهمیت دارد که آنرا به حال خود رها نخواهند کرد. این موضوع ممکن است عادلانه نباشد، اما واقعیت این است که چنین مسائلی در طبیعت سیاست بین‌الملل نهفته است. از اینرو نشست ورشو۲ را باید تکرار سیاست فشار بر ایران و مهار آن بدانیم که به نظر می‌رسد همانند گذشته ادامه خواهد داشت.

هانتر در پایان تصریح کرد: نشست ورشو۲ به خودیِ خود خطری ندارد. مساله این است که چه تصمیمی در آن گرفته شود. مثلاً اگر تصمیم بر این باشد که بخواهند کشتیرانی در تنگه هرمز را کنترل کنند، طبیعتاً مشکلاتی برای ایران به وجود خواهد آمد و ریسک برخورد نظامی را افزایش خواهد داد.