یادداشت غلامرضا ظریفیان؛
روحانی نسبت به دوره قبل گام‌های بزرگ‌تر و قوی‌تری برداشته است
دولت با مشکلات زیادی رو‌به‌رو است اما کسی از این مشکلات اطلاعی ندارد. یکی از اصلی‌ترین مشکلات دولت وارونه جلوه دادن دستاورد توسط رقبای سیاسی است؛ رقبایی که در شرایط حساس کنونی کشور فضا را مناسب دیده و در تلاش برای تسویه‌حساب سیاسی هستند.
به گزارش ایلنا، در نگاهی به یک و سال اندی که از دور دوم روی کار آمدن دولت حسن روحانی گذشته، می‌توان این نتیجه را گرفت که این دولت توانسته است با مشکلات و مسائلی که از دولت‌های قبل به او رسیده بود - ازجمله در بحث سیاست خارجه و مهار تورم- توفیقات خوبی داشته باشد. اگرچه مردم انتظار داشتند که در دور دوم، دولت با برنامه‌ریزی و استراتژی قوی‌تر و روشن‌تر پا به عرصه عمل بگذارد و اقدامات بنیادی و اساسی که در دولت اول انجام داده و زیرساختش را بناکرده، به نتیجه برساند. بر اساس این چشم‌انداز در دور دوم مردم استقبال بی‌نظیری از حسن روحانی کردند، علیرغم فشار و هجمه و توانی که جریان مقابل ایجاد کرده بود استقبال مردمی سبب شد که دولت با یک شیب منطقی و قوی‌تر وارد مرحله دوم شود. در همان روزهای آغاز به کار دولت دوازدهم بحثی جدی در مورد انتخاب وزرای دولت در میان حامیان حسن روحانی شکل گرفت. بسیاری بر این باورند که در اولین گام حسن روحانی نتوانست افکار عمومی را در خصوص انتخاب اعضا کابینه متقاعد کند و باعث زاویه بین او و طرفدارانش شد؛ درحالی‌که به نظر من کابینه دوم روحانی نسبت به دوره قبل خود توانسته گام‌های بزرگ‌تر و قوی‌تری بردارد و نسبت به دور اول تغییری پیدا نکرد و همان مسیر پیشین را جلو آمد است. دولت دوازدهم هم امید داشت با تلاشی که در عرصه برجام و زمینه‌های خوبی که در عرصه اقتصاد، سرمایه‌گذاری خارجی و اعتماد عمومی فراهم‌شده بود به یک شرایط رونق برسد، اما همه رویدادها و شاخص‌ها تنها در دست یک دولت نیست بلکه عوامل متعدد داخلی و خارجی در رونق و پیشرفت و توسعه دخیل هستند. با اتفاقاتی که در انتخابات آمریکا رخ داد در داخل کشور رقبای دولت فرصت پیدا کردند و اصطلاحاً بخشی از آن‌ها که به‌عنوان دولت پنهان نام‌برده می‌شوند دست‌به‌کار تضعیف دولت شدند و دستاوردهای دوره اول ریاست جمهوری روحانی را تخریب کردند. زحماتی که دولت در دوره قبل و در دوره فعلی کشید به دلایل مختلف ازجمله اطلاع‌رسانی نتوانست به‌خوبی به مردم انتقال یابد و رقبای دولت به دلیل مشکلات سیاست خارجی و تحریم‌های وضع‌شده توسط آمریکا، موفق شدند نگاه مثبت و امیدوارانه مردم به دولت را متزلزل کرده یا تغییر دهند. با طی شدن چنین روندی طبیعتاً وارد مرحله‌ای شده‌ایم که شرایط اعتماد مردم به دولت نیاز به بازسازی و اعتمادسازی دارد و برای بازگشت سرمایه اجتماعی و اعتمادسازی ملی دولت باید از نخبگان، دانشگاهیان و صاحب‌نظران کمک بگیرد، دستگاه اطلاع‌رسانی خود را بهبود بخشیده و ترمیم کند. ترمیم‌های اساسی در عرصه اقتصاد و نیروهای سیاسی داشته باشد که بتواند با اطمینان بیشتری گام‌های بعدی خود را بردارد. دولت تدبیر و امید دستاوردهای در فضای سیاسی و فرهنگی داشته که تا امروز با تمام فشارها آن دستاوردهای را حفظ کرده است. این دولت از سال ۹۲ که روی کار آمد توانست فضا امنیتی که درگذشته بود را کاهش دهد. نقدهای بسیاری به دولت وارد می‌شود اما جامعه مدنی و سیاسی کشور احساس نگرانی نسبت به دولت ندارند، باز بودن نسبی بخشی از فضاهای فرهنگی و سیاسی کشور از دستاوردهای دولت در این سال‌ها بوده است.
اینکه دولت آمریکا یک‌جانبه و برخلاف معاهدات بین‌المللی تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال می‌کند بحث جدی و مهمی است وگرنه تا پیش از شرایط جدید دولت درزمینهٔ کنترل تورم و بخش سرمایه‌گذاری اطمینان خاطری به مردم داده بود و از سویی درزمینهٔ حل معضلات جدی ما با نظام بین‌الملل گام‌های موفقی برداشته بود. اکنون وارد شرایط ویژه‌ای شده‌ایم که نیاز به بازمعرفی جدی داریم که امید و اعتماد مردم را به دستاوردها و خدمات دولت دوباره احیا کند. کار بسیار سختی است اما دولت باید با جدیت بیشتر و استفاده از نخبگان این عرصه را باز کند. نیاز است که دولت فضای گفت‌وشنود را بیشتر باز کند و مردم را به درک درستی از مشکلات حال حاضر برساند و بی‌شک در ادامه مسیر باقی‌مانده، دولت بهتر عمل خواهد کرد. مردم نباید فراموش کنند که ما از چه فضایی در شرایط فعلی قرارگرفته‌ایم. یادمان باشد در دولت مهرورز گذشته مشکلات بنیادی و اساسی برای کشور ایجادشده بود.
باید تأکید کنم دولت با مشکلات زیادی رو‌به‌رو است اما کسی از این مشکلات اطلاعی ندارد. یکی از اصلی‌ترین مشکلات دولت وارونه جلوه دادن دستاورد توسط رقبای سیاسی است؛ رقبایی که در شرایط حساس کنونی کشور فضا را مناسب دیده و در تلاش برای تسویه‌حساب سیاسی هستند. این مجموعه این الزام را ایجاد می‌کند تا افکار عمومی در وهله نخست در جریان امور قرار گیرد و در وهله دوم اطمینان‌های لازم از دولت را کسب کند. وقتی افکار عمومی ازآنچه در کشور رخ می‌دهد کم‌اطلاع یا بی‌اطلاع باشند منجر به شکل‌گیری یک فضای ناامن برای افکار عمومی می‌شود. در این شرایط، افکار عمومی متصور می‌شود تدبیر جدی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی وجود ندارد. اگر چنین تصوری برای افکار عمومی شکل بگیرد یا رسانه‌های خارجی و دشمنان چنین تصوری را ایجاد کنند، جامعه به سمت روش‌های خود‌تدبیری حرکت می‌کند. این روش‌های خود‌تدبیری آثار بسیار خطرناکی برای کشور به همراه دارد.
غلامرضا ظریفیان
استاد دانشگاه و فعال سیاسی
