درباره شهرام جزایری سوالات و ابهامات زیاد است/ همه پرونده‌ها را نمی‌توان بازگو کرد

به گزارش ایلنا، حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای معاون اول دستگاه قضا در نشست دانشجویی با عنوان "قوه قضاییه در بوته نقد" که به همت سازمان بسیج دانشجویی امروز در مرکز آموزشی-فرهنگی سیدالشهدای شهرستان آبعلی برگزار شد، اظهار کرد: خداوند را شاکرم که این توفیق حاصل شد در خدمت شما دانشجویان عزیز باشم و از فکر، خلاقیت، دلسوزی و پیگیری شما بهره‌مند شوم و بنده نیز اگر چیزی به ذهنم برسد، در حد توان و امکان تقدیم شما کنم و اگر سوالی هست پاسخ دهم.

سخنگوی قوه قضاییه ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این نشست و همه حضار و همچنین سپاس مضاعف از فرصتی که در اختیارش قرار داده‌اند تا در جمع دانشجویان حاضر شود، اداره جلسه را به میزبان واگذار کرد.

محسنی اژه‌ای تاکید کرد: به بنده اعلام کرده بودند که جلسه ساعت ۵ آغاز می‌شود که قبل از ساعت ۵ در اینجا حضور یافتم و اگر تاخیری برای آغاز مراسم بوده، از جانب اینجانب نبوده است.

وی به بیان نکته‌ای پرداخت و خطاب به دانشجویان بسیجی گفت: برادران عزیزِ جوان و دانشجو، هم بعنوان یک آموزه دینی و هم به‌عنوان یک تجربه از کسی که موی سر و صورتش سفید شده و در طول حدود ۴۰ سال فعالیت، بخاطر نوع کاری که داشته، خیلی چیز‌ها را دیده که شاید در برخی از مشاغل دیگر انسان این مقدار فرصت نداشته باشد، خدمت شما نکته‌ای را عرض می‌کنم.

معاون اول دستگاه قضا تصریح کرد: نکته‌ای که می‌خواهم عرض کنم یکی از نیاز‌های همیشگی همه ماست؛ بخصوص برای کسی که در عنفوان جوانی است و این نکته این است که ما از خودمان شروع کنیم.

سخنگوی قوه قضاییه با تاکید بر آنکه اگر از خودمان شروع نکنیم، به خودمان توجه نداشته باشیم، موفق نخواهیم شد، ادامه داد: البته ممکن است درصدی از موفقیت را داشته باشیم؛ اما حتما بدانید که اگر از خودمان شروع نکنیم، توفیق والایی نخواهیم داشت.

محسنی اژه‌ای افزود: ما و شما جوانان امروز خودمان را مدیون مردم، نظام، شهدا و جانبازان می‌دانیم. البته نه فقط جانبازان، شهدا و آزادگان مقاطع اول انقلاب تاکنون، بلکه ما مدیون تمام زحماتی که در طول تاریخ کشیده شده هستیم؛ مدیون خونی که از جگر امام حسن (ع) و گلوی امام حسین (ع) و حضرت علی‌اصغر (ع) جاری شده؛ مدیون رنجی که حضرت زهرا (س) متقبل شده، مدیون زحمات همه کسانی که در این مسیر رنج و زحمت کشیده‌اند.

وی یادآور شد: در زمان غیبت یک نظام اسلامی برپا شده؛ چقدر گله‌مند هستیم؟ چقدر هنوز تا رسیدن به آرمان‌های نظام فاصله داریم؟ چقدر از دیگران توقع داریم؟

معاون اول دستگاه قضا به طرح سوال دیگری پرداخت و گفت: آیا ما خودساخته هستیم که فردا همان چیزی که برای خودمان نمی‌پسندیم، برای دیگران هم نپسندیم؟

سخنگوی قوه قضاییه در ادامه تصریح کرد: ما همه انسان‌ها در زندگی از کسی پیروی می‌کنیم؛ اما مهم این است که از چه کسی تبعیت می‌کنیم.

محسنی اژه‌ای با اشاره به اینکه همه ما یک نوع پیروی و اطاعت در وجودمان هست، آن را وابسته به این دانست که از میان الله، شیطان و هوای نفس کدام را برای اطاعت انتخاب می‌کنیم.

وی در رابطه با پیروی از هوای نفس و پیروی از شیطان به آیات قرآن اشاره کرد و گفت: شیطان نه تنها ما را به گناه می‌برد، بلکه هر آنی که از آن پیروی می‌کنیم، یک گناه، خطا و اشتباهی بر اشتباهات ما افزوده می‌شود.

معاون اول دستگاه قضا با تاکید براینکه همه ما دو حجت داریم، در تقسیم‌بندی این موضوع به حجت عقل و حجت ظاهری یعنی، ولی و نبی و وصی اشاره کرد و ادامه داد: عقل ما به ما چه می‌گوید؟ عقل ما می‌گوید از کسی پیروی کنید که "علیم بکل شئ"، "قدیر علی کل شئ" و "رب‌العالمین" باشد. از کسی پیروی و اطاعت کنیم که خیرخواه ماست و رحمان و رحیم و غفور است و گذشت دارد و اگر خطایی کردیم و به خطا رفتیم و به خطای خود اذعان کردیم، چشم‌پوشی می‌کند و نه‌تن‌ها چشم‌پوشی می‌کند، بلکه از ما استقبال هم می‌نماید و ما را دوست دارد.

سخنگوی قوه قضاییه تصریح کرد: آیا عقل به ما می‌گوید از کسی پیروی کنیم که اگر هر مقدار به خطا رفتیم، ولو تا قعر دره هم سقوط کردیم، باز اگر ندا در دادیم، دست ما را می‌گیرد و با اعمال خوب ما سیئات ما را می‌پوشاند یا از عقل می‌گوید از شیطان پیروی کنیم؟

محسنی اژه‌ای با اشاره به وسوسه‌های شیطان در طول شبانه‌روز ادامه داد: ما در طول روز با ندای پیروی کردن از الله و رسول‌الله و، ولی الله و ولیِ، ولی الله مواجه هستیم. حال آیا باید از این‌ها اطاعت کنیم یا از شیطان یا هوای نفس؟

وی خاطرنشان کرد: نه تنها به دلایل لفظی و عقلی باید از الله پیروی کنیم، بلکه اگر از هوای نفس و یا شیطان اطاعت کردیم، همان می‌شود که امروز شما از دست آن ناله می‌زنید و می‌گویید چرا فلانی هوای نفس گرفته و فلان ویلا را خریده است یا چرا حق مظلوم را نگرفتید؟ چرا کاری کردید و جوری مدیریت کردید که اختلاف طبقاتی ایجاد شد؟ چرا کاری کردید که عدالت اجتماعی برقرار نشد یا کم برقرار شد؟

معاون اول دستگاه قضا تاکید کرد: این مسائل همه از آن است که ما از الله و از، ولی خدا اطاعت نکردیم و بخش زیادی از ما، از خودمان اطاعت کردیم و سختی کار آنجایی است که شیطان یا هوای نفس آن امر شیطانی و باطل رادر چشم ما زیبا جلوه دهد.

سخنگوی قوه قضاییه ادامه داد: گاهی وقت‌ها فکر می‌کنند برای خیرخواهی و دلسوزی مردم کار می‌کنند؛ فریاد می‌زنند؛ مقاله می‌نویسند و تلاش می‌کنند؛ اما همین که دست‌شان به جایی رسید که باید چشم را حفظ کنند، نمی‌توانند این کار را انجام دهند. یا آنجایی که باید دست را حفظ کنند، نمی‌توانند.

وی بیان داشت: فکر می‌کنید اگر کسی اهل رشوه شد، همان لحظه اول رشوه می‌گیرد؟ خیر؛ خطوات شیطان قدم به قدم حرکت می‌کند تا این فرد به سمت رشوه برود و به جایی می‌رسد که به ناموس مردم تعدی می‌کند؛ به بیت‌المال تعدی می‌کند و وظیفه خودش را انجام نمی‌دهد و از زیر کار در می‌رود.

معاون اول دستگاه قضا خطاب به دانشجویان خاطرنشان کرد: به خودتان برسید؛ از خودتان شروع کنید و ببینید چه چیزی را برای خودتان نمی‌پسندید؛ آن را برای دیگری هم نپسندید. ببینید آیا چیزی را که نسبت به آن علم ندارید، می‌گویید و قضاوت می‌کنید و براساس آن حرکت می‌کنید و حرف می‌زنید و اگر دیگری نسبت به شما این کار را بکند، چه توقع و انتظاری دارید؟ پس این نکات را رعایت کنید.

سخنگوی قوه قضاییه در قسمت دیگری از سخنانش که با تشویق دانشجویان همراه شد، گفت: ظاهر بنده پیر است؛ ولی جوان جوان هستم. باور کنید اگر تا فردا صبح هم بنشینیم، خسته نمی‌شوم؛ بخصوص اینکه با شما‌ها هستم.

سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: در خصوص تشریح محتوای پرونده‌ها باید گفت که همه پرونده‌ها را نمی‌توان بازگو کرد؛ اما می‌توان برخی از پرونده‌ها را بیان کرد و توضیح داد

در ادامه یکی از دانشجویان در سوالی از سخنگوی دستگاه قضا گفت: آقای اژه‌ای بحث شفافیت در قوه قضاییه جزو مطالبات دانشجویی بوده است. چرا در پرونده برادر رئیس جمهور و برادر آقای جهانگیری شفافیتی وجود ندارد؛ به طوری که اخیرا برادر آقای جهانگیری را در پخش زنده تلویزیون نشان می‌دهند؟ همچنین پرونده آقای بقایی و مشایی هم همینگونه است. در پرونده آقای بقایی چند کلیپ منتشر شد که البته در جای دیگری این کار مرسوم نیست و طرف مقابل هم آمد و پمپاژ خبری کرد. درخصوص این شفافیت توضیح دهید. سوال دیگر هم این است که منظور از تعیین مصداق جاسوسی چیست؛ چون در بحث آقای دری اصفهانی قوه قضاییه می‌گفت: او جاسوس است؛ اما وزارت اطلاعات می‌گفت: خیر جاسوس نیست.

محسنی اژه‌ای گفت: دانشجویان عزیز لطفا دقت کنیم که در بیان واژه‌ها نباید اختلاف برداشت وجود داشته باشد. اینکه می‌گوییم شفافیت قضایی، منظورمان از این حرف چیست؟ اگر منظور این است که یک پرونده با تمام جزئیات برای مردم باز شود، باید بپرسیم که آیا این کار خوب است یا بد.

سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: اگر توقع ایجاد کنیم که هر پرونده‌ای جزئیاتش، چه ثابت شده و چه ثابت نشده و هر آنچه مطلب در آن است، توسط هر کسی مطرح شود، آیا این شفافیت است و آیا این کار جزو ارزشهاست که به نظرم جزو ارزش‌ها نیست و برای جامعه امر مفیدی نیست. بله اگر پرونده خاصی در مورد خاصی باشد، بیان آن اشکال ندارد. مثلا در پرونده‌های ارزی اخیر ما می‌گوییم بیایید کمک کنید. من خودم می‌گویم مطالب این پرونده بیان شود تا شما، وکلا، حقوقدانان وافراد دیگر به ما کمک کنید که چکار کنیم.

معاون اول قوه قضاییه اظهار کرد:، اما اینکه همه پرونده‌ها باز شود، آیا مسبوق به سابقه در همه دنیا هست یا نه؟ یا مثلا در پرونده آقای دری، وقتی هر کسی چیزی می‌گوید و نظری می‌دهد، اینکه وزارت اطلاعات چه گفته است، سازمان اطلاعات سپاه چه گفته است، متهم چه گفته است، آیا لازم است همه اینها گفته شود؟ گاهی اگر بخشی از مسائل یک پرونده در یک مقطع زمانی گفته شود، دیگر ادامه تحقیقات آن ممکن نیست. مثلا برایتان از یک پرونده جدید بگویم: درباره شهرام جزایری حدسیات و سوالات و ابهامات زیاد است؛ اما آیا من می‌توانم همه چیز را بگویم؟ گاه با این کار ادامه رسیدگی دیگر میسر نمی‌شود. گاهی اصلا این کار از نظر اخلاق اجتماعی درست نیست؛ چون ممکن است فرد و خانواده‌اش بیشتر از حد اتهامش لطمه بخورند. حتی اگر جرم فرد ثابت شود و او محکوم شود آیا این کار درست است؟

محسنی اژه‌ای افزود: شاید گاهی طرف نتواند بیگناهی خود را اثبات کند و محکوم شود و چه بسا بین خودش و خدا و خودش و خانواده‌اش این اتهام اصلا واقعیت نداشته باشد.

سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: بنابر این اگر منظور از شفافیت بیان همه چیز از ابتدا تا انتهاست، این کار نه منطقی است و نه شرعی و نه به نفع جامعه و فرد است؛ البته این کار در موارد خاص امکان پذیر است؛ مثلا بگوییم در مورد فلان پرونده توضیح داده شود. 

وی در پاسخ به سوالی درباره اتهام برخی اعضای اسبق جنبش عدالتخواه دانشجویی و اینکه آیا با دانشجویی که به دنبال مبارزه با فساد است، اینطور برخورد می‌شود، گفت: اگر بخواهیم از طریق غلط یک کار صحیح را دنبال کنیم، این‌ها همه عارضه دارد. ما نمی‌توانیم بگوییم که می‌خواهیم از یک مجرای خلاف عدالت بورزیم. نمی‌توانیم بگوییم می‌خواهیم عدالت را محقق کنیم، اما از راه توهین، افترا و اقداماتی که صحیح نیست و جرم است و خلاف قانون می‌باشد. اما اگر احیانا یک دانشجو یا غیردانشجو یک کار خلافی کرد، حتما انگیزه او لحاظ می‌شود.

معاون اول دستگاه قضا ادامه داد: درقانون پیش‌بینی شده است که اگر انگیزه او خوب و درست باشد، به او ارفاق شود. به همه کسانی که عنوان فرمودید نهایت ارفاق شده است؛ البته عده‌ای نسبت به این افراد شاکی شده‌اند؛ چرا که خلاف گفته‌اند و نسبتی داده‌اند که نتوانسته‌اند ثابت کنند و کذبی گفتند که نتوانستند اثبات کنند و شاکی خصوصی دارند و طبیعی است که دادگاه رسیدگی می‌کند؛ اما به دلیل دانشجو بودن و جوان بودن و داشتن انگیزه خیرخواهانه، حکمی که صادر شد، در چند مرحله در خود دادگاه بدوی تخفیف داده شد. دادگاه تجدید نظر نیز همان حکم دادگاه را تخفیف داده و تعلیق کرد.

محسنی اژه‌ای با اشاره به ماده ۱۳۴ قانون آیین دادرسی کیفری متذکر شد: قبلا این قانون را نداشتیم و دست قاضی در تخفیف دادن باز بود. این قانون این است که اگر کسی سه جرم یا بیشتر داشت، با کسی که یک جرم دارد، متفاوت است. کسی که یک جرم دارد، دست قاضی برای تخفیف دادن به او باز است؛ مثلا فرض کنید کلاهبرداری، خیانت درامانت یا افترا؛ مجازات‌های تعزیری حداقل و حداکثر دارند که در اینجا دست قاضی باز است که حداقل حد وسط یا حداکثر را بگیرد؛ اما مطابق این ماده‌ای که مجلس سال ۹۲ تصویب کرد و سال ۹۴ اجرایی شد، اگر کسی سه جرم داشته باشد، قاضی الزام دارد که هرکدام از این‌ها را حداکثر بدهد. یعنی اگر خیانت در امانت، کلاهبرداری و تشویش اذهان عمومی داشت، مجبور است که حداکثر مجازات را برای هر کدام از این‌ها بدهد؛ البته در مقام اجرا هم همه مجازات‌ها جمع نمی‌شود؛ بلکه فقط یک مجازات که مجازات اشد است، اجرا می‌شود.

وی بیان داشت: الان برخی می‌گویند که چرا مثلا بعضی را فلان‌قدر حکم داده‌اند؛ در حالیکه الان دیگر دست قاضی نیست و اگر جرائم فرد از سه جرم بالاتر رفت، باز باید از حداکثر نیز تشدید کنند؛ چرا که قانون عوض شده است.

معاون اول دستگاه قضا با تاکید بر اینکه باید به معذورات قانونی نیز توجه کنید تصریح کرد: در مورد چندتا از مواد آیین دادرسی و قانون مجازات اسلامی که در سال ۹۲ تصویب شده و در سال ۹۴ اجرایی گردیده است، تقاضای اصلاح از مجلس کرده‌ایم. مواردی که ضروری‌تر بوده را فوری برده‌ایم که یکسری از آن‌ها در کمیسیون قضایی مطرح است؛ ولی مواردی که عنوان شده اگر مثلا دو سال دیگر نیز پیشنهاد اصلاح آن‌ها را بدهیم، دیر نمی‌شود. آن‌ها را نیز پیشنهاد کرده‌ایم؛ ولی در حال حاضر ۲۰ ماده است که فوری‌تر پیشنهاد داده‌ایم که یکی از آن‌ها ماده ۱۳۴ است که الان واقعا برخی از افرادی که سه جرم دارند، مجازاتشان خیلی سنگین می‌شود، چون قاضی مجبور است حداکثر را در نظر بگیرد.

ادامه دارد..