مرتضی مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
خروج از برجام بهای سنگینی برای واشنگتن دارد/ پاسخ نهایی ایران به اعلام تصمیم کاخ سفید و نوع واکنش اروپا موکول می‌شود
یک تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: عدم تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای و خروج از برجام بهای سنگینی را برای واشنگتن در پی خواهد داشت و در صورتی که اتحادیه اروپا با امریکا همراهی کنند، در پرداخت این بهای سنگین با ایالات متحده شریک خواهد شد.
مرتضی مکی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، با اشاره به سفر سران فرانسه و آلمان به ایالات متحده و رایزنی‌هایشان با رئیس‌جمهور آمریکا گفت: در روزهای باقی مانده به پایان ضرب‌الاجل دونالد ترامپ برای تمدید یا عدم تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای در ۱۲ ماه می (۲۲ اردیبهشت)، اروپایی‌ها در ادامه تلاش‌های مستمرشان برای حفظ برجام به امریکا سفر می‌کنند تا ترامپ را متقاعد به باقی ماندن در برجام کنند.
ترامپ با وجود رایزنی مکرون و مرکل نشانه‌ای برای باقی ماندن در برجام نشان نداده است
وی با بیان اینکه محور اصلی سفر امانوئل مکرون و آنگلا مرکل به واشنگتن، باقی ماندن آمریکا در برجام است، اظهار داشت: با وجود رایزنی سران فرانسه و آلمان با رئیس‌جمهور امریکا، ترامپ نشانه‌ای از خود مبنی بر تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای را نشان نداده که می‌تواند به منزله خروج آمریکا از توافق هسته‌ای محسوب شود و در همین چارچوب هم مکرون در پایان سفر خود به واشنگتن گفت آمریکا احتمالا از برجام خارج می‌شود.
این کارشناس مسائل اروپا با بیان اینکه سفر مقام‌های اروپایی در عالی‌ترین سطح به امریکا نشاندهنده اهمیت توافق هسته‌ای برای اتحادیه اروپا است، تصریح کرد: برجام بیش از اینکه یک توافق تجاری برای اروپایی‌ها باشد، یک توافق سیاسی – امنیتی برای آنها است به عنوان دستاورد و میراث برای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود. در صورتی که ترامپ تعلیق تحریم‌های هسته‌ای را تمدید نکند، آنها در شرایط دشواری قرار می‌گیرند.
اروپایی‌ها درصدد مدیریت چالش خود با آمریکا در توافق هسته‌ای هستند
مکی ادامه داد: در صورتی که اروپا بخواهد در مسیر کاخ سفید حرکت کند، برجام به نوعی توافقی پایان یافته محسوب می‌شود و اگر بخواهد خود را در مقابل ترامپ قرار دهد و توافق هسته‌ای را ادامه دهد، به نوعی رودرروی امریکا قرار گرفته است. این چالشی است که اتحادیه اروپا در آن قرار گرفته و اروپا سعی در مدیریت آن است.
وی با بیان اینکه ایران دیدگاه خود را در نسبت به سیاست ترامپ اعلام کرده و گفته حاضر به مذاکره مجدد و بازنگری در برجام نیست، خاطرنشان کرد: توافق هسته‌ای در یک فرایند زمانی طولانی مدت به دست آمد که در دو سال پایانی منتهی به توافق، مذاکرات فشرده‌ای در آن صورت گرفت. از سوی دیگر، ایران در این مدت به تمامی تعهدات خود پایبند بوده و این طرف مقابل است که متهم به بدعهدی است.
خواسته‌های ترامپ قابل عملیاتی شدن نیست
این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی افزود: براساس این دلایل، ایران دیگر حاضر به عقب‌نشینی و امتیاز دادن به طرف مقابل نیست؛ آنهم به طرفی که به هیچ کدام از تعهداتش تاکنون پایبند نبوده و قابل اعتماد نیست.
مکی درباره طرح چهار محوری کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه درباره ایران ابراز داشت: مکرون و مرکل در سفری که به واشنگتن داشتند، سعی کردند با طرح مسائل موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران، سخنانی را بیان کنند که به وی بگویند ما هم به نوعی دغدغه‌های تو را نسبت به جمهوری اسلامی داریم و از یک مذاکرات حاشیه‌ای با ایران سخن گفتند تا ترامپ را متقاعد به ماندن در اوافق هسته‌ای کنند اما خواسته‌های ترامپ به هیچ وجه قابل عملیاتی شدن نیست و هیچ آینده‌ای را هم برای ایران و هم برای اتحادیه اروپا روشن نمی‌کند.
پاسخ نهایی ایران موکول به اعلام تصمیم کاخ سفید و نوع واکنش اروپا است
وی با بیان اینکه طرح فرانسه برای انجام مذاکرات منطقه‌ای و موشکی با ایران در حد رویا است، بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران بارها گفته است طرح مذاکرات درخصوص مسائل منطقه‌ای و توان موشکی‌اش قابل تحقق نیست و از سوی دیگر، ما شاهد یک نوع شکاف میان اعضای اتحادیه اروپا هستیم، به گونه‌ای که اجلاس اخیر اتحادیه اروپا کشورهایی مانند اتریش و ایتالیا با آن مخالفت کردند و گفتند چه تعهدی وجود دارد که ما ایران را تحریم کنیم ولی ترامپ در برجام باقی بماند.
این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی درباره احتمال سناریوی برجام بدون امریکا یادآور شد: آقایان روحانی، ظریف و شمخانی در این مدت، سناریوهای مختلفی را درباره پاسخ ایران به خروج امریکا از برجام اعلام کردند ولی در نهایت آنها، پاسخ نهایی را موکول به اعلام تصمیم کاخ سفید و نوع واکنش اتحادیه اروپا به این مسئله کرده‌اند. باید دید اتحادیه اروپا چه واکنشی نسبت به این موضوع می‌گیرند و چه سیاستی در این باره اتخاذ می‌کنند.
ایران گزینه‌های زیادی را برای پاسخ دادن به آمریکا دارد
مکی اضافه کرد: پاسخ اروپا به تصمیم احتمالی ترامپ درباره برجام عامل تعیین‌کننده و موثری بر نوع تصمیم ایران و ماندن یا خروجش از توافق هسته‌ای است و جمهوری اسلامی منتظر است ببیند اتحادیه اروپا چه سیاستی را در این باره دنبال می‌کنند.
وی درباره طرح خروج از معاهده منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای (NPT) از سوی ایران در برابر خروج امریکا از برجام نیز عنوان کرد: همانطور که غربی‌ها مدعی هستند که گزینه‌های زیادی را برای فشار به ایران روی میز دارند، دست ایران نیز بسته نیست و گزینه‌های زیادی را برای پاسخ دادن به طرف مقابل دارد؛ به ویژه در شرایطی که شرایط جهانی همانند دوران پیش از دستیابی به توافق هسته‌ای نیست و ایالات متحده نمی‌تواند یک اجماع جهانی برای اعمال سخت‌گیرانه‌ترین تحریم‌ها علیه یک کشور پس از جنگ جهانی دوم را نسبت به ایران مجددا ایجاد کند.
خروج از برجام بهای سنگینی را برای واشنگتن در پی دارد
این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: عدم تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای و خروج از برجام بهای سنگینی را برای واشنگتن در پی خواهد داشت و در صورتی که اتحادیه اروپا با امریکا همراهی کنند، در پرداخت این بهای سنگین با ایالات متحده شریک خواهد شد و در این صورت، مهمترین توافق در زمینه منع اشاعه از بین می‌رود و دیگر کشورها نمی‌توانند به امریکا و اتحادیه اروپا به عنوان یک شریک اعتماد کنند.
