امکان ظهور رژیم پارلمانی در کشور وجود ندارد

به گزارش خبرنگار ایلنا، محمد جلالی در نشست تحلیلی «قانون اساسی؛ اصلاح یا اجرا» که توسط انجمن اندیشه و قلم و جامعه وکلای مدافع حقوق شهروندی در کانون وکلای دادگستری برگزار شد، گفت: هر چند متن قانون اساسی متن والایی است اما متن مقدسی نیست و باید امکان تغییر آن فراهم باشد. تغییر این قانون بسیار سخت است اما در خود قانون راهکار آن را گفته‌اند.

این حقوقدان با بیان اینکه از وقتی در جهان، حقوق مدرن در دولت‌های داخلی پذیرفته شد، اصل برتری قانون اساسی به رسمیت شناخته شد، اظهار کرد: در حوزه حقوق عمومی نمی‌توانیم برداشتی داشته باشیم که خلاف قانون اساسی باشد. برداشت‌هایی که اخیرا زیاد شده است باعث می‌شود جایگاه اصلی قانون اساسی باقی نماند.

وی تصریح کرد: اینکه قانون اساسی ما باید اصلاح شود یا نه خیلی اهمیت ندارد. قانون اساسی آمریکا و فرانسه بارها تغییر داده‌ شده است ولی از آن طرف قانون اساسی ژاپن ۷۰سال است تغییر نکرده است و ۷۰سال است کشور مدرنی مثل ژاپن را همین قانون اساسی اداره کرده است.

جلالی با اشاره به قانون اساسی ژاپن گفت: کوتاهترین قانون اساسی جهان با حدود ۵ هزار کلمه است. قانون اساسی ایران حدود ۱۶هزار کلمه است. همچنین بلندترین قانون اساسی جهان متعلق به کشور هند است که حدود  ۱۴۰ هزار کلمه است.

وی ادامه داد: نفس اینکه قانون اساسی اصلاح شود یا نشود اهمیت ندارد. اگر عزم اراده برای حاکمیت قانون و مشروطیت باشد همین قانون اساسی نظرها را جلب می‌کند اما اگر بنا بر تغییر باشد باید تناقضات و تعارضات جدی در قانون اساسی بررسی شود.

وی اظهار کرد: نباید قانون اساسی را گونه‌ای تفسیر کنیم که خلاف مقتضای اصل قانون اساسی باشد، مطلق کردن یک اصل قانون اساسی، به نفی جایگاه آن می‌انجامد.

جلالی ادامه داد: برخی تفسیرها که خارج از عرف عقلایی انجام می‌شود می‌تواند اصل جایگاه قانون اساسی را زیر سوال ببرد، مانند تفسیرهای حداکثری که از اصل چهارم اخیرا شده است.

این حقوقدان با اشاره به وضع فعلی و ظرفیت‌های قانونی در کشور گفت: رژیم پارلمانی با وضعیت موجود امکان ظهور و وجود ندارد زیرا بحث احزاب، انتخابات و نقش دولت کشور باید مشخص شود.

وی با اشاره به ضعف‌های قانون اساسی تاکید کرد: قانون اساسی روابط قوا را بسیار پیچیده بیان کرده است. استقلالی که از قوا اکنون مطرح است اینگونه است که قوا را جزایر جدا از هم بیان می‌کند که اگر بخواهند می‌توانند در کار هم اختلال ایجاد کنند

جلالی گفت: در موقع اصلاح باید قوه‌قضائیه کوچکتر شود و به این شکل که اکنون هست نباید باشد. باید تکلیف بسیاری از نهادهای مرتبط با قوه قضائیه مشخص شود. در حوزه حق آزاد‌ی‌ها هم باید صراحت بیشتری در محدودیت‌ها برای برخی حقها  وجود داشته باشد و تکلیف مشخص‌تر باشد تا قابلیت سوءاستفاده کردن نباشد.

 وی تاکید کرد: در حوزه آزادی‌های ذاتی نیز قانون اساسی باید جدی‌تر وارد شود که به طور نمونه می‌توان به آزادی بیان اشاره کرد.

این حقوقدان با بررسی تطبیقی قانون اساسی ایران با برخی از کشورهای منطقه گفت: در بررسی تطبیقی  که میان قانون اساسی افغانستان با قانون اساسی ایران انجام دادم، باید بگویم که متن آن نسبتا بهتر نوشته شده و پیشرفته‌تر از قانون اساسی ما است اما هنوز نتوانسته است خوب اجرا شود و مشکلات موجود را حل کند.