بقایی در نشست خبری:
شکل و چارچوب تعامل ایران و آمریکا در مذاکرات بدون تغییر باقی خواهد ماند/ در خصوص محل مذاکرات پس از اعلام نظر عمان تصمیم‌گیری می‌کنیم
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: چارچوب‌های ما مشخص است برنامه ما مطلقا صلح‌آمیز است و سازمان انرژی اتمی در این مورد گزارش‌ها را ارائه کرده است. مطالبه اصلی ما رفع تحریم‌های ظالمانه است که در این چند دهه علیه مردم ایران بوده و در مسقط هم این موضوع را اعلام کردیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری دوشنبه ۲۵ فروردین ماه، گفت: در هفته‌ای که گذشت هم تحولات در منطقه هم در سطح بین‌المللی زیاد بود هم تحرکات دستگاه دیپلماسی. در سطح منطقه متاسفانه شاهد جنایت و نسل‌کشی در غزه و کرانه باختری بودیم. آتش‌بسی که مشخص شد و توسط برخی تضمین شد به هیچ انگاشته می‌شود. به بیمارستان‌ها حمله می‌شود و خبرنگاران مورد حمله رژیم صهیونیستی هستند. این جنایات با سکوت سازمان‌های بین‌المللی ادامه پیدا می‌کند. حملات به یمن و لبنان همچنان ادامه دارد و در مورد همه این موارد موضع‌گیری کردیم و آن را محکوم می‌کنیم.
وی افزود: هفته گذشته وزیر خارجه سفری به الجزایر داشتند که سفر بسیار خوب و مفیدی بود که با مقامات الجزایر دیدارهای مفیدی انجام شد. در سطوح معاونین سفری به اتریش و صربستان انجام شد و ملاقاتی هم با مقامات اتحادیه اروپا اتفاق افتاد. نشست سه‌جانبه ایران، چین و روسیه انجام شد. امروز هم معاون بین‌الملل به روسیه سفر کردند. گفت‌وگوهای تلفنی آقای وزیر با کشورهای منطقه اطلاع‌رسانی شده است. سفر وزیر امور خارجه به عمان برای شرکت در مذاکرات غیر مستقیم با آمریکا را داشتیم که برای رفع تحریم‌ها بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در رابطه با اظهارات آمریکایی‌ها که گفته شده است ایران باید جدیت بیشتری داشته باشد، گفت: این مواضع متناقضی است که اعلام می‌شود و این تناقض را خودشان باید حل کنند یکی از علت‌های مذاکره غیرمستقیم همین است که نمی‌شود طرفدار مذاکره باشید ولی به فشار حداکثری ادامه دهید.
وی افزود: در رابطه با مذاکرات مسقط این اولین دور بود که مشخصا طرفین چارچوب‌ها و موازین خود را اعلام می‌کنند ولی چارچوب‌های ما مشخص است برنامه ما مطلقا صلح‌آمیز است و سازمان انرژی اتمی در این مورد گزارش‌ها را ارائه کرده است. مطالبه اصلی ما رفع تحریم‌های ظالمانه است که در این چند دهه علیه مردم ایران بوده و در مسقط هم این موضوع را اعلام کردیم.
بقایی گفت: ما خیلی شفاف و حرفه‌ای در خصوص تحولات مرتبط با مذاکرات اطلاع‌رسانی کردیم. از شما برای اطلاع‌رسانی درست تشکر می‌کنم. در این مورد وزیر محترم در گفت‌وگوی کوتاهی بعد از پایان مذاکرات اعلام کردند که احتمالا محل مذاکرات جایی به غیر از عمان خواهد بود. البته موضوع مهمی نیست، شکل و چارچوب تعامل ایران و آمریکا بدون تغییر باقی خواهد ماند. این مذاکرات غیرمستقیم و با میانجیگری عمان است و در مورد محل مذاکرات تمهیدات لازم توسط عمان اندیشیده می‌شود و مطمئن هستیم به نحو شایسته‌ای تصمیم‌گیری خواهند کرد.
وی گفت: در خصوص محل مذاکرات پس از اعلام رسمی نظر عمان تصمیم‌گیری خواهیم کرد. در خصوص مستقیم بودن و غیرمستقیم بودن مذاکرات مطالبی گفته شده است دلیل غیرمستقیم بودن این است که مفید نیست و شیوه غیرمتعارفی هم نیست و مبنای آن تجارب ثابت شده قبلی است. اگر می‌خواهیم مؤثر باشد باید روشی انتخاب کنیم که مطمئن باشیم مؤثر است. روشی که یک طرف به زور توسل می‌کند نه برای ایران قابل قبول است نه منتج به نتیجه خواهد شد، بنابراین شیوه مورد نظر ما مذاکرات غیرمستقیم است.
بقایی در رابطه با پیشنهاد غریب آبادی در رابطه با ساز و کار حقیقت‌یاب برای جانبازان شیمیایی گفت: این موضوع یکی از دستور کارهای ثابت وزارت خارجه است و این موضوع با گذشت زمان به فراموشی سپرده نخواهد شد و این جنایاتی که اتفاق افتاد مصداق بارز جنایت جنگی است و هر کشوری که در تجهیز صدام به سلاح شیمیایی دست داشت باید پاسخگو باشد. بحث تشکیل ساز و کار کشف حقیقت برای بررسی نقش و میزان همکاری شرکت‌های خصوصی آلمانی و بخش‌های دولتی این کشور برای تأمین سلاح‌های شیمیایی به صورت رسمی در شهریور سال ۱۴۰۵ به دولت آلمان اعلام شده است. این یک مشکل اساسی است که در تاریخ روابط دو کشور است و اگر دغدغه جدی وجود دارد باید با پاسخ مثبت دولت آلمان مواجه شویم. در دهه ۷۰ این موضوعات رسیدگی شده است اگر چنین چیزی که آلمان مدعی است درست است مدارک لازم برای بررسی را در اختیار ما قرار دهند خواست جانبازان ما است که پیگیری جدی صورت گیرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در رابطه با آخرین تحولات روابط ایران و آلمان و احتمال انتخاب مقام آلمانی عنوان دبیرکل سازمان ملل گفت: اگر این اتفاق بیفتد عجیب خواهد بود. ما برای روابط دوستانه بر مبنای احترام متقابل ارزش بالایی در نظر داریم. ما هیچ وقت برای تخریب روابط پیش قدم نشدیم ولی متاسفانه در برخی مواقع به دلیل برخوردهای حزب حاکم آن کشور اتفاقاتی رخ داد. خبری که مربوط به معرفی وزیر امور خارجه آلمان برای تصدی ریاست عمومی سازمان ملل باشد را شنیدم و برای ما خیلی قابل انتظار نبود. کسی که می‌خواهد نامزد این پست باشد باید سابقه مشخصی داشته باشد ایشان برای کشور ما میراث قابل دفاعی به جای نگذاشت. امیدواریم دولت بعدی بتواند آسیب‌ها در روابط را ترمیم کند. رویکرد آلمان در این دو سال قابل قبول نبود و آلمان یکی از مهم‌ترین تأمین‌کنندگان تسلیحات رژیم صهیونیستی است.
وی در خصوص سفر گروسی به ایران گفت: برای سفر گروسی به تهران تفاهم شده است در مورد جزئیات سفر نکاتی است که نمایندگی ما در وین با هماهنگی دفتر مدیرکل در حال بررسی آن هستند و فکر می‌کنم ظرف امروز در این مورد اطلاع‌رسانی خواهیم کرد و فکر می‌کنم سفر در همین هفته انجام شود.
بقایی در مورد سرمایه‌گذاری خارجی و اینکه آیا این مساله به عنوان بسته پیشنهادی ایران در مذکرات بوده است، گفت: باید یک مقدار با آرامش در خصوص این مذاکرات تامل کرد در این مدت مذاکرات در خصوص موضوعات اصلی بوده از طرف ما رفع تحریم‌ها و از طرف مقابل هم مسائل هسته‌ای مطرح بوده است. ایران هیچ وقت مانعی بر سر راه سرمایه‌گذاری طرف‌های مقابل نبوده است و این مشکل آمریکا است که با وضع قوانینی پیچیده و چند لایه شهروندان خود را از سرمایه‌گذاری در ایران منع کرده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در مورد رویداد اکسپو گفت: رویداد بسیار مهمی برای معرفی ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری ایران است که هفته اول اردیبهشت برگزار خواهد شد و همگام با آن همایش اقتصادی ایران و آفریقا برگزار خواهد شد. ما از این فرصت استفاده کردیم که از ظریفت‌های اقتصادی برای همکاری با کشورهای آفریقایی استفاده شود. وزارت صمت آماده است که ظرفیت‌های بالقوه در خصوص مراودات با کشورهای آفریقایی را شناسایی کند.
وی درباره جزئیات دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا گفت: با توجه به روند مذاکراتی هر جا که لازم باشد تحقیقات لازم انجام خواهد شد ولی چارچوب همان است که در مذاکرات مسقط مطرح شده است. از اینکه آن‌ها یعنی سایر کشورها سکوت کردند و مطلبی گفته نشده می‌شود تحلیل کرد اما در این خصوص توافقی بین طرفین نبوده است، ما خودمان را موظف می‌دانیم که اطلاع‌رسانی دقیق داشته باشیم و با شما برای جلوگیری از اظهارات مخرب و بحران‌زا که بعضا مطرح می‌شود، همراهمی‌شویم .
بقایی با اشاره به سفر گروسی و ارتباط آن با مذاکرات میان ایران و آمریکا ادامه داد: سفر گروسی که از قبل برنامه‌ریزی شده بود، اولا در چارچوب تحولاتی است که به صورت مرسوم با آژانس داریم ما به عنوان عضوی از آژانس مطالباتی داریم که آن را مطرح خواهیم کرد.
وی درباره اظهارنظرهای صورت گرفته در مجلس که گفته شده نمایندگان از مذاکرات بی اطلاع بودند، گفت: هماهنگی میان وزارت خارجه و مجلس قابل تقدیر است نمایندگان ملت هم قبل و هم بعد از تحولات در جریان قرار گرفتند این تعاملات هم وظیفه قانونی ما است هم در جریان این تحولات کمک کننده خواهد بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی گفت: برجام از نظر حقوقی یک قراداد زنده است ما به رایزنی خود با همه طرف‌های برجام ادامه خواهیم داد و هر روندی که بتوانیم به سهولت این مسیر را پیش ببریم، ادامه می‌دهیم.
وی افزود: روند تعاملات با چین و روسیه ادامه پیدا خواهد کرد. آقای عراقچی آخر هفته به مسکو سفر خواهند کرد که این سفر از پیش تعیین شده بود. تعاملات ما با اروپا هم ادامه‌دار است و آقای عراقچی در همین راستا سفری به وین داشتند که در چارچوب همین تحولات بوده است.
بقایی در خصوص آخرین وضعیت مهدیه اسکندری شهروند ایرانی بازداشت شده در فرانسه گفت: ایشان یک هموطن ایرانی هستند که متاسفانه چند هفته قبل بدون هیچ دلیلی بازداشت شدند که نه خانواده ایشان و نه بخش کنسولی ما را در جریان قرار ندادند و بعد از پیگیری‌های ما و مطرح شدن نام او در یکی از نشریات فرانسه گفتند جرم‌شان حمایت از گروه‌های افراطی است ولی گویا ایشان مطالبی را در حمایت از مردم غزه گفته بود که این یک ادبیات جدید است و به منزله واژگان کردن کلمات است که حمایت از مردم غزه به عنوان حمایت از گروه‌های افراطی تلقی می‌شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا توافق هسته‌ای بین ایران و آمریکا می‌تواند باعث آرام کردن منطقه شود، گفت: ناآرامی منطقه به خاطر بازیگر مخربی به نام اسرائیل است. واقعیت را ببینیم تنها موجودیتی که به عنوان موجودیت آپارتاید شناخته شده است و دو منطقه را در اشغال خود دارد و بیش از هشت دهه بخشی از منطقه را به اشغال خود درآورده است، رژیم صهیونیستی است. ناآرامی منطقه به دلیل حضور این رژیم است که شوربختانه طرف‌های اروپایی آدرس‌های غلط در این خصوص می‌دهند.
وی در پاسخ به این سوال که دستگاه دیپلماسی ایران چه اقداماتی برای توقف نسل کشی در غزه داشته است، گفت: ما از همه ظرفیت‌های دیپلماتیک خود در جهت مطالبه مسلمانان منطقه برای توقف نسل کشی استفاده می‌کنیم. در تعاملاتی که با کشورهای منطقه داریم بخش اصلی آن در خصوص همین موضوع غزه است. در دیدار با مقامات الجزایر هم همین مضوع در دستور کار بود. متاسفانه رژیم صهیونیستی با حمایت کشورهای عربی بدون هیچ گونه نگرانی در خصوص قرار گرفتن در معرض بازخواست به جنایات خود ادامه می‌دهد.
بقایی در مورد لغو تحریم‌ها گفت: همیشه می‌گوییم نگاهمان رو به جلو است ولی با کوله باری از تجارب گذشته که حتما از آن درس خواهیم گرفت به ویژه در خصوص اجرای تعهدات طرف مقابل. اگر به اسناد مراجعه کنید می‌بینید تاکید ما این بوده که این لغو تحریم‌ها باید به صورت مؤثر انجام شود و این نباید یک قول باشد حتما باید تضمینی وجود داشته باشد با توجه به بدعهدی‌های گذشته این موضوع مهمی است که ان‌شاءالله با تمام این نکات تیم مذاکراتی گفت‌وگوها را پیش خواهد برد.
وی در خصوص تحریم‌هایی که گفته می‌شود مجددا از سوی کشورهای اروپایی وضع خواهد شد، تصریح کرد: محدودسازی‌هایی که قوه قضائیه ایران را زیر سوال ببرد قابل پذیرش نیست متأسفانه با یک نگاه خودبرتربینی در برخورد با سایر کشورها و رویکرد انحصاری در تفسیر حقوق بشر به خود اجازه می‌دهند تصمیم‌گیری کنند و تحریم‌هایی را وضع کنند این رویکرد را غیرسازنده می‌دانیم و از نظر حقوقی غیرقانونی می‌دانیم.
بقایی با توجه به اینکه گفته شده این مذاکرات قرار نیست فرسایشی شود در خصوص سقف زمانی مشخص گفت: ما قرار نیست مدیریت کشور را به مذاکرات وابسته کنیم، تمام نهادها به کار خود ادامه می‌دهند. این اولین بار هم نیست و همیشه مذاکرات برای نشان دادن جدیت ایران در زمینه دیپلماسی وجود داشته است. ما باید بحث های دیپلماتیک را از مسائل روزمره کشور جدا کنیم.
وی در رابطه با استقبال کشورهای عربی از برگزاری دور نخست مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، بیان کرد: ما از رویکرد مثبت و سازنده همه همسایگان نه فقط در این تحول که در تحولاتی که در منطقه رخ داده است، تقدیر می‌کنیم. امنیت همسایگان به مثابه امنیت خودمان است. طی شش ماه گذشته تعاملات خوبی بین ایران و کشورهای همسایه اتفاق افتاد که در ادامه سیاست‌های همسایگی ما در دولت قبلی بوده است. این وفاق یک باور جمعی مبنی بر درون‌زا کردن امنیت و پیوستگی امنیت کشورها به یکدیگر است. دکتر عراقچی کشورهای منطقه را در جریان گفت‌وگوها قرار دادند و آخرین مورد تماس‌های تلفنی با مصر، قطر، امارات و کویت بود که این روند را ادامه خواهیم داد.
بقایی در خصوص آخرین وضعیت یک شهروند ایرانی در کانادا که حدود ۷۰ روز ناپدید شده بود و اکنون جسد آن پیدا شده است، اظهار کرد: من به خانواده این شهروند ایرانی تسلیت می‌گویم. بر خلاف اینکه ما روابط دیپلماتیکی با کانادا نداریم ولی از طریق دفتر حافظ منافع خود در کانادا و دفتر حافظ منافع کانادا در ایران، این موضوع پیگیری شد. مسائل مربوط به انتقال جسد ایشان در حال انجام است ولی دلایل این حادثه برای ما روشن نیست و باید مقامات کانادایی در این ارتباط توضیح دهند.
وی در رابطه با سفر معاون اقتصادی وزیر امور خارجه و هیات تجاری ایران به افغانستان گفت: عمدتا در جریان این سفر که به ریاست معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه بود فرصت‌های همکاری و مراوده تجاری بین ایران و افغانستان مورد بررسی قرار گرفت. هدف این بوده که از آخرین وضعیت ظرفیت‌های صنعتی و راه‌های گسترش روابط اقتصادی و تجاری با خبر شویم.
بقایی در خصوص هتک حرمت به قرآن در هلند، بیان کرد: این اقدام قبلا در بعضی کشورهای اروپایی اتفاق افتاده بود. اینگونه اقدامات یک تفسیر غلط از آزادی بیان است. توهین به مقدسات مسلمانان و هر دین دیگری غیرقابل قبول است و نباید در قالب آزادی بیان توجیه کرد. ما این اقدام را محکوم می‌کنیم و از هلند انتظار داریم پیگیری کنند. این را نباید در قالب آزادی بیان عادی سازی شود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره حواشی مذاکرات مسقط گفت: دیپلمات‌های ایرانی همیشه قائل به نزاکت دیپلماتیک بوده‌اند. ما در برخورد با دیپلمات‌های آمریکایی در سایر مجامع بین‌المللی اگر سلام شود، سلام علیک می‌گوییم. درباره حواشی هم، بعد از مذاکرات ۲ ساعت و نیم در آخرین لحظات و هنگام خداحافظی این سلام علیک صورت گرفت. به بقیه حواشی را خواهش می‌کنم بها ندهید.
وی در رابطه با روابط ایران و مصر اظهار کرد: در خصوص روابط دوجانبه روندی که از قبل شروع شده بود پیوسته ادامه دارد و این تکرار تماس‌ها معنادار است و می‌توان برداشت کرد که به چه سمتی داریم حرکت می‌کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد اختلافاتی که در آمریکا درباره ایران مطرح می‌شود، گفت: این موضوعی است که خودشان باید حل و فصل کنند و موضوعات داخلی آنان به ما ارتباط ندارد. اما در داخل آمریکا ما با جریان‌هایی که هیچ‌وقت به دنبال رویکردهای دیپلماتیک نبودند، مواجه هستیم.
بقایی تاکید کرد: هیچ تغییری در شکل مذاکرات اتفاق نیفتاده است و مذاکرات به صورت غیرمستقیم با میانجیگری عمان انجام خواهد شد. موضوع مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا منحصر به موضوع رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای است و هیچ موضوعی در دستورکار قرار ندارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص شکایت حقوقی آمریکا و مصادره ۴۷ میلیون دلار از فروش نفت ایران، عنوان کرد: این بار اول نیست که آمریکایی‌ها بر اساس قوانین داخلی خودشان ایران را متهم به موضوعات مرتبط با تروریسم کردند، این موضوع اصلا قابل قبول نیست. این اقدامات مبنای قانونی و مشروع ندارد و از نظر ما محکوم است و وجاهت قانونی ندارد.
وی درباره نشست آنتالیا و حضور ایران گفت: مجمع آنتالیا یک مجمع گفت‌وگویی و فرصتی برای تعامل است. به زودی مجمع گفت‌وگوهای تهران را خواهیم داشت که فرصتی برای تعامل با مقامات کشورهای و فرصت‌هایی برای تبادل نظر است.
