ادامه کار سفارت ایران در سوریه نیازمند اطمینان از تأمین امنیت کارکنان است

به گزارش خبرنگار ایلنا، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری خود ۲۸ آذرماه، گفت: این هفته ما اجلاس مهم هشت کشور عضو سازمان همکاری های اقتصادی موسوم به D8 در مصر را داریم. وزیر امور خارجه کشورمان در نشست وزیران شرکت خواهد کرد و بعد از آن هم نشست کشورهای عضو این سازمان با شرکت رئیس‌جمهور برگزار خواهد شد‌. در حاشیه این اجلاس هم در مورد موضوعات مختلف منطقه‌ای و روابط دوجانبه با کشورهای شرکت‌کننده گفت‌وگو خواهیم داشت.

 وی درباره زمان آغاز به کار سفارت ایران در سوریه، گفت: برای ادامه کار سفارت نیازمند مقدماتی هستیم که مهم‌ترین آن اطمینان از تأمین امنیت و ایمنی کارکنان است. این موضوع در دستور کار ما قرار دارد و به محض اینکه شرایط لازم از حیث تأمین امنیت فراهم شود، اقدامات لازم انجام خواهد شد.

بقایی گفت: متأسفانه، شدت و گسترش حملات و اقدامات رژیم صهیونیستی افزایش یافته است. ما به عنوان یک کشور مسئول در منطقه غرب آسیا و به عنوان یک کشور اسلامی، از هر فرصتی برای بسیج جامعه بین‌المللی به منظور توقف جنایات صهیونیستی و به ویژه تجاوزات اخیر استفاده خواهیم کرد. اصول مبنایی حقوق بین‌الملل که مبنای روابط بین‌الملل در این هشت دهه بوده، در معرض خطر قرار دارد و بنابراین، تک‌تک دولت‌ها موظف هستند که در راستای حراست از هنجارها و اصول برای توقف این جنایت و تجاوزگری اقدام کنند.

وی گفت: ما نیز در سطح منطقه، در سازمان همکاری‌های اسلامی، در سازمان ملل متحد و به‌طور قطع در نشست آتی که برگزار خواهد شد، این موضوعات را مورد پیگیری قرار خواهیم داد.

بقایی درباره نشست آستانه گفت: از تحولات و وقایع این ماه آنچه که مشخص است، این است که در دوحه و در نشست آستانه که ظهر یکشنبه برگزار شد، همچنین در نشست هشت کشور (پنج به علاوه سه)، نکات مهمی مورد بحث و تفاهم قرار گرفت. ضرورت توقف درگیری‌ها و گفت‌وگوی میان مبارزین و دولت سوریه، با هدف جلوگیری از تروریسم و حفظ تمامیت سرزمینی سوریه، از نگرانی‌های عمده‌ای بود که میان تمام کشورهای شرکت‌کننده در نشست آستانه مشترک بود.

وی ادامه داد: در این چند روز، تمامیت سرزمینی سوریه به شدت از سوی رژیم صهیونیستی مورد تعرض قرار گرفت و برای نخستین بار طی ۵۰ سال، بخش دیگری از سرزمین سوریه اشغال شد و قطعنامه شورای امنیت به طور یک‌طرفه نقض شد و این موارد، نشان‌دهنده نگرانی‌هایی بود که ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورها در آن روزها نسبت به امنیت و ثبات در سوریه داشتیم. این نگرانی‌ها مشترک بود و تلاش کشورهای شرکت‌کننده در دوحه نیز بر این محور متمرکز بود که مانع از بروز چنین وضعیتی در سوریه شوند.

سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: به طور کلی، حضور ما در سوریه، حضوری مبنایی و اصولی بود و خروج ما نیز خروجی مسئولانه به شمار می‌رفت. ما به دنبال کشورگشایی یا احیای امپراتوری‌های گذشته نبودیم. آنچه که در سوریه برای ما مهم بود، کمک به تأمین امنیت مردم سوریه در برابر افراطی‌گری خشن و تروریسم بود. امروز نیز در تقویم ما، روز مقابله با تروریسم و افراطی‌گری خشن است، موضوعی که سال‌ها دغدغه جامعه بین‌المللی بوده است.

بقایی گفت: ما به دعوت دولت قانونی و مستقر سوریه، در این کشور حضور پیدا کردیم. حضور ما مستشاری بود و هرگز به منظور حمایت یا دفاع از شخص یا گروه خاصی در سوریه نبوده است. تا آخرین لحظات، آنچه که برای ما اهمیت داشت، کمک به حفظ امنیت و تمامیت سرزمین سوریه به عنوان یک کشور مهم در منطقه بود، زیرا معتقدیم که امنیت و ثبات در هر یک از کشورهای منطقه، ضامن امنیت و ثبات در منطقه غرب آسیا است.

وی با بیان اینکه من به یاد نمی‌آورم که در طول تاریخ سازمان ملل متحد، از ۱۹۴۵ به این سو، هرگز به این میزان اجماع بین‌المللی هم در صف دولت‌ها و هم در سطح سازمان ملل و نهادهای تشکیل‌دهنده آن، رسیده باشیم، افزود: این هماهنگی میان نهادهای مختلف از جمله نهادهای قضایی و دیوان بین‌المللی دادگستری، در مورد وجود یک خطر مشترک علیه هنجارها و قواعد حقوق بین‌الملل،  در رابطه با رژیم صهیونیستی و اقدامات اسرائیل در غزه و در منطقه غرب آسیا مشاهده می‌شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: آنچه که مشخص است، این است که رفتارهای رژیم صهیونیستی در این هشت دهه، حامل انتقادهای جدی در زمینه حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه بوده است. هم در دیوان بین‌المللی دادگستری و هم در دیوان بین‌المللی کیفری، پرونده‌های مشخصی در این زمینه وجود دارد که بی‌سابقه است. اسرائیل تنها رژیمی در دنیاست که تحت تعقیب دیوان بین‌المللی کیفری به خاطر ارتکاب جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی قرار گرفته است و بسیاری معتقدند که باید به این فهرست، دو جنایت بزرگ بین‌المللی یعنی جنایت تجاوز و جنایت نسل‌کشی نیز افزوده شود.

وی ادام داد: دیوان بین‌المللی دادگستری شش دستور موقت مشخص مبنی بر ضرورت توقف نسل‌کشی در غزه صادر کرده است که متأسفانه این دستورات اجرا نشده‌اند. گزارشگران حقوق بشر، از جمله گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد فلسطین، بارها در گزارش‌های متعدد و شفاهی خود به صراحت اعلام کرده‌اند که ما با نسل‌کشی مستمر مواجه هستیم و از عبارت «استعماری» برای توصیف آنچه که در فلسطین اشغالی در جریان است، استفاده کرده‌اند.

بقایی افزود: اظهارات اخیر گزارشگر سازمان ملل در رابطه با مبارزه با تروریسم بسیار گویاست. او که مسئولیت نظارت و گزارش در مورد مبارزه با تروریسم و رعایت حقوق بشر را بر عهده دارد، در این زمینه صحبت کرده است. واقعیت عیان این است که نزدیک به ۹۹ درصد از تسلیحات ارسالی به اسرائیل از سوی آمریکا و آلمان تأمین می‌شود و از لحاظ حقوق بین‌الملل و اخلاقی، طرف‌هایی که به ارتکاب یک جنایت بین‌المللی کمک می‌کنند، به عنوان همدست و شریک تلقی می‌شوند.

وی در رابطه با انتشار فهرست قربانیان حملات تروریستی در ایران، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از قربانیان اصلی تروریسم، سابقه و عملکردی قاطع و جدی در مقابله با این پدیده داشته است. ما در این راستا، شهدای زیادی را تقدیم کشور و منطقه کرده‌ایم تا امنیت و ثبات را حفظ کنیم و از امنیت ملی خود دفاع نماییم.

بقایی یادآور شد: در هفته اول دی‌ماه، یکی از گام‌هایی که به پاسداشت فداکاری‌های شهدای ترور طراحی شده، برگزاری مراسمی است که در آن از فهرست اسامی افرادی که در مقابله با تروریسم در سطح داخلی فدا شدند، رونمایی خواهد شد. این اقدام، نه تنها به احترام به قربانیان، بلکه به عنوان یک حرکت بین‌المللی برای حمایت از قربانیان تروریسم نیز اهمیت دارد. موضوع حمایت از قربانیان تروریسم، در ادبیات مربوط به مبارزه با تروریسم بسیار حائز اهمیت است. کشورها به‌طور مکرر رویدادهایی را برگزار می‌کنند تا زشتی و پلشتی تروریسم را به نمایش بگذارند و از افرادی که برای حفاظت از امنیت و تأمین امنیت شهروندان خود تلاش کرده‌اند، تجلیل کنند. 

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به خبرنگار ایلنا، درخصوص تعیین زمان برای از سرگیری مذاکرات یا تروئیکای اروپایی و پاسخ ایران به نامه‌اخیر این کشور‌ها به شورای امنیت سازمان ملل گفت: زمان دقیق ادامه گفت‌گوها هنوز مشخص نشده است، اما تفاهم شده که این روند ادامه پیدا کند. نامه‌نگاری‌های مرتبط با این موضوع، امر جدیدی نیست و طبیعی است که ما نیز پاسخ خود را هم به شورای امنیت ارسال کردیم و هم در بیانیه‌ای که از طرف سخنگوی وزارت خارجه منتشر شد، مواضع خود را بیان کردیم.

وی ادامه داد: ما به هیچ عنوان نمی‌توانیم این روش را به عنوان یک اقدام برای کاهش التهاب در رابطه با موضوع گفت‌وگوها و برنامه‌ای که سال‌هاست صلح‌آمیز بودن آن به تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیده است، تلقی کنیم. کشورهایی که ادعاهای نگرانی در رابطه با برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران داشته‌اند، باید به این واقعیت توجه کنند.

سخنگوی وزارت خارجه گفت: این مکاتبات و موضع‌گیری‌ها تأثیری در رویکرد جمهوری اسلامی ایران در ادامه برنامه صلح‌آمیز نخواهد داشت و نمی‌تواند چیزی فراتر از آنچه تاکنون این کشورها بیان کرده‌اند، اثبات کند. رویکرد سیاست‌زده و تلاش برای استفاده از این موضوع به عنوان ابزاری برای فشار، نه تنها تأثیری ندارد بلکه از لحاظ حقوقی نیز هیچ مبنا و پایه‌ای ندارد.

بقایی در رابطه با گزارش نقض حقوق بشر که اخیرا از سوی وزارت امور خارجه منتشر شده است، گفت: آنچه که به وضوح مشخص است، نقض حقوق بشر سایر ملت‌ها توسط این کشورهای غربی است. این نقض‌ها غالباً از طریق مداخلات نظامی و سیاسی به وجود می‌آید که منجر به هرج و مرج و بی‌ثباتی در کشورهای هدف می‌شود. مشخصاً، ارائه تسلیحات کشنده به رژیم‌های مرتکب نسل‌کشی در قرن اخیر، نمونه‌ای از این رفتارهاست و باید به دقت مستندسازی شود. جامعه بین‌المللی باید نسبت به این مسائل واکنش نشان دهد و این کشورها را به خاطر همدستی در نقض حقوق بشر پاسخگو کند. 

وی با اشاره به شرایط سوریه گفت: در حال حاضر، وضعیت سوریه به گونه‌ای است که در مرحله گذار قرار دارد و گروه‌ها و بخش‌های مختلفی در آن فعال هستند. ما امیدواریم که این مرحله گذار به صورت مسالمت‌آمیز و با حفظ امنیت تمامی شهروندان سوریه انجام گیرد و تمامیت و یکپارچگی سرزمین سوریه حفظ شود. هدف ما از این روند، شکل‌گیری یک دولت فراگیر است که بتواند نمایندگی از اقشار و طیف‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و مدنی سوریه را داشته باشد و حافظ تمامیت سرزمینی، یکپارچگی و استقلال کشور باشد.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره ضرورت تجدیدنظر در قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل، گفت: موضع ایران در این زمینه هم در بیانیه‌های رسمی وزارت خارجه و هم در مصاحبه‌های وزیر امور خارجه به وضوح بیان شده است. ایران همواره تأکید کرده که حضورش در سوریه دارای هدفی روشن و اصولی است؛ مقابله با افراط‌گری خشن و داعش و کمک به تأمین امنیت مردم سوریه و جلوگیری از گسترش تروریسم به کشورهای همجوار.

وی افزود: ما امنیت منطقه را از امنیت خودمان جدا نمی‌دانیم و در این راستا از سازوکارهای مختلفی برای کمک به کاهش تنش استفاده شده است. روند آستانه یکی از این سازوکارهاست که همچنان قابلیت استفاده برای کمک به گذر سالم و ایمن از وضعیت کنونی سوریه را دارد. ایران به عنوان کشوری که روابط دیرینه‌ای با سوریه دارد و همواره خیرخواه مردم این کشور بوده، این رویکرد را ادامه خواهد داد و با توجه به شرایط و اوضاع جاری، به همکاری و مشاوره با جریان‌های مختلف فعال در سوریه ادامه خواهد داد.

بقایی در مورد دیدار معاون ارشد وزیر خارجه ژاپن با مقامات وزارت خارجه ایران و گمانه‌زنی‌ها مبنی بر اینکه این کشور به عنوان میانجی برای ادامه مذاکرات با غرب عمل خواهد کرد، گفت: ما با تمامی طرف‌های برجام در ارتباط هستیم و نیازی به میانجی‌گری از سوی کشورهای دیگر نیست. موضوعاتی که مطرح می‌شود، به صورت فعال در دستور کار ما با طرف‌های برجام قرار دارد و ما به طور مستقیم به این مسائل می‌پردازیم.

وی در خصوص وضعیت بدهی‌های سوریه به ایران عنوان کرد: موافقت‌نامه‌ها، معاهدات و یادداشت‌های تفاهمی که بین دو کشور منعقد می‌شود، به خودی خود ناپدید نمی‌شوند. هر نظام و حاکمیتی که در هر کشوری به وجود بیاید، بر اساس اصل جانشینی دولت، حقوق و تکالیف خود را حفظ خواهد کرد. بنابراین، این موضوعات و تعهدات در دستور کار ما باقی خواهد ماند و به آنها رسیدگی خواهد شد.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره‌ی همکاری هسته‌ای یا کشورهای دیگر، بیان کرد: انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز کاربردهای متنوعی دارد و ایران همواره اعلام کرده که در مواردی که کشورها علاقه‌مند به همکاری باشند، آماده است تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارد. این همکاری‌ها به منظور ارتقای امنیت انرژی و بهبود کارایی در زمینه‌های مختلف انجام می‌شود و ایران به این روند ادامه خواهد داد. برای جزئیات دقیق‌تر و اطلاعات فنی، سازمان انرژی اتمی ایران می‌تواند توضیحات بیشتری ارائه دهد، اما به طور کلی، این موضوع در دستور کار ما با کشورهای علاقه‌مند قرار دارد.

وی در رابطه با ادعاهای برخی کشورها نسبت به ایران با اشاره به این موضوع که برخی از اظهارات ناشی از عدم شناخت کافی نسبت به منابع و سرچشمه‌های قدرت و توان ایران است، گفت: ایران دارای منابع و ظرفیت‌هایی است که تحلیل‌های مربوط به سال‌های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ که مقامات وقت رژیم صهیونیستی ادعا کردند ایران به زودی بمب اتمی آزمایش خواهد کرد، به وضوح نشان‌دهنده عدم درک درست از واقعیت‌ها است. این اتهام‌زنی‌ها از آن زمان تا کنون تکرار شده و هدف اصلی ایران در این زمینه، ایجاد اتحاد در سطح منطقه است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان با بیان اینکه ما همواره اعلام کرده‌ایم که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و خواهد ماند، گفت: البته، ایران از تمامی توانمندی‌های خود برای دفاع از تمامیت سرزمینی و حاکمیت خود استفاده خواهد کرد. این رویکرد نشان‌دهنده اراده ما برای حفظ امنیت و ثبات در منطقه است.

وی درباره آینده روابط ایران و آمریکا عنوان کرد: بهتر است که در مورد گمانه‌زنی‌های مربوط به رویکردهای آینده دولت آمریکا صحبت نکنیم، ما باید منتظر بمانیم تا اطمینان حاصل کنیم که اطلاعات دقیقی در این زمینه داریم و بر اساس آن تصمیم‌گیری خواهیم کرد.

بقایی در خصوص نگرانی‌های جامعه بین‌المللی از وضعیت فلسطین گفت: این نگرانی‌ها نسبت به وضعیت فلسطین و نسل‌کشی مستمر در حال افزایش است. این وضعیت واقعاً با هیچ نمونه‌ای در قرن اخیر قابل قیاس نیست. متأسفانه، نهادهای بین‌المللی، به ویژه شورای امنیت سازمان ملل، به دلیل کارشکنی‌های آمریکا، در عمل دست بسته مانده‌اند. انتقادات و اعتراض‌ها در سطح کشورهای اروپایی نیز مشاهده می‌شود، به ویژه از سوی کشورهایی مانند ایرلند که به شدت نسبت به واقعیت‌های موجود در فلسطین اشغالی واکنش نشان می‌دهند.

وی ادامه داد: آنچه که نیاز است، بسیج تمامی امکانات و سازمان‌های بین‌المللی برای وادار کردن رژیم صهیونیستی و حامیان آن به توقف این جنایات است. این شامل توقف ارسال تسلیحات به رژیم صهیونیستی نیز می‌شود. جامعه بین‌المللی باید به صورت جدی و هماهنگ اقدام کند تا این وضعیت بهبود یابد.

بقایی با اشاره به اینکه هفته گذشته، جمهوری اسلامی ایران در راستای مشارکت در صدور رأی مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری در بخش شفاهی و ارائه نظرات حقوقی خود در ارتباط با تغییرات آب و هوایی مشارکت داشته است، یادآور شد: این اقدام نشان‌دهنده اهمیت ایران به موضوعات مرتبط با محیط زیست و اقلیم است.

وی در خصوص مسئولیت مشترک کشورها در زمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای، گفت: ما به این نکته اشاره کردیم که مسئولیت‌ها باید به صورت منصفانه تقسیم شوند. کشورهای توسعه‌یافته که در سال‌های اخیر منبع اصلی آلودگی بوده‌اند، باید نسبت به مسئولیت‌های خود در این زمینه پاسخگو باشند. همچنین، تأثیر تحریم‌های یک‌جانبه و غیرقانونی بر توانمندی و ظرفیت دولت‌ها برای ایفای تعهدات خود در زمینه‌های زیست‌محیطی نیز موضوعی است که ما به آن توجه کرده‌ایم.

سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به حضور مستشاری ایران در سوریه در دوره جکومت بشار اسد عنوان کرد: ما صراحتاً اعلام کرده‌ایم که حضور ما در سوریه نه برای دفاع از یک شخص یا گروه خاص، بلکه برای کمک به استقرار صلح و ثبات و مقابله با تروریسم و داعش است. این حضور نه تنها امنیت و ثبات در سوریه، بلکه امنیت و ثبات کل منطقه را هدف قرار داده است.

وی اظهار داشت: حامیان داعش و گروه‌های تروریستی دیگر، همواره مشخص بوده‌اند و متأسفانه هنوز هم کشورهایی وجود دارند که از این خلا ایجاد شده برای استمرار بی‌ثباتی در منطقه بهره‌برداری می‌کنند. به عنوان مثال، حضور آمریکا در سوریه باید مورد سؤال قرار گیرد: آیا این حضور بر اساس کدام قطعنامه شورای امنیت و یا درخواست دولت سوریه بوده است؟ و در این مدت چه عملکردی داشته‌اند؟

بقایی در خصوص رفتارهای کانادا و توقف اکران فیلم سینمایی «احمد» درباره شهید احمد کاظمی از جشنواره فیلم مسلمانان در کانادا، گفت: این اقدامات در چارچوب سیاست‌های نسنجیده و نامناسب در عرصه‌های مختلف سیاسی، دیپلماتیک و فرهنگی قرار می‌گیرد. ما همواره ابراز امیدواری کرده‌ایم که کشورهایی که چنین رویکردهای ناصوابی را در رابطه با جمهوری اسلامی و ملت ایران در پیش گرفته‌اند، به ارزش‌های انسانی و فرهنگی احترام بگذارند و تلاش کنند تا روابط خود را بر اساس احترام متقابل و درک مشترک بنا کنند. امیدواریم که این رویکردهای ناصواب تغییر کند و فضایی برای گفت‌وگو و همکاری‌های سازنده ایجاد شود.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه هیچ چشم‌داشتی به ارضی و سرزمینی نسبت به هیچ کشور دیگری در منطقه نداشته است. حضور ما در سوریه نیز در همین راستا باید دیده شود. سوریه باید توسط خود سوری‌ها ساخته شود و کشورهای منطقه نیز باید در این روند کمک‌کار باشند.

بقایی با بیان اینکه ایجاد یک روند دیپلماتیک در شرایط فعلی طبیعی است، گفت: اگرچه کشورهای اروپایی در روند آستانه حضور نداشته‌اند، اما نمایندگان برخی کشورها در این روند شرکت کرده‌اند. روند آستانه نیز در طول هفت تا ده سال گذشته با حضور سه کشور ایجاد شده که دوستان عرب ما به عنوان حامیان این روند عمل کرده‌اند. ما امیدواریم که این روند یا روندهای مشابه که برای کمک به شکل‌گیری حاکمیت جدید در سوریه طراحی شده‌، بتواند با همکاری طرف‌های مختلف و اقشار گوناگون فعال در سیاست سوریه به پیشبرد این هدف کمک کند. این روند باید به‌گونه‌ای باشد که همه طرف‌های منطقه و بین‌المللی از آن درس بگیرند. مداخله در روندهای داخلی کشورها به هیچ عنوان به سود منطقه و هیچ کشور همسایه نخواهد بود.