بعد از ترور هنیه دیپلماسی پنهانی با محوریت عربستان و عمان شکل گرفته است/ آمریکا هم دنبال کنار گذاشتن نتانیاهو است

علی بیگدلی تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با وجود گذشت بیش از یک هفته از ترور اسماعیل هنیه در تهران، درباره پیچیدگی‌های به وجود آمده در پاسخ ایران به اقدام متقابل گفت: به نظر می‌رسد بعد از این حادثه یک دیپلماسی پنهانی بین ایران و کشورهای منطقه تحت رهبری عربستان و کشورهای غربی با وساطت عمان پیش آمد. حتی از طریق سفارت سوئیس که حافظ منافع آمریکا در ایران است، شبکه‌ای از دیپلماسی محرمانه بین ایران و کشورهای مختلف شکل گرفت که ایران را قانع کنند که دست به اقدامات تلافی‌جویانه نزند. با توجه به اینکه خاورمیانه در آستانه بحران بسیار شدیدی است، از ایران خواستند که به این بحران دامن نزند.

مسیر مذاکره با هدف صلح با اولتیماتومی که بایدن داده، باید سریع‌تر به نتیجه برسد

وی افزود: در طرف دیگر با صحبت‌هایی که آقای بایدن ۵ ماه پیش مطرح کرد، برای اولین بار طرح صلحی را ارائه کرد. این طرح صلح در مراکز مختلف، بیشتر در دوحه و مصر به ناکامی کشیده شد. البته این مسیر با اولتیماتومی که بایدن داده، باید هرچه سریع‌تر به نتیجه برسد. برای اینکه آمریکا در آستانه انتخابات است و بایدن تلاش می‌کند در حمایت از کامالا هریس،‌ این صلح را جا بیندازند. اگر نتانیاهو تن به صلح دهد، مسأله از نظر حماس هم تمام شود، درگیری رژیم صهیونیستی با حزب‌الله هم خاتمه پیدا کند و نتانیاهو دست خالی برگردد، پایان حیات سیاسی او خواهد بود. نیروهای افراطی مذهبی هم در داخل کابینه یک واکنش‌های منفی نسبت به قرارداد صلح مطرح کردند، اما با توجه به آنکه این روند مقداری با سرگرمی همراه است اما این موضوع کمی جدی‌تر است. 

منطقه در آستانه تحولات عظیمی است

وی افزود: بنابراین در شرایطی که به وجود آمده و ایران هم با مذاکرات موافقت کرده، مسأله شهادت اسماعیل هنیه مقداری تحت‌الشعاع تغییراتی در منطقه و در حماس شد. مثلا در حماس آقای یحیی السنوار که یک آدم نظامی است روی کار آمد و احتمالا در آینده از ما فاصله خواهد گرفت و شاید یک دولت وحدت ملی با محمود عباس تشکیل دهند. با توجه به اینکه محمود عباس آدم سکولار مذهبی است، مشخص نیست در آینده چه خواهد شد. بنابراین منطقه در آستانه تحولات عظیمی است.

در حال حاضر اقتصاد رژیم صهیونیستی فلج شده

وی تصریح کرد: ممکن است اقدام ایران با واکنش‌های شدید آمریکا، اسرائیل و کشورهای غربی روبه‌رو شود و از طرفی ایران با همه خط و نشان کشیدن‌ها مشکل دارد و ممکن است در چارچوب دیپلماسی پنهانی بار دیگر مانند ۴ ماه پیش دست به یک اقدام نظامی بزند اما شدت عمل آن کاهش پیدا کرده و با توجه به اینکه وضعیت اقتصادی خوبی نداریم، مقرون به صرفه نیست که بخواهیم دست به حمله گسترده علیه رژیم صهیونیستی بزنیم. در حال حاضر اقتصاد رژیم صهیونیستی فلج شده و هزینه جنگ بسیار بسیار زیاد است و ایران هم نمی‌خواهد خود را گرفتار این مشکل کند. بنابراین به نظر می‌رسد منطقه به سمت یک آرامشی حرکت می‌کند و آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند برای اهداف خودشان هم شده با برپا کردن نقشه صلح، جلوی اقدامات انتقام‌جویانه ایران را بگیرند.

همه انتظار داشتند دوشنبه گذشته ایران دست به اقدام تلافی‌جویانه بزند

دیپلماسی پنهانی بین ایران، کشورهای غرب و منطقه به وجود آمده است

بیگدلی در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از توییت آقای شمخانی مبنی بر فراهم شدن فرایند حقوقی و دیپلماتیک تنبیه اسرائیل چیست، گفت: ما یک مقدار تأخیر داشتیم؛ یعنی همه انتظار داشتند دوشنبه گذشته ایران دست به یک اقدام تلافی‌جویانه بزند که این کار نشده است. به این دلیل که دیپلماسی پنهانی بین ایران، کشورهای غرب و منطقه به وجود آمده و دوم اینکه اگر ایران دست به یک اقدام تلافی‌جویانه گسترده بزند، ممکن است مورد تجاوز اسرائیل و آمریکا قرار بگیرد، آنطور که آقای شمخانی گفتند این یک اقدام حداقلی است. در ابتدا هم گفتیم شکایتی به شورای امنیت ببریم، شورای امنیت تشکیل جلسه دهد و اسرائیل را مقصر اعلام کند که این اصلا در شورای امنیت مطرح نشد. 

نتانیاهو باید کنار گذاشته شود و آمریکا هم به دنبال همین است

وی افزود: حالا آقای شمخانی به خاطر اینکه شدت این سیاست انتقام‌جویانه را کاهش دهد گفته ما از طریق شورای امنیت دست به چنین اقدامی خواهیم زد. اما رژیم صهیونیستی که خیلی مقید به قوانین بین‌المللی نیست،  بنابراین یک مقدار از آن التهاب اولیه با سیاست انتقام‌جویانه برای شهادت اسماعیل هنیه کاهش پیدا کرده و اصلا ترکیب حماس تغییر می‌کند. آنچه مسلم است و من می‌توانم روی آن پافشاری کنم این است که اگرچه ایران قبول کرده که مذاکرات صورت بگیرد، اما قطع به یقین آن رابطه صمیمانه‌ای که با اسماعیل هنیه داریم با یحیی السنوار برقرار نخواهیم کرد. 

بیگدلی در پاسخ به این سوال که یک فرضیه‌ای وجود دارد که برخی معتقدند ایران می‌تواند با فرآیندهای لازم و با هوشمندی کامل اسرائیل را وادار به آتش بس کرده یا آمریکا را وادار به برکناری نتانیاهو کند ارزیابی شما چیست، گفت: من گفتم نتانیاهو جنگ را ادامه می‌دهد تا محبوبیتی به دست بیاورد، سفر به آمریکا و سخنرانی‌اش در کنگره، یک مقداری موقعیت نتانیاهو را تثبیت کرده و ترور اسماعیل هنیه یک مقدار به او کمک کرده است. بنابراین الان زمانی است که اگر نتانیاهو وضعیتش تغییر کند کابینه‌اش سقوط کرده و تشکیلات جدیدی در اسرائیل اتفاق خواهد افتاد. ۲، ۳ ماه آینده هم انتخابات ریاست جمهوری رژیم صهیونیستی یا انتخابات پارلمانی‌اش است، بنابراین نتانیاهو باید کنار گذاشته شود و آمریکا هم به دنبال همین است. حتی اگر ترامپ بیاید، عمر سیاسی نتانیاهو به پایان رسیده و منطقه باید وارد دوران جدیدی شود و این دوران جدید جز ایجاد امنیت، هدف دیگری ندارد به خاطر اینکه آمریکایی‌ها و غرب دچار مشکلات شدید اقتصادی هستند و اگر این امنیت برقرار شود، سرمایه‌های غربی می‌تواند در عربستان سرازیر شود چراکه محمد بن‌سلمان می‌خواهد شهر نو را تاسیس کند و باید سرمایه‌گذاری هنگفتی در آنجا صورت بگیرد، بابد بستر سرمایه‌گذاری فراهم شود تا آمریکا و اروپا از این بحران اقتصادی رها شوند.