را‌ی‌گیری در۶۰ درصد شعب، الکترونیکی انجام می‌شود

به گزارش ایلنا، در برنامه صف اول آخرین آمادگی‌ها و سازوکار‌های برگزاری دور دوم انتخابات مجلس را  با حضور سیدمحمدتقی شاهچراغی، معاون سیاسی وزیر کشور و رئیس ستاد انتخابات کشور بررسی کرد.

مقدمه مجری: در دو سه روز باقیمانده تا مرحله دوم انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی همه دستگاه‌های دست اندرکار انتخابات آماده می‌شوند تا آخرین کار‌های مقدماتی برگزاری انتخابات را انجام بدهند در حوزه‌های انتخابیه‌ای که انتخابات شان به مرحله دوم کشیده شده است.

سوال: بفرمایید از آمادگی‌هایی که بوجود آمده و کار‌هایی که شده تا این مرحله، در چه مرحله‌ای است؟

شاهچراغی: ما در مرحله اول بحمدالله با حضور همه دستگاه‌ها و سازمان‌ها، اقدامات خیلی خوبی در مجموعه کشور صورت گرفت.من جا دارد اختصاصا از صدا و سیما تشکر بکنم با توجه به سوابق قبلی پیش بینی هم می‌شد که بخشی از حوزه‌های انتخابیه به دور دوم کشیده بشود، فلذا یکسری آمادگی‌های عمومی بود که باید انجام می‌شد، آن آمادگی‌ها صورت گرفته، در گزارش اول هم مطرح شد، ما در ۲۲ حوزه انتخابیه ۴۵ نماینده باید از بین ۹۰ نفری که برابر قانون رقابت می‌کنند مشخص بشوند برای مجلس. ما در مرحله اول برابر قانون در ۴ حوزه انتخابیه آخرین مرحله انتخابات الکترونیک یعنی رای دادن که در شرایط عادی بر روی تعرفه نوشته می‌شود به صورت الکترونیک برگزار شد، چون ما باید یک هشتم حوزه‌های دارای دو کرسی به بالا انجام می‌دادیم، نتیجه آن کار، بازخوردی که گرفته شد، نظرات مردم، نظراتی که دادند، جمع بندی‌هایی که در حوزه اجرا در حوزه نظارت، برای مرحله دوم ۸ حوزه پیش بینی شد که در آنها انتخابات تمام الکترونیک باشد، اما بقیه حوزه‌ها همه مراحل الکترونیکی است، از ثبت نام در مراحل قبل، پیش ثبت نام و کار‌هایی که انجام شده، مرحله آخر تعرفه است و کاغذی است و نوشته می‌شود.
 تمام آمادگی‌های لازم را به جهت تامین دستگاه‌های احراز هویت انجام  شد ، ۱۱ هزار و ۵۰۰ شعبه برای مرحله دوم در کشور پیش بینی شده، از این ۱۱ هزار و ۵۰۰ شعبه حدود ۶۰ درصد آن تمام الکترونیک است، شهر‌های بزرگ ما مثل حوزه انتخابیه تهران، حوزه انتخابیه شیراز و حوزه انتخابیه تبریز و ۵ حوزه دیگر، ۸ حوزه در این مرحله الکترونیک است که دستگاه‌های صندوق‌های الکترونیک باید آماده می‌شد که این‌ها آماده شده، همه ملاحظات ایمنی و فنی و امنیتی آن همه ملاحظاتش پیش بینی شده، تحویل شهرستان‌ها شده، مکان‌های شعب مشخص شده، با هماهنگی وزارت ارتباطات تمام نقطه یابی‌ها کامل شده، البته عمدتا شعباتی که در مرحله اول هم بوده، چون در مرحله دوم باز مجددا برابر قانون با نظر هیات اجرایی شعب مشخص می‌شود، مشخص شده، اعضای شعب ثبت نام شدند، اطلاعات واجدین شرایط در این حوزه‌ها توسط سازمان ثبت احوال کشور بارگذاری شده ما آماده اجرای برگزاری انتخابات هستیم، بحمدالله تجربه دوره اول با توجه به رفع نواقص دوره‌های قبل، زمینه‌ای را فراهم کرد که ما در مرحله دوم هم آمادگی داریم، این نکته را هم جا دارد اشاره کنم از مردم تشکر کنم، ما در مرحله اول بدون هیچ حادثه‌ای بدون هیچ مشکلی، به بهترین شکل، مخصوصا آن بخش که مربوط به ما بود، اجرا شد ، ما شرایط را برای سهولت رای دادن فراهم کردیم که این شرایط فراهم شده در حوزه های الکترونیکی .

سوال: الکترونیک شدن انتخابات در این دوره یک تجربه جدیدی است، تا این حد را نداشتیم و پیش بینی شما راجع به آن چیست؟ البته ما در خدمت رئیس ستاد انتخابات استان تهران بودیم، در شب‌های گذشته این جا دستگاه رای گیری الکترونیک را هم آوردند و توضیحاتی دادند، مردم دیدند باز هم ممکن است بخشی از مردم ندیده باشند، درباره آن توضیح بدهید، این اتفاق چگونه برگزار خواهد شد و چه پیش بینی دارید؟ آیا همه زمینه‌های لازم برای این که اختلالی در شبکه بوجود نیاید یا هر مسئله دیگر غیر قابل پیش بینی یا قابل پیش بینی که بتواند این رای گیری را با مشکلی مواجه بکند، حتما برای آن فکر کردید توضیح بفرمایید

شاهچراغی: ما در مرحله اول برابر قانون ۴ حوزه انتخابیه را به صورت تمام الکترونیک برگزار کردیم، آبادان، ملایر، قم، رشت و خمام، این ۴ حوزه؛ قانون بود، ما یک هشتم حوزه‌های انتخابیه دو کرسی به بالا را باید انتخاب می‌کردیم، جمع بندی ما و شورای محترم نگهبان در این ۴ حوزه شد، بازخوردی که از این ۴ حوزه گرفتیم شرایطی را فراهم می‌کرد، در حوزه انتخابات الکترونیک اولین مزیت سهولت رای دادن است، شمارش سریع آراء است، بالاخره شما می‌دانید مثلا تهران که ۳۰ نماینده دارد، خود شمارش آراء کار سختی است در دوره قبل هم بوده که دو روز ،  سه روز باید به وسیله دست افراد بنشینند، ببینند یک به یک بشمارند، بخوانند از لیست انتخاب بکنند، ما در این دوره اول، در این ۴ حوزه، تقریبا هیچ مشکلی نداشتیم، از آنجایی هم که دستگاه اخذ رای به هیچ سامانه و شبکه‌ای وصل نیست و لذا مثلا در حوزه ارتباط و قطع ارتباط این‌ها اصلا هیچ معنا و مفهومی ندارد الا این که مثلا بگوییم در شرایط خاصی اشکال مکانیکی و فنی برای دستگاه پیش بیاید که این هم تدبیر شده، عرض می‌کنم.
ما برای مرحله دوم وقتی که بازخورد مرحله اول گرفته شد، جمع بندی شد با شورای محترم نگهبان، چون باید کل سیر اجرای انتخابات را شورای نگهبان برای اجرا تایید بکند، جمع بندی این شد که ما این را توسعه بدهیم باز برای حوزه‌های انتخابیه دارای دو کرسی به بالا، این ۸ تا حوزه‌ای که الان انتخاب شده همه آنها، تهران از ۳۰ تا نماینده ۱۶ تا ماندند، تبریز ۴ تا نماینده مانده و بقیه شهرستان‌ها هم همین شرایط را دارند، حوزه‌های دیگری که شیراز و آبادان و ملایر و قائمشهر و ۸ تا حوزه‌ای را که ما داریم. ما آماده ایم ، اولا همه این دستگاه‌ها عرض کردم، چون سهولت رای دارد، بالاخره رای کاغذی باید مردم بنویسند با این که از قبل هم مثلا مثل شهر‌های بزرگ معمولا مردم انتخاب می‌کنند این را باید اول بنویسند آماده کنند و بعد ببرند، این جا شما فرمودید دستگاه آمده، نگاه می‌کنند ۳۲ تا اسم در تهران می‌آید به ترتیب حروف الفبا، کد دارند هر کدام را که خواستند با لمس انگشت روی نام کسی که مدنظر فردی که می‌خواهد رای بدهد، انتخاب می‌کند اگر  اشتباه هم کرد باز کلید دارد می‌تواند آن را حذف کند، به ترتیب از آخر می‌تواند یکی یکی را حذف کند، از ۱۶ تا به طور مثال در تهران می‌خواهد به هر تعدادی تا ۱۶، ۱۶ نفر بیشتر را نمی‌تواند رای بدهد حداکثر دستگاه تعریف شده برای ۱۶ نفر، در استان‌های دیگر به لحاظ ظرفیتی که دستگاه داشت عکس داوطلب، مشخصات و کد انتخاباتی او می‌آید، مثلا بیشترین بعد از تهران که ما در تبریز است ۴ تا نماینده باید انتخاب بکنند ۸ نفر مشخصات شان با عکس می‌آید فرد نگاه می‌کند و فقط با یک اثر انگشت لمس می‌کند، این کار انجام می‌شود، پیش بینی این‌ها انجام شد، ما برای مجموع حوزه‌هایی را که در کشور داریم برای انتخابات الکترونیک اگر اجازه بدهید من برای این که دقت بکنم ۲۵ هزار و ۷۰۰ دستگاه اخذ رای برای این ۶ هزار و ۹۲۷ شعبه دیدیم تقریبا ۳ و ۸ دهم، ۴ دستگاه حدودا میانگین، البته این انتخاب با هیات اجرایی است، مثلا در تهران من شنیدم بعضی از شعب را ۶ تا صندوق برای آن دیدند در حالی که معمولا در شعبات کاغذی قانون این بود که برای هر صندوقی باید یک شعبه تعریف می‌شد، حالا اگر یک جایی دو تا صندوق بود آنجا دو تا شعبه بود، ولی در صندوق الکترونیک ما داریم بستگی دارد شاید در یک شهرستانی که داریم، در یک روستایی، در یک شهری، یک صندوق باشد، در تهران ۶ تا صندوق هم داریم، ما این میانگین را دیدیم ضمنا یک ذخیره‌ای هم گذاشتیم فرض بر این است که در یک شعبه‌ای، عرض کردم این صندوق‌ها به هیچ شبکه و سامانه‌ای وصل نیستند، تمام امکانات فنی و برنامه‌ای که دارد در خودش، رای مخفی است، هیچکس نمی‌تواند تشخیص بدهد که چه کسی به چه کسی رای داده، بعد از این هم که آرا در می‌آید معلوم نمی‌شود یعنی ما یک ثبتی از اطلاعات فردی مثلا در روی برگ رای نداریم که بشود تطبیق داد.

سوال: یعنی نمی‌شود بعدا مراجعه کرد که مثلا فردی با این شماره ملی به چه کسی رای داده است
شاهچراغی: بله، همانطور که رای دستی هم همین است، مشخصات بر روی برگه رای نیست و فقط یک مهری می‌خورد که معلوم شود مهر خورده است، این جا فقط فرد با اثر انگشت و بعد که دو بار تایید میکند برگه رای در منظر فرد رای دهنده قرار می‌گیرد که آخرین تطبیق هم نشان بدهد، کاغذ می‌افتد داخل صندوق، ما تنها کاری که انجام می‌دهیم آخر صندوق باز می‌شود آنجا با حضور ناظر و اعضای شعبه این‌ها جمع بندی می‌شود بعد تجمیع می‌شود و تجمیع یک لیستش برای ما می‌آید و یک لیست آن برای شورای نگهبان می‌رود، فرآیند به گونه‌ای تعریف شده، با بررسی که ما انجام دادیم، حداکثر پیش بینی‌های لازم برای این که اطمینان خاطر برای فرد رای دهنده ایجاد بشود که سلامت و از موضع خودمان هم امنیت، به این توجه شده، به نظر ما می‌آید که انشاالله این مرحله هم با همه تمهیداتی که پیش بینی شده  به شکل بسیار مطلوب به مثابه مرحله اول رای‌گیری  داشته باشیم و این ظرفیت در وزارت کشور در حوزه اجرا آماده است که ما انشاالله در دوره‌های بعد این را بتوانیم تعمیم بدهیم در همه جای کشور و در همه شعب اخذ رای.

سوال: چقدر احتمال می‌دهید برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده بشود کاملا الکترونیک برگزار شود؟

شاهچراغی: با توجه به توضیحاتی که در رابطه با مرحله اول عرض کردم بازخوردی که از مجریان، ناظران، مردم، معتمدین، دستگاه‌های نظارتی این‌ها گرفتیم که عرض کردم در این مرحله ما ۶۰ درصد شعب مان رفته و انشاالله آن هم این را تایید بکند، ما اگر انشاالله شرایط فراهم بشود از طریق شرکت‌های دانش بنیان و از ظرفیت‌های داخلی استفاده بکنیم، آمادگی و این ظرفیت فراهم است برای این کار، انشاالله در مسیر باید ببینیم به کجا می‌رسد که بتوانیم برای انتخابات بعدی این شرایط را فراهم کنیم.

سوال: درباره شمارش آرا هم بفرمایید که با توجه به شرایط جدید پیش بینی شما از این که نتیجه انتخابات چه زمانی معلوم می‌شود مثلا در حوزه انتخابیه تهران که از همه بیشتر معمولا طول می‌کشیده است؟

شاهچراغی:مثلا ما در آن ۴ حوزه انتخابیه، مثلا عرض می‌کنم اگر در حوزه آبادان ۹ شب انتخابات تمام شد، ما حداکثر مثلا دو ساعت بعد نتیجه را در مرکز کشور داشتیم، ما عدد را به علت این که احراز هویت در سامانه برخط انجام می‌شود این را که به صورت برخط داشتیم، ولی به نظر می‌آید تهران نباید مثلا یکی دو ساعت بیشتر طول بکشد، چون عرض کردم همه این کار‌ها در سامانه انجام می‌شود، عدد مشخص می‌شود و تجمیع انجام می‌شود، ولی خیلی تفاوت می‌کند بالاخره ما در شرایط عادی در تهران تا روز سوم هم در بعضی از ادوار داشتیم و شاید بیشتر، بعد این همه نیروی انسانی، هزینه‌ها بالا می‌رود، این بنده‌های خدا می‌آیند از صبح تا شب بعد این‌ها می‌خواهند بمانند، خستگی دارد، بالاخره خدا باید به این‌ها توان چند برابر بدهد، تا به حال هم این‌ها این کار را انجام دادند ولی خیلی تفاوت می‌کند در یک دوره چند ساعته به راحتی در همان ساعات فکر کنم به صبح نمی‌رسد معمولا، آنجا‌هایی که کمتر دارد قطعا، در تهران هم انشاالله همین است

سوال: من این سوال را البته از رئیس ستاد انتخابات استان تهران هم پرسیدم، علت این دو سه ساعت فاصله چیست؟ یعنی بالاخره وقتی که دارد به صورت الکترونیک برگزار می‌شود به نظر می‌رسد که به محض اعلام پایان انتخابات باید مثلا نتیجه انتخابات قابل مشاهده باشد در ستاد انتخابات.

شاهچراغی:ما برای این که قاعده این است، شروع کار با حضور ناظر محترم شورای نگهبان از پایان کار هم باید با تایید باشد، برگه‌های آراء، چون وقتی که صندوق الکترونیک را شما می‌زنید برگه رای می‌آید دیده می‌شود می‌افتد داخل صندوق، این‌ها جمع می‌شود باید تبدیل به صورتجلسه بشود، آن چیزی که تایید می‌کند رای این شعبه را، تایید ناظر و مجری باید صورتجلسه و صحت اجرا را در آن شعبه ...

سوال: و حتی شاید نمایندگان نامزد‌ها ... بله؟ یا این که آنها در صورتجلسه نقشی ندارند؟

شاهچراغی:نه آنها ندارند، قانون، مجریان و ناظرین را دیده، نماینده فرماندار، دوستان دیگر هستند ناظر شورای نگهبان، اعضای صندوق، باید صورتجلسه بیاید که تایید کند.

سوال: در واقع آراء قابل مشاهده ممکن است در ستاد انتخابات باشد، شما ممکن است ببینید ولی زمانی امکان اعلام آن را پیدا می‌کنید که این صورتجلسه‌ها همه امضا بشود و اعلام بشود.

شاهچراغی:بله و تایید بشود، فلذا یک بخشی از زمان حتی در دستی هم همین است، در دستی هم شما دیدید بعضی از دوره‌های قبل مثلا افرادی که به نمایندگی از داوطلب بودند یک کاغذی می‌نوشتند که آنها در آن صحنه هستند و بعد خبر می‌دهند یک تجمیعی خودشان دارند آنها برای خودشان و هر چه زودتر هم. ولی واقع این است که مهم برای ما صحت انتخابات است، باید انتخابات در این شعبه تایید بشود، فلذا بعد از تایید می‌آید و بعد  از آن اعلام می‌شود.

سوال: درباره شاخص‌های تعیین شده‌ای از جانب رهبر انقلاب که گفتند مشارکت، رقابت، امنیت و سلامت، این ۴ شاخص را در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی اولویت دانستند، رقابت احیانا در این مرحله شاید زیاد موضوعیت نداشته باشد، با توجه به این که دیگر نامزد‌ها مشخص اند، یعنی دیگر این جا الان یا نه، باز هم یک نکاتی وجود دارد که شما درباره آن بخواهید با مردم صحبت کنید.

شاهچراغی:در موضوع مشارکت حلقه‌های میانی، سازمان‌های عمومی، صدا و سیما، همین مناظره‌هایی که پخش می‌شود، دعوت به مردم در کشور ما برابر قانون رای دادن اختیاری است، مردم با اختیار خودشان باید بیایند، دعوت می‌کنند به این که به چه میزان شرکت بکنند باید بمانیم، ولی به صورت طبیعی یک تفاوتی بین مرحله دوم و مرحله اول همیشه بوده و این طبیعی است ولی تلاش‌ها دارد صورت می‌گیرد، در رقابت درست است که داوطلبانی که نفرات بعد شدند یا مثلا حائز حداکثر ۲۰ درصد آرا نشدند به مرحله دوم آمدند ولی جالب این است که ما در بعضی از حوزه‌های انتخابیه احساس مان این است که رقابت در حد اعلا است و شاید بیشتر از مرحله اول باشد، چون الان بین دو نفر است بین ۴ نفر است، بین ۶ نفر است و ما آن چیزی که در حوزه اجرا به آن توجه داریم و به نظر ما وظیفه ذاتی ما است در وزارت کشور و ستاد انتخابات کشور، یک: سلامت انتخابات است، البته بخش عمده‌ای از آن این جا است شاید دستگاه‌های دیگر و سازمان‌های دیگر به صورت طبیعی وظیفه دارند، سازمان‌های اطلاعاتی، نهاد‌های امنیتی، دوم: امنیت که ما به همین دلیل یک ستاد امنیت مستقل داریم در ستاد انتخابات که اعضایی دارد، بررسی می‌شود، تهدیدات، مسائل داخلی، وزارت ارتباطات من جا دارد تشکر کنم در مرحله اول به خوبی پای کار آمد و در مرحله دوم هم حضور دارد، ما در این ۴ راهبرد همه‌ی ملاحظاتی که در مرحله اول داشتیم، در مرحله دوم هم برای آن پیش بینی شده است از نظر ما تفاوتی بین انتخابات مرحله اول و مرحله دوم نمی‌کند، یعنی ما حق نداریم جهت این که ما امانتدار مردم هستیم بگوییم بله مرحله اول مثلا ۲۴۵ تا نماینده رفتند این هم ۴۵ تا است یک طوری بشود، این که اصلا پسندیده نیست، ما همه ملاحظات را در عملیاتی شدن و اجرایی شدن این ۴ راهبرد پیش بینی کردیم تا الان که خدمت شما هستیم اطمینان خاطر داریم مثل مرحله اول انشاالله این مسیر با جدیت دنبال شود.
ما یک مشکلی داریم حوادث طبیعی است مثلا ما در مرحله اول در سیستان و بلوچستان اگر یادتان باشد از روز قبل یک بخشی از جنوب سیستان گرفتار سیل شد، ما حدود نزدیک به ۴۰ شعبه ما بنده‌های خدا درگیر شدند، جاده‌ها بعضا مشکل داشت، با قایق نمی‌شد بروی، هلیکوپتر برای امداد رسانی بود بعضی‌ها هم اقدام شد، آن دیگر در حیطه ما نیست واقعا نمی‌توانیم ما برای آن، پیش بینی کردیم ما در مرحله اول تقریبا برای عمده استان‌ها هلیکوپتر پیش بینی کردیم که در صورت نیاز استفاده بشود، تقریبا اکثر استان‌ها، همه استان‌ها در واقع پیش بینی شده بود، ما پیش بینی هایمان را انجام دادیم ولی غیر از حوادث طبیعی برای شرایط جاری، آنهایی که در وظیفه ذاتی ما و دستگاه است همه آمادگی‌ها ایجاد شده است.

سوال: درباره سلامت انتخابات یکی از مواردی که طبق قانون باید اتفاق می‌افتاده هم در مرحله اول و هم در مرحله دوم نظارت و شفاف کردن منابع مالی تبلیغات انتخاباتی نامزد‌ها است، چه دستاوردی در دور اول داشتید در مرحله اول؟ یعنی به چه تجربه‌ای رسیدید؟ چه شد؟ آن را اول بازگو کنید و بعد ببینیم در مرحله دوم هم این اتفاق تکرار شده یا نه؟ ولی احتمالا شما حالا درباره مرحله اول بیشتر می‌توانید صحبت کنید که اصلا این تجربه چطور بود؟ چون تابحال سابقه نداشت.

شاهچراغی: درحوزه سلامت به دو سه بخش می‌شود اشاره کرد یکی همین فرمایش شما است در حوزه شفافیت مالی، حسابی مشخص شد از زمانی که بعد از پیش نویس معلوم شد این که تایید صلاحیت شدند می‌توانند بیایند، باید شماره حساب می‌دادند، به گونه‌ای تعریف شده بود منابع مالی را باید مشخص می‌کردند منابع غیر نقدی را هم باید مشخص می‌کردند، قانون تعریف کرده بود، این‌ها مثلا پشتیبان مالی خارجی نباید می‌داشتند اگر کسی می‌خواست حمایت کند سهم آن مشخص بود همه این‌ها دیده شد و به اطلاع داوطلبان رسیده بود، اولین بار هم بود، کار سختی هم بود ولی با توجه به زحمات و همراهی و همکاری خود داوطلبان، این اتفاق افتاد که ما همین الان خروجی بارگذاری اسناد و مدارک آنها را داریم ، این‌ها به لحاظ قانون در اختیار هیات نظارت قرار می‌گیرد.

سوال: قابل افشا نیست؟

شاهچراغی: این که شورای محترم نگهبان، چون باید بررسی بشود قانون است که اگر خلاف آن ثابت بشود باز باید برابر قانون، ما اگر مثلا این را اعلام بکنیم قطعا این اختیار ما الان نیست این باید یک سیری طی بکند این که بعد از این که تایید شد که اگر مثلا مشکلی یا ملاحظه‌ای بود، شما مثلا ببینید در این بخش قانون پیش بینی کرده که اگر تخلفی صورت بگیرد، این داوطلب می‌تواند، یعنی شورای محترم نگهبان می‌تواند از او سلب صلاحیت بکند، دستگاه قضایی ورود پیدا کند، محروم بشود از ورود به دوره‌های بعد، قانون این را تعریف کرده است. این یک بخشی از کار بود که پاسخ آن پاسخ خوبی بود البته شاید لازم باشد که در اطلاعاتی که ما خواستیم به داوطلبان اعلام شده در طول دوره اول در جمع بندی‌ها به این برسیم که مثلا ما حذف و اضافه داریم ولی در اصل قانون به نظرم اتفاق مبارکی بود، چون مردم هم از بخشی از اخباری که از گذشته می‌آمد راضی نبودند، مردم می‌گفتند مثلا این نمایندگی چی هست که بعضی‌ها، فلذا قانون پیش بینی کرد که این‌ها، به نظرم قانون جدید اتفاق خوبی بود در حوزه‌های مختلف از جمله در قانون شفافیت مالی.

سوال: من یک سوال بپرسم و بعد شما بقیه مواد مربوط به سلامت انتخابات را بفرمایید، تا این جای کار که نامزد‌ها یک شماره حساب اعلام بکنند و این را یا منابع شان را اعلام بکنند و قید هم در قانون شده که نمی‌توانند از کمک خارجی استفاده بکنند یک قدمی است، ممکن است قدم‌های بعدی این باشد که راستی آزمایی بشود، یعنی بخشی از این‌ها ببینیم که آیا واقعا فقط از همین شماره حساب استفاده شده؟ آیا بیش از این خرج شده؟ یا نشده؟ و انواع راه‌های دور زدنی که برای هر کاری هست از جمله ممکن است در این جا هم موجود باشد.

شاهچراغی: نه برای الان انجام می‌شود، یعنی گزارشات مردمی، دستگاه‌های ناظر مبتنی بر اقدامات داوطلبان که از قبل این هزینه شده می‌آید، البته این به این معنا نیست که هر گزارشی آمد قابل استناد باشد آن هم باید اثبات بشود گزارشاتی که شورای محترم نگهبان از طریق ناظرین خود  و ما از طریق دستگاه‌های اجرایی و دستگاه‌هایی که متولی امور نظارت و کنترل هستند این‌ها می‌آید در کنار اطلاعاتی که خود داوطلب داده قرار می‌گیرد، با هم تطبیق داده می‌شود بخشی از راستی آزمایی، شده ما الان داریم که مثلا موردی داوطلب اظهار کرده و بررسی کردیم دیدیم درست است شاید هم بررسی کنیم ببینیم اظهار کرده نیاز به ارائه سند دارد، چون داوطلب هم برای هر اظهاری که می‌کند باید سند ارائه بدهد، باید معلوم بشود این که گفته من این قدر خرج کردم این مستنداتش چیست، البته توقع ما این است که کسی که می‌خواهد برود مجلس و نماینده بشود به مر قانون عمل کند، این به صورت قطعی، نه توقع ما توقع نظام و مردم همین است.

سوال: حالا به هر حال احتمال هر تخلف یا فسادی وجود دارد

شاهچراغی: ولی متصور است شاید خود داوطلب نباشد یک وقتی از اطرافیان مثلا هواداران، دوستداران، به هرحال راستی آزمایی همین است.

سوال: دست کم درباره این ۲۹۰ نفری که وارد مجلس می‌شوند می‌شود با دقت بیشتری راستی آزمایی کرد.

شاهچراغی:بله همین است. الان دارد اطلاعات گرفته می‌شود از جا‌های مختلف، مردم گزارشات مردمی هم بعضا  هست.

سوال: و اگر تخلف فاحشی صورت گرفته باشد، قانون تعریف کرده که چه اتفاقی بیفتد؟

شاهچراغی:بله قانون تعریف کرده و در اختیار شورای نگهبان هست شورای نگهبان برابر وظیفه ذاتی خودش به این عمل می‌کند و ما هم برابر قانون موظفیم عمل بکنیم یکی از حوزه‌های سلامت؛ مدیران و مجریان هستند. ما از روز اول گفته بودیم خط قرمز ما سلامت است؛ برای این که راهبرد مقام معظم رهبری است، ما هم وظیفه شرعی و قانونی داریم، بالأخره حق‌الناس است. ما داشتیم قبل از شروع انتخابات در برخی از استان‌ها به صورت محدود که پیش می‌آمد، البته موردی بود ولی همان یک مورد هم زیاد بود و همان یک مورد هم ما برخورد کردیم؛ جا‌به‌جا مثلاً کردیم، عزل شد یا نه به نظر می‌آمد این فرد در این جایگاه و حوزه انتخابیه نباشد، این انجام شد؛ مثلاً مدیری که سوگیری و جهت‌گیری داشته.

سؤال: از مدیران درگیر انتخابات؟شاهچراغی: بله، برابر قانون، مدیران سازمان و دستگاه حق ندارند به نفع کسی باشند، همین که شائبه سوگیری و جهت‌گیری می‌آمد، در نهایت احترام، آن مسئول بالادست موظف بود که ایشان را تعیین تکلیف کند ما در بعضی استان‌ها داشتیم.

سؤال: چند نفر داشتید؟

شاهچراغی: الان عدد را حضور ذهن ندارم، ولی مواردی داشتیم در بعضی استان‌ها که رسانه‌ای هم شد مثل استان فارس؛ استاندارش مصاحبه کرد یا در لرستان آقای وحیدی خودشان تشریف بردند آن جا و یک جمع بندی شد و صلاح دانست که مثلاً یک مدیری نباشد و برود جای دیگر، یعنی آن جا‌هایی که می‌شد انجام شد. یکی هم اعضای شعب بودند که به شدت اصرار داشتیم باید مراقبت کنید که این هم در موضوع سلامت همه شکایت‌هایی که واصل می‌شد می‌رفت به شورای نگهبان. این را باید شورای نگهبان بفرمایند هیأت‌های متعددی از مرکزیت کشور یا از استان‌های دیگر به استان‌ها و حوزه‌های انتخابیه‌ای که محتمل بود؛ بعضی از شعب بازشماری شد، بعضی از جا‌ها آراء معلوم شد که دقت نشده، ما حتی داشتیم کسی که تأیید صلاحیت شده بود آمده بود رأی آورده بود، بعد گزارشاتی که آمد بالأخره جمع بندی این شد که نفر منتخب رد صلاحیت شود که اینها هم رسانه‌ای شد. می‌خواهم بگویم واقعش این است که ما اساساً حقی نداریم که غیر از این عمل کنیم. اصلاً برای همین هستیم اگر قرار باشد ما مثلاً این را انجام ندهیم، برای چه باشیم؟ این یعنی واقعاً ما یک سؤال از خودمان کنیم، ما اگر قرار باشد رعایت سلامت را نکنیم، اصلاً برای چه باشیم اینجا؟ این یک نکته‌ای است که ما به خود اجازه ندادیم و به هیچ کس هم اجازه ندادیم و برای مرحله دوم هم، همین مسیر را انتخاب کردیم، محکم یک بررسی میدانی کردیم، اگر جایی نکته‌ای است، لازم است، قانون هم این است اگر کسی باشد اول می‌برند تذکر به او می‌دهند، اگر نشد حتی لازم باشد قضایی می‌کنند، اگر لازم شد عزلش می‌کنند، لازم شد جابه‌جایش می‌کنند، تنزیلش می‌دهند، یعنی همه اینها پیش بینی شده و ان شاءالله این مسیر با قوت ادامه دارد.

سؤال: برای سلامت گفتید که سه بند است؛ سومی چطور؟

شاهچراغی: عرض کردم مجریان و ناظران شعب، بالأخره وقتی شعبه گرفته می‌شود مثلاً آن کسی که استعلام می‌کنند سوابقش را باید تطبیق داده شود با رأیی که داخل صندوق است یا مثلاً اعتراض شده روی صندوق، رفته بازشماری شده، قانون این است که اگر جایی برابر شکایات تخلفات به اندازه‌ای باشد که در سرنوشت آراء تأثیر داشته باشد با نظر شورای نگهبان البته، نظر ما نیست، چون تصمیم می‌گیرد شورای نگهبان که چطور عمل کند. ما شاید مواردی داشته باشیم یا داریم که موردی مثلاً بعضی از عناصر شعب را جا‌به‌جا کرده باشیم یا گفته باشیم دیگر از ایشان استفاده نکنید. وقت نگذاشته، دقت نکرده، حواسش نبوده و وظایفی که خودش قبول کرده، اینها هم بنده‌های خدا؛ مردم هستند که آمدند منتها پذیرفتند. وقتی کسی پذیرفته باید به وظیفه‌اش عمل کند. این سه بخش؛ بخش سومش؛ شعب، مجریان و ناظران. ناظران هم، شورای نگهبان هم همین است آن هم احساس کند کسی لازم است برای او فکر کند قطعاً همین کار را انجام خواهد داد.

سؤال: درباره نقش صدا و سیما اشاره‌ای کردید در اول برنامه، چه تأثیری داشته این نقش جدید صدا و سیما در انتخابات...

شاهچراغی: علیرغم همه تلاش‌های دشمن، واقعاً یکی از جا‌هایی که همچنان مرجعیت رسانه‌ای را در ابعاد مختلف حفظ کرده در کشور صدا و سیما است و این هم باید به صدا و سیما تبریک گفت، هم مردم  ، مردم بر اساس هوشمندی و درایت به این بخش توجه دارند. علیرغم همه تلاش‌های دشمن، صدا و سیما در مرحله اول انتخابات بی‌نظیر عمل کرد. بالأخره گفتنش راحت است، شما فنی‌تر هستید و از ما بیشتر می‌دانید که ۲۰۰ شبکه محلی متناسب با حوزه انتخابیه بالا بیاید، این چقدر کار می‌برد، نیروی انسانی چقدر می‌خواهد؟ چقدر می‌خواهد برای آن برنامه تهیه شود. انصافاً رسانه ملی و صدا و سیما سنگ تمام گذاشت و اخباری هم که من دارم، برابر آن فرمایشاتی که رهبری در جلساتشان داشتند تشکر کردند از همه مجموعه‌ها و دستگاه‌هایی که دخیل بودند، قطعاً صداوسیما هم یکی از آن دستگاه‌ها بود. خیلی اتفاق خوبی بود.

سؤال: این امکان فراهم کردن رقابت برای همه چقدر تأثیر داشته در این که انتخابات عادلانه‌تر باشد و فرصت رقابت؛ برابر باشد.

شاهچراغی: اساساً همین باعث شد یعنی عدالت انتخاباتی و عدالت در رقابت باعث شد و این اصل به خاطر  صدا و سیما بود. قبلاً گاهی اوقات مطرح می‌شد این آقا یک بضاعتی و مقدوراتی دارد، آن که دستش نمی‌رسد چه باید کند؟ بعد این هم در سطح کل کشور، یعنی دورترین روستا‌های کشور هم می‌دیدند کسی را که اگر می‌خواهند انتخاب کنند. این اتفاق بزرگی بود، باید تبریک گفت به صداوسیما، خیلی زحمت کشیدند ما جلسات متعددی داشتیم، ریاست سازمان، دوستانی که درگیر موضوع بودند در جلسات مختلف، در هیأت اجرایی، در شورای نگهبان، در جلسات متعدد می‌آمدند توضیح می‌دادند، هم به لحاظ فنی کار سختی بود که موفق شدند، هم به لحاظ اثربخشی. قطعاً خود صدا و سیما شاید نظرسنجی داشته باشد و بگیرد ولی آن چیزی که ما از کف میدان گرفتیم؛ نظرات مردمی، مجریان، سازمان‌ها جای تشکر دارد. البته من اول عرض کرده بودم و واقعاً اتفاق خیلی خوبی بود، البته در مرحله دوم به لحاظ این که حوزه‌های انتخابیه دیگر دو حوزه شده؛ قرار شد از ظرفیت صدا و سیما‌های استانی؛ این خودش این است که ظرفیت‌های بیشتری برای داوطلبان فراهم می‌کند. قرار شد این اتفاق بیفتد و حتماً این تجربه‌ای خواهد بود که برای دوره‌های بعد ان‌شاءالله اتفاقات بهتری رقم بخورد. ضمن این که در صدا و سیما صرفاً صدا و سیما و شبکه‌ها نبود، ظرفیت شبکه‌های اجتماعی، تلوبیون، مجموعه‌هایی که در اختیار است، همه اینها به میدان آمدند.

سؤال: یک بحث دیگر شرایط شرکت در انتخابات است برای رأی دهندگان، البته گفته شده باز هم شما بگویید و مشخص کنید دقیقاً چه کسانی امکان رأی دادن دارند؟

شاهچراغی: رأی دادن به لحاظ سن که همان است که در قانون آمده و اعلام شده، یک نکته‌ای دارد در این انتخابات که باید توجه کنند. قانون گفته که کسانی می‌توانند در انتخابات یک حوزه انتخابیه شرکت کنند، ما اینجا مبنا را یک حوزه انتخابیه می‌گذاریم، کسانی که در همان حوزه انتخابیه رأی دادند. مثلاً اگر کسی در مرحله اول در شیراز رأی داده، در تهران نمی‌تواند رأی دهد. پس کسانی که در هر حوزه انتخابیه رأی دادند در همان حوزه انتخابیه می‌توانند رأی بدهند. این در شعبه نیست، مثلاً اگر در حوزه انتخابیه البرز که کرج، فردیس و شهرک‌های اقماری آن است مثلاً کسی در فردیس رأی داده می‌تواند برود در کرج رأی دهد. حوزه انتخابیه؛ شعبه نیست و کسانی که در هیچ کجای کشور رأی ندادند، به هر دلیلی برای ان‌ها مقدور نبوده، این دو گروه می‌توانند رأی دهند. این اطلاعاتش احصاء شده، در سامانه‌ها بارگذاری شده یعنی من اگر در حوزه انتخابیه غیر تهران رأی داده باشم روز جمعه ساعت ۸ صبح بروم در تهران، حتماً دستگاه‌ها نمی‌پذیرند، چون برنامه‌ای که به دستگاه احراز هویت داده شده، مختص کسانی است که در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس رأی دادند و همه کسانی که در هیچ کجای کشور رأی ندادند در اینجاست. در شیراز هم عین همین است منتها اطلاعات شیراز است، در کرمانشاه همین است، در آبادان و شرق و غرب کشور و هر جایی که قرار است رأی گیری شود؛ این است. این دو گروه می‌توانند رأی دهند. دقت کنند نکته دیگری که هست در این مرحله که مرحله اول هم همین بود، الزاماً با این پنج سند هویتی می‌توانند رأی دهند. البته مردم حالا من باز باید نگاه کنم فکر کنم بیش از ۸۰ درصد مردم با کارت ملی رأی دادند، حدود ۸۰ و خرده‌ای درصد؛ بالای ۸۰ درصد کارت ملی هم راحت‌تر، هم به روزتر و شفاف است، راحت می‌خواند، البته همه پنج سند را می‌خواند دستگاه و محدودیتی ندارد و لذا باید حتماً یکی از این پنج سندی که کد ملی دارد؛ باید داشته باشد؛ شناسنامه، گذرنامه، گواهینامه، کارت پایان خدمت و کارت ملی. ولی مردم در این انتخابات رغبتشان را به حضور با کارت ملی بیشتر نشان دادند که این هم یک نکته‌ای است که در این مرحله هم همین ان‌شاءالله باز شرکت کند. یک نکته‌ای هم داریم که یک سؤالی مثلاً از خود ما سؤال شد؛ فرض بر این است که مثلاً در شعبه‌ای که این دستگاه مخصوصاً آن جایی که انتخابات الکترونیکی است عرض می‌کنم این دستگاه‌هایی که می‌خواهیم رأی دهیم به هر دلیلی به واسطه ایراد فنی عمل نکرد، البته عرض کردم ما میانگین به ازای هر شعبه‌ای در کشور؛ سه و هشت دهم تا چهار صندوق اخذ رأی الکترونیک دیدیم، ولی فرض می‌گیریم یک استانی تشخیص می‌دهد در شعبه‌اش یکی بگذارد، اگر نشد چه؟ اولاً ما دستگاه‌های ذخیره گذاشتیم نزدیکترین نقطه به شعب، این در یک فاصله زمانی کوتاهی می‌رسد. اصلاً فرض می‌گیریم نشد، ما برای همه شعب اخذ رأی الکترونیک پیش بینی کردیم در صورتی که با تشخیص اعضای شعبه و تأیید هیأت نظارت و مجموعه اجرایی استان و حوزه انتخابیه، می‌توانند در صورتی که دیدند هیچ امکان اصلاح نیست، مقدور نیست، زمان از دست می‌دهیم و مردم معطل هستند، می‌توانند با تأیید به وسیله دستی، یعنی ما برای آن حوزه الکترونیک تعرفه هم پیش بینی کردیم، در مخزنی نگهداری می‌شود، جای آن مشخص است، اطلاعاتش به اعضا، مدیر و ناظر شعبه داده شده، فرماندار، هیأت نظارت، مجموعه‌های درگیر می‌دانند، این هم پیش بینی شده، همه اینها برای سهولت است و مردم نباید معطل شوند چه از زمان شروع تا پایان چه در مسیر رأی گیری. این هم پیش بینی‌هایی است که در این مرحله صورت گرفته و ان شاءالله انجام خواهد شد.

سؤال: صندوق‌های سیار باز هم در جا‌هایی که انتخابات به صورت الکترونیک برگزار می‌شود، به همین ترتیب الکترونیک خواهد بود؟

شاهچراغی: ما از مجموع کل شعب مان؛ الکترونیک و غیرالکترونی، فرقی نمی‌کند، ما از ۱۱ هزار و ۵۰۹ شعبه‌ای که در کل کشور  تعریف شده بیش از هزار و ۹۰۰ شعبه سیار داریم، تقریباً نزدیک ۲۰ درصد.

سؤال: از چقدر؟

شاهچراغی: از ۱۱ هزار و ۵۰۰ شعبه، نزدیک به دو هزار شعبه سیار داریم.

سؤال: مثلاً ۱۸ تا ۱۹ درصد؟

شاهچراغی: بله، بیمارستان ها، پادگان ها، مراکز نگهداری سالمندان، مردمانی که مایل هستند رأی دهند، امکان خروج از منزل ندارند، البته زمان مهم است و پیش بینی‌ها شده، ما حتی یک جمع بندی مرحله اول گذاشتیم که کدام یک از شهرستان‌ها تقاضا برای حضور صندوق سیار بیشتر بوده؟ به این عدد اضافه شده در شهرستان ها، این هم پیش بینی شده، صندوق الکترونیکی هم همین است، چون عرض کردم این نیاز به وصل شدن ندارد، می‌گذارند و اطلاعات آن جا هست، اطلاعات فرد و کلیه واجدین شرایط در سامانه هست و کد ملی اش را می‌زند و احراز می‌شود...

سؤال: البته به شبکه اینترانت ملی هم که وصل می‌شود.

شاهچراغی: نه صندوق الکترونیکی به هیچ جا وصل نیست. تا قبل از آن فرایند شبکه برقرار است و کار‌های آن انجام شده ولی خود صندوق به جایی وصل نیست.

سؤال: درباره فرایند بعد از برگزاری انتخابات هم بفرمایید. هفتم خرداد مجلس جدید؛ مجلس دوازدهم باید تشکیل شود از روز جمعه تا هفتم خرداد ما چند روز وقت داریم؟

شاهچراغی: بله فاصله کوتاه است.

سؤال: ۱۷ روز کلاً.

شاهچراغی: قانون پیش بینی کرده که وقتی انتخابات تأیید شد برای داوطلبان توسط هیأت اجرایی و نظارت آن حوزه انتخابیه، یک کارت تأیید انتخابات صادر می‌شود که مثلاً این آقا یا خانم با این قدر رأی و این درصد از آراء انتخاب شده است. اعضای هیأت اجرایی و هیأت نظارت تأیید می‌کنند، آن می‌آید در پنج نسخه یک نسخه در اختیار خود فرد، یک نسخه در اختیار شورای نگهبان و یک نسخه در اختیار استان قرار می‌گیرد، تعریف شده است. مرحله دوم قرار بود آخر فروردین ۳۰ یا ۳۱  برگزار کنیم،  . احساس شد به واسطه تعطیلی‌های مرحله اول، چون باید آمادگی مخصوصاً بحث الکترونیک هم بود رفت برای هفتم و چهاردهم بحث شد، یک مقطع آن امتحانات کنکور بود هفتم بود. دیدیم شاید زحمت برای دانشجو‌ها و خود مردم و خانواده‌ها شود، چهاردهم یک ملاحظه دیگر پیش آمد که نشد، شد بیست و یکم آخرین جمع بندی که با شورای نگهبان داریم، این ۲۲ حوزه همه آمادگی‌ها فراهم شده به گونه‌ای که ان‌شاءالله ما آن کارتی را که باید صادر کنیم در حوزه انتخابیه و تحویل مجلس و شورای نگهبان دهیم، بر اساس تأیید شورای نگهبان ان‌شاءالله این به هفتم خرداد خواهد رسید.

سؤال: منظورم این است  به هر حال شکایاتی ممکن است باشد...

شاهچراغی: پیش‌بینی شده، هفت روز قانون اجازه داده که اینها شکایت کنند، بررسی کنند، با داوطلبان همه صحبت شده که هر کسی که جمع بندی دارد؛ سریع بدهد، تیم‌های ناظرین شورای نگهبان که در این بخش کار می‌کنند، خود ما؛ اینها همه اضافه شده به گونه‌ای که برابر قانون ما در این زمان ان‌شاءالله این ۴۵ نفر را... ما الان آن ۲۴۵ نفر را کارت‌هایشان را دادیم، تحویل مجلس شده، تحویل شورای نگهبان شده، کار‌های آن همه انجام شده؛ خیلی شکیل، تمیز و این کار‌ها هم کار‌های نویی بود که این دفعه به شکل بهتری انجام شد. ان‌شآء الله با آن هماهنگی که شده، به  هفتم خرداد خواهد رسید.

سؤال: پیش‌بینی آب و هوایی هم دارید؟

شاهچراغی: بله، ما در مرحله اول هم مشکلاتی داشتیم، این مرحله هم این پیش بینی‌ها گرفته شده و به استان‌ها داده شده، ما البته شرایط اسفند ماه را دیگر نداریم، چون سرمایی هم آمده، مثلاً در خراسان جنوبی واقعاً غیرمنتظره بود سرمایی که در خراسان جنوبی آمد مردم به قول یک آقایی زنگ زد و گفت ما تا ۹ صبح از خانه نمی‌توانستیم بیاییم بیرون، در این مرحله شرایط ما آن شرایط نیست، یک دو جایی هم اگر موردی باشد، چون در خود استان‌ها هواشناسی و ظرفیت‌های خوبی که در کشور است داده شده پیش بینی‌هایی انجام شده، اگر جایی لازم باشد از ظرفیت هلی‌کوپتر استفاده شود، همه چیز پیش بینی می‌شود یک ذخیره‌ای هم برای آن دیده شده، یعنی اگر خودرویی پیش بینی شده، ذخیره هم دیده شده است. نکته‌ای که هست واقعاً این مردم خیلی عجیب هستند. مردم هستند می‌آیند کمک می‌کنند. در همین مرحله دوم ۴۰ درصد مجریان انتخابات؛ از ۱۰۰ حاضر؛ خانم‌ها هستند. این الحمدلله نعمتی است که قدردانش باشیم و ما به وظیفه خود عمل کنیم خدا هم عنایت می‌کند و کار‌ها با همین قوت پیش می‌رود.

سؤال: تبلیغات نامزد‌ها هم که ساعت ۸ صبح پنج‌شنبه پایان می‌پذیرد؟

شاهچراغی: بله، دیگر باید بعد از آن آماده شوند و مردم هم خود را آماده کنند برای روز جمعه از هشت صبح تا شش بعدازظهر ان‌شاءالله.