دیپلماسی می‌تواند میدان را موفق و غیرموفق کند/ در مجموعه نظام این جدیت وجود دارد که قطعنامه ۲۲۳۱ به پایان برسد

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدعباس عراقچی در نشست نقد و بررسی کتاب سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ گفت: به لحاظ نظری  این کتاب، از نظریات عمل‌گرایانه تحولات سیاست خارجی کشورهای مختلف استفاده کرده و نگاه میدانی به تحولاتی که صورت می‌گیرد ارائه کرده و شناخت بهتر از هر کشور ارائه می‌کند.

عراقچی تصریح کرد: درباره نقد این کتاب، اولین نکته بحث درباره چاپ کتاب است که خیلی فاخر نیست. بحث دیگر مربوط به تقسیم‌بندی‌های کشورها است که اگر این تقسیم‌بندی به شکل قدرت‌های غربی، شرقی و قدرت‌های نوظهور شکل می‌گرفت، بهتر بود.

وی افزود: درباره اتحادیه‌ها اگر بیشتر بحث و بررسی صورت می‌گرفت بهتر بود مثلا گروه شانگهای، سران بیست، جی ۷ از این موارد است. حالا من نمی‌دانم آیا اتحادیه اروپا سیاست خارجی واحد دارد یا خیر. درست است که در سیاست خارجی اتحادیه اروپا هماهنگی وجود دارد اما هنوز واحد نیستند و بزرگترین اختلاف اتحادیه اروپا مربوط به حمله آمریکا به عراق بود که نظر اتحادیه اروپا دو‌ تکه شد.

وی تصریح کرد: چند نکته وجود دارد. یک درباره مولفه‌های قدرت در کشورهاست. چه چیز باعث می‌شود تا یک کشور به قدرت منطقه‌ای و جهانی تبدیل شود. قدرت نظامی یکی از مولفه‌های قدرت است. مولفه دیگر قدرت اقتصادی است و کشوری که داعیه قدرتمند بودن را دارد برای اینکه حداقل بتواند بر اعمال قدرت خود را تاکید کند نیازمند مولفه اقتصادی است. مولفه دیگر مربوط به مسئله قدرت فرهنگی و اجتماعی بوده و مولفه بعدی قدرت پنهان یا همان قدرت اطلاعات و امنیتی است.

عراقچی تصریح کرد: مولفه بعدی قدرت کشورها در منطقه و جهان مربوط به زیرساخت دیپلماتیک است. توانمندی دیپلماتیک در قدرت نقش آفرینی امور جهانی در صحنه دیپلماسی تاثیرگذار است. البته که قدرت دیپلماتیک منوط به داشتن دیپلمات‌های برجسته است اما این همه ماجرا نیست. قدرت‌های بزرگ از دیپلماسی پویا، فعال و رو به جلو برخوردار هستند. بدون دیپلماسی فعال نمی‌توانید عوامل مولفه‌های قدرت را در اختیار داشته باشید. همه کشورهایی که از دیپلماسی قوی برخوردار هستند مولفه‌های قدرت را در اختیار دارند.

وی افزود: در اینجا می‌خواهم درباره زیرساخت فضیلت دیپلماسی صحبت کنم. در دیپلماسی باید بتوانید طرف مقابل را خوب قانع کنید تا بتوانید در راستای منافع ملی آن چیزی که می‌خواهید را به دست بیاورید. بخشی از آن به دیپلمات‌ها و بخشی از آن به دیپلماسی غیررسمی که دیپلماسی عمومی است مربوط می‌شود. اگر دیپلماسی را به کوه یخ تشبیه کنیم، چیزی که بیرون آب است دیپلماسی تخصصی و بخشی که زیر آب است دیپلماسی عمومی اعم از فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است و اگر در زیرساخت‌ها درست عمل کنید و دیپلماسی عمومی را خوب تصویرسازی کنید، می‌توانید در صحنه دیپلماسی تخصصی تصویر مطلوبی از خود به دشمنان و رقیب ارائه کنید.

 دبیر شورای راهبردی روابط خارجی گفت: ژاپن را نگاه کنید تصویر امروز از ژاپن یک کشور صلح‌طلب و متواضع است اما این تصویر قبل از جنگ جهانی دوم صد در صد متفاوت است چراکه ژاپن آن زمان جنگ‌طلب، خشن و تهاجمی بود اما بعد از جنگ با تغییراتی که دیپلماسی عمومی خود به وجود آورد و تصویرسازی مناسبی که ایجاد کرد نگاه آن تصویر ۱۸۰ درجه تغییر کرد. این کار دیپلماسی است و تصویرسازی مهم‌ترین کار دیپلماسی است.

عراقچی در ادامه گفت: یک بحثی که امروز مطرح شده بحث امنیتی سازی است. هنر روایت کردن توسط عنصر دیپلماسی برای کشور رقیب و جامعه بین‌الملل است و مهم این است که بتوانید درست مطرح کنید، زمانی می‌توانید در دیپلماسی عرصه جهانی موفق باشید که طرح‌ها و ارائه‌هایی که مطرح می‌شود بر سایر کشورهای دیگر تاثیرگذار باشد. اگر در روایت‌سازی موفق باشید در رسیدن به اهداف موفق خواهید بود. در کنار روایت‌سازی، مولفه دیگر دیپلماسی موضوع ادراک سازی، قدرت شناختی و معنایی است قدرتی که به شما امکان می‌دهد در ذهن نخبگان نفوذ کرده و تاثیر بگذارید.

وی تصریح کرد: اینکه بتوانید ادراک دیگر کشورها را تغییر دهید و دستکاری کنید و در افکار آن کشورها نفوذ کنید همان لحظه پروژه امنیتی‌سازی علیه یک کشور ایجاد می‌شود. امنیتی سازی یکی از مولفه‌های قدرت است و اگر نتوانید ادراک درستی ارائه کنید ناکام می‌مانید. روسیه نتوانست ادراک درستی از حمله به اوکراین ارائه کند و ناکام ماند اما اروپا ادراک درستی ارائه کرد و موفق عمل کرد. روایت سازی است که معلوم می‌کند چه کسی برنده و بازنده است. یکی از مولفه‌های زیرساخت دیپلماسی مهارت دیپلماسی است و همه کشورها به آن اهمیت می‌دهند و طوری نیست که به شکل غیرضروری و فقط برای امر صلح به کار برود. دیپلماسی بخشی از میدان است و می‌تواند میدان را موفق و غیر موفق کند.

عراقچی در ادامه گفت: جمله‌ای وجود دارد که هرکس جنگ را ببرد الزاما صلح را نبرده است. شما ممکن است در جنگ پیروز شوید اما صلح را نتوانید بپذیرید. دیپلماسی و‌ صلح همدیگر را تکمیل می‌کنند. دیپلمات‌های قدرتمند، قدرت‌های بزرگ را به چالش کشیده و آن را نقد می‌کنند. هرچقدر شما مولفه‌های سیاسی و امنیتی موثری نداشته باشید نمی‌توانید امنیت را به قدرت بزرگ امنیت ملی و حیثیت ملی تبدیل کنید و اگر این مولفه‌ها را داشته باشید می‌توانید از داشته‌های خودتان به خوبی استفاده کنید.

 دبیر شورای راهبردی روابط خارجی تصریح کرد: ممکن است قدرت‌های بزرگ در سیاست خارجی خودشان اشتباه کرده و شکست بخورند. اینکه تصور کنیم ابرقدرت‌ها اشتباه ندارند تعبیر غلطی است. اشتباهات ابرقدرت‌ها و قدرت‌های بزرگ ممکن است راهبردی و تاکتیکی باشد. ببینید آمریکا در عراق و افغانستان چه کار کرد. روسیه درباره اوکراین اشتباه کرد. آلمان در جنگ اشتباه بزرگی کرد. این تصور که ما در برابر قدرت‌های بزرگ ناتوان هستیم تصور اشتباه و غلط است. باید اعتماد به نفس خودمان را تقویت کنیم، توانمندی دیپلماتیک را حفظ کنیم اینطور نیست هرکس مقابل میز مذاکره بشیند بازنده است.

عراقچی درباره خبرهای مربوط به برجام گفت: اطلاعات من در حد همان رسانه و دوستان است تصور می‌کنم حتما آقای امیرعبدالهبیان و آقای باقری مشغول این کار هستند و بدون حواشی غیر ضروری و مضر این توافق انجام شود تا به سرانجام خود برسد. قطعنامه ۲۲۳۱ که مشمول توافق برجام است به پایان خود نزدیک می‌شود و خیلی اهمیت دارد این دوران با درایت به پایان برسد تا قطعنامه به طور اتوماتیک لغو شود و از ذیل فصل هفتم شورای امنیت خارج شودنباید این موضوع دچار مشکل شود و در مجموعه نظام این جدیت وجود دارد تا این قطعنامه به پایان برسد.

وی افزود: برجام در واقعیت دشمنان زیادی دارد و دشمن بزرگ اسرائیل است و وقتی ترامپ خارج شد نتانیاهو جشن گرفت در آمریکا هم هستند کسانی که مخالف برجام هستند. در دوران ترامپ زمانی که او از برجام خارج شد تلاش کردیم با چنگ و دندان برجام را حفظ کنیم، دوبار ترامپ در شورای امنیت شکست بدی خورد قرار بود تمام تلاش اروپا را همراه کند ناکام کند و نهایت برجام سرجا باقی ماند. در دولت امریکا فرصت به وجود آمده تا برجام همچنان حفظ شود. در داخل نیز، برجام همچنان در دستور کار جمهوری اسلامی قراردارد و باید اجازه دهیم تا تیم حاضر در آرامش کامل کار کند و نکته منفی و حاشیه‌ای ایجاد نکنیم.

عراقچی تصریح کرد: سیاست همسایگی دولت سیاست درستی است از قبل هم وجود داشته است سیاست جمهوری اسلامی باید در مسائل پیرامونی از ایجاد تنش جلوگیری کند و با همسایگان خود روابط موثری داشته باشد کسی بر این نکته تردید ندارد. من واقعا از ایجاد روابط با عربستان خوشحال هستم زیرا هر دو کشور از دو قدرت بزرگ منطقه به حساب می‌آیند آنچه اتفاق افتاد رفع و رجوع شده و عبور کردیم. تنش دو کشور به نفع هیچ کدام نیست سیاست منطقه ای ایران به نظرم درست پیش می‌رود دشمنانی هم دارد که باید مراقبت کرد و اسرائیل همچنان به نقش منفی خود ادامه می‌دهد و باید مراقب راویت سازی ها بود. پروژه امنیتی سازی ایران بزرگترین پروژه اسرائیل بود همیشه با این پروژه مقابله کردیم و این شکست را رقم زدیم و به کل دنیا نشان دادیم کشور ایران اهل توافق و منطق و گفت‌وگو است. در کشورهای منطقه هستند کشورهایی که می‌خواهند به ایران بتازند کنند اما امیدواریم در مسیری که در راستی سیاست همسایگی است شروع کردیم ادامه دهیم.