فرجی‌راد در گفت‌وگو با ایلنا:
گروسی به دنبال فشار به اروپا برای صدور بیانیه علیه ایران در شورای حکام است/ عقب‌نشینی آمریکا به علت برگزاری انتخابات است نه فشار اسرائیل/ آژانس در اختیار قدرت‌هاست
کارشناس بین‌الملل گفت: عقب‌نشینی آمریکا در مذاکرات به دلیل برگزاری انتخابات است اما موضوعی که لاپید می‌گوید مذاکرات به دلیل آن به تعویق افتاده درست نیست و در اصل آن‌ها کاری انجام نداده‌اند.
عبدالرضا فرجی‌راد کارشناس حوزه بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که آقای رافائل گروسی مدیرکل آژانس انرژی اتمی در کنفرانس مطبوعاتی روز گذشته خود اعلام کرد این روزها درباره اقدامات هسته‌ای ایران دچار شکاف اطلاعاتی شدیم و همچنین که ما از ایران درباره وجود اورانیوم و فعالیت هسته‌ای در سه مکانی که قرار نبود که در آنجا فعالیت هسته‌ای انجام شود سوال کردیم و سوالات ما سیاسی نیست تحلیل شما از صحبت‌های آقای گروسی چیست، گفت: آقای گروسی در اولین روز نشست شورای حکام این مصاحبه را انجام داده تا جو نشست شورای حکام را با توجه به بیانیه تروئیکای اروپایی، منفی کند.
وی افزود: بالاخره آقای گروسی می‌داند که سه ماهی است که برخی دوربین‌های ثبت فعالیت‌های هسته‌ای سایت قطع است و همچنین فعالیت کارشناسان و بازرسان آژانس کند شده است و با توجه به روند مذاکرات که روند مثبتی تلقی نمی‌شود، او به دنبال این است که به کشورهای اروپایی فشار بیاورد تا احتمالا در شورای حکام بیانیه‌ای صادر شود.
فرجی‌راد گفت: برخی رسانه‌های غربی اعلام کردند در شورای حکام علیه ایران بیانیه تند یا قطعنامهای صادر نمی‌شود. اما بعید است که به صورت حداقلی بیانیه‌ای مبنی بر آنکه ایران باید هرچه سریع‌تر با آژانس همکاری کند مانند بیانیه‌ای که سه ماه پیش صادر شد، اتفاق نیفتاد. البته یک احتمال ضعیف نیز وجود دارد که غربی‌ها در لحظه آخر تصمیم بگیرند بیانیه تندی هم صادر کنند.
فرجی‌راد گفت: رسانه‌های غربی اعلام کردند، قطعنامهای صادر نمی‌شود و ما هم مبنا را باید بر این بگذاریم که قطعنامه صادر نمی‌شود یا اینکه احتمال آن خیلی ضعیف است. اما من تصور می‌کنم بیانیه‌ای صادر شود و بر اساس آن بیانیه آن‌ها شدت فعالیت خود را علیه برنامه هسته‌ای ایران زیاد کنند.
وی افزود: حال اینکه ایران چه عکس‌العملی نشان می‌دهد، اولا ایران در دوره قبل که قطعنامه صادر کردند، عکس‌العمل تندی داشت و فعالیت برخی دوربین‌ها را از کار انداخت. اگر قطعنامه صادر شود این روی روند مذاکرات نیز تاثیر منفی می‌گذارد. علت این است که فاصله تا مذاکره بعدی طبق حدس‌هایی که می‌توان زد بعد از انتخابات آمریکا یعنی تا سه ماه دیگر است.
فرجی‌راد گفت: این فاصله تخریبی است. یعنی فاصله‌ای که دشمنان برجام طی آن با این بیانیه‌ها و حرکت‌هایی که از سوی آمریکا، اروپا، آژانس و حتی اسرائیل می‌توانند حرکات تخریبی انجام دهند می‌تواند روی روند مذاکرات تاثیر بگذارد. اعتقاد دارم در همین فاصله کوتاه تا انتخابات آمریکا باز هم طرف ایرانی و آمریکایی مذاکراتی داشته باشند و چارچوبی برای مذاکرات بعدی تعیین کنند که این خود نوعی اطمینان‌سازی در مذاکرات است.
فرجی‌راد در پاسخ به این سوال که سفر مقامات اسرائیل به آمریکا و رایزنی با مقامات این کشور و اذعان اینکه قول مساعد برای عدم امضای احیای برجام گرفتند را چقدر در وضعیت کنونی امضای برجام موثر می‌دانید، گفت: مصاحبه‌های اخیر لاپید بیشتر انتخاباتی است و مدام تبلیغ می‌کند که ما در حال فعالیت‌هایی هستیم و صحبت‌هایی با آمریکایی‌ها، اروپایی‌ها و آلمانی‌ها انجام دادیم که این مذاکرات به نتیجه نرسد. در این شرایط هر کسی در اسرائیل داد بزند که من چنین موفقیتی به دست آوردم در رقابت انتخاباتی به امتیازات او افزوده می‌شود.
وی افزود: آقای لاپید رقیب آقای نتانیاهو است و هر دو در تلاش هستند تا نخست وزیر شوند. واقعیت این است که آمریکایی‌ها در دو سال اخیر به دنبال حرف دیگران نبودند و کار خودشان را انجام می‌دادند. آمریکایی‌ها تصور کردند اینکه ایران روی بستن پرونده ایران در آژانس تاکید جدی داشت و انتخابات آمریکا نیز نزدیک است و جمهوری‌خواهان و اسرائیل مخالف بستن پرونده ایران هستند یعنی می‌خواهند بهانه‌ای برای مزاحمت‌های بعدی داشته باشند. بنابراین تیم دموکرات آمریکا به این نتیجه رسید که به دست رقبا بهانه ندهد که اگر بهانه برای جمهوری‌خواهان فراهم شود، باعث تضعیف رای دموکرات‌ها خواهد بود.
فرجی‌راد تصریح کرد: به همین دلیل مذاکرات را به بعد از انتخابات موکول کردند مگر آنکه ایران و اروپا بر اساس یک چارچوبی بتوانند آن‌ها را راضی کرده و ظرف ۱۰ روز به نتیجه برسند که این موضوع خیلی بعید به نظر می‌رسد.
فرجی‌راد در پاسخ به این سوال که میزان تاثیر فشار اسرائیل بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دولت آمریکا در به نتیجه نرسیدن برجام چقدر است و چرا اقدامات اسرائیل در ترور دانشمندان هسته‌ای و خرابکاری در مراکز هسته‌ای ایران همواره با سکوت غرب همراه بوده است، گفت: این موضوع یکی از ضعف‌های طرف‌ها مستقیم و غیرمستقیم گفت‌وگو با ایران، یعنی اروپا و آمریکا است. اگر این دو موضع‌گیری کرده و این اقدامات را محکوم می‌کردند شاید مذاکرات به بهترین شکل پیش می‌رفت.
وی افزود: اینکه چرا اسرائیلی‌ها نفوذ دارند واقعیت این است که آژانس کار سیاسی هم انجام می‌دهد. در واقع آقای گروسی در جایی به عنوان مدیرکل آژانس فعالیت می‌کند که یک دبیرخانه است و شورای حکام از چند کشور تشکیل شده که نماینده این کشورها هستند و خیلی از آن‌ها طرفدار غرب هستند بنابراین اگر چراغ سبز اروپا و آمریکا باشد، به نفع گرایش فکری آن‌ها رای می‌دهند. اما بعید می‌دانم اسرائیل به صورت مستقیم بر شورای حکام اثر بگذارد. اسرائیل باید بر اروپا و آمریکا فشار بیاورد که این کار را انجام می‌دهد اما چون آمریکا به دنبال توافق با ایران بود، اسرائیلی‌ها را خیلی به بازی نگرفتند. عقب‌نشینی آمریکا در مذاکرات به دلیل برگزاری انتخابات است اما موضوعی که لاپید می‌گوید مذاکرات به آن دلیل به تعویق افتاده در اصل آن‌ها کاری انجام نداده‌اند.
فرجی‌راد در پاسخ به این سوال که با توجه به وضعیت فعلی و بیانیه تروئیکای اروپایی پیش‌بینی شما از نتیجه تلاش برای احیای برجام چیست، گفت: ما قبلا این موضوعات را داشتیم، یعنی سه ماه پیش که قطعنامهای علیه ایران صادر شد ایران از آن ناراضی بود و مذاکرات جدی شروع شد و همه امیدوار بودند که احیای برجام به زودی اتفاق می‌افتد. حالا برخی می‌گویند با بیانیه اروپا همه احتمالات به صفر می‌رسد و احتمال توافق از بین می‌رود اما به نظر من اینطور نیست و احتمال توافق از بین نمی‌رود.
وی تصریح کرد: انتخابات آمریکا باعث شد احیای برجام با بن‌بست رو به‌رو شود و اگر انتخابات نبود شاید تنگنای پرونده هسته‌ای ایران که درباره پرونده پادمانی ایران ایجاد شده است به نحوی حل و فصل می‌شد. در واقع استدلال ایران درست بود که اگر پرونده پادمانی باز بماند این موضوع بهانه‌ای برای غرب خواهد بود که آژانس را تحریک کند که پاسخ ایران به چهار سایت هسته‌ای چه می‌شود و بار دیگر این توافق در هوا می‌ماند. به نظر من الان آمریکا نمی‌تواند کار زیادی جز مقداری تحریم که بخواهد فشاری وارد کند، انجام دهد.
فرجی‌راد گفت: آمریکا صبر می‌کند انتخابات برگزار و روند مذاکرات آغاز شود و در این فاصله چقدر خوب است که طرف ایرانی با نماینده اتحادیه اروپا در ارتباط باشد و دیپلماسی خود را فعال کند تا بتواند با استدلال‌های خود و کمک اروپا روند مذاکره را تسهیل کند.
فرجی‌راد در پاسخ به این سوال که ایران همواره در چارچوب NPT و برجام به بازرسان آژانس اجازه بازرسی را داده و تا به حال ۱۴ بار نیز فعالیت هسته‌ای ایران توسط آژانس بین المللی اتمی تایید شده اما از طرف دیگر اسرائیل با وجود داشتن زرادخانه هسته‌ای هرگز این چارچوب را نپذیرفته و تن به هیچ نظارتی از سوی آژانس نمی‌دهد این استاندارد دوگانه آژانس را چه طور تحلیل می‌کنید، گفت: آژانس با اینکه یک موسسه فنی است اما کار سیاسی انجام می‌دهد و در اختیار قدرت‌ها است. حدود سی و چند کشور جز شورای حکام هستند و اکثریت آنان از دوستان کشورهای اروپایی و آمریکا بوده و رای مورد دلخواه آنان را می‌دهند. بنابراین این استاندارد دوگانه در برابر ایران را اجرا می‌کنند به طوری که سیاست آژانس خارج از سیاست‌های غرب نیست.
وی افزود: اگر آمریکا از فعالیت هسته‌ای و بمب هسته‌ای اسرائیل چشم پوشی می‌کند، آژانس هم این فعالیت را انجام می‌دهد. یعنی سیاست‌های آژانس با سیاست‌های غرب هماهنگ است. اینکه بگوییم ابزار دست اروپایی‌ها است، نه به این طور نیست. در راستای سیاست‌های غرب کار می‌کند. یعنی بدون هماهنگی با غرب و آمریکا نه قطعنامه صادر می‌کند و نه دولتی را تشویق و تنبیه می‌کند. در آنجا که برجام امضا شد، همه راضی بودند و آژانس ۱۴ بار گزارش مثبت به شورای امنیت داد اما امروز که وضعیت مورد رضایت غرب نیست، آژانس را با خود هماهنگ می‌کند.
