استاد دانشگاه آکران در گفتوگو با ایلنا:
توافق در وین حاصل میشود/ هر دو طرف از تهدید «به پایان رسیدن زمان» برای گرفتن امتیاز استفاده میکنند
استاد دانشگاه آکران تاکید کرد: تاریخ مشخصی برای پایان مذاکرات برجامی وجود ندارد. مذاکرات تا زمانی که دو طرف به این نقطه برسند که دیگر نتوانند امتیازی بگیرند، ادامه دارد.
کارل کالتنتالر (Kaltenthaler,Karl) استاد علوم سیاسی دانشگاه آکران آمریکا است. حوزه تخصصی وی علوم سیاسی، امنیت سیاسی، خشونت سیاسی و تروریسم است. وی به صورت تخصصی در مورد کشورهای ایران، عراق، پاکستان و سوریه تحقیق و بررسی کرده است.
کارل کالتنتالر در مورد موانع احیای برجام به ایلنا گفت: دو مانع اصلی بر سر راه احیای برجام وجود دارد، یکی از آنها، خواسته ایران مبنی بر متعهد شدن آمریکا به توافقی الزامآور، مانند یک معاهده و درخواست لغو تمامی تحریمها علیه ایران است. به دلیل واقعیت سیاست آمریکا، این خواستهها تقریباً غیرممکن است که توسط ایالات متحده برآورده شود.
اسرائیل طرف مذاکرات نیست
وی افزود: هم ایالات متحده و هم طرف ایرانی به صراحت اعلام کردهاند که اگر به نظر برسند به آنچه که میخواهند نمیرسند، ممکن است مذاکرات را ترک کنند. این رفتار قلدرانه نیست، بلکه رفتاری کاملاً استاندارد در مذاکرات بینالمللی است، بهویژه بین دو طرف که به اندازه آمریکا و ایران به یکدیگر بیاعتماد هستند. اسرائیلیها طرفی در این روند مذاکره نیستند. کاملاً مشخص است که آنها به ایده برجام برای محدود کردن ایران اعتماد ندارند.
شنیدن اظهارات متناقض از مذاکرات وین تعجبآور نیست
استاد علوم سیاسی دانشگاه آکران آمریکا در مورد اظهارات متناقض در خصوص مذاکرات وین و احیای توافق گفت: تعجبآور نیست که ما چیزهای مختلفی را میشنویم که توسط دولتهای مختلف گفته میشود. این یک فرآیند پیچیده مذاکره است که در آن چندین کشور درگیر هستند که با منافع و دیدگاههای متفاوت وارد مذاکره میشوند.
وی ادامه داد: من فکر میکنم که ایالات متحده و متحدانش از نظر آنچه میخواهند از مذاکرات به دست بیاورند، تقریباً در یک طرف قرار دارند. شایعات زیادی در مورد تغییر مواضع و تحمل طرفهای مختلف مذاکرهکننده وجود دارد. من در مورد اینکه بگویم کدام یک از آن شایعات تصویری بسیار دقیق از واقعیت است، بسیار محتاط خواهم بود. شایعاتی مبنی بر دستیابی به توافق موقت وجود دارد. اما تشخیص اینکه آیا این شایعات صحت دارد یا خیر، بسیار دشوار است. موضع علنی تیمهای مذاکرهکننده آمریکایی و ایرانی لزوماً با وضوح صددرصد به ما نمیگوید که آنها واقعاً چه چیزی را در یک توافق موقت یا هر نوع توافق دیگری میپذیرند.
ایران و آمریکا ممکن است به تمام خواستههای خود در مذاکرات نرسند
این استاد دانشگاه افزود: به نظر میرسد تیم مذاکرهکننده فعلی ایران در مذاکرات، موضع حداکثریتری اتخاذ کرده است. فکر نمیکنم تیم ایران به هر چیزی که میخواهد برسد و در مورد تیم آمریکایی هم همینطور است.
تاریخ مشخصی برای پایان مذاکرات وجود ندارد
وی یادآور شد: من فکر می کنم هر دو طرف از تهدید به پایان رسیدن زمان برای گرفتن امتیاز از طرف دیگر استفاده میکنند. فکر نمیکنم تاریخ مشخصی برای پایان مذاکرات وجود داشته باشد اما در نهایت هر دو طرف خواهان یک توافق هستند. هیچ راهی برای پیشبینی تاریخ نهایی رسیدن به توافق وجود ندارد.
از ماه گذشته متقاعد شدم که توافق حاصل خواهد شد
مذاکرات تا زمانی دو طرف به نقطهای برسند که نتوانند امتیازی بگیرند، ادامه دارد
کارل کالتنتالر افزود: گفتوگوها از سر گرفته شده است و تا زمانی که هر دو طرف احساس کنند به نقطهای رسیدهاند که نمیتوانند بیشتر از طرف مقابل امتیازی بگیرند، ادامه خواهد داشت. در آن مرحله آنها موافقت میکنند که برخی چیزها را واگذار کنند، یا بدون توافق به خانه میروند. بر اساس گزارشهای خبری، به نظر میرسد پیشرفتهایی حاصل شده و برخی از افرادی که از نزدیک مذاکرات را دنبال میکنند، متقاعد شدهاند که در مقطعی توافقی حاصل خواهد شد. من از ماه گذشته متقاعد شدهام که نوعی توافق حاصل خواهد شد.
گفتوگوی مستقیم ایران و آمریکا کارآمدتر از آنچه اکنون در حال انجام است، خواهد بود
این کارشناس بینالمللی با تاکید بر کارآمدتر بودن گفتوگوی مستقیم میان ایران و آمریکا نسبت به گفتوگوی غیرمستقیم گفت: منطقاً به نظر میرسد که گفتوگوی مستقیم کارآمدتر از آنچه اکنون در حال انجام است، خواهد بود. اما این مشکل نیز وجود دارد که مذاکره مستقیم با ایالات متحده برای طرف ایرانی یک نوع پایین آمدن از مواضع خود خواهد بود. من مطمئن نیستم که دولت کنونی ایران مایل به انجام این کار باشد.
فراموش نکنیم مذاکرات هستهای تنها موضوعی نیست که آمریکا و ایران را از هم جدا میکند
وی در ادامه گفت: هم آمریکا و هم ایرانیها در تلاش برای تحت فشار قرار دادن یکدیگر هستند. اما همچنین باید به خاطر داشته باشیم که مذاکرات هستهای تنها موضوعی نیست که ایالات متحده و ایران را از هم جدا میکند. همانطور که دولت ایالات متحده چندین بار قبلاً گفته است، تحریمهای مربوط به اقدامات ایران هم موضوع دیگر مورد اختلاف میان ایران و آمریکا است. به همین دلیل است که طرف آمریکایی نتوانسته بگوید همه تحریمها همانطور که طرف ایرانی خواسته است، لغو میشود.
مخالفتهای اسرائیل تاکنون مانع تلاش دولت بایدن برای احیای برجام نشده است
استاد علوم سیاسی دانشگاه آکران آمریکا در مورد مانع تراشی اسرائیل در روند مذاکرات احیای برجام گفت: من فکر نمیکنم که اسرائیل با آنچه میگوید، مذاکرات را از مسیر خارج کند. اسرائیل به طور مداوم به دولت ایالات متحده اعلام کرده است که با مذاکرات و هرگونه ایده توافقی با ایران که بتواند به ایران دسترسی بیشتری به منابع مالی بدهد، مخالف است. این امر مانع تلاش دولت بایدن برای احیای برجام نشده است.
رابطه با آمریکا برای شرکای اروپایی مهمتر از برجام است
وی در مورد انفعال اروپا برای کمک به ایران در دوران ترامپ و زمان اعمال تحریمها گفت: تصور اینکه اروپا مایل به تقابل با دولت ترامپ بر سر برجام باشد، سخت است. دولتهای اروپایی از عدم تمایل کامل ترامپ به ماندن در برجام آگاه بودند. در نهایت، رابطه با آمریکا برای شرکای اروپایی مهمتر از برجام است.
کارل کالتنتالر در مورد افزایش غنیسازی توسط ایران گفت: هیچ نیازی نبود که ایرانیها به اندازهای که دارند اورانیوم غنیسازی کنند جز اینکه از این ابزار استفاده کنند تا آمریکا را به میز مذاکره بازگردانند. اما الان تصمیمگیرندگان اکنون کاملاً نگران توانایی ایران برای حرکت سریع به سمت بمب هستهای هستند.
مذاکرات هستهای نوشدارویی برای رفع ناامنی در منطقه نیست
وی در مورد عواقب شکست مذاکرات برای منطقه گفت: اگر مذاکرات شکست بخورد، منطقه ممکن است ناامنتر شود. اما مذاکرات هستهای و توافق احتمالی در وین نیز نوشدارویی برای رفع ناامنی در منطقه نیست. حتی اگر توافقی حاصل شود، منطقه ناامن باقی خواهد ماند. بیاعتمادی متقابل و اختلاف منافع در بین قدرتهای منطقهای بسیار زیاد است.
هر دو طرف در مورد برخی مسائل انعطافپذیری بیشتری از خود نشان میدهند
استاد علوم سیاسی دانشگاه آکران آمریکا افزود: به نظر من دولت بایدن در مقایسه با دولت ترامپ موضع بسیار متفاوتی در قبال ایران اتخاذ کرده است. بر خلاف ترامپ بر اعمال فشار بر ایران متکی نیست. حاشیهسازی هر طرف در مذاکرات میتواند عواقب بدی داشته باشد. اما گاهی اوقات دولتها فکر میکنند ارزش ریسک کردن را دارد. فکر میکنم هر دو طرف در مورد برخی مسائل انعطافپذیری بیشتری از خود نشان میدهند، اما خط قرمزهایی هم ترسیم میکنند.
وی به توافق ایران و آژانس اشاره کرد و گفت: این اقدامی ضروری برای ایجاد مجدد اعتماد اساسی به نیات ایرانیان بود. عدم همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی باعث میشد که به نظر برسد ایران در شفافسازی برنامه هستهای خود جدی نیست. این مساله در مقطعی اعتماد موجود را کاهش داد و مذاکرات را عقب انداخت.