تجمعات اعتراضی لَنگ یک اراده از طرف حاکمیت است/ برخی می‌خواهند تجمعات اعتراضی را بدنام کنند تا بساط آن جمع شود/ هنجارهای قانونی اعتراض در ایران آموزش داده نشده است

علی باقری فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره علت و ریشه اعتراضات معیشتی مردم که امروزه بیشتر شده است، گفت:‌ ریشه اعتراضات معیشتی مردم در چند ماه گذشته که مربوط به زندگی روزمره مردم از جمله کم‌آبی است و از تابستان امسال شروع شد و در ادامه به برخی از اصناف و اقشار مختلف جامعه از جمله کارگران و معلمان راه پیدا کرد،  من سرنخ این مشکلات را که جزو مهم‌ترین و عمدترین مشکلات مردم است، در روابط و سیاست خارجی است.

وی افزود:‌ افرادی که گرایش سیاسی اصولگرایی داشتند، در زمان دولت آقای روحانی مدعی بودند که عمده و ریشه مشکلات معیشتی و اقتصادی در کشور به موضوعات مدیریتی برمی‌گردد و منکر تحریم‌ها و گرفتاری‌ها در روابط خارجی با دنیا که عامل اصلی مشکلات است  بودند. در چند سال آخر دولت روحانی، این مشکل بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان وجود داشت و عمدتا اصولگرایان، این وعده را می‌دادند که اگر مدیریت کشور متحول شده و جوانان انقلابی امور را به دست بگیرند، بدون آنکه لازم باشد تحولی در عرصه سیاست خارجی صورت بگیرد، مشکلات و بحران‌های حاد کشور را حل خواهند کرد.

این فعال سیاسی در ادامه تصریح کرد:‌ امروز، آقای رئیسی ششمین ماه ریاست جمهوری خودشان را آغاز کردند و قریب ۵ ماه از مستقر شدن دولت او در کشور می‌گذرد. آنچه در کشور به چشم جامعه می‌آید، وضعیت اقتصادی کشور و مردم بدون هیچ تفاوت معناداری نسبت به گذشته، بدتر شده و همان مسیر قهقرایی سیاسی و اقتصادی کشور در بین اقشار مختلف ادامه دارد.

باقری یادآور شد: امروز به نظر می‌رسد که می‌شود داوری راحت‌تر و کم مناقشه‌تری نسبت به اینکه ریشه مشکلات اقتصادی کشور به کجا برمی‌گردد، داشت. البته منکر شیوه مدیریت، تجربه و توانایی مدیرانی که اقتصاد و مسائل جاری کشور را تطبیق می‌دهند و بر بهبود یا عدم بهبود شرایط تاثیر می‌گذارند، نیستم. عامل اصلی و مهم، تنگناها و محدودیت‌هایی است که از برخورد روابط و سیاست خارجی کشور به قوه اقتصاد تحمیل شده و زندگی مردم را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.

وی افزود:‌ خوشبختانه دولت آقای رئیسی تلاش کرد تا مسیر بازگشت آمریکا به برجام، احیای آن و بهبود روابط خارجی با دنیا را در دستور کار خودش قرار دهد. هرچند مذاکرات شروع شده اما این سوال طرح می‌شود، به چه دلیل در یک سال گذشته به دولت آقای روحانی اجازه داده نشد تا راهی که آغاز کرده بود را به سرانجام برساند و مشکلات زودتر حل شود؟ علیرغم همه صحبت‌هایی که دولت آقای رئیسی زده بود و حالا امروز آن صحبت‌ها کمتر شده، به نظر می‌رسد با پیگیری مسئله برجام، با اینکه به زبان هم نمی‌آورند اما پذیرفتند ریشه مشکلات اقتصادی در کجاست و حالا به دنبال حل مشکل هستند.‌

علی باقری درباره موضوع اعتراضات در ایران گفت:‌ اعتراضات یک موضوع طبیعی است و چون ناشی از شرایط واقعی است که مردم با آن زیست می‌کنند، نباید نگاه توطئه‌آمیز به آن داشته باشیم. البته در همه دنیا و حتی در کشورهای کمتر توسعه‌یافته این شرایط مستعد است و از اعتراضات اجتماعی بهره‌برداری‌های سیاسی صورت می‌گیرد. بنابراین، اعتراضات اجتماعی در نسل جدید به سرعت رنگ و بوی سیاسی و امنیتی به خودش می‌گیرد.

وی افزود:‌ همه اعم از معترضان و حکمرانان در کشور باید تلاش کرده و به تطبیق نوع نگاه کمک کنند اینکه ما به سرعت، به اعتراضات سیاسی، رنگ و بوی سیاسی و امنیتی ندهیم و در همان بطن خود به آن نگاه کرده و تعامل داشته باشیم،  معترضان هنجارهای قانونی را رعایت کنند و حاکمان اصل اعتراضات را به رسمیت بشناسند، زمینه شکل‌گیری آن فراهم شود و از سیاسی و امنیتی کردن آن خودداری شود آن وقت به یک شرایط ایده آل در زمینه برگزاری تجمعات رسیدیم.  اما علیرغم اینکه در سال‌های گذشته گام‌هایی را به سمت شرایط ایده‌آل برداشتیم، اما همچنان برای رسیدن به نتیجه مطلوب فاصله زیادی داریم.

این فعال سیاسی درباره چرایی جا نیافتادن برگزاری مسالمت‌آمیز اعتراضات و اینکه ریشه آن به نبودن فرهنگ اعتراض در بین مردم یا مسئولان برمی‌گردد، گفت: ریشه‌ این مشکل دوسویه است. دو سویه به این معنا، که هنوز فرهنگ اعتراض در بین معترضان و اقشار مختلف جامعه به نقطه کمال خود نرسیده است. یعنی اینکه اگر نسبت به موضوع خاصی اعتراض داریم، اعتراض در همان چارچوب تنظیم شده و رفتاری صورت بگیرد که هنجارهای قانونی و نظم عمومی در آن رعایت شود.

وی افزود:‌ ما هم از طرف معترضین و هم از طرف مقابل که با معترضین مواجه است، مشکل داریم. البته من مشکل را از طرف مقابل می‌دانم. یعنی بخش‌هایی از حاکمیت نسبت به این اعتراضات رویکرد قانونی و مدافع‌جویانه ندارند یا در این مورد احساس نمی‌کنند که وظیفه‌ای دارند یا به گردنشان حق شهروندی دارد. حق شهروندی فقط تامین آب و نان مردم نیست. یکی از حقوق مسلم شهروندی که قوانین هم آن را به رسمیت شناخته، حق اعتراض نسبت به هر چیزی است که برای آن‌ها وجود دارد.

باقری تصریح کرد: مشکل این است که برخی نهادهای مسئول از این زاویه هم به این موضوع نگاه نمی‌کنند و درصدد آن هستند که از شکل‌گیری اعتراضات جلوگیری کنند. البته اگر ممانعت از دید رفع مشکلات مورد اعتراض باشد کار خوبی است، منتهی این شکل از ممانعت بدون آنکه مشکل حل شود، برای منصرف کردن به زور معترضین است تا از حقشان عبور کنند. همانطور که گفته شد، معترضین در برخی از موارد نه در همه موضوعات، برای اینکه در چارچوب هنجارهای قانونی اعتراض خودشان را انجام دهند، آموزش ندیدند در واقع این آموزش به آنها داده نشده است. اعتراضات زنجیره‌ای معلمان نمونه موفق تجمعات اعتراضی است و در طرف مقابل برخی مسئولان به دنبال این هستند که تجمعات اعتراضی را بدنام کرده و مشکلاتی برای آنها به وجود بیاورند تا بساط آن را جمع کنند.

علی باقری در بیان راهکارهای برگزاری تجمع اعتراضی مسالمت‌آمیز گفت: راهکار حل این مشکل، موضوع مخفی و پنهانی نیست. به طور مثال در تجمعات معلمان که نمونه موفقی است، هنجارها توسط معترضین رعایت شد و از طرف دیگر، نهادهای مربوطه به معترضین تعرضی نکرده و هیچ اتفاقی نیافتاد. به همین راحتی می‌توان تجمعی را برگزار کرد و کار سختی نیست.

 وی افزود: بیش از هر موضوعی، تجمعات قانونی در کشور، لنگ یک اراده است. یعنی بیش از اینکه ما در قوانین و مقررات درپی راه حل باشیم، باید دنبال اراده‌ای بود که حل این موضوع پایدار شود. اگر اراده آن که عمدتا به دست حاکمیت است، به وجود بیاید راه‌های اجرای آن دم دست است. اراده حاکمیت باید این باشد که اصل اعتراضات را به رسمیت بشناسد و اجازه ندهد نیرویی شکل بگیرد تا تجمع مسالمت آمیز مردم به هم بریزد و مانعی برای آن ایجاد شود.