مقام پیشین کاخ سفید در گفتوگو با ایلنا:
تیم مذاکرهکننده قبلی، باتجربهتر بود/ ترامپ با خارج شدن از برجام آسیب بزرگی به ایران و آمریکا وارد کرد
استاد روابط بینالملل گفت: دولت ترامپ با خارج کردن آمریکا از برجام آسیب بزرگی به ایران و همچنین به ایالات متحده وارد کرد، اما با توجه به شرایط ضعیف سیاست داخلی آمریکا، فکر نمیکنم که انتظار ایران از آمریکا برای جبران خسارت واقعبینانه باشد!
فرانک هیپل (Frank N von hippel) دستیار پیشین امنیت ملی در دفتر علم و فناوری کاخ سفید (۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵) و استاد روابط بینالملل دانشگاه پرینستون است. وی به صورت تخصصی در حوزه سلاح هستهای و پیمان منع اشاعه هستهای و جنگ تحقیق و بررسی کرده است. وی در گفتوگو با ایلنا نظرات خود را در مورد افزایش تنشها و احیای برجام بیان کرده است:
فرانک هیپل در ابتدا با اشاره به روند مذاکرات وین گفت: من فکر میکنم مانع اصلی عدم اعتماد ایران به آمریکا تحریمها است که ورود مجدد آمریکا به برجام منجر به کاهش معنیدار تحریمها میشود. یکی از راههای اعتمادسازی این است که ایران برخی از گامهایی را که در جهت دستیابی به توانایی تسلیحات هستهای برداشته است، مانند تولید اورانیوم ۶۰ درصدی غنیشده را در ازای آزاد کردن وجوهات ایران متوقف کند. من فکر میکنم که تشدید تهدیدها از سوی هر دو طرف صورت گرفته است.
وی در ادامه در مذاکرات گفت: ناامیدی موجود را درک میکنم. این بنبست نمیتواند بهطور نامحدود ادامه یابد، یک توافق موقت باید هدف فوری باشد!
تیم مذاکرهکننده قبلی ایران، باتجربهتر بود
این استاد دانشگاه تیم مذاکرهکننده فعلی را با تیم قبلی مقایسه کرد و گفت: تیم مذاکرهکننده جدید ایران امتیازات تیم قبلی در زمینه تجربه مذاکره برجام و برقراری روابط با برخی از مذاکرهکنندگان دیگر کشورها را ندارد.
ترامپ با خارج کردن آمریکا از برجام آسیب بزرگی به ایران و همچنین به ایالات متحده وارد کرد
وی در ادامه گفت: من میدانم که دولت ترامپ با خارج کردن آمریکا از برجام آسیب بزرگی به ایران و همچنین به ایالات متحده وارد کرد، اما با توجه به شرایط ضعیف سیاست داخلی آمریکا، فکر نمیکنم که انتظار ایران از آمریکا برای جبران خسارت واقعبینانه باشد! من فکر میکنم که ایران باید روی منافع فوری و عظیمی که میتواند با لغو تحریمهای خاص آمریکا مانند آزادی داراییهای ایران در خارج از کشور به دست آورد، تمرکز کند.
مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا میتوانند با هم ایدههایی را برای بهبود وضعیت موجود بررسی کنند
ون هیپل اضافه کرد: مبنای روشنی برای روند گام به گام برای بازگشت ایالات متحده و ایران به پایبندی به تعهدات خود در چارچوب برجام وجود دارد. من احساس میکنم که زمان برای پیشرفت در حال اتمام است. تداوم انباشت اورانیوم غنی شده ۶۰ درصد از سوی ایران، ظرفیت غنیسازی بیشتر و محدودیتهای آن در دسترسی و اطلاعات آژانس بینالمللی انرژی اتمی، کسانی را تقویت میکند که استدلال میکنند ایران تصمیم به دستیابی به سلاح هستهای گرفته است. من فکر میکنم که مذاکرهکنندگان ایرانی، مذاکرهکنندگان آمریکایی را صادق میدانند! با درک بهتر از موقعیتهای یکدیگر، آنها میتوانند با هم ایدههایی را برای بهبود وضعیت بررسی کنند.
اسراییل صدمات زیادی به مذاکرات وارد کرده است
وی در مورد مخالفت اسرائیل با برجام گفت: اسراییل در حال حاضر صدمات زیادی به مذاکرات وارد کرده است. برای مثال، میدانم که حمله اسرائیل به تأسیسات تولید سانتریفیوژ ایران، با توجیه تعلیق نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر تولید سانتریفیوژ ایران صورت گرفت. من نمیدانم دولت آمریکا چه نوع پیامهایی را درباره اقداماتش به دولت اسرائیل میفرستد، اما ترس اسرائیل از اینکه برنامه هستهای ایران یک تهدید وجودی برای اسرائیل است مشخص شده است.
مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا باید بر این شک و تردید در پایتختهای خود غلبه کنند
این استاد دانشگاه در مورد بدعهدی اروپا در مورد ایران در دوران تحریم گفت: معتقدم مشکل بیشتر این است که شرکتهای اروپایی از تحریمهای آمریکا میترسند و دولتهای اروپایی نمیتوانند از شرکتهای خود در برابر تحریمهای ایالات متحده محافظت کنند به ویژه تهدید از دست دادن دسترسی به بازار ایالات متحده.
وی همچنین در مورد کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: من میدانم که انگیزه ایران در تعلیق پایبندی خود به برجام، فشار بر آمریکا برای بازگشت به پایبندی بود. دولت بایدن صمیمانه میخواهد به تعهدات خود بازگردد. اما دو گروه مذاکرهکننده باید با یکدیگر کار کنند تا بر این شک و تردید در پایتختهای خود غلبه کنند؛ چراکه مذاکرات پتانسیل واقعی برای موفقیت دارد. من فکر میکنم که مذاکرهکنندگان اروپایی در حمایت از بازگشت به برجام صادق هستند. من فرض میکنم که آنها با همتایان آمریکایی و ایرانی خود در مورد اینکه چگونه میتوان پیشرفت در این مسیر را امکانپذیر کرد، در حال مشورت هستند. اما مسئله اصلی افزایش اعتماد بین تهران و واشنگتن در مورد صداقت طرف مقابل است.
زمان آن فرا رسیده است که مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا مستقیماً با یکدیگر گفتوگو کنند
این استاد دانشگاه افزود: نگرانم که مسیر کنونی به یک جنگ جدید در خاورمیانه منجر شود. من فکر میکنم زمان آن فرا رسیده است که مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا مستقیماً با یکدیگر گفتوگو کنند. کتاب معروفی برای مذاکرهکنندگان به نام «رسیدن به توافق » پیشنهاد میکند که دو طرف در چنین مذاکرهای باید موقعیتی را در نظر بگیرند که در واقع در یک طرف میز هستند که مشکل در طرف دیگر است و آنها با هم در مورد چگونگی حل مشکل فکر کنند.
وی در پایان گفت: من میدانم که عدم اجازه ایران به آژانس برای بازرسی، برای فشار بر شرکای خود در برجام است، اما فکر میکنم این اشتباه است. تولید اورانیوم غنی شده ۲۰ و ۶۰ درصد و انباشت ذخایر اورانیوم غنی شده فراتر از محدودیتهای برجام، فشار زیادی را به شرکای ایران وارد میکند.