خطیب‌زاده در نشست خبری:
هیات مذاکره کننده عازم وین شده است/ ظریف همواره گفته آنچه انجام می‌شود، حول قوه عاقله نظام است/ سفر وزیر خارجه به قطر و عراق در چارچوب «دیپلماسی رمضان» است
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: هیات ایرانی امروز برای نشست کمیسیون مشترک برجام به وین سفر کرد و نشست کمیسیون مشترک برگزار خواهد شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سعید خطیب‌زاده در نشست خبری امروز (دوشنبه ششم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰) با اشاره به گاهشمار سیاست خارجی در هفته گذشته اظهار داشت: ظریف روز دوشنبه هفته گذشته با رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه اندونزی دیدار کرد. همچنین درباره مسائل دوجانبه و تلاش‌های اندونزی برای حفظ برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ از این کشور تشکر کردند.
وی با بیان اینکه هفته گذشته نشست کمیسیون برجام هفته گذشته در وین در سطح معاونان برگزار شد، یادآور شد: روز چهارشنبه وزیر امور خارجه پاکستان به تهران آمد. در جریان این سفر مرز سوم دو کشور افتتاح شد و تفاهم‌نامه بازارچه‌های مرزی امضا شد. دیروز هم وزیر امور خارجه به قطر و عراق سفر کرد. ایشان روز گذشته با امیر و وزیر امور خارجه قطر ملاقات کردند. امروز هم به عراق می‌روند و با مقامات این کشور دیدار می‌کنند. همچنین هیات ایرانی امروز برای نشست کمیسیون مشترک برجام به وین سفر کرد و نشست کمیسیون مشترک برگزار خواهد شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اتفاقات مرزی ایران و ترکیه و خشونت مرزبان ترکیه علیه دو شهروند ایران با بیان یانکه حقوق شهروندان برای ما مهم است، گفت: از لحظه اول که از این مسئله آگاهی یافتیم، با دوستان ترکیه خود تماس گرفته و نمایندگی‌های ایران پیگیری کردند. مرزبانان دو کشور در این باره دیدار کردند.
وی تاکید کرد: تهران همان روز اول یادداشت خود را به سفیر ترکیه داد. ما فکر می‌کنیم با تکیه بر حسن همجواری می‌توان از تکرار این اتفاقات جلوگیری کرد. ابعاد آن برای ما هنوز مشخص نیست. وزارت امور خارجه در پاسداشت حقوق شهروندی تلاش می‌کند.
خطیب زاده درباره فایل منتشر شده از ظریف و اتهاماتی که به وزارت خارجه و بدنه دولت نسبت داده می شود، گفت: تفاسیر شاذ درباره این فایل را بگذاریم برای بعد؛ آنچه منتشر شده، یک مصاحبه رسانه‌ای نبود و گفت‌وگوی رسانه‌ای نبود. آنچه انجام شد، یک گفت‌وگوی معمول و محرمانه در دولت بود. رئیس‌جمهور برای انتقال سوابق و تجارب برای دولت بعد نظرشان این بود که اعضای کابینه گفت‌وگوهایی برای ثبت در اسناد داشته باشند. قرار بر محرمانگی این گفت‌وگوها بوده است. وزارت امور خارجه در بخش‌های این فرآیند از مصاحبه، عوامل مصاحبه و غیره نقش نداشته است. اینکه چه کسانی و چرا منتشر کردهاند، را نمی‌دانیم
وی ادامه داد: آنچه ظریف گفته باید به صورت کلی دیده شود. از دو شب قبل متوجه شدیم که این فایل در حال منتشر شدن است و دیروز هم دو شبکه خارجی آن را به صورت گسترده منتشر کردند. ظریف همواره گفته است آنچه انجام می‌شود، حول قوه عاقله نظام است. در این فایل ظریف در تکریم سردار سلیمانی صحبت می‌کنند و از نقش سردار سلمانی در صلح‌سازی و خرد و منطق او تاکید کردهاند. یک ذوق‌زدگی در برخی از رسانه‌ها برای تقطیع صحبت‌های ظریف دیده شد ولی باید کلی دیده شود.
خطیب‌زاده با اشاره به اینکه باید نیت و چگونگی انتشار این مباحث بررسی شود، اظهار داشت: اتفاقی که افتاد اتفاقی غیرقانونی بود ولی مسئولان ایران در فضای کارشناسی صریح، پویا و شفاف هستند ولی تصمیمات عالی و اجماعی انجام می‌شود و هیچ کس هم از تحلیل و نگر مبرا نیست.
وی درباره افزایش هجمه‌ها به وزارت امور خارجه و احتمال افزایش این حملات با توجه به نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: متاسفانه شاهد یک موجی هستیم که یک تعبیر این است که سیاست خارجی در راستای اهداف انتخاباتی برخی جریانات مورد سواستفاده واقع می‌شود. آنچه اتفاق افتاد با اهدافی انجام می‌شود اما در ماموریت‌های ما خلل ایجاد نمی‌شود. وزارت امور خارجه یک دستگاه حاکمیتی است، دستگاه دیپلماسی در چهار دهه گذشته خود نشان داده است که وظایف خود را پیگیری می‌کند. البته همراهی و اجماع در سیاست خارجی قدرت‌بخش است و ما همه را به همراهی برای حفاظت و تامین منافع عالیه مردم دعوت می‌کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه درباره ارتباط سفر ظریف به دوحه و بغداد با رایزنی‌های انجام شده میان تهران و ریاض تصریح کرد: سفر ظریف به قطر و عراق در چارچوب دیپلماسی رمضان است. روابط خوب و برادرانه‌ای با قطر و عراق داریم. سفر به کشورهای دیگری در آینده در دستورکار است. رایزنی‌ها با قطر و عراق درباره مسائل و روابط دوجانبه، مسائل جهان اسلام و منطقه در اولویت است. این سفرها ارتباطی با طرف‌های ثالث ندارد ضمن اینکه تلاش‌های این دو کشور در تحولات منطقه را ارج می‌نهیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره ادعای روزنامه وال استریت ژورنال مبنی بر اینکه دولت بایدن برای کاهش تحریم‌ها در حوزه نفت و مالی آمادگی نشان داده، خاطرنشان کرد: در موضع ما در رفع تحریم‌ها هیچ تغییری صورت نگرفته است. همه تحریم‌ها باید یکجا برداشته شود و تفاوتی بین تحریم‌ها نیست و همه باید راستی‌آزمایی شوند. طرح گام به گام و تدریجی را نمی‌پذیریم و در دستور کارمان نیست؛ آمریکا باید به تعهداتش عمل کند. هرچه کمتر از این، مانع بازگشت آمریکا به چارچوب برجام خواهد شد. ایران آمادگی دارد بعد از راستی‌آزمایی به تعهداتش ذیل برجام عمل کند.
خطیب زاده در واکنش به اظهارات سفیر عربستان در سازمان ملل و طرح اتهاماتی علیه ایران بیان کرد: مسیر امنیت در منطقه از مسیر گفت‌وگوهای درون‌زا می‌گذرد. هرچه این فضا از طریق گفت‌وگوها شکل بگیرد، برای صلح و ثبات در پهنه نیلگون خلیج فارس مفیدتر خواهد بود.
در پاسخ به سوالی مبنی بر لزوم مذاکره مستقیم با آمریکا برای رفع تحریم‌ها خاطرنشان کرد: حتی اگر ۴۰ سال گذشته را در نظر نگیریم، اتقاقات چهار سال گذشته را نمی‌توانیم نادیده بگیریم. آمریکا برای خروج از برجام با ما مذاکره نکرد که بخواهیم برای برگشت آنها گفت‌وگو کنیم. بازگشت به برجام هم نیاز به گفت‌وگوهای مستقیم ندارد.
وی ادامه داد: تعهدات آمریکا ذیل برجام روشن است. کمیسیون مشترک برجام هم می‌تواند این تعهدات را به آمریکایی‌ها یادآوری کند. در مسیری که می‌رویم و طی می‌شود، تا زمانی که آمریکا به تعهداتش عمل نکند، هیچ صندلی در میز برجام نمی‌تواند داشته باشد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سوال که منظور آقای عراقچی از تفاهم درباره لغو برخی تحریم‌ها دقیقا چیست، پاسخ داد: تغییری در سیاست ما انجام نشده است. تمامی تحریم‌ها برجامی است و باید برداشته شوند. آنچه در وین اتفاق می‌افتد، با توجه به پیشرفت‌ها، درآوردن لیست تحریم‌های برجامی است. ممکن است آمریکایی‌ها نظرهای متفاوتی داشته باشند. مهم نظراتی است که ایران در کمیسیون مشترک برجام مطرح کرده است. ایران باید از رفع تحریم‌ها منتفع شود.
وی افزود: درباره لغو، برداشته شدن یا تعلیق تحریم‌ها، نظرات ما مشخص است. متن برجام باید بدون کم و کاست اجرا شود. ما با سیاست داخلی آمریکا کاری نداریم. اینکه دولت آمریکا چگونه می‌خواهد تعهداتش را انجام دهد، به خودشان ربط دارد. لغو تحریم‌ها باید موثر باشد و نه روی کاغذ. ما این لغو تحریم‌ها را راستی‌آزمایی می‌کنیم و این کار توسط نهادها و دستگاه‌هایی که ارتباط دارند و می‌توانند تایید کنند، انجام می‌شود.
خطیب‌زاده در واکنش به سوالی مبنی بر اینکه ظریف در فایل منتشرشده سردار سلیمانی را تخریب کرده و پرسید که آیا وزیر امور خارجه با این نگاه به دنبال تامین منافع ملی است، گفت: سوال شما در راستای تخریب بود. آیا تکریم، احترام و عزتی که ظریف نسبت به سردار سلیمانی داشته‌اند، کم بوده است؟ میدان و دیپلماسی دو بال جمهوری اسلامی ایران هستند. آنهایی که به دنبال تخریب دیپلماسی هستند، در پازل بدخواهان حرکت می‌کنند. هرگاه میدان و دیپلماسی با همدیگر همراه بوده و باشند، از جنگ کوزوو، عراق، یمن، افغانستان و... منافع ایران تامین شده و هر گاه این دو بال همراه نبودند یا اختلاف داشته‌اند، به نتیجه نرسیده‌اند.
وی اضافه کرد: موضوع مهمتر این است که قوه عاقله‌ای در جمهوری اسلامی وجود دارد و همه حول محور ولایت عمل می‌کنند. این عهد دستگاه دیپلماسی است و همانطور هم که می‌دانیم عهد میدان و دستگاه‌های نظامی و امنیتی نیز هست. سیاست خارجی نباید گروگان سیاست داخلی شود؛ من از همگان می‌خواهم تفاسیر شاذ ارائه ندهند. آنچه به عنوان محرمانه گفته می‌شود، درز آن جرم است و براساس آنها نمی‌توان مواضع عالی کشور را سنجید.
خطیب‌زاده درباره تلاش وزارت امور خارجه برای رفع برچسب تروریستی بودن سپاه از سوی آمریکا در مذاکرات وین هم اظهار داشت: قطعا سپاه پاسداران افتخار ایران است. هیج نهاد، ارگان و موجودیتی در ایران نباید مورد چنین تحریمی قرار گیرد. البته آمریکا البته دشمنی خود را با ارکان‌های نظام و ستون‌های جمهوری اسلامی نشان داده است. برای ما مهم است آمریکا به تعهدات خود عمل کند. رفع این برچسب‌ها نیز جزو این تعهدات است.
وی درباره نامه ظریف به رهبرانقلاب هم تصریح کرد: این نامه مانند تمامی نامه‌هایی که وزارت امور خارجه به رهبری می‌فرستند، دارای طبقه‌بندی است. بخشی از آنچه منتشرشده درست است. مقام معظم رهبری نامه‌ای از ظریف سال گذشته دریافت کردند که با تدبیر ایشان موضوعات برجامی و سیاست خارجی با تمرکز بر رفع تحریم‌ها بدل به رقابت‌های جناحی و سیاست داخلی نشود، هرچند متاسفیم برخی هجمه‌ها برخلاف خواست رهبری و وزارت امور خارجه بوده است.
این دیپلمات ارشد افزود: منافع ملی منافع مردم است و وظیفه ما، پاسداشت آن است. اگر یک ساعت بتوانیم تحریم‌ها را رفع کنیم، نباید تردیدی در این باره کنیم.
خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد وزرای عضو برجام در وین حضور یابند، خاطرنشان کرد: هیچ بحثی درباره حضور وزرا مطرح نیست. گفت‌وگوها در حال انجام است ولی با سرعت هم انجام نمی‌شود چراکه برخی اختلافات جدی وجود دارد. با همان قدرت در حال رایزنی هستیم.
وی با بیان اینکه اگر آمریکا می‌خواهد به برجام بازگردد، باید به تعهدات خود عمل کند، ابراز داشت: هرچند بخشی از مسائل پیش رفته اما آنچه مانده بی‌اهمیت نیست. ما درباره هیچ چیز توافق نمی‌کنیم مگر اینکه درباره همه چیز توافق کرده باشیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اخبار منتشر شده مبنی بر حمله به یک کشتی در نزدیکی سوریه و ارتباط آن با ایران و اظهارات دولت سوریه در این باره بیان کرد: من نیز گزارش‌های پراکنده‌ای را در این باره دیده‌ام. آنچه دولت سوریه می‌گوید باید مورد استناد خبرگزاری‌ها قرار گیرد تا اینکه ببینیم چه اتفاقی افتاده است.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره درباره طولانی شدن احتمالی گفت‌وگوها در وین یادآور شد: علاقه‌ای برای گفت‌وگوهای طولانی‌مدت و فرسایشی ندارینم اما در عین حال، عجله‌ای هم نداریم. مادامی که منافع ایران نعل به نعل و جز به جز رعایت نشود، عجله نداریم. اگر مشاهده کنیم مسیر رفع تحریم‌ها با مشکل روبه‌رو است، گفت‌وگوهای وین را ادامه نمی‌خواهیم داد.
وی درباره استانداردهای دوگانه حقوق بشری از سوی برخی کشورهای غربی و اعمال تحریم‌های حقوق بشری از سوی ایران علیه مقامات کشورهای غربی عنوان کرد: سابقه اروپا در موضوع حقوق‌بشر و برخوردهای سیاسی و دوگانه، هیچ شان و آبرویی برای آنها نگذاشته است، مخصوصا برای برخی کشورها خاص که داعیه‌دار حقوق بشر شوند.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه با بیان اینکه اتفاقاتی که در آسیا، آفریقا و حتی در اروپا رخ داده چه کسانی خائنین به حقوق بشر هستند، گفت: ایران نه تنها گفت‌وگوهای خود با اتحادیه اروپا در همه حوزه‌ها را تعلیق کرد، بلکه در حال بررسی و نهایی کردن یک لیست برای اقدام مشابه هستیم. اروپا باید بداند فصل این گونه برخوردها با کشورها به ویژه ایران گذشته است.
وی در پاسخ به این سوال که اگر آمریکا به صورت گام به گام اقدام به رفع تحریم‌ها کند، واکنش ایران چیست، پاسخ داد: خیلی وقت است موضوع طرح گام به گام دیگر مطرح نیست. حتی در وین هم این موضوع مطرح نیست. اینکه در آمریکا چه رژیم‌های حقوقی مطرح است، به ما ربطی ندارد. در حقوق بین‌الملل دولت‌ها مسئولیت‌هایی دارند. آمریکا برای عمل به تعهداتش از این مسئله مستثنی نیست. همه می‌دانند رئیس‌جمهور آمریکا این توان را دارد، اگر این اراده را داشته باشد. ما این اراده را راستی‌آزمایی خواهیم کرد
وی درباره ارتباط مذاکرات وین برای رفع تحریم‌ها و انتخابات در ایران اظهار داشت: درخصوص انجام تعهدات‌مان در قبال ملت ایران نباید یک ساعت هم تعلل کرد، چه برسد به چند ماه. موضع نظام این است که وزارت امور خارجه تا روز آخر این دولت و دولت بعدی این مسیر طی شود. دیپلمات‌های وزارت امور خارجه، دیپلمات‌های نظام هستند.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: درباره حساسیت چند ماه آینده که در نامه ظریف به رهبری هم آمده، برخواسته از تغییرات در نظام بین‌الملل و سطوح مختلف است. امیدواریم اوضاع بهتر شود ولی بعید نیست که اوضاع همچنان حساس باشد. رفت و آمدها در سطوح مختلف دولتی تاثیری در پیگیری حقوق ملت ایران ندارد.
خطیب‌زاده درباره نفوذ در نهادهای کشور و انتشار فایل صوتی از ظریف تصریح کرد: این فایل متاسفانه پریشب بیرون آمد. ابتدا به شکل محدود منتشر شد. صبح دیروز این فایل را از برخی خبرنگاران گرفتیم و بعد متوجه شدیم این فایل در سطح گسترده‌تری منتشر شده است. آنچه برخی رسانه‌ها منتشر کردند، اول از آنجا بیرون نیامد ولی مراجع ذیربط باید نظر بدهند.
وی درباره رفع تحریم اشخاص در مذاکرات وین هم خاطرنشان کرد: تمامی تحریم‌ها باید با توجه به روز بازگشت و اجرایی شدن برجام باید رفع شوند. درخصوص برخی تحریم‌ها در کمیسیون مشترک اختلاف نظر وجود دارد و آمریگا گفته برخی از تحریم‌ها برجامی نیستند و با برچسب دیگر است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با اشاره به عملکرد تیم مذاکره‌کننده ایران در وین ابراز داشت: به طور جدی براساس دستورالعمل نظام تیم کارشناسی ما مذاکره می‌کند و روزانه گزارش می‌دهند و وقتی هم که تیم به ایران برگردد، همه ارکان نظام را آگاه کرده و با دستورالعمل‌های جدید به وین می‌روند.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی در مورد اقدامات ایذایی رژیم صهیونیستی در منطقه و علیه امنیت ملی ایران بیان کرد: همان طور که قبلا بارها گفته شده، هیچ کدام از کارهای رژیم اشغالگر قدس علیه امنیت و منافع ملی ایران بی‌پاسخ نمانده و از این به بعد هم بی‌پاسخ نمی‌ماند. این رژیم حیات خود را در بحران‌آفرینی می‌داند و برای ایران حفظ ثبات و امنیت منطقه مهم است و اجازه نمی‌دهد که این رژیم غاصب امنیت منطقه را بیش از پیش به خطر اندازد.
وی در پاسخ به سوالی درباره سابقه بدعهدی آمریکا در اجرای تعهداتش و انتشار برخی از اظهارات به نقل از مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه تضمینی از سوی آمریکا برای اجرای تعهدات ارائه نمی‌شود، یادآور شد: در نظام بین‌الملل و حقوق بین‌الملل بالاترین تضمین‌ها، تضمین شورای امنیت سازمان ملل و تضمین‌هایی است که در معاهدات و قراردادها نوشته می‌شود.
این دیپلمات ارشد اضافه کرد: باید به این موضوع توجه داشت که همه این تضمین‌ها مانع از این نمی‌شود که کشورها به تعهدات‌شان عمل بکنند یا نه. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل برجام را الزام‌آور کرده و دارای بالاترین تضمین‌ها است اما عملکرد ایالات متحده نشان داده است که به این تضمین‌ها پایبند نیست و سابقه خوبی در پایبندی به تعهداتش ندارد.
خطیب‌زاده با تاکید بر اینکه آنچه که مهم است اجرای تمام تعهدات از سوی آمریکا به سمت راستی‌آزمایی شده است، عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران در برابر بدعهدی‌های طرف مقابل سکوت نمی‌کند. ایران نیز در برابر این بدعهدی‌ها مسیر کاهش تعهدات برجامی را طی کرد. همه باید به خاطر داشته باشند که این جاده دو طرفه است و این موضوعی است که باید به آن توجه داشت.
