ایران واتحادیه اروپا، تحول مناسبات در جهت همکاری متقابل

مشاور وزیر امور خارجه در یادداشتی به تشریح دستاوردهای وزارت امور خارجه در حوزه روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا در یکسال اخیر پرداخته است.

به گزارش ایلنا، متن یادداشت سیدمحمدعلی حسینی به شرح زیر است:

یک سال پیش، دکتر ظریف در نطق خود در مجلس شورای اسلامی و به هنگام رای اعتماد جهت تصدی پست وزیر امور خارجه خطاب به نمایندگان محترم تاکید کرد: " با ایجاد فرصت و کاهش تهدید، دایره دوستان را در منطقه و جهان گسترش می‌دهیم و با باور به توان خود آمادگی داریم که دیگر کنشگران صحنه سیاست خارجی را به روابط عادلانه و مبتنی برهمکاری متقابل با ایران وادار کنیم ".

امروز می‌توان اذعان نمود که روابط ایران و اتحادیه اروپا ظرف یک سال گذشته دستخوش تحولاتی سریع و روبه جلو بوده است؛ تحولاتی که در گام اول، مهم و لازم است و لیکن در گام‌های بعدی باید با اقدامات عملی دیگری قرین و همراه گردد تا نقطه عطفی در تاریخ مناسبات فیمابین بشمار آید.

پس از موج سفر وزرای امورخارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا به جمهوری اسلامی ایران در بهمن و اسفندماه گذشته، دور جدیدی از رفت و آمدهای مقامات جمهوری اسلامی ایران و کشورهای اروپایی آغازشده است.

در روزهای گذشته، وزیرامورخارجه کشورمان به سه کشور اروپایی بلژیک، لوکزامبورگ و ایتالیا سفرکرد. قبل از آن، وزیر خارجه فنلاند در ایران بود. در روزها و هفته‌های آینده نیزشاهد سفر برخی از وزرای خارجه اروپایی به کشورمان خواهیم بود.

طی یک سال گذشته جمهوری اسلامی ایران تلاش نموده در مذاکرات هسته‌ای و همچنین در حوزه مناسبات با اتحادیه اروپا برلزوم ایجاد اعتماد متقابل، همزمان با پیگیری مستمر حقوق حقه ملت ایران تاکید نماید.

واقعیت غیرقابل انکار آن است که جمهوری اسلامی ایران درطول بیش از سه دهه، با تکیه برسه اصل اساسی عزت، حکمت و مصلحت، ویژگی‌هایی بنیادین از مدل تعاملات خارجی خود را در معرض دید و ارزیابی بازیگران صحنه منطقه و جهان قرار داده است که در زمره راهبردی‌ترین شاخص‌ها برای انتخاب شریک استراتژیک از سوی کنشگران مهم در منطقه و جهان به شمار می‌آید.

پایبندی به تعهدات(حتی قول سیاسی)، ثبات قدم و اجتناب از برخوردهای دو گانه، پشتیبانی و حمایت از دوستان منطقه‌ای و جهانی و بکارگیری تمامی امکانات برای اجرای توافقات با طرف‌های مختلف از جمله این ویژگی‌هاست که به دفعات در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر عرصه‌ها مورد توجه همگان قرارگرفته است.

چنانچه این شاخص‌های اصولی در چارچوب رویکرد و تعامل سازنده در دولت یازدهم مورد ارزیابی قرار گیرد، فرصت‌های فراوانی را برای بازیگران منطقه‌ای و جهانی و از جمله اروپایی برای همکاری و تعامل با جمهوری اسلامی ایران فراهم می‌سازد.

این سیاست جمهوری اسلامی در کنار سایر ویژگی‌های برجسته ایران اسلامی شامل مردمسالاری دینی، انسجام و وحدت ملی، حضور گسترده مردم در تصمیم‌گیری‌های سیاسی که آخرین نمونه آن خلق حماسه سیاسی در خردادماه ۱۳۹۲ و مشارکت وسیع مردم در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود و همچنین وجود نیروی انسانی و جوان متخصص، وسعت سرزمین، منابع غنی انرژی، ذخایرفراوان معدنی، راه‌های مواصلاتی امن و ارزان و… موجب گردیده تا تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران سیاسی خارجی نتوانند بیش از این واقعیت‌های مشعشع و نمایان جمهوری اسلامی را نادیده بگیرند.

اهمیت جمهوری اسلامی ایران برای اتحادیه اروپا دارای مزیت‌های مختلف دیگری نیز هست:

۱ - بازار بیش از ۷۰ میلیون نفری

۲ - چسبندگی جغرافیایی ایران به حوزه‌های استراتژیک خلیج فارس، غرب آسیا، قفقاز و آسیای مرکزی

۳ - لنگرگاه ثبات سیاسی و امنیتی(جزیره ثبات) در منطقه‌ای بحران‌زده که از گسترش روزافزون تروریزم و افراط‌گرایی به عنوان تهدیدی برای کل جهان رنج می‌برد

۴ - نفوذ سیاسی و معنوی ایران در کشورهای اسلامی و به ویژه کشورهای همسایه

۵ - ظرفیت بالای تاثیرگذاری ایران در معادلات منطقه‌ای

۶ - توانمندی ایران در مدیریت مسایل منطقه‌ای از جمله مبارزه با مواد مخدر و مبارزه با تروریزم، افراطی‌گری و خشونت

۷ - ظرفیت ایران به عنوان یک کشور اصلی تولیدکننده انرژی در تنوع بخشی به منابع مورد نیاز در اتحادیه اروپا

شاید توجه به مجموعه نکات پیش گفته است که کشورهای اروپایی را مجاب نموده تا تلاش جدیدی را برای اعاده مناسبات با ایران در حوزه‌های مختلف آغاز نمایند که نشانه بارز آن ارتقاء سطح تبادل هیات‌های رسمی بین طرفین در سطح روسای دستگاه دیپلماسی بوده است.

نکته مهم و کلیدی اینکه لازمه دستیابی به هر گونه موفقیتی در این راستا برای اروپا آن است که اولا آسیب‌شناسی دقیق و واقع‌بینانه‌ای از سیاست‌های نادرست گذشته خود در قبال تهران به عمل آورد و ثانیا جسارت لازم را برای تحرکی فراتر از قالب‌های تعیین‌شده در چارچوب سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه آمریکا داشته باشد.

در این صورت است که ظرفیت‌های بالقوه برای توسعه روابط، بالفعل درخواهد آمد و فرصت‌هایی پدیدار می‌گردد که طرفین در پرتو آن شاهد تحولاتی از جمله:

۱ / تحرک بیشتری برای روانتر شدن مناسبات در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، تجاری و غیره بمنظور تامین منافع مشترک

۲ / افزایش همکاری‌ها برای تثبیت امنیت و ثبات کشورهای بحران‌زده منطقه از جمله سوریه و عراق

۳ / تقویت همکاری‌های مشترک برای مقابله با تروریزم و افراط‌گرایی که خطر آن برای نقاط مختلف جهان از جمله اروپا به سرعت در حال گسترش است.

۴ / تلاش برای ارتقاء وضعیت نامناسب و ناهنجار حقوق بشر درجهان از طریق گفت‌وگوهای صریح، منطقی و هدفمند خواهند بود.

سیدمحمدعلی حسینی

مشاور وزیر امورخارجه