معرفی هوش مصنوعی با تاریخچه‌ای باستانی+کاربرد‌ها و پیش بینی‌هایی درباره آینده آن
هوش مصنوعی؛ واژه‌ای ناشناخته در بین مردم امروز نیست و به جرات می‌توان گفت؛ از گذشته‌های دور افراد در زمینه هوش مصنوعی تجربیاتی شگرف را بر جای گذاشته اند.
به گزارش ایلنا، هوش مصنوعی؛ واژه‌ای ناشناخته در بین مردم امروز نیست و به جرات می‌توان گفت؛ هر کسی در حد خود با این واژه آشنایی دارد و یا در ذهنش از این کلمه مدلی را برای خود ساخته است. اما نکته جالب قضیه این است که بسیاری فکر می‌کنند هوش مصنوعی موضوعی کاملا جدید است و تابحال به آن پرداخته نشده است، اما غافل از آنکه از گذشته‌های دور افراد در زمینه هوش مصنوعی تجربیاتی شگرف را بر جای گذاشته اند و امروزه شاید این موضوع کمی حرفه ای‌تر مطرح می‌شود و جدیدتر به نظر می‌آید.
معرفی هوش مصنوعی
هوش مصنوعی، هوش صناعی یا هوش ماشینی (Artificial Intelligence) به هوشی که یک ماشین در شرایط مختلف از خود نشان می‌دهد، گفته می‌شود. به عبارت دیگر هوش مصنوعی به سیستم‌هایی گفته می‌شود که می‌توانند واکنش‌هایی مشابه رفتار‌های هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده، شبیه‌سازی فرایند‌های تفکری و شیوه‌های استدلالی انسانی و پاسخ موفق به آنها، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسایل را داشته باشند. بیشتر نوشته‌ها و مقاله‌های مربوط به هوش مصنوعی، آن را به عنوان «دانش شناخت و طراحی عامل‌های هوشمند» تعریف کرده‌اند.
هوش مصنوعی را باید عرصهٔ پهناور تلاقی و ملاقات بسیاری از دانش‌ها، علوم، و فنون قدیم و جدید دانست. ریشه‌ها و ایده‌های اصلی آن را باید در فلسفه، زبان‌شناسی، ریاضیات، روان‌شناسی، عصب‌شناسی، فیزیولوژی، تئوری کنترل، احتمالات و بهینه‌سازی جستجو کرد و کاربرد‌های گوناگون و فراوانی در علوم رایانه، علوم مهندسی، علوم زیست‌شناسی و پزشکی، علوم اجتماعی و بسیاری از علوم دیگر دارد.
از زبان‌های برنامه‌نویسی هوش مصنوعی می‌توان به لیسپ، پرولوگ، کلیپس و ویپی اکسپرت اشاره کرد.
یک «عامل هوشمند» سیستمی است که با شناخت محیط اطراف خود، شانس موفقیت خود را پس از تحلیل و بررسی افزایش می‌دهد. جان مکارتی که واژه هوش مصنوعی را در سال ۱۹۵۶ استفاده نمود، آن را «دانش و مهندسی ساخت ماشین‌های هوشمند» تعریف کرده‌است.
هوش مصنوعی در علم پزشکی امروزه به دلیل گسترش دانش و پیچیده‌تر شدن فرایند تصمیم‌گیری، استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی به خصوص سیستم‌های هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری، اهمیت بیشتری یافته‌است. هوش مصنوعی گسترش دانش در حوزهٔ پزشکی و پیچیدگی تصمیمات مرتبط با تشخیص و درمان - به عبارتی حیات انسان - توجه متخصصین را به استفاده از سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری در امور پزشکی جلب نموده‌است. به همین دلیل، استفاده از انواع مختلف سیستم‌های هوشمند در پزشکی رو به افزایش است، به گونه‌ای که امروزه تأثیر انواع سیستم‌های هوشمند در پزشکی مورد مطالعه قرار گرفته‌است.
تاریخچه هوش مصنوعی
تاریخ هوش مصنوعی از دوران باستان با افسانه‌ها، داستان‌ها و شایعاتی در مورد موجوداتی مصنوعی دارای هوش یا آگاهی که به وسیله استاد سازنده به آنها بخشیده‌است، آغاز می‌گردد. پاملا مک کورداک، نویسنده انگلیسی در این باره چنین می‌نویسد که هوش مصنوعی «با آرزویی کهن برای جعل خدایان» آغاز شد.
دانه‌های هوش مصنوعی مدرن توسط فیلسوفان کلاسیک کاشته شد که تلاش می‌کردند تا فرایند اندیشیدن انسان را با دستکاری مکانیکی سمبول‌ها توصیف کنند. این کار با اختراع رایانه‌های دیجیتال قابل برنامه‌ریزی در دهه ۱۹۴۰ به اوج خود رسید، یعنی ماشینی که بر پایه ماهیت انتزاعی استدلال ریاضی ساخته شده بود. این وسیله و ایده‌های پشت آن تنی چند از دانشمندان را بر آن داشت تا به صورت جدی امکان ساخت یک مغز الکترونیکی را به بحث بگذارند.
شاخه پژوهش در زمینه هوش مصنوعی در کنفرانسی در کالج دارتموث در تابستان ۱۹۵۶ پایه ریزی شد. کسانی که در آن شرکت کردند تا چندین دهه پیشروان پژوهش در زمینه هوش مصنوعی بودند. بسیاری از آنان پیش بینی می‌نمودند که ماشینی به هوشمندی انسان در زمانی به اندازه یک نسل یا کمتر پا به عرصه وجود خواهند نهاد و بودجه‌هایی میلیون دلاری به آنها داده شد تا این چشم‌انداز را تحقق بخشند. سرانجام روشن گردید که آنها دشواری این پروژه را دست کم گرفته بودند. در سال ۱۹۷۳ در پاسخ به انتقادات سر جیمز لایت هیل وفشار مداوم کنگره، دولت‌های بریتانیا و ایالات متحده تخصیص بودجه برای پژوهش‌های هدایت نشده در زمینه هوش مصنوعی را متوقف نمودند.
هفت سال بعد ابتکار آینده نگری دولت ژاپن بسیاری از دولت‌ها را بر آن داشت تا میلیارد‌ها دلار برای هوش مصنوعی هزینه کنند، اما در اواخر دهه ۸۰ سرمایه گذاران از خواب برخاستند و سرمایه گذاری‌ها را دوباره متوقف نمودند. این چرخه رونق و کساد زمستان‌ها و تابستان‌های هوش مصنوعی همچنان با این شاخه همراه است. حتی اکنون نیز کسانی هستند که هنوز آتش تندی دارند و پیش بینی‌های فرا واقعی می‌کنند.
پیشرفت هوش مصنوعی با وجود فراز و نشیب آوازه‌اش در چشم دیوان‌سالاران دولتی و سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر، ادامه یافت. مسائلی که در سال ۱۹۷۰ امکان‌ناپذیر می‌نمودند، حل شده‌اند و امروزه در محصولات موفق تجاری به کار می‌روند. هرچند که برخلاف پیش بینی‌های خوش‌بینانه پژوهشگران نسل اول هوش مصنوعی، هنوز هیچ ماشینی با هوشی همپایه هوش انسان ساخته نشده‌است. آلن تورینگ در مقاله پر آوازه اش در سال ۱۹۵۰ که سبب شتاب گرفتن پویش‌های مدرن برای ماشن‌های خردمند شد، چنین می‌گوید که «ما تنها فاصله کوتاهی را در پیش روی خود می‌بینیم» و می‌افزاید که «اما کار بسیاری باید انجام شود.»
هوش مصنوعی در افسانه، داستان تخیلی و پندار
انسان‌های مکانیکی و موجودات مصنوعی در اساطیر یونانی دیده می‌شوند. برای نمونه می‌توان از ربات‌های طلایی هفائستوس ویا گالائتای پوگمالیون نام برد. در قرون وسطا شایعاتی در مورد افزودن ذهن به ماده به وسیله کیمیاگری و روش‌های مرموز و رازآلود بر سر زبان‌ها بود؛ مانند تکوین جابر بن حیان، هومونکولوس (کوتوله یک شکل) پاراسلسوس یا گولم (آدم مصنوعی) ربی جوداه لئو. درقرن نوزدهم ایده‌های دربارهٔ انسان‌های مصنوعی و ماشین‌های متفکر به داستان‌های تخیلی راه یافتند. مانند فرانکشتاین مری شلی یا کارخانه روبات سازی روسوم (R.U.R) از کارل چاپک؛ و داروین در میان ماشین‌ها از ساموئل باتلر. هوش مصنوعی در حال حاضر نیز جزو عناصر مهم داستان‌های علمی تخیلی است.
کاربرد‌های هوش مصنوعی
کاربرد‌های هوش مصنوعی چنان گسترده و فراگیر شده‌اند که بسیاری از این کاربرد‌ها دیگر با نام هوش مصنوعی شناخته نمی‌شوند و نام تخصصی خود را دارند. تأثیر هوش مصنوعی را اکنون می‌توان در همه جهات و نقاط زندگی مردم دید. آیفونی که قادر به تشخیص اعضای خانه است یا تلویزیونی که نور صفحه نمایش دلخواه را با تعداد افراد تنظیم می‌کند، همه و همه کاربرد‌های هوش مصنوعی هستند.
کاربرد‌های عملی آن دسته از کاربرد‌های هوش مصنوعی هستند که عملیات خاصی را انجام داده و عمل یا تأثیر آن به وضوح توسط کاربر احساس خواهد شد. برای مثال جستجوی خودکار گوگل که از الگوریتم‌ها و متد‌های پیچیده هوش مصنوعی استفاده می‌کند، پس از انجام یک عملیات پرهزینه و البته سریع نتایج مرتبط را به شما نشان خواهد داد. ماشین‌هایی که قادر هستند خودشان را کنترل کنند. ربات‌های پرنده یا قایق‌های هوشمند نمونه‌ای بارز و موفق از این نوع کاربرد‌ها هستند.
نیاز به تحلیل و استخراج الگو از داده‌های ترافیک شهری، دریافتی کارکنان و جابه جایی پول در یک بانک برای جلوگیری از اختلاس یک عملیات نیست و تأثیر یا خود عمل به وضوح توسط کاربر لمس نخواهد شد؛ اما در مقابل یک تحلیل هوشمند و خودکار است که کاربرد تحلیلی هوش مصنوعی به حساب می‌آید.
پنج پیش‌بینی درباره آینده هوش مصنوعی در سال ۲۰۱۸
هوش مصنوعی یا به اختصار AI امروزه به نُقل محافل فناوری تبدیل شده و هر روز اخبار و گزارش‌های مختلفی از روند پیشرفت آن منتشر می‌شود. وب‌سایت فوربس پنج پیش‌بینی در خصوص آینده این فناوری در سال جدید میلادی منتشر کرده که در ادامه می‌خوانیم:
استفاده بیشتر در تحلیل اطلاعات
با رشد مداوم داده‌هایی که از دستگاه‌های اینترنت اشیاء به دست می‌آید، شرکت‌ها به طور فزاینده‌ای می‌کوشند از یادگیری ماشینی برای پردازش و تحلیل اطلاعات استفاده کنند. این قضیه به‌اندازه‌ای جدی است که کارشناسان معتقدند شرکت‌ها بدون داشتن یک «استراتژی داده هوش مصنوعی»، از اطلاعاتی که در دسترس دارند، بهره کافی نخواهند برد.
پیش‌بینی فارستر مبنی بر این که در سال آینده تا ۸۰ درصد شرکت‌ها به استفاده از فناوری insights-as-a-Service روی خواهند آورد، شاهدی بر این مدعاست.
استفاده در چت‌بات‌ها
انسان‌ها نمی‌توانند پا به پای سرعت سرسام‌آور رشد فناوریها حرکت کنند، و به همین دلیل شرکت‌ها بی‌محابا به دنبال استفاده از دستیار‌های مجازی و چت‌بات‌هایی هستند که از هوش مصنوعی تغذیه می‌شوند. طبق پیشبینیها تا سال ۲۰۲۰ حدود ۸۵ درصد تعاملات مشتری‌ها به وسیله هوش مصنوعی مدیریت می‌شود.
استفاده بیشتر در دستیار‌های صوتی
دستیار‌های صوتی هوشمند از قبیل: سیری، گوگل ناو و کورتانا در حال حاضر چندان قوی نیستند، ولی به یُمن بهره‌مندی از هوش مصنوعی کارآمدی و اثربخشی آنها بسیار بیشتر خواهد شد.
این قضیه تا بدان جا پیش می‌رود که شاید در آینده‌ای نه چندان دور، ربات‌ها بتوانند مشاوره‌های پزشکی نیز ارائه کنند. این موضوع در مراودات شخصی و تجاری بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
اتوماسیون هوشمند
امروزه هوش مصنوعی توانسته با قابلیت «شخصی‌سازی کمپین‌های بازاریابی»، خود را به صنعت بازاریابی اثبات کند. انتظار می‌رود این فناوری حوزه «اتوماسیون هوشمند» را نیز به شدت تحت تاثیر خود قرار دهد و به نوعی متحول سازد. بر این اساس فرایند اتوماسیون بیش از گذشته، هوشمند و قابل اعتمادتر خواهد شد.
استفاده در صنایع گوناگون
هر چه هوش مصنوعی بیشتر به جلو می‌رود، مهندسان کاربرد‌های بهتری برای این فناوری می‌یابند. در واقع می‌توان مدعی شد که در آینده تقریباً تمام جنبه‌های زندگی روزمره انسان‌ها تحت تاثیر این فناوری قرار خواهد گرفت.
به همین دلیل صاحب‌نظران بر این باورند که هوش مصنوعی به سرعت مراحل پیشرفت را طی می‌کند و از یک فناوری تزئینی، پیچیده و یا مبهم، به یک ضرورت و الزام تبدیل خواهد شد.
منبع: باشگاه خبرنگاران
