نظر عراقچی درباره آخر و عاقبت برجام
معاون سیاسی وزیر امور خارجه می‌گوید: جمع بندی ما این است که اگر آمریکا از برجام خارج و تحریم‌های یکجانبه آن‌ها برگردد، حتما ما برجام را ادامه نخواهیم داد چرا که منافع ما تامین نخواهد شد. هم به دلیل بازگشت تحریم‌های آمریکا و هم به دلیل نقض فاحش برجام توسط آمریکا، تصور ما این است که برجام ادامه پیدا نخواهد کرد.
خبرگزاری مهر در گفت و گوی تفصیلی با عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه نوشت: درب شماره یک؛ ساختمان وزارت امور خارجه؛ طبقه دوم؛ دفتر عباس عراقچی. مدتی را منتظر ماندیم تا تماس تلفنی معاون سیاسی وزیر خارجه تمام شود و وارد اتاقش شویم. وقتی تماس تلفنی‌اش تمام شد با همان رسم دیپلماتیک خودش به استقبال آمد. در ابتدای مصاحبه اشاره کرد که بعد از شما دیدار خارجی دارم و نمی‌توانم گفتگو را زیاد ادامه دهم؛ با این حال در حدود ۱ ساعت گپ و گفت: ما با نفر دوم وزارت امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکرات هسته‌ای طول کشید.
روز گفتگوی ما با عباس عراقچی دقیقاً فردای همان روز تعرض فرقه شیرازی به سفارت ایران در لندن بود، برای همین گفتگو را از موضوع سفارت ایران در لندن شروع کردیم. ابتدا جزئیاتی از وقایع تعرض به سفارت ایران را گفت و بعد هم سئوالات ما را جواب داد.
عراقچی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه ضرورت تماس شما به عنوان معاون سیاسی وزارت خارجه با سفیر انگلیس چه بود، با توجه به اینکه احضار سفیر توسط مدیرکل مربوطه انجام می‌شود؟ گفت: در شب حادثه ما در شرایطی بودیم که این افراد در بالکان سفارت حضور داشتند و هر لحظه احتمال ورود آن‌ها به داخل سفارت وجود داشت و لذا باید اقدام فوری انجام می‌شد. در آن موقع شب و لحظات بحرانی فرصت احضار سفیر و اعتراض وجود نداشت؛ بنابراین بلافاصله تماس‌های تلفنی برقرار شده و نگرانی خود را به سفیر انگلیس ابلاغ کردیم و این در حالی بود که عملیات پلیس هم در حال انجام بود.
وی در مورد ادامه پیگیری‌های وزارت امور خارجه ایران نیز اظهار داشت:ما پیگیر تعرض به سفارت ایران در لندن هستیم تا افرادی که به سفارت ایران تعرض کردند، در دادگاه محاکمه شوند.
عراقچی در مورد موضع وزارت خارجه درباره ادامه حضور در برجام بدون حضور آمریکا نیز تصریح کرد: موضع و جمع بندی ما این نیست که بدون حضور آمریکا و خروج یکجانبه آن‌ها از برجام و نقض تمامی تعهدات آمریکا، برجام بتواند ادامه پیدا کند.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه افزود: جمع بندی ما این است که اگر آمریکا از برجام خارج و تحریم‌های یکجانبه آن‌ها برگردد، حتما ما برجام را ادامه نخواهیم داد چرا که منافع ما تامین نخواهد شد. هم به دلیل بازگشت تحریم‌های آمریکا و هم به دلیل نقض فاحش برجام توسط آمریکا، تصور ما این است که برجام ادامه پیدا نخواهد کرد.
وی با بیان اینکه ما «به طور کامل» نتوانسته ایم از دست آورد‌های برجام استفاده کنیم، اظهار داشت: واقعیت این هست که وقتی آمریکا دید نمی‌تواند برجام را از بین ببرد، شرایطی را ایجاد کرد که کشور‌های دیگر نگران باشند از کار کردن با ایران و بر اثر همکاری با ایران مورد جریمه‌های آمریکا قرار بگیرند و امروز به دلیل این فضای روانی، خیلی از شرکت‌ها و بانک‌ها با ایران کار نمی‌کنند و این یک واقعیتی است؛ آیا این نقض برجام است؟ بله.
عراقچی افزود:دولت آمریکا متعهد شده که برجام را با حسن نیت و در یک فضای سازنده اجرا کند و فضایی که اکنون وجود دارد، سازنده نیست و این‌ها مواردی است که ما مدعی هستیم که آمریکا نقض برجام انجام داده و حسن نیت لازم را در این خصوص نداشته، نتیجه آن هم این شده که خیلی از شرکت‌ها با ایران همکاری نمی‌کنند.
معاون سیاسی وزیر خارجه با تأکید بر اینکه در حوزه بانکی هنوز به حالت عادی قبل از تحریم‌ها برنگشته ایم، گفت: این مسئله علل متعددی هم دارد، یکی همین فضایی است که آمریکا ایجاد کرده، یکی محدودیت‌هایی است که FATF به دلیل پولشویی اجرا کرده که بحث خود را دارد، یکی تحریم‌های اولیه آمریکا است که هنوز وجود دارد و موضوع برجام هم نبوده، و بخشی از مشکلات هم به بانک‌های داخلی خودمان باز می‌گردد، با این حال همه این‌ها به این معنی نیست که در بن بست بانکی قرار داریم. گشایش‌های خوبی انجام شده، تعاملات مالی زیادی انجام شده یا در حال انجام است، کارگزاری‌های زیادی پس از برجام با صد‌ها بانک خارجی ایجاد شده است و. ضمنا همه شعب بانک‌های ایرانی در خارج از کشور در حال کار کردن هستند. به طور خاص هم نفت ما فروش می‌رود و هم پول آن باز می‌گردد.
وی با بیان اینکه شرکت‌ها و بانک‌ها بعضا از ترس اینکه مورد جریمه آمریکا قرار گیرند با ایران وارد تعامل نمی‌شوند، اظهار داشت: بنابراین انتظاری هم نبوده که بعد از برجام، آمریکا دشمنی خود را با ایران کنار بگذارد و مثلا همکاری‌های اقتصادی ما با آمریکا شکل بگیرد و یا گسترش پیدا کند.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه برخی از کارشناسان اینطور گفتند که یکی از علل اعتراضات دی ماه، تامین نشدن توقعاتی بود که مردم از برجام داشتند و یا به عبارتی شکسته شدن تصور برجام در ذهن مردم، تحلیل شما از این موضوع چیست؟ گفت: من متخصص مسائل داخلی نیستم، بحث‌های اجتماعی داخلی را هم نمی‌توانم تحلیل کنم و اینکه ریشه این آشوب‌ها چه بود و ... در حوزه صلاحیت بنده نیست و ورود نمی‌کنم. ولی نکته‌ای که مشهود است و درست هم هست این است که انتظارات اقتصادی مردم پس از برجام برآورده نشده است.
معاون سیاسی وزیر خارجه همچنین در مورد اخبار مربوط به مذاکره کره شمالی و آمریکا نیز گفت: از یک طرف شاهد تلاش‌های کره شمالی برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای هستیم و موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران هم مخالفت با اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در تمام جهان است؛ ما این قبیل سلاح‌ها را ضد بشری و ضد اسلامی می‌دانیم و ما از هر اقدامی که جهت خلع سلاح‌های کشتار جمعی و هسته‌ای باشد، استقبال می‌کنیم، اما اینکه کره شمالی مصلحت خود را در این برهه از زمان چگونه تشخیص می‌دهد، باید منتظر بمانیم؛ چرا که هر کشوری زمانی که احساس می‌کند به توانمندی رسیده است، با اعتماد به نفس وارد مذاکره می‌شود و احتمالاً کره شمالی هم به این نتیجه رسیده است، اما اینکه آیا رفتارش درست است یا اشتباه، این دیگر به تصمیمات رهبران آن کشور بستگی دارد و باید منتظر نتایج اتفاقات آینده باشیم.
عراقچی همچنین در مورد گفتگو‌های سیاسی وزارت خارجه در مورد مسائل منطقه نیز اظهار داشت: باید تفاوت قائل شویم بین «گفتگو» و «مذاکره»، چراکه «گفتگو» به معنی رایزنی سیاسی و «مذاکره» به معنای به تفاهم رسیدن با کشوری دیگر یا با جمعی از کشور‌ها است.
وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه در مورد بحث‌های موشکی در منطقه در گفتگو‌های سیاسی مورد بحث قرار گرفته است؟ تصریح کرد: ما در بحث موشکی با هیچ کس مذاکره‌ای نکرده و نمی‌کنیم؛ چرا که بحث امنیت ملی است، در عین حال ما در هیچ صحنه‌ای خجالت نمی‌کشیم که مواضع خودمان را بیان کرده و از موشک‌ها و برنامه موشکی خود دفاع کنیم. ما در خصوص برنامه موشکی و آینده صنعت موشکی کشور، نه از کسی اجازه گرفته‌ایم، نه این کار را در آینده خواهیم داشت و نه مذاکره و مصالحه‌ای داشته‌ایم.
معاون سیاسی وزیر خارجه در مورد سفر «لودریان» به ایران به برخی از جزئیات گفتگو‌های مقامات ایرانی اشاره کرد و اظهار داشت: در بحث برجام اتفاق‌نظری را با طرف فرانسوی داشتیم، مبنی بر اینکه برجام قابل مذاکره مجدد نیست و باید به صورت کامل اجرا شود.
وی همچنین در مورد جزئیات گفتگو‌های ظریف و رئیس جمهور با وزیر امور خارجه فرانسه گفت: در دیدار وزیر خارجه فرانسه با جناب آقای ظریف و در دیدار با رئیس جمهور همگی مواضع ما را در خصوص مسئله موشکی و غیرقابل مذاکره بودن این مسئله به طرف فرانسوی بیان کردند.
