ایجاد، مرکز آفرینشهای شهری
تهران باغ شهری در که اوایل دهه۴۰ به باغها و یلاقهای زیبایش شهرت داشت اما به شهری بتونی، بیقواره و فاقد هر گونه جذابیت زیست محیطی تبدیل شده است. توسعه پایدار شهر در کلان بیمعناست از این رو هر روز شاهد افزایش مشکلات شهری هستیم این در حالی است که به اعتقاد الهام فخاری منتخب شورای شهر پنجم شهر یک بافت زنده پیچیده است.
جهان اقتصاد نوشت: به بهانه بررسی بخشی از مشکلات کلان شهر تهران « جهان اقتصاد» با او به گفت و گو پرداخته است که در ادامه میخوانیم.
**ازجمله مشکلاتی که شهر تهران با آن دست به گریبان است مساله بیقوارگی و توسعه نامتوازن سازههای شهری است. این وضعیت در آینده چه مشکلاتی را برای شهر تهران به وجود میآورد؟
هژمونی کلانشهر به روح زنده شهر لطمه زده است؛ در حالی که شهر یک بافت زنده پیچیده است که کیفیت زندگی مردم و حتی دیگر موجودات زنده آن اهمیتی بیش از نما و ساختمان و پل و بزرگراه دارد. سازهها را برای بهتر شدن زندگی ساخته شدهاند اما تهران امروز دچار بیشکلی و درهم ریختگی شده و بی شکلی فیزیکی، بیانسجامی هویتی، آشفتگی معابر و نادیده گرفتن گروههای مهم و بسیاری از مردم در شهر نمایان است. تکیه بر نوع خاصی از درآمد شهری و نادیده گرفتن شیوههای درآمدزایی گوناگون در شهر زمینهساز گسترش فساد اداری و زدوبندهای پشت پرده این شیوههای محدود شده که خود آسیبهای اجتماعی متعددی را به وجود آورده است.
**بی قوارگی در زندگی شهری و همچنین فساد اداری در زندگی مردم چه تاثیراتی میگذارد؟
وقتی کل سیستم اجتماعی و اداری دچار فساد گردد. هیچ کس نمیتواند خود را از این آلودگیهای ارتباطی و اداری محفوظ بدارد، در چنین شرایطی حتی ایدههای خوب ناکام میمانند و زشتیها برجستهتر میشوند. درچنین شرایطی و درصورت تداوم فساد نوعی عدم تمایل به اصلاح مشکلات اداری نهادینه میشود.
**شورای پنجم در چنین شرایطی که شما به بخشی از آن اشعار داشتید مسئولیت شهر تهران را برعهده گرفته است اعضای این شورا چه برنامهای برای کاستن از این مشکلات در نظر دارد؟
برنامه کار شورای شهر پنجم برپایه برنامه مصوب شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، برنامه پنجساله دوم مدیریت شهری و برنامه بازآفرینی اجتماعی خواهد بود. در این رویکرد انسان محور، شهر باید برای زیست عادلانه همه شهروندان و برای آسایش و بالندگی همه مردم بازسازی شود. توجه ویژه به حمل و نقل عمومی، اجرایی شدن درآمدهای پایدار، مدیریت بهینه پسماند، آموزشهای اجتماعی و شهروندی و جلب مشارکت مردم در اداره شهر در چارچوب قانونی شورایاریها و سراهای محلهها محورهای مهمی هستند. متاسفانه به دلیل کاستیهای فرهنگی و بیمار بودن بدنه اداری شهری، نهادهای مردمی ایجاد شده هم استعداد تبدیل شدن به ضد نهاد و فعالیتهای دار و دستهای را دارند.
**پس اصلاحطلبان نوعی تغییر در شیوه مدیریت شهر تهران را برعهده دارند؟
بله. امروزه اداره روستا، شهر و پایتخت بیش از همیشه نیازمند خلاقیت و چابکی مدیریتی است. گوناگونی، فراوانی و پیچیدگی مسایل شهری بیش از گذشته شده و از این رو مدیران با سبک تفکر اداری-اجرایی و سنتی در این هنگامههای شهری محاصره میشوند، شهر به پویایی، نوآوری، گوناگونی و آفرینندگی مدیران نیاز دارد. اجازه بدهید بیشتر توضیح دهم اکنون ما در برابر دستفروشان، حاشیهنشینها، زبالهگردها و بیخانمانها مسؤولیت داریم. مسؤولیت اجتماعی مهمی که از کنارش به سادگی عبور میشود. بر همین اساس در شهرهای توسعه یافته تنها مدیران به حل مسایل شهری نمیپردازند، بلکه همکاری و همفکری گروه های اجتماعی، همیاران نوجوان، فرهیختگان باتجربه و متخصصان اثربخش است. در واقع مأموریت ما پیاده سازی الگوی بومی و متناسب با همکاریهای اجتماعی برای بهبود زندگی شهری است.
**در عضو شورای شهر باید پیشنهادی برای کاهش بخشی از مشکلات شهر در کنار اجرای برنامهها داشته باشد پیشنهاد شما برای کاهش مشکلات شهر تهران چیست؟
ایجاد مرکز آفرینشهای شهری از جمله برنامههای پیشنهادیام برای برنامه ریزی و اجرای بازآفرینی اجتماعی است. در این مدل از سازوکارها و روشهای پرورش خلاقیت برای یافتن راه چارههای نو بهره میگیریم. یکی از روشهای درآمدزای پایدار در شهرها را گردشگری میدانم و تاکید میکنم که در این زمینه کارهای زمینهیابی انجام شده بوده است اما اکنون می توان خلاقانه به تعریف گونههای گردشگری در تهران پرداخت و با ایجاد فرصتهای شغلی سالم، پویاییهای اجتماعی و ارزش آفرینی خودباوری و خرسندی مردم را بهبود بخشید. از جمله زیرساختهای گردشگری که میتوان در شهر تهران ایجاد کرد، توسعه تعاملهای الکترونیک و شهر برخط online city است که کمک میکند رفت و آدمهای شهری بهصورت بهینه تنظیم شده و خستگی و فرسودگیها کاسته شود. در این راستا اقدامات اولیهای انجام شده و خدمات الکترونیک بار اداری شهر را به خوبی کاسته است. با این وجود همچنان نیازمند توسعه این خدمات و بهینهسازی اجرایی آنها هستیم.
احسان کرمانشاهی