تالار شیشه‌ای بازار سرمایه؛ سبز انتخاباتی یا شروع روند مثبت برای سال تولید و اشتغال؟!
با شروع سال ۱۳۹۶ و با نام‌گذاری هوشمندانه این سال توسط مقام معظم رهبری (مد ظله عالی) نگاه تحلیل‌گران و خبرگان اقتصادی برای روندی مثبت برای بازار سرمایه متفاوت شده است.
جهان اقتصاد نوشت: با شروع سال ۱۳۹۶ و با نام‌گذاری هوشمندانه این سال توسط مقام معظم رهبری (مد ظله عالی) نگاه تحلیل‌گران و خبرگان اقتصادی برای روندی مثبت برای بازار سرمایه متفاوت شده است. تیزهوشی مقام معظم رهبری در شناسایی نقاط ضعف سیستم اقتصادی ایران و تلاش برای رفع این معضلات اقتصادی نشان از جایگاه ویژه رهبری در سیاست‌گذاری کلی نظام جمهوری اسلامی ایران دارد. با تاکید ویژه مقام معظم رهبری در ابتدای سال ۱۳۹۶ برای ایجاد اشتغال و دمیدن روحی دوباره به تولید در اقتصاد ملی، یکی از پتانسیل‌های موجود در نظام اقتصادی به صدا در آمده است. بازار سرمایه با توجه به نقش پر اهمیت و حساس خود در حمایت از صنایع و کسب و کارهای داخلی نیاز به گرفتن جانی تازه دارد. اولین و اساسی‌ترین مشکل تولید و به دنباله آن اشتغال در نظام اقتصادی کشور چگونگی تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی می‌باشد. واضح و مبرهن است که بازار سرمایه در مقطع کنونی نیاز به هیجان کاذب و یا حضور نقدینگی دستوری ندارد. در این ایام که نظام بانکی با مشکلات متعددی رو به رو می‌باشد یکی از راه‌حل‌های اساسی برای رفع مشکل تولید و اشتغال در کشور حمایت و توجه ویژه به بازار سرمایه خواهد بود.
روند رو به رشد و مثبت شاخص بازار سرمایه در یک اولین ماه کاری این بازار در سال ۱۳۹۶ به زعم اکثر تحلیل‌گران متاثر از دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری بوده است. معمولاً دولت ها برای رساندن این پیام که کارنامه اقتصادی موفقی در دوران تصدی خود داشته اند در این دوران به تقویت بازار سرمایه برای افزایش شاخص اقدام می‌کنند. معاملات بلوکی توسط شرکت‌های وابسته به دولت و تزریق نقدینگی به بازار سرمایه می‌تواند از روش‌های بکارگیری این رویه باشد. نکته جالبی که می‌تواند شائبه حرکات سیاسی سازمان بورس و اوراق بهادار را نشان دهد، ابلاغیه سازمان برای ورود صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت در بازار سرمایه است.
برای تحلیل بازار سرمایه نیاز به نگاه ویژه‌ای به سیکل‌های زمانی می‌باشد و همانطور که در سطور قبل رقم خورد یکی از مهم‌ترین سیکل‌های زمانی ماه‌های منتهی به انتخابات ریاست جمهوری در سراسر جهان می‌باشد. تاثیر مثبت دولت‌ها در ماه‌های پایانی خود در زمینه‌های گوناگونی همچون اعمال سیاست‌های افزایش ورود نقدینگی دستوری به بازار، کاهش نظارت و جلوگیری از بسته شدن نمادها می‌باشد. ورود نقدینگی در بازار با توجه به افزایش چشم‌گیر ارزش معاملات در ماه گذشته کاملا مورد توجه قرار گرفته است. از دیگر اقدامات سیاستی که باعث دامن زدن به روند هیجانی بازار سرمایه در این ایام شده است آنلاین شدن بازار پایه فرابورس می‌باشد که نشان دهنده نیاز به وجود هیجان مثبت در بین سرمایه‌گذاران بازار سرمایه برای دولت‌مردان است.
در نگاهی موشکافانه به بازار سرمایه در یک ماه گذشته مشاهده می‌شود که بیشترین تاثیرات بازار از گروه خودرویی و پتروشیمی بوده است. به عبارتی همانند گذشته این دو صنعت به عنوان لیدر بازار سرمایه عمل کرده و نقش لیدری خود را به خوبی نیز ایفا کرده‌اند.
موج گسترده معاملات کد به کد و درون گروهی برای حمایت از حجم ارزش معاملات روزانه سهام خودرویی‌ها و تثبیت شاخص‌ها به چشم می‌آید. در گروه خودرویی‌ها با وجود معاملات گسترده در این صنعت که بیشترین تاثیر را بر بازار داشته است ایجاد معاملات کد به کد برا شناسایی سود در شرکت‌های خودرویی نیز خالی از تاثیر نبوده است. از طرف بر همگان آشکار است که سهامداران خودرویی از بخش قابل توجهی از سهامداران حقیقی بازار تشکیل شده است که هیجان نزدیکی به انتخاب و ایجاد شک به بازار در معاملات کد به کد باعث رونق معاملات در این ایام و تاثیرگذاری مستقیم در افزایش شاخص بازار سرمایه گردد.
از طرفی دیگر یار دیرین صنعت خودرو در بازار سهام نیز با توجه به کاهش تولید نفت اوپک و در نتیجه افزایش قیمت نفت و همچنین بهبود روابط سیاسی با دیگر کشورهای جهان نقش مثبت خود را در بازار سرمایه به خوبی ایفا کرده است. بنا به گزارش اوپک، تولید نفت خام در ماه مارس (اسفند-فروردین) ۳۲ میلیون و ۹۵ هزار بشکه در روز بوده است که ۲۰۰هزار بشکه کمتر از ماه فوریه (بهمن-اسفند) است. کاهش میزان تولید نفت خام در این ایام موجب افزایش قیمت این محصول در بازار جهانی شده است و به همین دلیل شرکت‌های پتروشیمی و پالایشگاهی در بازار سرمایه نیز از این افزایش قیمت متاثر بوده‌اند. یکی از دلایل تاثیر سریع این افزایش قیمت نفت در قیمت سهام شرکت‌های این صنایع روی آوردن این شرکت‌ها به خام فروشی برای شناسایی سود می‌باشد. بر این اساس در حالی‌که تولید نفت خام کشور بعد از لغو تحریم‌ها به حدود ۴ میلیون بشکه در این روزها رسیده (تولید نفت در دوران اعمال تحریم‌ها به ۷/ ۲ میلیون بشکه رسیده بود) و صادرات نفت خام نیز نسبت به دوران اوج تحریم‌ها دو برابر شده است.
در نگاه کلی می‌توان ادعا کرد که با وجود حمایت‌های ویژه در این ایام از بازار سرمایه و افزایش نقدینگی در این بازار روند مثبت بازار تا زمان وجود این دو عامل همچنان وجود خواهد داشت. اما با وجود نظام بانکداری بیمار در اقتصاد کشور سوال اساسی این‌گونه مطرح می‌شود که تاثیرگذاری این‌چنینی در بازار سرمایه به نفع تولید و اشتغال کشور و یا به عبارتی کل اقتصاد خواهد کرد یا خیر؟!
رسول شاهپوری، کارشناس معاملات بورس کالا در کارگزاری مبین سرمایه
