وزیرخارجه عراق اعلام کرد:
پاکسازی «داعش»؛ شاید ۲ سال دیگر
یرون راندن «داعش» تاحدود زیادی بستگی به موفقیت روند سیاسی کشور دارد و نیز تقویت نیروهای امنیتی و مردمی عراقی. / سیاست ما تقویتکردن مناسبات بین عراق و کشورهای همسایه، کشورهای منطقه با همدیگر و کشورهای منطقه با کشورهای خارجی است
میگوید تنها به زبان عربی مصاحبه میکند، اگرچه فارسی و انگلیسی را هم خوب میفهمد و هم خوب حرف میزند. همراهان وزیر هم از ترجمه همزمان در حضور او خودداری میکنند. میگویند او مسجع حرف میزند و جملاتش غامض است. حافظه خوبی دارد و اگر اشتباه ترجمه کنند، آقای وزیر میفهمد و هیچوقت هم از یادش نمیرود. بالاخره بعد از دوساعت انتظار و تلاش برای متقاعدکردن فردی از اعضای سفارت عراق برای ترجمه همزمان، حوالی ساعت ۱۰:۳۰ شب مصاحبه را در لابی هتل آزادی آغاز کردیم. روز سخت و پرکاری را گذرانده بود و برخلاف آنچه از قبل میدانستیم، پاسخ پرسشها را کوتاه میداد. رفتوآمد زیادی به ایران دارد، چندی پیش برای حضور در کنفرانس «جریانهای افراطی و تکفیری» که دونفر از مراجع قم برگزار کردند، حضور پیدا کرد و اواسط هفته گذشته نیز برای حضور در کنفرانس جهان علیه خشونت که برگزارکنندهاش وزارت خارجه ایران بود، شرکت کرد. عصر همانروز گفتوگویی با روزنامه «شرق» داشت که در ادامه میخوانید:
روز پرکاری را در تهران گذراندید. با آقایان هاشمی، روحانی و ظریف دیدار داشتید. آیا در این دیدارها حمایت جدیدی در مورد مشکلاتی که در عراق با آنها مواجه هستید، کسب کردید؟
دیدارهای ما با مسوولان ایرانی، دیدارهای جدیدی نیست و حمایت از ما همیشه بوده و پیش از این هم به ما ثابت شده است. من در درجه اول برای اجلاس جهان عاری از خشونت دعوت شدم. این اجلاس روابط ما و کشورهای دیگر را عمیقتر و قویتر میکند. این درحالی است که عراق هم میکوشد تا روابط جدید و سیاستهای جدیدی ارایه دهد و این روابط برای ما راهگشا و پرثمر خواهد بود. ما از این فرصت استفاده کرده، پیروزیهای واقعی عراق را منعکس میکنیم. نه فقط با مسوولان ایرانی، بلکه با مسوولان کویت، بحرین، عربستان و ترکیه دیدارهای مشابهی داشتهایم و سیاستهای جدید خود را نشان دادهایم. این
دیدارها یک فرصت برای ابراز پیشنهادهای جدید و پاسخ به سوالاتشان است.
با توجه به مساله «داعش» شما کمک جدیدی از ایران میخواهید؟ قرار است همکاری جدیدی با ایران داشته باشید؟
روابط ما با ایران روابطی بسیار دوستانه است و همینطور خواهد ماند. ایران هم به عراق کمکهای انسانی میکند، همچنین از نظر فکری به ما کمک میکند.
اینروزها برخی رسانههای غربی، مطالبی درباره بمباران هوایی مواضع «داعش» توسط ایران منتشر میکنند. این اخبار، چندینبار تایید و تکذیب شده است. موضع شما در اینباره چیست؟
این اخبار را من هم مثل شما از رسانهها شنیدهام و هیچ اطلاعاتی در مورد حملات هوایی ندارم. ما از کشورهای ائتلاف ضد داعش چنین کمکی خواستهایم ولی این کمکها باید با هماهنگی نیروهای امنیتی و نظامی عراق انجام شود. اگر از ایران هم بخواهیم باید درهمین چارچوب باشد.
بحثحضور سردار سلیمانی در عراق هم این روزها بسیار مطرح میشود. آیا شما دیداری با ایشان داشتهاید؟ حضورشان در عراق را چقدر مثبت میدانید؟
«حاج قاسم» را گهگاهی در عراق میبینم. او در قضایای جنگ مرد شجاعی است. ایشان دخالتی در کار قوای نظامی عراق ندارند و درمورد روابط عراقیها با عراقیها هم هیچ دخالتی نمیکند. ولی از تجربههای ایشان خیلی استفاده میکنیم. او در مناطقی از عراق از جمله کردستان رفت و آمد میکند، اما کل کشور عراق از تجارب ایشان استفاده میکنند.
ایشان حضوری مستقل از قوای نظامی عراق دارند؟
ایشان؛ هیچ دخالتی در شبکه نیروهای امنیتی عراق ندارند و حضورشان مشورتی است. مثل بقیه کشورها که در عراق حضور مشورتی دارند.
شما فرمودید که از کشورهای «ائتلاف» درخواست کمک کردهاید. اما این کمکها، دیرهنگام، عملی شد. برخی معتقدند آنها، این کمکها را مشروط به کنارهگیری آقای نوری مالکی کرده بودند. آیا این روایت درست است؟
این صحبت را کرده بودند. آنها کمکهای خودشان را اعلام کردند اما مشروط به اینکه حکومت، تغییر کند ولی ما گوش به حرفهای آنها نمیدهیم. اگر در عراق حکومت تغییر کرد، نه به دلیل اینکه آمریکا میخواست، بلکه به این دلیل بود که مرجعیت عراق و سیاستمداران داخلی عراق؛ میخواستند این سیستم دولتی عوض شود.
از دیر اقدام کردن ائتلاف ضد «داعش»، عراق چقدر متضرر شد؟
اگر زودتر و از طریق پوشش هوایی اقدام میکردند، ضررها کمتر از الان بود.
آیا جهتگیری فعلی اقدامات ائتلاف ضد «داعش» را درست میدانید؟
بله، خوب است و ضرباتی که بعضا به «داعش» میزنند راهها را برای پیشروی باز میکند. نقش آنها در کنار نیروهای عراقی مهم است.
به عنوان وزیر خارجه کشوری که مستقیما با مساله «داعش» درگیر است، فکر میکنید چه مدت زمان لازم است تا بتوان مناطق تحت کنترل «داعش» را در عراق تصرف کرد؟
به راحتی نمیتوان مشخص کرد. بیرون راندن «داعش» تاحدود زیادی بستگی به موفقیت روند سیاسی کشور دارد و نیز تقویت نیروهای امنیتی و مردمی عراقی. از سوی دیگر مرز سوریه و عراق باز است و امنیت این مرزها هم تاثیرگذار است. «داعش» فقط در عراق نیست بلکه در سوریه و در سایر کشورهای همسایه هم حضور دارد. به راحتی نمیتوان تاریخی برای خروج آنها مشخص کرد اما امیدواریم که سال ۲۰۱۶، سال پاکسازی عراق از «داعش» باشد. این آرزوی ماست اما شاید تا بعد از ۲۰۱۶ هم ادامه داشته باشد.
بحران سوریه و نقش کشورهای منطقه را چقدر در این جریان موثر میدانید؟
تاثیر زیادی داشته است. چون «داعش» از سوریه شروع شده و به سمت عراق آمده است. نمیتوان برخورد با «داعش» در عراق را از برخورد با «داعش» در سوریه جدا دانست. چون هردو اینها یک مساله است. نقشهراه برخورد با «داعش» باید همزمان با برخورد با آن در سوریه باشد.
آیا بحران سیاسی سوریه را میتوان مثل عراق حل کرد؟
تغییری که در عراق انجام شد، مورد اجماع تمام نیروهای سیاسی این کشور بود و همه در تشکیل کابینه جدید عراق حضور دارند. حتی کسانی که مخالف بودند. این مخالفان البته برای مخالفتشان اسلحه نداشتند اما در سوریه این موضوع خیلی فرق میکند. از سوی دیگر در سوریه جایگزینی وجود ندارد و اگر هم باشند با هم خیلی اختلاف دارند. آنها از اسلحه استفاده میکنند و این به خشونتها دامن میزند.
پس فکر میکنید بحران سوریه همچنان ادامه پیدا خواهد کرد؟
به نظر ما راهحل سوریه تفاهم و گفتوگو است. با خشونت و اسلحه، نمیتوان به جایی رسید. راهحل بحران سوریه فقط سیاسی است.
برخی تحلیلگران غربی، یکی از دلایل ظهور گروهی مثل «داعش» در عراق را سیاستهای دولت نوریمالکی و ناخرسندی سنیها میدانند. آیا این تحلیل را قبول دارید؟
تروریسم و «داعش»، مثل آبی میماند که از بالا به سمت گودی میآید. وقتی در یک نظام سیاسی ضعف وجود داشته باشد، ساختار اجتماعی دچار لغزندگی باشد، مردم مشکلاتی داشته باشند و راهحلی پیدا نکنند و بین حکومت مرکزی و «اقلیم» کردستان بحران وجود داشته باشد، در مجموع زمینه برای حضور «داعش» در عراق فراهم میشود. اکنون ما داریم گامهای سیاسی و اداری برمیداریم تا این زمینهها از بین برود. ما داریم بین «اقلیم» کردستان و حکومت مرکزی تفاهم برقرار میکنیم و درمجموع سیاستهایی را دنبال میکنیم که این مشکلات را حل کند.
شما در حاشیه کنفرانس امنیتی «منامه» از آمادگی عراق برای میانجیگری میان ایران و آمریکا خبر دادید. آیا در اینباره اقدامی صورت گرفته است؟
سیاست ما تقویتکردن مناسبات بین عراق و کشورهای همسایه، کشورهای منطقه با همدیگر و کشورهای منطقه با کشورهای خارجی است ولی هنوز هیچ صحبت و گفتوگویی در این خصوص انجام نشده است.
وقتی رسانههای آمریکایی از ارسال نامه «اوباما» به مقاممعظمرهبری خبر دادند، زمان ارسال نامه، تقریبا همزمان با حضور آقای «حیدر العبادی» نخستوزیر عراق در ایران بوده. آیا ایشان حامل پیام یا نامهای برای ایران بود؟
این موضوع هیچ ارتباطی با سفر آقای «حیدر العبادی» ندارد. من نمیدانم چه ارتباطی میتواند با آن سفر داشته باشد. من در اینباره اطلاعی ندارم.