حواشی مراسم بزرگداشت آیت الله جوادی آملی؛ تقابل دو جریان فکری
شهر مقدس قم به عنوان پایگاه تشیع همواره مرکز بحث و تبادل آرای گوناگون فقهی و سیاسی بوده است، اما مراسم اخیر بزرگداشت آیت الله جوادی آملی حواشی متفاوتی داشت.
پس از برگزاری همایش رونمایی از تفسیر تسنیم و بزرگداشت مقام مفسر بزرگ قرآن کریم آیت الله العظمی جوادی آملی، آقایان سلیمانی اردستانی از اعضای مجمع مدرسین و محققین و سیداصغر ناظم زاده قمی، طی یادداشتی جداگانه خطاب به آیت الله العظمی جوادی آملی انتقادات صریح و جسورانه‌ای ابراز کردند چرا که ایشان نظام امت و امامت و ولایت فقیه را تبیین نموده و از لزوم تقویت آن سخن گفته بودند.
چرا به‌جای نقد حاکمان مداحی کرده‌اید؟
سلیمانی اردستانی با قبیح پنداشتن تمجید مسئولین نظام از آیت الله جوادی آملی می‌نویسد: «در خبرها دیدم که مورد تمجید حاکمان قرار گرفته‌اید و شما نیز از آنان تجلیل کرده‌اید! به گمان بنده هردو جهت بسیار ترسناک است و ممکن است به نام زیبای "عبدالله " خدشه وارد کند! هم باید بیاندیشید که چه کرده‌اید که مورد تمجید حاکمان قرار گرفته‌اید و هم ببینید چرا به‌جای نقد حاکمان مداحی کرده‌اید؟»
وی با تعریض به منابع مالی موسسه اسراء گفت: «شما یک مؤسسه بسیار عریض و طویل به نام اسراء دارید کهتعداد زیادی در آن به خدمتگزاری مشغولند و هدف آن مؤسسه، تنظیم و نشر آثار و نظریات شماست. متاسفانه آن مؤسسه از بیتالمال ارتزاق می‌کند و اینجانب هرگز این امر را مشروع و اخلاقینمی‌دانم! علاوه بر قبح و عدم مشروعیت استفاده از بیتالمال برایاهداف شخصی زیان دیگرش این است که آزادگی و حریت را ازعالم می‌گیرد و به گمانم این تاثیر را در رفتار و سخنان و مواضعشما داشته است!»
سلیمانی در ادامه با اشاره به ماجرای حصر مرحوم آیت الله العظمی منتظری در دهه هفتاد گفت: «شما در روزی بسیار سیاه سخنان بسیار زشت و ناروایی رادرباره یک عالم بزرگتر از خود به زبان آوردید و تعبیر "شهوتعملی" را برای او به کار بردید. شما با آن سخنرانی بسیار نابجاو نادرست زمینه هجوم وحشیانه به بیت مرحوم آقای منتظری را بهوجود آوردید و زمینه حصر چندین ساله ایشان را فراهم کردید!»
خوب بود اشاره‌ای به حقوق امت و مردم هم میداشتید
همچنین آیت الله سیداصغر ناظم‌زاده قمی با غیرضروری دانستن چاپ 80 جلد کتاب تفسیر، این کار را مصداق اسراف دانست:
«در این اوضاع و احوال نابسامان اقتصادی و فشارهای سختیکه به مردم وارد می‌شود، و خودتان بارها از آن گله مند بوده‌اید،بهتر نبود به جای چاپ آن، به نسخه نوری این کتاب، اکتفا می‌‌شدیا تلخیصی از آن را منتشر می‌کردید؟ چون اولاً چاپ این هشتادجلد کاغذی، هزینه سنگینی بر بیت المال تحمیل کرده و ثانیاً اهلپژوهش و تحقیق قادر به خرید آن نیستند و اگر هم باشند مکاننگهداری آن را ندارند. خلاصه، چاپ گسترده آن، در این شرایطعلاوه بر اسراف، توجیه منطقی هم ندارد.»
ناظم‌زاده قمی با اشاره به بخشی از بیانات آیت الله جوادی آملی که به لزوم حفظ نظام امامت و امت تاکید شده بود "امام و مقاممعظم رهبری این مسیر را زنده می کنند و فرمایشات ائمه را به مامی رسانند..." ، نوشت:
«اولاً آیا شما که ۸۰ جلد کتاب تفسیر گفته و نوشته‌اید و عمری بافقه و قرآن و روایات سر و کار دارید؛ آیا باید نظرات ائمه را بهحضرت رهبری برسانید یا ایشان به شما برسانند؟! ثانیاً حضرت‌عالی در این سخنان، مطالبی درباره نظام امت و امامتفرموده‌اید، چه خوب بود اشاره ای به حقوق امت و مردم هم میداشتید، تا برداشت نشود در نظر شما وظیفه مردم فقط فرمانبردن است، حال آن که در نظام امت و امامت که در سخنان امیرمومنان علی (ع) به خوبی تبیین شده یک وظیفه دو طرفه است... یعنی مردم همچون برده‌ها نیستند که هر چه حاکم گفت تبعیتکنند. یکی از وظایف امام و حاکم این است که باید عدالتاجتماعی را رعایت کند و بیتالمال را در راه صحیح و به نفع مردممصرف کند... اگر نکرد باید به مردم پاسخگو باشد.»
سخن حضرت آیت‌الله جوادی آملی تصریح بر یک امر واقعی است که جامعه ما پذیرفته است
در واکنش به این دو بیانیه آیت الله حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تبیین نظریه امام و امت در گفتمان ولایت فقیه امام خمینی (ره) گفت:
«ما مراجع بزرگوار تقلید خود را نائب الامام یا به عبارتی نواب عام امام عصر (عج) می‌دانیم... هم در نگاه به جایگاه ولایت فقیه و هم جایگاه مرجعیت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که بنگریم، سخن حضرت آیت‌الله جوادی آملی بدیع و جدید نیست بلکه تأکید و تصریح بر یک امر واقعی است که جامعه ما پذیرفته است؛ آیت الله جوادی آملیدر سخنان خود پس از اینکه به برچیده شدن نظام طاغوت و شاهنشاهی اشاره کرده و گفته است مهمتر و اساسی‌تر به وجود آمدن نظام امت و امامت بود که با حضرت آیت‌الله خمینی شروع شد و بعد از ارتحال ایشان، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان امام و پیشوا انتخاب شدند.»
کینه و حقد نسبت به مرجعیت انقلابی
تشکل اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم نیز در واکنش به این اظهارات آن را اهانت، منکری بزرگ و جرم آشکار با ادبیات سخیفی که برخاسته از شهوت علمی است، دانسته و نوشت:
«نامه توهین آمیز دو تن از وابستگان به یک جریان خاص سیاسیکه از مطرودین دهه شصت انقلاب اسلامی می باشند، خطاب بهشخصیت بزرگ فقاهت و تقوا، حضرت آیت الله العظمی جوادیآملی (دام ظله العالی)، اوج کینه و حقد آنان نسبت به مرجعیتانقلابی را آشکار کرد.... کینه توزانی که عزت و عظمت انقلاباسلامی را برنمی تابند، با سخنانی مبتذل به شخصیت پرهیزکارو بصیری که سالها با قرآن و نهج البلاغه ،محشور بوده و در زمانهما از برجسته ترین مروجین اسلام ناب شمرده می شود، تاختند وبا درشتی و پرخاشگری نشان دادند که چقدر نور حقیقت برایشان کورکننده و عذاب آور است... وابستگان به معارضان انقلاباسلامی، در پوشش دین و روحانیت، سعی در مخدوش کردن حوزهانقلابی و مرجعیت معظم دارند و این مطلب می رساند که همچنانباید نسبت به این قبیل جریان های سیاسی ، هوشیاری و بصیرتانقلابی را حفظ کرد.»
تبیین جایگاه ولایت فقیه در نظام اسلامی مغایرتی باحقوق مردم ندارد
مرکز بسیج اساتید، مدیران و نخبگان حوزه علمیه قم در واکنش بهاین اظهارات آن را حملاتی ناجوانمردانه، ناپسند، بدور از ادب و احترام نسبت به ساحت مرجعیت شیعه دانست و نوشت:
«با توجه به اهمیت و ضرورت ترویج معارف قرآنی، چاپ و انتشاراین اثر نفیس، اقدامی شایسته و در راستای اهداف نظاماسلامی بوده است. ضمن آنکه، امکان بهره مندی از نسخه نوریاین کتاب نیز برای عموم علاقه مندان فراهم می باشد. در موردسخنان آیت الله جوادی آملی در خصوص نظام امامت و امت؛ سخنان ایشان، در راستای تبیین جایگاه ولایت فقیه در نظاماسلامی و ضرورت حفظ وحدت و انسجام جامعه بوده و هیچگونهمغایرتی با حقوق و آزادی های مردم ندارد.»
مجمع مدرسین و مجمع روحانیون مبارز منابع حکومتی دارند
پایگاه تحلیلی مباحثات در واکنش به نامه آقای سلیمانی اردستانی که به بودجه حکومتی موسسه اسراء انتقاد کرده بود نوشت:
«جالب است بدانیم که آقای سلیمانی اردستانی عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم است و ساختمان این مجمع در زمان پنجمین دور ریاست جمهوری اسلامی ایران و با دستور ایشان از بودجه در اختیار ریاست‌جمهوری خریداری و در اختیار مجمع قرار گرفته‌است و اگر دریافت کمک از بیتالمال برای مراکز دینی و … جایز نباشد، جناب آقای سلیمانی اردستانی بایدبسیار پیش‌تر از این نسبت به تشکیلات خود یعنی مجمع مدرسینو محققین چنین انتقادی را وارد کرده و اقتضای احتیاط هم ایناست که نمازهای خوانده شده در این ساختمان را قضاء نمایند.همچنین نمونه دیگر جهت اطلاع ایشان، ساختمان مجمع روحانیون مبارز جزء اموال حساب صد امام (مصادره‌ای) بوده که از سوی دفتر رهبر معظم انقلاب در اختیار این مجمع قرار گرفته و براساس اساسنامه مجمع روحانیون مبارز، هزینه‌های این مجمع از سوی کمک‌های سالانه دفتر مقام معظم رهبری تامین می‌شود. با توجه به مبنای ایشان، جا دارد نسبت به این موارد و صدها مورد دیگر نیز اعتراض لازم را صورت دهند.»
آیت الله جوادی آملی تلاششان برای وفاق حول محور ولایت فقیه بود
حجت‌الاسلام حسن غفاری فر عضو هیأت علمی دانشگاهباقرالعلوم (علیه السلام) تعابیر بلند و رسای آیت الله جوادی آملیرا اتمام حجت با کج اندیشان دانست و گفت:
«پس از رحلت امام خمینی (ره) در مجلس خبرگان سه یا چهار لیست دادند که در تمام لیست ها اسم حضرت آیت الله سیدعلی خامنه ای تکرار شده است یعنی حتی در لیستی که علامه جوادی، آیت الله اردبیلی، آقای هاشمی رفسنجانی و... اسم آیت الله خامنه ای تکرار شده بود و در وقت رای گیری نهایی که قرعه به نام رهبری تثبیت شد برخی از افراد حاضر در جلسه بسیار تلاش کردند که حداقل نامشان در شورای رهبری باشد اما نشد که نشد و رهبری به آیت الله سید علی خامنه ای رسید. مرحوم حضرت آیت الله امینی نقل می کرد پس از انتخاب رهبر معظم انقلاب، شبی حضرت امام راحل را در خواب دیدم که در کفن مبارک خودشان نشسته بودند و همین که رای به مقام معظم رهبری داده شد امام (ره) با خیال راحت با همان کفن دراز کشید.
غفاری فر مسئله نیابت را فراتر از علم و مرجعیت دانسته و اظهار داشت:
«سخن حضرت آیت الله جوادی بسیار دقیق بود، حساب نائب امام زمان (عج) از حساب همه بزرگان دیگر جداست و همه باید از ایشان اطاعت کنند. فرمایشات حضرت علامه در این نشست مثل آخرین خطبه گهربار آیت الله طالقانی بود، مرحوم آیت الله طالقانی برای ایجاد وفاق بین نیروهای انقلاب بسیار از خود هزینه گذاشت و تلاشهای بسیاری برای حفظ افراد مذبذب کرد، وقتی که از مجاهدین خلق و گروه های دیگر قطع امید نمود در آخرین خطبهجانانه از امام خمینی(ره) دفاع کرد و علیه مخالفان انقلاب و امام فرمود من تحت فرمان امام خمینی هستم.
خطبه حضرت آیت الله جوادی آملی فصل الخطاب تلاششان برای وفاق حول محور ولایت فقیه بود، برخی حتی با تلاش های این مرجع تقلید هم زیر پرچم رهبری نیامدند و علامه جوادی با این سخن اتمام حجت کرد.»
در تاریخ اسلام منحرفینی بودند که برای امیال دنیوی، اسلام علوی را برنتابیدند
حجت الاسلام والمسلمین مهدی سلیمانی اردهالی رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهارات آیت الله جوادی آملی را باطل کننده نحله های انحرافی دانست که تلاش می کنندبرای مردم جامعه القا کنند که انقلاب اسلامی ایران با اسلام فاصله دارد. وی گفت:
« امروز متاسفانه برخی از افراد این را بر نمی تابند که حضرت آیت الله جوادی آملی این چنین سخنانی را بر خلاف خواسته های آنان بیان کرده و مطرح نمایند؛ چنانکه در تاریخ اسلام نیز افرادی همچون عبدالله ابن زبیر و عبدالله ابن عمر بودند که برای رسیدن خود به امیال دنیوی، اسلام علوی را برنتابیده و اسلامی مطابق با میل و امیال خود به مردم جامعه معرفی کردند.»
