برگ جهان؛ بهترین مقصد برای سفریک روزه تهرانی ها

گاهی در پاییز و زمستان سفر کردن به قدری دلچسب و خاطره انگیز می شود که دلمان می خواهد زمان متوقف شود تا لذتی که میبریم تداوم داشته باشد. حتما هم نیازی نیست که در پی ناشناخته ها باشیم چراکه بعضی وقت ها حتی دیدن یک روستای اطراف شهرمان می تواند به اندازه یک منطقه توریستی لذت بخش باشد.

اگر میخواهید برای مدتی از شر آلودگی ها خلاص شوید و یک تجربه خاص و بی نظیر در فصل پاییز و زمستان داشته باشید پیشنهاد میکنیم به روستای برگ جهان حتما سری بزنید این روستا از بخش های دهستان لواسان کوچک و لواسانات شهرستان شمیران می باشد با آب و هوای عالی و یک چشم انداز بی نظیر از طبیعت زیبا که در هر فصلی مخصوص پاییز و زمستان دل هر رهگذری را می رباید این روستای بسیار زیبا در شمال شرق لواسان در دامنه های جنوبی رشته کوه البرز واقع شده است.

آدرس روستای زیبای برگ جهان

روستای زیبای برگ جهان در ١٣ کیلومتری لواسان که مرکز بخش لواسانات است و ١١ کیومتری دهکده افجه قرار دارد. رود خانه بزرگ برگ جهان از کوه های سر به فلک کشیده نشات گرفته و بعد از پیوستن به رود خانه رودبار به سد لتیان میپیوندد این روستا جزو روستاهای بکر با آب و هوای پاک و بی نظیر است که در حوالی تهران واقع شده است.

سفر به این روستای زیبا برای یک آخر هفته بهترین پیشنهاد برای کسانی است که از شلوغی های شهر فراری هستند چرا که وجود آبشار پرآب و باغ هایی با چشم انداز وسیع و رودخانه های آرام ویژگی خاصی به این روستا بخشیده است.

زندگی و سکونت مردم

بیشتر مردم این روستا به باغداری، دامداری و زراعت مشغولند و البته عده ای نیز در کارهای خدماتی هستند از محصولات این روستا میتوان به جو، گندم، گردو، گیلاس، سیب، زردآلو، هلو آلبالو اشاره کرد و همچنین ماست، کره، پنیر و عسل نیز از تولیدات این روستا می باشد.

طبیعت بکر روستای برگ جهان لواسان

این روستا از اطراف به وسیله ی کوه ها محاصره شده و بافت مسکونی متمرکزی دارد. روستای برگ جهان در گذشته های دور از چندین محله به نام های شاهان، پاده، سرده و رودبار تشکیل شده بود اما امروزه به علت تخریب و نوسازی خانه ها بافت و هویت قبلی خود را از دست داده است، مصالحی که در ساخت خانه های قبلی به کار برده می شد اغلب گل، خشت سنگ و چوب بود. دیوار خانه ها بسیار ضخیم و سقف خانه ها با تیرهایی از جنس چوب با سرشاخه های درختان پوشیده شده است.

برای بازسازی خانه های قدیمی ایزوگام یا شیروانی به کاربره شده است. خانه های قدیمی بیشتر یک طبقه ساخته شده اند ولی خانه های جدید دو طبقه ساخته شده اند، خانه های قدیمی به شکل یک حیاط مرکزی درست می شدند که در اطراف آن اتاق ها قرار داشتند برای رفتن به اتاق ها در هر قسمت حیاط، پلکان هایی از جنس سنگ که گاهی عرض آن به دو متر و ارتفاع آن ٢٠ تا ٣5 سامتی متری قرار داشت مورد استفاده قرار میگرفت. سکوهایی که اتاق ها بر روی آن واقع شده بود از سطح حیاط دو متر بالاتر است و در قسمت زیرین این سکوها قسمتی برای ذخیره ی آذوقه قرار داشت.

جاذبه های گردشگری روستای برگ جهان

این روستای زیبا با کوه های سربه فلک کشیده و باغ های سرسبز و مزرعه های وسیع و مسیرهای جذاب چشم انداز بی نظیری از طبیعت را به تصویر کشیده که چشم هر ببیننده ای را خیره میکند، مخصوصا در بهار که مسافران با دیدن طبیعت بکر این منطقه سر سجود در مقابل قدرت خداوند فرود میاورند.

در قسمت غربی روستا در دامنه ی شرقی تپه ای معروف به نام تنگل خانه قرار دارد که امام زاده اسماعیل در آن واقع شده است. بنای اولیه ی امام زاده به شکل گنبد مخروط زیبا بود اما امروزه تغییراتی در بنای آن ایجاد کرده اند، امام زاده اسماعیل از جایگاه ویژه ای در نزد روستاییان برخوردار است.

در سمت غربی روستا در شمال رودخانه برگ جهان، یک صخره رسوبی بزرگی وجود دارد که از سطح زمین های جنوبی حدود 45 متر ارتفاع دارد که توسط باغ های روستا محصور شده است این تپه که در سمت شمالی - جنوبی امتداد پیدا کرده و به تنگل خانه شهرت یافته است که در واقع مردم از آن به عنوان پناهگاه در هنگام احساس خطر استفاده میکردند.

زندان خانه لار

در ارتفاعات شمال غربی روستای برگ جهان غاری به نام زندان خانه لار وجود دارد که در گذشته از آن به عنوان زندان استفاده می شده است.

غار خمیره

در واقع همان زندان خانه لار است که در منطقه لواسان در سمت شمال غربی روستای برگ جهان قرار دارد. ابعاد غار در حدود دو متر در دو متر و طول آن حدود ٣٠ متر تخمین زده شده است در قسمت داخلی غار چندین مسیر فرعی نیز وجود دارد.

قلعه دختر

قلعه دختر یا قلعه بند در فاصله سه کیلومتری شمال روستای برگ جهان در ارتفاع ٢٧٢٠ متری واقع شده که امروزه فقط بقایای آن به جامانده است این قلعه در طی سال های گذشته تخریب شده و مصالح آن در ساخت سایر بناها مورد استفاده قرار گرفته است این قلعه در سال ١٣٨٢ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

آبشار زیبای برگ جهان

آبشار در شمال شرقی روستا واقع شده است و یکی از نقاط زیبا و دیدنی محسوب میشود این آبشار در مسیر صعود به قله های سرسیاه غار (سیاه چال ها) واقع شده است و افرادی که قصد کوهنوردی و کوهپیمایی دارند به آبشار میروند.

ارتفاع آبشار برگ جهان از سطح دریا حدود ٢٢٠٠ متر می باشد. برای رفتن به این آبشار زیبا باید حدود یک و نیم ساعت پیاده از میان کوچه باغ ها عبور کرده تا به پای کوه رسید.

برای رفتن به آبشار بعد از پنج دقیقه پیاده روی از داخل روستا از یک پل ماشین رو که در سمت راست قرار دارد باید عبور کرده و بعد از قرار گرفتن در مسیر باغ ها راه اصلی را ادامه داده و بعد از گذشت ده دقیقه به دو راهی می رسید ک قسمت راست آن به رودخانه منتهی می شود و اگر رودخانه کم آب بود میتوان از آن گذر کرد و با حرکت در جهت خلاف جریان آب به سمت محل برخورد رود خانه ها و بعد به آبشار می رسید اما مسیر سمت چپ کمی بالاتر از دامنه ی کوه بوده و به همان محل تلاقی رودخانه ها می رسد.

بازی های سنتی روستای برگ

بازی هایی که در این روستا انجام میشود بازی سنتی و محلی الک دولک و هفت سنگ است که هنوز اصالت خود را حفظ کرده اند چرا که جوانان این روستا هم مانند سایر جوانان به بازی های امروزی از قبیل والیبال و فوتبال علاقه دارند.

ماندگارترین چهره روستای برگ

محمد همایون در سال ١٢٧٣ هجری شمسی متولد و در 5 بهمن ١٣56 درگذشت. وی در شهر ری در کنار مرقد جلال آل احمد به خاک سپرده شد. او برای آبادانی روستای برگ جهان خدمات شایانی انجام داد که به برخی از آنها اشاره میکنیم.

• تاسیس اولین جاده برای روستا

• ساخت اولین و تنهاترین مدرسه

• ساخت مسجد محله شاهان

• ساخت اولین حمام برای روستا

• ساخت حمام جدید با سیستم دوش و تخریب حمام شاهان

• احداث توالت عمومی جووک وتل حموم

• احداث پل شاهان

شکل گیری تکیه سرده برگ جهان

روستای برگ جهان تا یک قرن پیش فقط یک حسینیه داشت که آن هم تکیه بود و شخصی به نام اسماعیل زمین را وقف کرده بود. اسماعیل پدر علی اکبر و علی اکبر پدر حاج آقا و حاج آقا پدر کربلایی محمد حاج ایوب و حاج یعقوب پلویی بود.

پس زمین بین سالهای ١5٠ تا ٢٠٠ وقف شده است. کل جماعت روستا از محله های روبار آقانور، روبارک، پاده، سرده و شاهان برای مراسم عزاداری جمع شده و به عزاداری می پردازند.

معماری و نقشه تکیه

زمین وقف شده در ابتدا به شکل مربع بود که با دیوارهای گلی محاصره شده بود و سه جهت شمال، شرق و جنوب را به شکل سکو ساخته و بر آن سقفی قرار داده بودند که به تاق نما مشهور بود.

سقف تاق نما از یک جهت به دیوار اطراف و از جهت دیگر به ستون ها و نعلین های چوبی وصل بود و در لبه ی سکوها نرده هایی چوبی کوتاه قرار داده بودند و بقیه ی زمین در وسط به حیاط تکیه معروف بود. در مرکز حیاط سکوی بزرگی و مربع شکلی ساخته شده بود که سکوی تکیه نام داشت و مراسم تعزیه خوانی در آنجا انجام می شد.

در فصل زمستان که برف همه جا را سفید پوش میکرد و سرما در حیاط تکیه جولان میداد. اهالی روستا برای حفاظت خود در برابر سرما به صورت طایفه ای و مشترک اقدام به گذاشتن کرسی میکردند و در مواقع عزاداری ها از کرسی استفاده میکردند.

تاق نما ها دارای پشت بام بوده و زنان به هنگام عزاداری ها در پشت بام تکیه می نشستند. البته اکنون هم افراد کهنسال روستا و همچنین زنان هم در طبقه بالای حسینیه که آن را پشت بام تکیه می نامیدند می نشستند.

آیین پوش گذاری

پنج روز مانده به ماه محرم، مردم روستا تجمع کرده و در یک مراسم مخصوص با گفتن شعارهای مذهبی که در آن زمان رایج بوده به رهبری مشهدی اسماعیل محمود کار بالا کشیدن پوش شروع می شد. اول دو تیر چوبی بزرگ را به عنوان ستون در وسط پوش قرار داده که به آن گل بند می گفتند.

بعد به هر ستون طنابی بسته و آن را به یکی از خانه های قهوه خانه ای که رو به روی سر قبرستانی قرار داشت بسته و طناب دیگر را به خانه ی استاد غفور در گوشه ی مقابل تکیه می بستند و بعد دو طناب دیگر را به دو سمت وصل می کردند. برای استوار کردن ستون ، مشهدی اسماعیل به عنوان فرد هماهنگ کننده با نوای بلند داد می زد:یولی بکشین-یولی بکشین.

طنابها از چهار سو کشیده شده و ستون اصلی در وسط استوار میشد و بعد طناب ها را در هر سمت بیرون تکیه محکم می بستند.

تعزیه خوانی

بررسی و شناخت سابقه ی تعزیه در روستای برگ جهان با مدارک غیر مستند و شفاعی غیرممکن است و با مدارک و اسناد کم نمیتوان به یک تحقیق علمی و جامع در مورد سابقه ی آن دست یافت هنر تعزیه خوانی توسط تعزیه خوان های دوره گردی که اغلب از تهران یا طالقان می آمدند به روستا نفوذ کرده اما به جهت استعداد و علاقه ای که اهالی برگ جهان به تعزیه خوانی داشتند و از جهت دیگر به علت سختی مسیر برگ جهان باعث گردید تعزیه خوان نتوانند در سال های اخیر خود را به برگ جهان برسانند و برای همین زمینه برای برگزاری نمایش تعزیه توسط اهالی خود برگ جهان فراهم گشت.

اشخاصی که برای تعزیه خوانی از طالقان به برگ جهان می آمدند از افراد مشهور و برجسته در این زمینه بودند که نام و یادشان هنوز هم در ذهن اهالی برگ جهان می باشد اشخاصی هم چون میرزا علی محمد و میرزا احمد طالقانی و مواقعی هم تعزیه خوان هایی از روستاهای نزدیک مانند نیکنامده و ناران به روستا می آمدند.

مراسم و مناسبت های متفاوت برای اجرای تعزیه

به روستای برگ جهان می آمدند در ایام محرم به دلیل سوگواری و عزاداری، تعزیه خوانده نمی شد و یا مجالس کمتری در این مورد اجرا میشد شاید به علت اینکه تعزیه خوان ها در جاهای دیگری با در آمد بیشتر اجرا داشتند و وقتی که تعزیه خوانی رونق کمتری داشته به روستاهای دور افتاد سر میزدند اما از وقتی که خود اهالی، تعزیه خوانی را فرا گرفتند در بعد از ظهرهای عاشورا خودشان تعزیه ی امام حسین را اجرا میکردند.

گروه های تعزیه خوان برای اطلاع مردم از حضور آن ها ابتدا شروع به شیپور و طبل زنی می کردند و در هر روزیکه قرار بود تعزیه خوانی انجام شود اول کمی طبل میزدند تا مردم خود را به موقع به تکیه و مراسم برسانند مراسم در هنگام غروب و در تکیه محله شاهان برگزار میشد زیرا در زمان خدمت مرحوم حاج صدرالله پلویی در تکیه محله سرده ایشان نسبت به برپایی تعزیه روی خوشی نشان نمی دادند این موضوع هم از عقیده بیشتر علمای دینی در برپای تعزیه بوده و هم چنین افزایش مسئولیت های ایشان در نگهداری از اموال حسینیه که بیشتر در موقع اجرای تعزیه عمدا یا سهوا گم یا دزدیده میشد.