در گفت وگو با ایلنا مطرح شد؛
از بیتوجهی به آثار تاریخی باغملک تا تبدیل یک بنا به محل نگهداری گوسفندان
آب و هوای عالی و موقعیت جغرافیایی مناسب در کنار آثار و ابنیه تاریخی، میتواند باغملک را از سطح یک شهر معمولی جدا و به یک شهر توریست پذیر با جاذبههای گردشگری فراوان تبدیل کند؛ فرصتی که میتواند در کنار کشاورزی و دامپروری به یکی از عمده درآمدهای این شهر تبدیل شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا از خوزستان، باغملک شهری فقیر و بدون پشتوانه مالیِ پایدار است که هنوز آنگونه که باید و شاید دیده و معرفی نشده است. باور این موضوع که باغملک یک شهر باستانی است و میتواند آثار متعددی از دوران باستان و دوران اسلامی را در خود جای داده باشد، شاید برای بسیاری از علاقهمندان به تاریخ و تمدن ایران و جهان دور از ذهن باشد، اما به همان اندازه که این شهر تاریخی برای علاقمندان به حوزه فرهنگ ناشناخته باقیمانده، برای حفاران غیرمجاز و قاچاقچیان آثار تاریخی بسیار آشنا و شناخته شده است.
نسرین کریمی دبیر انجمن میراث دوستان باغملک به خبرنگار ایلنا در استان خوزستان، گفت: در باغملک متاسفانه با توجه به آثار فراوانی که در آن وجود دارد، آنگونه که باید به حوزه میراث توجه نمیشود.
محوطههای تاریخی این شهر به امان خدا رها شدهاند. حد و حدود هیچیک از محوطههای تاریخی باغملک مشخص نیست و تنها محوطهای که عرصه و حریم آن بهتازگی مشخص شده، منجنیق است.
کریمی میافزاید: این روزها در نقطه به نقطه باغملک بهراحتی و بدون هیچ مشکلی شاهد حفاریهای غیرمجاز توسط قاچاقچیان آثار باستانی و تاریخی هستیم. به دلیل کمبود نیروی یگان حفاظتی در اداره میراث فرهنگی باغملک، قاچاقچیان با فراغ بال بیشتری به فعالیت میپردازند. کل نیروی یگان حفاظت شهر باغملک دو نفر بیشتر نیستند و مدیریت میدانی محوطههای تاریخی این شهر با وجود اینهمه قاچاقچی کار مشکلی است.
او در ادامه با توجه به اوضاع نابسامانی که این روزها گریبان گیر محوطههای تاریخی باغملک شده، میگوید: بیشترین آمار حفاریهای غیرمجاز مربوط به منجنیق است. کما اینکه در نقاط دیگری مانند قلعه تُل هم هر روزه آمارهای مشابهی از حضور و فعالیت قاچاقچیان عتیقه به ما گزارش میشود.
فعالیت قاچاقچیان در مناطقی مانند "سرِ لَه، دالون، سرهانی"، مسیرهای منتهی به مال آقا و روستای تاریخی تِمبی بهکرات گزارش شده است.
این فعال میراث فرهنگی میگوید: در منطقه رودنو "رونو" گوردخمهای منقش به تصویر یک سرباز اشکانی در نزدیکی سرهانی وجود دارد که دو بار مورد تعرض حفاران غیرمجاز قرار گرفت و بخشی از این نقش برجسته متاسفانه از بین رفت.
کریمی میگوید: در باغملک کسی تمایلی به فعالیت در حوزه میراث فرهنگی ندارد. قسمتی از این بیمیلی اجتماعی را باید به ناتوانی اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان مربوط دانست که آنگونه که باید برای آگاهیرسانی و آموزش جوامع محلی ورود نکرده و باغملک با وجود این همه آثار تاریخی مهم تاکنون بهعنوان یک شهر تاریخی هم برای علاقمندان به تاریخ و هم خود مردم باغملک ناشناخته باقی مانده است.
او میافزاید: در باغملک تا دلتان بخواهد در حوزه میراث فرهنگی مشکلات داریم. بهعنوان مثال سرای ارغوانی روز به روز بر تخریب آن افزوده میشود. هیچ برنامه ترمیمی از طرف اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان تاکنون برای این بنا تعریف نشده است. این بنا با هر بار بارندگی با درصد تازهای از تخریب مواجه میشود. به دلیل بیتوجهی به این بنا در بعضی از فصول سال از آن بهعنوان محلی برای نگهداری گلههای گوسفند و انبار کاه و علوفه استفاده میشود. هماکنون بیشترین رفت و آمدها در این بنا مربوط به معتادان است. در باغملک آثاری از دوران ایلامی، اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی وجود دارد که نیاز به مراقبت و ترمیم فوری این آثار بهشدت احساس میشود. محوطهی منجنیق تنها محوطهی ثبت شدهی باغملک است که عرصه و حریم آن تعیین و مشخص شده است.
از جمله آثار و مکانهای تاریخی که در باغملک وجود دارد میتوان به: "سرای ارغوانی "قلعه تاریخی محمدتقی خان چهار لنگ بختیاری " قلعه تل "کوشک دالخونی "تپههای رستم آباد اشاره کرد.
در باغملک تعداد زیادی قلعه مربوط به دورههای مختلف تاریخی نیز به چشم میخورد.
منجنیق شامل محوطه بزرگی میشود که چندین اثر را در خود جای داده است: آثاری مانند " پایههای پل ساسانی" تپه معروف به آتشگاه زرتشتیان"، "سنگ آسیاب منقش به خط کوفی دوره اسلامی"، "بقعه شاهرودبند"، قسمتهایی از خانه و یا بخشی از یک شهر " آسیابهای آبی" کانالهای عبور آب برای مصارف کشاورزی که هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرند.
اینها گوشههایی از بیشمار آثار تاریخی شهری است که نه تنها رسیدگی به آثار آن صورت نمیگیرد، بلکه به منطقهای امن برای فعالیت قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز تبدیل شده است.
برای تهیه این گزارش چندین بار با سرپرست اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان باغملک تماس گرفته شد اما او به هیچیک از تماسهای ایلنا پاسخی نداد.
گزارش: بهنام رضایی