کتاب سال به شفاف‌سازی نیاز دارد

ایلنا: مشیت علایی درمورد اینکه چرا چند سالی‌ست شعر و داستان نماینده‌ای در جایزه‌ی کتاب سال ندارد، معتقد است: پاسخ صریح به این سوال زمانی میسر خواهد بود که مسوولان این جایزه دست به شفاف‌سازی زده، معیارهای داوری و داوران خود را معرفی کنند.

وی در این‌باره به خبرنگار ایلنا گفت: تا آنجا که اطلاع دارم در بخش‌های علمی و پژوهشی جوایزی مثل کتاب فصل و کتاب سال، چهره‌های علمی و ذی‌صلاحی فعال هستند اما در بخش آثار ادبی(داستان و شعر) نمی‌دانم داوران چه کسانی هستند و چقدر به اصول نقد ادبی آشنایی دارند.

علایی افزود: شاید یکی از دلایلی که طی چند سال پیش این جایزه برگزیده‌ای در بخش داستان و شعر ندارد، این باشد که در این چندسال کتابی منتشر نشده که در رسانه‌ها، مطبوعات و جامعه سر و صدا کند. مثلا آثاری در حد آثار محمود دولت‌آبادی و… بنابراین احتمال می‌دهم جایزه‌ی کتاب سال تا حدودی تحت تاثیر این فضا قرار داشته و دارد.

وی ادامه داد: شاید دلیل دیگرش این باشد که جایزه‌ی کتاب سال در بخش داستان و شعر، داوران کاربلد و شناخته‌شده‌ای ندارد و نمی‌تواند خیلی تخصصی به این حوزه‌ها ورود داشته باشد. در این صورت طبیعی است که تکمیل تیم داوری ضرورت دارد. خوشبختانه در کشور ما افرادی با صلاحیت و باسواد در حوزه‌ی نقد ادبی کم نیستند!

این منتقد و نویسنده ضمن بیان این مطلب که شاید هم دلیل غیبت شعر و داستان در جایزه‌ی کتاب سال، آمیزه‌ای از دو دلیل عنوان شده باشد، گفت: اینکه چرا هیچ کدام از کتاب‌های شعر و رمان در جایزه‌ی کتاب سال نشدند حتی شایسته‌ی تقدیر، مساله‌ی جالبی بود. به هر حال به نظر می‌رسد شفاف سازی و معرفی داوران و معیارهای داوری مشکلات و شائبه‌ها را حل خواهد کرد.

وی با اشاره به مراسم اختتامیه‌ی کتاب فصل و برگزیده شدن کتابش(نقد نو) در این جایزه اظهار داشت: در آن مراسم یکی از مسوولان برگزارکننده قول داد که از دوره‌های بعدی نام داوران معرفی شود و ضمنا هر اثری که از این جایزه رد شد، هیات داوری طی یک پاراگراف دلایل برگزیده نشدن آن را توضیح دهد.

علایی ادامه داد: این اتفاق اگر برای جایزه‌ی کتاب سال نیز رخ دهد، اتفاق بسیار خوبی‌ست. اصلا چه دلیلی دارد که نام داوران فاش نشود؟ داوری جایزه‌ی کتاب سال که مسائل حقوقی به بار نمی‌آورد.

وی همچنین در واکنش به توجیه مسوولان کتاب سال در مورد عدم معرفی داوران این جایزه اظهار داشت: خود من در کنار منتقدانی همچون عنایت سمیعی، فرزان سجودی و… بارها به عنوان داور در جوایز مختلف کار کرده‌ایم. اسم‌مان نیز از همان ابتدا اعلام شده و هیچ کسی هم به رای‌مان متعرض نشده است؛ زیرا یک داور، رای و نظر شخصی خودش را می‌دهد و لاغیر.