کتاب؛ همزاد انسان متمدن است

ایلنا: مراسم اختتامیه سی و یکمین دوره کتاب سال و بیست و یکمین جایزه‌ی جهانی کتاب، عصر امروز شنبه ۱۹ بهمن ماه با حضور آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، علی جنتی(وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، غلامعلی حدادعادل(عضو مجلس شورای اسلامی)، سید عباس صالحی(معاون امور فرهنگی ارشاد) و جمعی از مدیران و مسوولان فرهنگی کشور در تالار وحدت برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، علی جنتی در این مراسم ضمن تشبیه کتاب به دریچه‌ای روشن و امیدبخش به سوی باغ دانش بشری، گفت: انس و مطالعه‌ی کتاب باعثتطهیر جان، دل و زبان می‌شود. کتاب همزاد بشر متمدن است و تمدن از جایی آغاز می‌شود که انسان قلم به دست برده.

وی در ادامه با اشاره به جایگاه کتاب و کتابت، افزود: با وجود تمام پیشرفت‌هایی که در دنیای مجازی صورت گرفته، کتاب همچنان جایگاه ویژه‌ای نزد عالمان و پژوهشگران دارد و بی شک سهم اصلی را در تمدن‌ها بازی می‌کند. با بررسی دوره‌های مختلف تمدنهای بشری درمی‌یابیم که کتاب نقش بسزایی در آن‌ها داشته و امروزه هیچ کشوری را نمی‌توان متمدن خواند، ‌ مگر آنکه تولیدات، شمارگان و سطح مطالعه‌ی قابل توجهی کتاب در آن جامعه رایج باشد.

جنتی اظهار داشت: در عین حال که نمی‌توان منکر علوم مجازی و امکان دسترسی آسان به منابع اطلاعات در این حوزه، شد اما نخست باید کتاب به زیور طبع آراسته شود و سپس به صورت مجازی منتشر شود. بنابراین کتاب را باید چشم‌های بیدار ملت‌ها دانست و پدیدآورندگان کتاب‌های شاخص را زبان فرهنگ و دانش ملت‌ها.

وزیر ارشاد گفت: تعامل فرهنگی در راستای هم‌فکری بیشتر در دنیای مادی را باید جدی گرفت. شاید بشود با برخی کج‌سلیقگی‌ها افراد را در بهره‌وری از کتاب محروم کرد اما عطش دریافت علم، ‌ محرومیت‌بردار نیست. لذا آثار برتر و فاخر در حوزه‌ی کتاب تنها به یک ملت تعلق ندارد. اگرچه کتاب‌های شاخص برای ما غرور ملی به همراه خواهد داشت اما برای کشورمان در جهان نیز عرصه را بازخواهد کرد.

وی درمورد لزوم تقدیر از نویسندگان شاخص افزود: در راستای ارج نهادن و دلگرمی اهالی قلم و تحقیق، لازم است اقدامات زیر صورت پذیرد؛ ۱ - حمایت هدفمند از آثار شاخص ۲ - اعطای نشان‌های علمی و حمایت از دارندگان نشان‌های علمی ۳ - ایجاد باشگاه برگزیدگان کتاب برای ارتباط داشتن با یکدیگر ۴ - سازمان‌دهی فعالان ترجمه آثار به زبان‌های دیگر.

در بخش دیگری از این مراسم، سیدعباس صالحی(معاون امور فرهنگی ارشاد) در مورد جایگاه جایزه کتاب سال اظهار داشت: جشن کتاب سال که نزدیک به ۶ دهه از عمر آن می‌گذرد و قدیمی‌ترین جشنواره‌ی فرهنگی کشور به شمار می آید مدیون ملت است. کتاب سال با این نیت پدید آمد که آفرینش‌گران آثار مکتوب شاخص را به جامعه بشناساند، ارزیابی دولت - ملت را به نویسندگان نشان دهد و تحلیلی باشد بر آنچه در حوزه‌ی فرهنگ مکتوب کشور رخ می‌دهد، به نمایش گذاشته شود.

وی ضمن بیان این مطلب که برگزیدگان این جایزه به عنوان الگو در جامعه مطرح می‌شوندة افزود: در آغازینِ دهه‌ی هفتم از عمر این جایزه، کتاب سال می‌تواند پویاتر از پیش بازتعریف شود. در این راستا نخست باید بر اعتماد عمومی در میان اهالی علم و فرهنگ نسبت به این جایزه افزوده شود. دوم اینکه سالانه هزاران نویسنده را با خود هم‌راه و هم نفس کند. سوم اینکه به جشن‌های اختتامیه محدود نشود و در طول سال تداوم داشته باشد و فضای گفتگو و مظاربه را فراهم آورد. چهارم اینکه کتاب سال می‌تواند حاشیه‌هایی با اهمیت داشته باشد و می‌توان پرونده‌های جدیدی را همچون اضلاعی تازه به آن آفزود.

نجفقلی حبیبی(دبیر جایزه کتاب سال و کتاب جهانی) سخنران دیگر این مراسم ضمن ارائه‌ی گزارشی از روند داوری‌ها و ذکر این مطلب که فلسفه‌ی کتاب سال، تشویق به مطالعه و ترویج آثار شاخص و بالابردن سطح علمی جامعه است، گفت: داوران این جایزه از میان اساتید بزرگ، متخصصان دانشگاهی و حوزوی انتخاب می‌شوند و در ۶۵ رشته‌ی علمی کتاب‌ها ارائه شده را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

وی افزود: داوری‌ها بر اساس معیارهای موجود در آیین‌نامه در سه مرحله صورت می‌گیرد و در نهایت با امتیازدهی‌های گروه‌های داوری، برگزیدگان مشخص می‌شوند. طبق آیین‌نامه اگر اثری بین ۸۰ تا ۹۰ امتیاز بیاورد شایسته‌ی تقدیر و اگر بین ۹۰ تا ۱۰۰ امتیاز بیاورد برگزیده‌ی کتاب سال خواهد بود.

دبیر جایزه‌ی کتاب سال درمورد تعداد برگزیدگان و شایستگان تقدیر در جایزه‌ی امسال گفت: از میان ۱۵۳ اثر که به مرحله‌ی نهایی راه‌یافتند، ۵ اثر به عنوان کتاب سال و ۳۷ اثر شایسته‌ی تقدیر شناخته شدند.

حبیبی ضمن اشاره به تاثیرات مثبت این جایزه بر سطح علمی جامعه در دوره‌های پیشین، ادامه داد: در سال گذشته ۲۵ هزار و چهارصد و نود اثر به دبیرخانه‌ی جایزه ارسال شده بود اما امسال ما با یک کاهش ۷۰۰ عنوانی روبرو بودیم که احتمالا دلیلش بحران در بازار کاغذ است که سال گذشته شاهد آن بودیم. البته این کاهش می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد که قابل بررسی است.