فرزانه طاهری و روایتی دوباره بر مصائب جوایز خصوصی:
اگر " پرویز " اسمی از " گلشیری " میبرد، از او شکایت میکردم
حتی امکان اجارهی یک چلوکبابی را هم برای مراسم اختتامیهمان نداشتیم / با قدرت پول و سرکوب جریانهای مستقل نمیشود کسب اعتبار کرد / امیدوارم آن دار و دستهای که با نظریات متوهم خود سعی در نابود کردن ادبیات مستقل و حوایز خصوصی داشتند، از مسوولیتهای فرهنگی کنار بروند.
ایلنا: فرزانه طاهری؛ شیوهی برخوردها با جوایز خصوصی طی ۸ سال اخیر را ناشی از نوعی نگاههای متوهم میداند و امیدوار است؛ با روی کار آمدن دولت و مسوولان ارشاد جدید، نگاههای سابق و نظریههای دروغین توطئه از جوایز خصوصی برداشته شود.
مدیرعامل بنیاد هوشنگ گلشیری درمورد سوءبرخوردها با جوایز ادبی خصوصی که با روی کار آمدن محسنپرویز در مقام معاون امور فرهنگی وقت در وزار ارشاد شدت گرفت، به خبرنگار ایلنا گفت: در آن زمان آقای پرویز نظریههایی مبنی بر توطئهگر بودن جوایز ادبی خصوصی و ارتباطشان با خارج از کشور مطرح میکرد که یا واقعا زاییدهی توهمهای ایشان بود یا اینکه طرح این مباحثدروغین، تنها بهانهای بود برای کوبیدن جریانهای خصوصی و مستقل در حوزه ادبیات.
وی ادامه داد: اگر آقای پرویز در آن زمان، رسما اسمی از جایزهی هوشنگ گلشیری میبرد و انگی را به آن میچسباند، من پیگیری حقوقی میکردم. هرچند میدانم برخی از مقامات؛ مصونیتهای آهنین دارند و شکایتهایی از این دست به جایی نمیرسید.
طاهری ضمن خندهدار عنوان کردن آن اظهارات علیه جوایز خصوصی در آن دوره، گفت: یکی از ایراداتی که ایشان به جوایز خصوصی وارد میدانست، مسالهی بودجه بود که به زعم ایشان از خارج از کشور و گروههای توطئهگر تامین میشده! سوال من این است که یعنی در جایزهای مثل هوشنگ گلشیری، ۴ نفر آدم معتبر وجود ندارند که بتوانند سالی ۴ یا ۵ میلیون هزینهی جوایز را تامین کنند؟ یعنی ما برای تامین این مبلغ ناچیز، نیازمند کمکهای خارجی بودیم؟
وی در تشریح فشارها و مصائبی که بنیاد و جایزهی هوشنگ گلشیری طی سالهای اخیر متحمل شده، اظهار داشت: ما از همان روز نخست در تاسیس این بنیاد مشکل داشتیم. اولا مجوزی که به ما داده بودند، مجوز شرکت بود نه بنیاد فرهنگی. به همین دلیل از همان سال اول سر و کلهی ماموران مالیاتی پیدا شد که مبالغ زیادی را از ما مطالبه میکردند. یکسال نیمی از بودجهی بانکی ما را که با کمک اعضا بنیاد برای برگزاری جایزه جمع شده بود، به حساب مالیات رفت.
مدیر بنیاد گلشیری ضمن بیان این مطلب که این بنیاد به جز برگزاری جایزهی ادبی، عملا فعالیتی نمیکند، افزود: از آن گذشته، از همان بدو صدور مجوز اماکن از من تعهدنامهای گرفت که هیچ برنامه و حتی رفت و آمدی در ساختمانی که برای بنیاد در نظر گرفته بودیم، صورت نگیرد. بنابراین تاسیس بنیاد تنها برای ما ضرر و زیان مالیاتی داشت تا کاربرد بنیادی. به همین دلیل وقتی موعد آن مجوز به سر رسید، دیگر دنبال تمدیدش نرفتیم و بنابراین نتوانستیم اهداف اولیهمان از قبیل برگزاری کلاسها و کارگاههای آموزشی، جمعآوری کتاب برای کتابخانهها در مناطق فقیرنشین و… را ادامه بدهیم.
وی همچنین درمورد محدودیتهایی که در سالهای اخیر برای برگزاری مراسم اختتامیهی هوشنگ گلشیری پیش آمد، اظهار داشت: ما حتی امکان اجارهی یک چلوکبابی را هم برای مراسم اختتامیهمان نداشتیم. یعنی در حد برگزاری یک مراسم ختم نیز به ما اعتبار نمیکردند. باید میرفتیم از اماکن و جاهای دیگر مجوز میگرفتیم، که نمیدادند. آخرین بار که توانستیم مراسمی بگیریم، برمیگردد به چند دوره قبل که با وجود اینکه قرارداد بسته بودیم، تقریبا سالن را اشغال کردیم تا توانستیم مراسم را برگزار کنیم. اما از آن به بعد نتوانستیم و این مراسمها به جلسات خانگی منتج شد.
طاهری در پاسخ به این سوال که تضعیف جوایز ادبی خصوصی در سالهای گذشته از یکسو و تاسیس جوایز دولتی متعدد از سوی دیگر چه تعبیری میتواند داشته باشد، گفت: البته این اتفاق منحصر به هشت سال اخیر نیست اما مسلما برنامه دولت و نهادهای حکومتی این بوده که با تخصیص بودجههای گزاف از جیب من و شما، نویسنده و ادبیات مورد نظر خودشان را تولید کنند. در حالی که فرهنگ، دستور بردار نیست.
وی ادامه داد: آنها در این مسیر هر کار کردند. زیرا به این نتیجه رسیدند که باوجود تخصیص بودجههای کلان از محل بیتالمال، بازهم نمیتوانند اعتبار بخش خصوصی را نزد مردم کسب کنند. به همین دلیل فکر کردند با سرکوب جوایز خصوصی میتوانند برای خودشان اعتبار کسب کنند، که این اتفاق هم نیفتاد.
این مترجم اظهار داشت: آنها فراموش کردند که با قدرت پول و سرکوب جریانهای مستقل نمیشود کسب اعتبار کرد. آنها فراموش کردند که اعتبار نویسندگان واقعی مثل هوشنگ گلشیری، تنها در سایهی یک عمر تلاش صادقانه در حیطهی ادبیات به دست آمده، نه از هیچ راه دیگر!
طاهری در پایان سخنانش نسبت به آینده و باید و نبایدها اشاره کرد: اولا امیدوارم آن دار و دستهای که با نظریات خود سعی در نابود کردن ادبیات مستقل و حوایز خصوصی داشتند، از مسوولیتهای فرهنگی کنار بروند و تعقل و تدبر جای جریانهای سابق را بگیرد. ثانیا حتی اگر تسامح و تساهل در بخش ممیزی و صدور مجوز نشر کتابها برقرار شود، قطعا جوایزی نظیر هوشنگ گلشیری امکان بیشتری در گزینش و معرفی آثار برتر داستانی خواهد داشت و از این حیث، نتایج جوایز ادبی انعکاس درستتری از سطح واقعی ادبیات در کشور خواهد بود.