دغدغه سیمین تنها غزل بود

ایلنا: مراسم اختتامیه نخستین جایزه کتاب سال غزل با تجلیل از سیمین بهبهانی، عصر دیروز(۱۹ مهر) برگزار شد.

به گزارش ایلنا، در این مراسم، علیرضا طبایی در تجلیل از غزل بهبهانی گفت: یکی از پایه‌گذاران غزل امروز سیمین بهبهانی است و او بود که با مداومت خود در سرودن غزل، چراغ این شناسنامه ادبی ایران را روشن نگه داشت.

این شاعر گفت: سیمین بهبهانی یکی از شاعرانی است که در چند دهه گذشته برای روشن ماندن چراغ غزل زحمت بسیاری کشید و درنهایت به یکی از قله‌های ماندگار شعر ایران تبدیل شد.

وی افزود: سیمین از سال ۱۳۲۵ به بعد به خلاقیت شعری رسید و نخستین کتابش با نام «جای پا» را منتشر کرد. این مجموعه غزل ندارد، اما شامل چهارپاره‌های متفاوتی با رویکرد و مضامین اجتماعی است. شاعر با این مجموعه زخم‌های اجتماعی را برای مخاطبان بازگو کرد.

طبایی در ادامه به شرح دیگر کتاب‌های شعر بهبهانی پرداخت: دومین کتاب سیمین «چلچراغ» شامل دو بخش غزل و چهارپاره است. غزل‌های این دفتر نیز رویکرد اجتماعی دارند و بازگو کننده محرومیت زنان در جامعه هستند.

شاعر مجموعه «مادرم ایران» به ساختارشکنی بهبهانی در یکی از دفترهای شعرش اشاره کرد و گفت: در سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ مجموعه شعر دیگری با نام «مرمر» از سیمین منتشر می‌شود که نقطه عطف و تحولی در زبان شعری است. در این مجموعه ساختارشکن، می‌توان تاثیر شاعران نیمایی و نوآوری‌هایشان را مشاهده کرد.

طبایی گفت: منوچهر نیستانی، هوشنگ ابتهاج، نادر نادرپور، فریدون توللی، نصرت رحمانی و فروغ، با تک غزلی که سرود، رویکرد تازه‌ای را در غزل نوید دادند، اما تفاوت زندگی ادبی سیمین با این شاعران در پی‌گیری و مداوم سرودن غزل است. شاعرانی که نامشان را ذکر کردم بیشتر به قالب نیمایی توجه داشتند، اما دغدغه سیمین تنها غزل بود و همین مساله باعثشد تا او را به عنوان یکی از بنیان‌گذاران غزل امروز بدانیم.

شاعر مجموعه «از ‌‌نهایت شب» در ادامه به نوع ساختارشکنی بهبهانی در غزل اشاره کرد و گفت: سیمین در شکل و وزن غزل دست به ساختارشکنی زد. سیمین در سرودن به اوزانی روی آورد که پیش‌تر بحرنامطلوب شمرده می‌شد. همچنین ضرورت دارد تا اشاره کنم که غزل پس از انقلاب دوباره به مضامین عرفانی روی آورده بود، اما سیمین در این دوره نیز به مضامین اجتماعی توجه بسیاری داشت. بیان مسایل از زبان غزل سیمین را به زبان گویای جامعه تبدیل کرد.

طبایی در پایان گفت: ما باید از شناسنامه ادبیمان، بانو سیمین بهبهانی با عشق و احترام یاد کنیم. در ‌‌نهایت امیدوارم که جریان غزل همیشه زنده و شاداب باشد.

حامد ابراهیم‌پور(دبیر جایزه ادبی غزل) نیز گفت: متاسفانه تاکنون هیچکدام از جوایز و جشنواره‌های مستقل ادبی به غزل روی خوشی نشان نداده بودند. مجامع روشنفکری نیز توجهی به غزل نداشتند. در دوره گذشته جایزه شعر خبرنگاران از میان ۶ نامزد نهایی، هیچکدام غزل‌سرا نبودند. شاید یک دلیل برای این مساله ایدئولوژی زده شدن، غزل باشد، چرا که تمام نهادهای رسمی فرهنگ در ایران تنها به غزل توجه داشته و دارند.

این شاعر با اشاره به درباری شدن غزل، گفت: غزل به نوعی تنها در شهر تهران و البته میان نهادهای رسمی محصور شده بود و پایه‌گذاران انجمن ادبی بوطیقا شامل هادی خورشاهیان، محمدرضا شالبافان، علیرضا بهرامی و من تصمیم گرفتیم تا با برپایی این جایزه غزل را به تمام کشور، گسترش دهیم.

ابراهیم‌پور در پایان گفت: مهم‌ترین و اصلی‌ترین هدف ما توجه به شعرای مناطق دورافتاده نسبت به مرکز بود که به این مهم دست پیدا کردیم، چراکه برگزیدگان نخستین دوره اینجایزه از شهرهای، مشهد، زنجان، اراک، ساوه، مراغه، بوشهر، بندرعباس و رشت هستند و یک برگزیده دیگر نیز در خارج از کشور سکونت دارد. ان‌شاالله در سال بعد دومین دوره این جایزه را بدون هیچ اشکالی برگزار کنیم.

نخستین جایزه کتاب سال غزل در دو بخش ویژه و کتاب سال برگزار شد. بخش ویژه این جایزه به غزلسرایانی اختصاص داشت که اشعارشان در حد انتشار کتاب بود، اما تاکنون موفق به انتشار آن نشده بودند. تندیس جشنواره و انتشار کتاب، جایزه بخش ویژه بود. مرضیه فرمانی، غزل آزادمقدم و مهدی مهدوی نامزدهای این بخش بودند که از این بین غزل آزادمقدم جایزه را به خود اختصاص داد.

در بخش کتاب سال غزل نیز سعید حیدری ساوجی با کتاب «با خودم بودم»، عبدالحسین انصاری با کتاب «مشق‌های بلاتکلیف»، جواد کلیدری با کتاب «قطار ساعت ۷»، رویا باقری با کتاب «هماسیه‌ای در ماه»، «پوریا سوری با کتاب «تناسخ به درخت»، سارا ناصرنصیر با کتاب «از لای لیوان‌ها» نامزد بودند که درنهایت؛ «قطار ساعت ۷» به عنوان کتاب سال غزل معرفی شد.