دلایل کاهش حضور دیپلماتیک آمریکا در عراق/ جایگاه تهران در سناریوی امنیتی و سیاسی واشنگتن علیه بغداد

«علی بیگدلی» کارشناس مسائل آمریکا در تشریح دلایل کاهش حضور دیپلماتیک ایالات متحده در عراق در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: اخیراً اخباری مبنی بر کاهش حضور دیپلماتیک آمریکا در بغداد از سوی رسانه‌ها منتشر شد که بحث‌های زیادی را در محافل و اندیشکده‌های سیاسی و نظامی به راه انداخت. برای تفسیر این مساله باید متوجه بود که نوری المالکی، نخست‌وزیر وقت عراق در سال ۲۰۰۷ یک پیمان نظامی با ایالات متحده به امضاء رساند و در راستای همین موضوع فعالیت دیپلماتیک آمریکا در خاک عراق هم نسبت به گذشته افزایش پیدا کرد. در آن زمان بسیاری از کشورهای منطقه به خصوص ایران، از امضاء این پیمان‌نامه امنیتی بسیار تعجب کردند اما در نهایت همین توافق باعث شد تا کنسولگری آمریکا در اربیل تاسیس شود. از این منظر به خوبی مشخص می‌شود که ایالات متحده با چه مجوزی از سال ۲۰۰۳ تا امروز در عراق کنشگری نظامی و دیپلماتیک دارد.

وی ادامه داد: بخشی از کاهش حضور دیپلماتیک آمریکا در عراق را باید با سفر اخیر مایک پنس (معاون دونالد ترامپ) در یک راستا بررسی کرد. در آن زمان که پنس به عراق سفر کرد، مستقیماً وارد اقلیم کردستان عراق شد و همین موضوع به خوبی نشان می‌دهد که قرار بر آن بوده تا در آینده تحول خاصی رخ دهد که به نظر می‌رسد این اتفاق حالا رخ داده است. معتقدم که کاهش حضور دیپلماتیک آمریکا در عراق با اقدام‌ها و اظهار نظرهای مقامات آمریکا در مورد افغانستان باید در یک راستا تحلیل شود؛‌ چراکه این موضاع و اقدام‌ها به خوبی نشان می‌دهد که ایالات متحده و همچنین تیم ترامپ به دنبال آن است تا در آستانه انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری با چنین مانورهایی، بخشی از کارمندان و حتی سربازان خود را در آستانه کریسمس به خانه‌هایشان برگردانند. بدون تردید این موضوع می‌تواند نظر بسیاری از شهروندان آمریکا در مورد ترامپ را تغییر دهد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه کاهش حضور دیپلماتیک آمریکا در عراق به معنای روی گرداندن این کشور از همسایه غربی ایران نیست، گفت: اقدام واشنگتن در کاهش حضور دیپلماتیک خود در عراق را باید تا حدودی اعمال فشار بر بغداد برای خطاب قرار دادن ایران دانست. در گزارش آمریکایی‌ها آمده که تعداد کارمندان سیاسی در سفارت آمریکا به میزان ۳۰ درصد (از ۱۰ نفر به هفت نفر) کاهش می‌یابد و تعداد کارمندان کنسولی به میزان ۵۸ درصد (از ۱۲ نفر به پنج نفر) کاهش خواهد یافت. تعداد کارمندان متمرکز بر امور نظامی و سیاسی نیز به میزان ۳۳ درصد (از شش نفر به چهار نفر) کاهش می‌یابد. از سوی دیگر قرار است پنتاگون تعداد پرسنل مستقر خود در سفارت آمریکا در شهر بغداد را از ۱۱۱ به ۶۳ نفر کاهش دهد. این ارقام (خصوصاً در مورد کارمندان وزارت دفاع آمریکا) تا حدودی می‌تواند به ایران و نفوذش در عراق دلالت کند که به نظر می‌رسد چنین حرکتی از سوی واشنگتن کاملاً جهت دهی شده است.

بیگدلی افزود: این اقدام آمریکا را باید با حرکاتش در افغانستان مقایسه کنیم. آنها به صورت سمبلیک معتقدند که انتشار چنین اخباری می‌تواند تشنج در منطقه و خصوصاً عراق را کاهش دهد و از سوی دیگر به دنبال آن هستند تا، خودی نشان دهند. ایالات متحده چند روز پیش نسبت به سفر اتباع خود به عراق هشدار داده بود و به نظر می‌رسد کاهش حضور دیپلماتیک آمریکا (آن هم در وضعیت کنونی بغداد) به نوعی در راستای نمایش قدرت است. آنها به افکار عمومی و دولتمردان عراق می‌گویند که اگر شما خواستار خروج ما هستید ما آن را به شیوه خودمان اجرایی می‌کنیم، اما تبعات سیاسی و امنیتی‌اش با خودتان است. باید متوجه باشید که ایالات متحده به هیچ وجه دست از عراق برنمی‌دارد. آمریکا ۱۶ سال در عراق هزینه‌های سیاسی و امنیتی نداده که بخواهد یک شبه از این کشور خارج شود.

وی در پایان تصریح کرد: کاهش حضور دیپلماتیک آمریکا در عراق تا حد زیادی مسبوق به سابقه بوده است و می توان آن را تا جایی یک روند عادی دانست اما بازه زمانی این اقدا بسیار مهم و حائز اهمیت است. این اقدام آمریکا می‌تواند هجمه‌های رسانه‌ای و سیاسی خاصی علیه بغداد و حتی تهران به وجود بیاورد؛ به گونه ای اخیراً وزیر خارجه آمریکا با لحنی تند اعلام کرد که اصابت موشک‌ها به اطراف فرودگاه بغداد و پایگاه‌های نظامی آمریکا از سوی تهران خط‌دهی شده است. این متهم‌سازی‌ها اگرچه نمادین و دروغ است اما به هر حال می‌تواند برای عراق و ایران هزینه‌های سیاسی در بر داشته باشد. در وضعیت کنونی که عراق درگیری به هم ریختگی امنیتی و سیاسی شده است بسیاری معتقدن که یا باید قانون اساسی این کشور مجدداً به دور از قوم‌گرایی و گرایش‌های مذهبی از نو نوشته شود و بگذارند مردم مستقیماً نمایندگان خود را انتخاب کنند یا اینکه باید در هر زمان منتظر کودتای نظامی باشیم. متاسفانه اوضاع عراق به سمتی رفته که نه تنها به انسانیت توهین علنی می‌شود بلکه شاهد پیدایش گرایش‌های ضد دینی هستیم که بخشی از آن را آمریکا مدیریت می‌کند. این دقیقاً همان سناریویی است که واشنگتن در حال پیاده‌سازی آن از بیروت تا بغداد است.