صالحی در گفتوگو با ایلنا بررسی کرد:
دلایل ایفای نقش مجدد کویت و آمریکا در تنش دوحه – ریاض/ تاثیر اختلاف شورای همکاری خلیجفارس بر منافع واشنگتن
رهبران عربستان به این نتیجه رسیدهاند که قطر در مقابل آنها تسلیم نمیشود و از این جهت کویت و آمریکا فضا را برای ترمیم شکاف در شورای همکاری مناسب میبینند.
«سیدجواد صالحی» مدیر گروه خلیجفارس مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه در تشریح فعال شدن مجدد نقش کویت و آمریکا در بحران قطر و عربستان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اختلاف دوحه و ریاض را باید دارای سه سطح دانست؛ نخست، مرحله اوج بحران که با واکنش تند قطر همراه بود؛ دوم، مدیریت منازعه و کنترل سطح آن؛ سوم، تلاش برای حل منازعه. با این مقدمه در وضعیت فعلی باید توجه داشت که اختلاف میان عربستان و قطر حول سه محور اصلی میگردد که موجب شده سطح تقابلها افزایش پیدا کند.
وی ادامه داد: محور اول نگرانی عربستان از نفوذ فزاینده قطر در فضای جهان اسلام و جهان عرب است؛ به عبارت دیگر ریاض و رهبران سعودی نمیتوانستند این وضعیت را تحمل کنند و پذیرش این موضوع برای آنها بسیار سخت بود. محور دوم مربوط به منازعات هویتی میشود که نهایتاً این روند باعث خلق جنگ رسانهای با محوریت الجزیره شد و دوحه به حمایت از تفکر اخوانالمسلمین متهم شد. محور سوم اختلاف قطر و عربستان در نوع تعامل و روابط با کشورها خصوصا ایران بود که در این موضوع هم دوحه از سوی ریاض متهم به اخلال در انسجام عربی شد. این سه محور وضعیت را به سمت و سویی کشاند که شاهد ائتلافسازی منطقهای و ورود کشورهای فرامنطقهای بودیم.
موضوعاتی مانند حمایت از تروریسم و بحرانسازی از طریق الجزیره علیه کشورهای عربی توسط قطر، موضوعاتی است که تا به امروز از سوی عربستان علیه دوحه مطرح است که شروع تحریمها و اعلام شروط را به دنبال داشت اما خروجی آن مشخص نبود و نهایتاً عربستان ائتلاف خود را علیه قطر تشکیل داد.
این کارشناس مسائل کشورهای حاشیه خلیجفارس با اشاره به نقش کویت در این پرونده، گفت: کویت از روزهای اول درصدد میانجیگری میان قطر و عربستان بود؛ کویتیها در این مساله نقش «شیوخ میانه» را برای خود قائل هستند و به دلیل پیوستگی سیاسی و فرهنگی در جغرافیای خلیجفارس و همچنین افزایش منازعات نتوانست در این تنش موفق عمل کند. در حالت فعلی باید شاهد رفتارهای متفاوت رهبران عربی در خلیجفارس باشیم؛ چراکه رهبران عربستان به این نتیجه رسیدهاند که نمیتوانند به خواستههای خود در پرونده قطر دست پیدا کنند و از جهتی دیگر بحث حضور آمریکا در این مساله مطرح میشود؛ چراکه هر دو کشور روابطی با آمریکا دارند و از سوی دیگر هم ایالات متحده نمیتواند عربستان را نادیده بگیرد. لذا امید با کنشگری مثبت کویت نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.
وی در پایان با اشاره به شرط ترامپ برای برگزاری نشست کمپ دیوید خاطرنشان کرد: رئیس جمهوری ایالات متحده اعلام کرده است یکی از شروط برگزاری کمپ دیوید بحث حل و فصل اختلافات میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس است. از این منظر، بخشی از محوریت جلسه کمپ دیوید موضوع پرونده ایران خواهد بود که به دنبال آن انتقال سفارت آمریکا به قدس و پرونده سوریه و یمن مطرح میشود که ترامپ سعی دارد واکنش و اتحاد آنها را بسنجد. باید توجه داشت که قطر و عربستان به نوعی در محاصره تصمیمگیری عربستان قرار گرفتهاند و هر دو کشور هم از حمایت واشنگتن برخوردار هستند؛ همین موضوع موجب شده تا انتخاب یکی از آنها توسط آمریکا سخت باشد و از این جهت باید هر دو طرف را هدایت و حمایت کند. بنابراین وجود چنین وضعیتی باعث میشود که آمریکا به فکر ترمیم شکاف شورای همکاری باشد که بخشی از این موضوع در گرو درک تهدیدهای آمریکا در خلیجفارس و خاورمیانه شکل میگیرد.