سرپرست سفارت افغانستان در گفت‌وگو با ایلنا:
هیچ تهدیدی از جانب شورای نجات افغانستان متوجه دولت نیست /خانواده برخی اعضای طالبان توسط پاکستان گروگان گرفته شده‌اند
اسلام‌آباد بیشترین فشارهای را بر اعضاء طالبان وارد کرده و حتی بعضی از رهبران آنها را به صورت مرموز به قتل رسانده است لذا تا زمانی که طالبان زیر سلطه پاکستان باشد، هیچ گشایشی در فرایند صلح حاصل نخواهد شد.
تشکیل شورای عالی نجات افغانستان توسط دولتمردانی چون محمد محقق (معاون رئیس اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان) و ژنرال عبدالرشید دوستم (معاون اول رئیس جمهوری افغانستان) یکی از وقایع مهم سیاسی کابل طی هفته‌های اخیر بود. عده‌ای معتقد هستند که پایه‌گذاری چنین شورایی می‌تواند موجب ایجاد شکاف در بدنه دولت وحدت ملی افغانستان شود و دسته‌ای دیگر هدف این شورا را تقویت وحدت و اجماع ملی ارزیابی می‌کنند.
گروهی دیگر می گویند که تشکیل چنین ائتلاف سیاسی که باید آن را موازی با دولت وحدت ملی افغانستان بدانیم، به نوعی انتقام‌گیری عبدالله عبدالله از اشرف غنی قلمداد می‌شود؛ چراکه پایه‌های اصلی آن توسط کسانی بنا شده است که از نزدیکان رئیس اجرایی دولت افغانستان به حساب می‌آیند.
در این بین موضوعی که همچنان ساختار سیاسی و امنیتی افغانستان را تهدید می‌کند، حضور طالبان و انجام عملیات‌های متعدد در ولایت‌های مختلف این کشور است. علاوه بر طی شدن مسیر سلسله عملیات‌های بهاری که امسال به یاد ملااختر منصور (رهبر سابق طالبان) از سوی کادر و هسته مرکزی طالبان به عنوان عملیات‌های منصوری نامگذاری شده بود، همچنان شاهد اشغال شهرها و ولایت‌های مختلف و همچنین انفجارهای انتحاری در افغانستان هستیم که تمامی این موضوعات لزوم پیگیری جدی فرآیند صلح کابل با طالبان را گوشزد می‌کند.
البته دخالت و کارشکنی دولت‌های خارجی مانند پاکستان، آمریکا و تا حدودی هم روسیه، باعث شده تا دولت وحدت ملی افغانستان نتواند بر فرایند صلح با طالبان جامه عمل بپوشاند. اما در مقابل صلح با گلبدین حکمتیار (رهبر حزب اسلامی حکمتیار) را می‌توان برگ برنده‌ای مهم در دست دولت حاکم بر کابل قلمداد کرد.
برای بررسی و واکاوی موضوع‌های مذکور به گفت‌وگو با «هارون نجم‌پور» سرپرست موقت سفارت افغانستان در ایران پرداختیم. وی معتقد است که تشکیل شورای عالی نجات افغانستان را نباید یک خطر جدی برای کشورش قلمداد کرد بلکه فضای اجماع ملی با تاسیس این شورا محقق خواهد شد.
مشروح این گفت‌وگو به شرح ذیل از نظر می‌گذرد.
ایلنا: در هفته‌های گذشته شاهد تاسیس شورای عالی نجات افغانستان توسط اشخاصی مانند محمد محقق (معاون رئیس اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان) و ژنرال عبدالرشید دوستم (معاون اول رئیس جمهوری افغانستان) بودیم. به نظر شما تشکیل چنین شورایی آن هم به موازات دولت وحدت ملی افغانستان موجب ایجاد شکاف نمی‌شود؟ اساساً تشکیل این شورا را می‌توان تهدیدی برای امنیت و سیاست افغانستان دانست؟
نجم‌پور: خیر، این‌گونه نیست. ائتلافی که صورت گرفته، از عناصر و افراد داخل دولت وحدت ملی افغانستان است و همانطور که مقام‌های کابل هم به آن اشاره کردند، هدف از این ائتلاف که تحت عنوان شورای عالی نجات افغانستان مطرح شده است تقویت دولت و نظام وحدت ملی افغانستان است. به هیچ وجه به هم‌ریختگی سیاسی و امنیتی در در این راستا صورت نخواهد گرفت.
همانطور که عبدالله عبدالله هم در جلسات گذشته اظهار کرده بود، در حالت فعلی به یک اجماع ملی احتیاج داریم و نباید فعالیتی صورت بگیرد که اوضاع و احوال سیاسی و امنیتی افغانستان وخیم شود. اطمینان داریم که سیاست‌های کلی دولت مورد توافق همه جناح‌های سیاسی افغانستان است و همگی برای تقویت دولت و نظام وحدت ملی افغانستان تلاش می‌کنند. به صورتی که حتی بحث استقرار امنیت هم در این راستا به صورت ملی پیگیری می‌شود و حتی اعضای این ائتلاف بر این موضوع تاکید داشتند. یقین داریم که تشکیل ائتلاف‌هایی مانند شورای عالی نجات افغانستان و حتی رایزنی‌هایی که صورت می‌گیرد، همگی به نفع و منفعت کشور است.
ایلنا: آخرین وضعیت صلح با طالبان به چه صورتی پیگیری شده است؟ آیا صلح با حکمتیار توانسته تاثیری بر طالبان داشته باشد و اصولاً آنها بر سر میز مذاکره حاضر خواهند شد؟
نجم‌پور: فرایند صلح با طالبان یک مساله بسیار پیچیده، طولانی و البته حساس قلمداد می‌شود. چراکه مقوله جنگ یک موضوع پیچیده و چند لایه به حساب می‌آید و از این جهت نمی‌توانیم به صورت کاملاً روشن و مشخص بگوییم که چه بازه زمانی باید برای صلح با طالبان صرف بشود تا موضوع به سرانجام برسد.
در مورد صلح با حکمتیار باید بگویم که این موضوع مورد استقبال عمومی مردم افغانستان قرار گرفت و یک عزم ملی در پس آن وجود داشت. بخشی از عناصر حزب اسلامی حکمتیار پس از صلح به داخل دولت آمدند و این یک موضوع تشویق‌کننده و موتور محرک بسیار خوب و مفید قلمداد می‌شود و البته باید آن را به عنوان یک دستاورد بزرگ برای مردم و دولت وحدت ملی افغانستان قلمداد کنیم.
اینکه می‌گویم صلح با حکمتیار یک دستاورد ملی بود، این است که پس از پیوستن و ورود ایشان به کابل برخی از هسته‌ها و عناصر طالبان با مقام‌های افغانستان تماس گرفتند و آمادگی خود را برای صلح اعلام کردند. از این رو در تلاش هستیم که فرایند صلح را به صورت جدی‌تر پیگیری کنیم.
ایلنا: چه تمهیدات و برنامه‌هایی برای پیگیری جدی‌تر مذاکرات صلح در نظر گرفته شده است؟
نجم‌پور: محورهای زیادی در این خصوص تبیین شده است. به عنوان مثال از طریق دوستان منطقه‌ای خود در صدد هستیم تا این روند تقویت شود؛ حتی در صدد اعمال فشار بر دفتر سیاسی طالبان در قطر هستیم تا بتوانیم نتیجه‌ای به دست بیاوریم. اما باید مد نظر داشته باشیم که تا زمانی که طالبان زیر سلطه پاکستان باشد و استقلال تصمیم‌گیری نداشته باشند بدون تردید نمی‌توانند با کابل مذاکره کنند.
تعدادی از طالب‌ها همچنان زیر فشار پاکستان هستند و حتی خانواده برخی از آنها گروگان گرفته شده‌اند و تعدادی هم که حاضر به صلح شدند به صورت کاملاً مرموز و مشکوک در پاکستان کشته شدند.
بدون شک نیاز است تا بخش‌هایی از طالبان را از تروریسم بین‌المللی جدا کنیم؛ چراکه قسمت‌هایی از طالبان از بدنه نیروهای داخلی افغانستان است و علاقه‌مند به صلح و گفت‌وگو با کابل هستند اما متاسفانه از کشورهای همسایه مانند پاکستان دستورهایی به آنها داده می‌شود که موانع گسترده‌ای بر سر راه فرایند صلح ایجاد می‌شود.
لذا هر زمان که بتوانیم طالبان را از زیر سلطه پاکستان بیرون بکشیم، بدون تردید فرآیند صلح هدفمندتر و مفیدتر پیگیری خواهد شد.
ایلنا: آیا فقط پاکستان مانع صلح با طالبان است یا دولت‌های دیگر در این موضوع دخیل هستند؟ به عنوان مثال روسیه اعلام کرده است که برای مقابله با داعش در افغانستان از طالبان حمایت می کند؛ این موضوع را چگونه باید تحلیل کنیم؟
نجم‌پور: باید توجه داشت که جنگ در افغانستان به ضرر تمامی همسایگان و کشورها است. بدون تردید اگر بخشی از طالبان با کابل صلح کند و پای میز مذاکره بیایند روند و فرآیند صلح راحت‌تر قابل پیگیر خواهد بود.
اینکه در افغانستان عناصری از داعش، سازمان تروریستی القاعده و همچنین حزب التحریر ازبکستان و نیروهای چچنی وارد افغانستان می‌شوند یا اینکه قرار بر این باشد تا بخشی از نیروهای شکست خورده در عراق و سوریه به افغانستان منتقل شوند، همگی آنها در مقیاس طالبان ارزیابی می‌شوند و همانند طالبان با آنها برخورد سخت خواهد شد. برای ما هیچ تفاوتی میان داعش و طالبان وجود ندارد و این دیدگاه دولت افغانستان است. شاید داعش یک پله از طالبان بالاتر باشد اما به هر حال نگاه ما به آنها در یک سطح است و آنها را تروریست می‌دانیم.
هیچ نیرویی در افغانستان نمی تواند با موضوع تروریسم مقابله کند جز دولت افغانستان. بهترین راه این است که کشورها برای مقابله با تروریست‌ها با دولت وحدت ملی افغانستان همکاری کنند و ساز و کارهای جلوگیری از رسیدن پول و سلاح به طالبان را به صورت جدی تقویت و پیگیری کنند.
هر گونه کمک مالی و تسلیحاتی که از سوی کشورهای دوست و دشمن افغانستان به طالبان اهداء شود، بدون تردید در گام اول شهروندان افغانستان را هدف قرار خواهد داد و پس از آن دولت کابل و سپس دولت‌ها و کشورهای دیگر را مورد هجمه قرار می‌دهد.
گفت‌وگو: فرشاد گلزاری
