سرکوب عربستان متغیر مشترک در انقلاب بحرین و یمن/ آل‌خلیفه حاشیه امن بریتانیا در منطقه
مولفه‌های انقلاب بحرین و یمن تا حدود زیادی شبیه به یکدیگر هستند که دلیل اصلی آن حضور سعودی‌ها در هر دو پرونده بوده است.
«صباح زنگنه» نماینده سابق ایران نزد سازمان همکاری اسلامی در تشریح وضعیت انقلاب بحرین و یمن پس از گذشت شش سال در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: ریشه اصلی انقلاب ۱۴ فوریه بحرین را باید در عدم اجرایی شدن تعهدات آل‌خلیفه به مردم خود جست‌وجو کرد. مردم بحرین از سال‌های گذشته به دنبال احقاق حقوق خود در عرصه حقوق شهروندی و همچنین عدم وجود دموکراسی در کشور خود بودند تا بتوانند از این طریق تعهداتی که دولتمردان بحرین به آنها داده بودند را عملیاتی کنند. در واقع باید بگوییم که آل‌خلیفه در بحرین مسائلی را مطرح کرد که به دنبال آن وعده‌های بزرگ نمایان شد و انتظارات مردم این کشور را بالا برد که البته سالیان گذشته هم این وضعیت وجود داشت؛ اما پس از آن که مردم نتوانستند جواب مثبتی از روند اصلاحات امور در بحرین دریافت کنند شاهد بودیم که خیزش‌های مردمی و نهایتاً انقلاب بحرین شکل گرفت.
وی افزود: بدون تردید اگر به صورت پرونده‌ای به سلسله انقلاب‌های رخ داده در بحرین، تونس، مصر، لیبی و حتی یمن نگاهی گذرا بیاندازیم می‌فهمیم که انقلاب بحرین نسبت به سایر انقلاب‌ها مغفول مانده است. از همان اوایل شکل‌گیری هسته‌های اعتراضی شاهد سرکوب‌های گسترده علیه انقلابیون این کشور بودیم که به دنبال آن بازداشت علما و جوانان این کشور را به چشم دیدیم و این روند تاکنون ادامه دارد. به طوری که چند روز گذشته سه نفر از جوانان بحرینی به دلیل اعتراض به وضعیت موجود اعدام شدند که این نشان می‌دهد وضعیت سرکوب و میزان وخامت اوضاع در بحرین اگر بدتر از اوایل رخدادهای انقلاب این کشور نباشد حداقل تا حد متوسط همچنان ادامه دارد.
در این بین باید به انقلاب یمن و سرنگونی رژیم علی عبدالله صالح اشاره شود چراکه در صنعا مردم یمن همانند بحرین خواهان تشکیل یک دولت و حکومت دموکرات بوده اما تفاوتی که انقلاب یمن با بحرین داشت، بحث تاکید مردم یمن بر روی برگزاری انتخابات یمنی – یمنی بود تا بتوانند از این طریق حرکت خود را که اصلاح امور و استقرار دموکراسی بود محقق و تثبیت کنند. در این بین شاهد بودیم که انقلاب یمن هم تا حدود زیادی همانند پرونده بحرین ناتمام مانده است. چراکه یک عنصر در هر دو پرونده یعنی انقلاب یمن و بحرین مشترک بوده که آن هم «حضور نظامی عربستان سعودی» است.
این تحلیلگر مسائل منطقه با اشاره به دخالت سعودی‌ها در انقلاب یمن و بحرین عنوان کرد: در تحلیل کلان و در بررسی محورهای اصلی انقلاب یمن و بحرین به صورت مشهود شاهد حضور نظامی و امنیتی نیروهای آل‌سعود در خاک دو کشور بودیم و صراحتاً این پیام مخابره می‌شود که اگر این انقلاب‌ها به بن بست رسید یا حداقل از شدت آن کاسته شد، دلیل اصلی آن حضور نیروهای سعودی و دخالت مستقیم در امور این دو کشور است. از این جهت باید بگوییم که در انقلاب بحرین زمانی که آل‌خلیفه نتوانست با مردم مقابله کند از ظرفیت و توان نیروهای امنیتی، پلیس و حتی کماندوهای عربستان سعودی برای سرکوب معترضان استفاده کرد.
وی ادامه داد: در پرونده یمن هم شاهد بودیم پس از بالا گرفتن خیزش‌های مردمی، عربستان احساس کرد که منافع ریاض در یمن که به نوعی حیات خلوت و حوزه نفوذ سنتی سعودی‌ها قلمداد می‌شد، در خطر است و از این جهت شاهد بودیم که سناریوی خشن‌تر نسبت به پرونده بحرین در یمن کلید خورد که تاکنون هم ادامه دارد. به گونه‌ای که سعودی‌ها پس از آن که متوجه شدند قرار است «عبدربه منصور هادی» جایگاهی در یمن نداشته باشد تمامی معادلات را دستخوش تغییر قرار دادند و حملات نظامی خود از زمین و هوا را علیه تمامی مردم یمن و احزاب و جناح‌های مختلف یمن صورت داد.
در پرونده شاهد بودیم که داعش و القاعده وارد زمین بازی این کشور شدند و یک تهدید تروریستی وارد خاک این کشور شد که تمامی آنها در سناریوهای مطرح شده عربستان مشخص شده بود. از این جهت باید بگوییم که عربستان به عنوان یک متغیر مشترک در پرونده انقلاب‌های یمن و بحرین به حساب می‌آید که البته به موازات آن برخی از کشورهای سازمان همکاری‌های اسلامی هم در این دو پرونده حضور داشتند.
زنگنه در پایان خاطرنشان کرد: آنچه که تا حدودی پرونده انقلاب بحرین را از یمن متمایز می‌کند، حمایت بریتانیا و آمریکا از رژیم آل خلیفه در منامه است. به گونه‌ای که بحرین به صورت سنتی از مستعمرات انگلستان تلقی می‌شده و حتی ابزار، تسلیحات و تجهیزات ضد شورش و نظامی که در اختیار ساختار امنیتی و نظامی بحرین است تا حدود زیادی از سوی لندن تامین می‌شود. از این منظر غربی‌ها سعی داشتند با قطع ارتباط کامل مردم و حاکمیت بحرین بتوانند زمینه‌های سرکوب را فراهم بیاورند اما هیچ‌گاه اقدام‌های مجرمانه دولت بحرین در رسانه‌های آمریکا و بریتانیا مطرح نشد. از این جهت یکی از دلایلی که غربی‌ها مایل هستند تا بحرین کماکان به سرکوب شهروندان خود ادامه دهد، این است که آنها از این کشور به عنوان سوپاپ اطمینان سیاست‌های خود استفاده می‌کنند. چراکه اگر وضعیت و منحنی خیزش‌های مردمی از بحرین به عربستان سرایت کند، بدون تردید منافع کلان آمریکا و بریتانیا در منطقه و غرب آسیا به خطر خواهد افتاد.