پشت پرده سناریوی عربستان و اسرائیل برای فروپاشی مصر
شکاف میان عربستان و مصر از ماههای گذشته افزایش پیدا کرد که سوریه و پروژه سد اتیوپی تنها بخش کوچکی از آن به حساب میآید اما در این بین نباید از نقش اسرائیل غافل ماند.
«مجتبی امانی» رئیس سابق دفتر حافظ منافع ایران در مصر در بررسی تنش ایجاد شده در مناسبات مصر و عربستان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: شکاف میان عربستان و مصر به مانند اختلاف میان یک کشور با هفت هزار سال تاریخ و کشور دیگر با نهایتاً ۷۰ سال سابقه تاریخی است. قطعاً موارد اختلاف این دو کشور را میتوان پس از سفر ملک سلمان به قاهره و توافق در اختیار گذاشتن جزایر تیران و صنافیر از سوی مصر دانست. البته پروندههای دیگری از جمله حمایت مصریها از سوریه یا جانبداری آنها از قطعنامه روسها در شورای امنیت سازمانملل هم در این بین تاثیرگذار بوده است. به گونهای که نگرش عربستان به سوریه و به طور کلی به منطقه، خلاف راهبرد مصریها در غرب آسیا و محیط خارج قاهره است. از این جهت تعارض دیدگاه میان دو کشور اختلافها را افزایش داده است.
وی افزود: از منظر دیگر، بحث رهبری جهان عرب یکی از موضوعهایی است که از دهههای گذشته محور اختلاف بین مصر و عربستان تلقی میشده است. تا جایی که در اتحادیه عرب رقابت مصر و عربستان برای رهبری جهان عرب را شاهد بوده و هستیم. لذا آنچه که در مورد اختلاف میان دو کشور باید مدنظر داشته باشیم این است که پس از سقوط مرسی و طی مدت کوتاه به یکباره این اختلافات نمایان شد و همانطور که در ابتدا به آن اشاره شد، عمده این اختلافها ریشه نگرشی دارد.
چرخش عربستان و تغییر مواضع آنها در حمایت از اخوان المسلمین یمن موجب شد تا مصریها اعتراض زیادی نسبت به مواضع عربستان اعلام کنند. این روند تا جایی پیش رفت که دامنه اختلافها به اتیوپی کشیده شد. به گونهای که پس از حضور مقامهای ریاض در این کشور و بازدید از پروژه سد شش هزار مگاواتی اتیوپی بر روی رودخانۀ نیل، مقامهای سیاسی قاهره رسماً اعتراض خود را اعلام کردند. چراکه مقامهای سیاسی مصر معتقدند احداث چنین سدی بر روی رودخانه نیل موجب خواهد شد تا ذخیره آبی مصر با مشکل مواجه شود و در این بین شاهد شدیدترین اعتراضهای مصر علیه عربستان در ماههای گذشته بودیم.
این کارشناس مسائل بینالملل با تاکید بر اینکه اسرائیل با حمایت پنهان از عربستان قصد مقابله و تضعیف سیاستهای مصر را دارد، گفت: با توجه به دادههای منتشر شده از سوی رسانههای مصری به نظر میآید که اسرائیل پشت این پرونده حضور داشته و حتی گفته شده برخی از مشاوران پروژه سد اتیوپی از کشور قطر بودهاند. از این منظر مصر اقدامهای عربستان را «ورود ریاض به خط قرمز خود» میداند. به طوری که پس از این وقایع جمعی از نخبگان، نویسندگان و روزنامهنگاران مصری اعلام کردند که دولت مصر باید در واکنش به اقدامهای عربستان اقدام به برقراری روابط و مناسبات با ایران کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: عربستان با رصد اقتصاد مصر به این نتیجه رسیده است که به دلیل ضعیف بودن اقتصاد قاهره باید از اهرم فشار علیه آنها استفاده شود. از این منظر نگاه عربستان به مصر و همچنین نگاه مصر به عربستان، به دلیل داعیهداری و رهبری در جهان عرب یک نگاه زاویهدار و مغرورانه نسبت به یکدیگر است. لذا به نظر میرسد تنشها در آینده میان قاهره و ریاض افزایش پیدا کند. اما این نکته را نباید از قلم بیاندازیم که نظارهگر اصلی این نزاع تلآویو خواهد بود. درست است که اسرائیل به صورت مستقیم وارد این مناقشه نمیشود و به صورت پنهان راهبرد خود را طرحریزی و اجرا میکند، اما باید بگوییم که یکی از بهرهبرداران اصلی این پرونده رژیم صهیونیستی خواهد بود.