عمان، پیامآور صلح
عمان یا مسقط نامهایی هستند که در بحرانهای خاورمیانه به وفور شنیده میشوند. خلاف دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس که هر کدام به نحوی در تحولات اخیر منطقه نقش منفی ایفا میکنند، مسقط در تلاش است تا جایگاه خود را به عنوان «میانجی سنتی» بحرانهای خاورمیانه تثبیت کند.
خاورمیانه منطقهای است که همواره در بحران بوده اما پس از وقوع انقلابهای عربی که در تونس کلید خورد، بر آتش این بحران افزوده شد. کشورهای عربی غرب آسیا و شمال آفریقا یکی پس از دیگری در دومینوی انقلابها افتادند؛ در برخی از آنها مانند تونس، مصر و لیبی حکومتهای دیکتاتوری سرنگون شدند و در برخی دیگر مانند بحرین، مبارزه هنوز ادامه دارد. سرویسهای اطلاعاتی غربی و منطقهای در روند این تحولات بیکار نماندند و تلاش کردند تا مسیر این انقلابها را به نفع خود مصادره کنند؛ نمونه آن را نیز میتوان در مصر و لیبی مشاهده کرد، در حالی که چهار سال از سرنگونی «حسنی مبارک» و «معمر قذافی» میگذرد، این دو کشور هنوز صحنه درگیریهای داخلی است و نظامیان بار دیگر در مصر حکومت را به دست گرفتند.
سوریه نیز یکی از همین کشورها بود که در جریان انقلابهای عربی، صحنه ناآرامی و درگیری شد. اما در سوریه نیز مسیر اعتراضات به سمت دیگری مایل شد و گروههای تکفیری به این کشور سرازیر شدند. از چهار سال پیش تا کنون سوریه به عنوان یکی از بحرانهای اصلی خاورمیانه موضوع گفتوگوهای زیادی بوده است.
یمن نیز یکی دیگر از کشورهایی بود که در جریان انقلابهای عربی به ناآرامی کشیده شد و مردم این کشور «علی عبدالله صالح» را از قدرت به زیر کشیدند. این کشور نیز در طول سالهای گذشته محل ناآرامی و اعتراض بود اما پس از تغییر و تحولات جدید و تقابل انصارالله با حکومت «عبدربه منصورهادی»، فصل جدیدی از جنگ در آن آغاز شد.
عمان یا مسقط نامهایی هستند که در بحرانهای خاورمیانه به وفور شنیده میشوند. خلاف دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس که هر کدام به نحوی در تحولات اخیر منطقه نقش منفی ایفا میکنند، مسقط در تلاش است تا جایگاه خود را به عنوان «میانجی سنتی» بحرانهای خاورمیانه تثبیت کند و میانجی صلح به خصوص در سوریه و یمن باشد.
عمان، کشور میانجی
در مسائلی که پیش از این در خصوص آنها گفته شد، مسقط به عنوان یک کشور عربی تلاش میکند در کنار ایران- نه مانند برخی کشورهای عربی دیگر که در کنار رژیم صهیونیستی رودرروی ایران قرار گرفتهاند- این مناقشهها را تمام کند؛ ایران نیز همواره اعلام کرده است که از مذاکرات برای برقراری صلح در منطقه به خصوص بحرانهای سوریه ویمن استقبال میکند و به این امر معتقد است که بحرانهای این دو کشور راهکار نظامی ندارد. تحلیلگران و کارشناسان مسائل منطقه، دلیل این رویکرد عمان را به زمان قبل از انقلاب اسلامی مربوط میدانند.
«سلطان قابوس بن سعید آل سعید» پادشاهی کنون سلطاننشین عمان که از سال ۱۹۷۰ میلادی زمام امور این کشور را در دست دارد، با معضلی به نام شورش «ظفّار» دست به گریبان بود و ارسال نیروهای ارتش ایران در سال ۱۹۷۳ این موضوع را حل کرد؛ از طرف دیگر، پس از کنار زدن «سعید بن تیمور» توسط سلطان قابوس، ایران جز اولین کشورهایی بود که حکومت جدید را به رسمیت شناخت. به همان دلیلی که ذکر شد، برخی میگویند که پادشاه عمان تاج و تخت خود را تا حدودی مدیون ایران میداند و همچنان مسقط به عنوان یک دوست به تهران نگاه میکند. به همین دلیل عمان تلاش میکند با میانجیگری و ایفای نقش مثبت بر خلاف دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس، به جای بحرانسازی در منطقه آبی بر آتش جنگها بریزد.
امنیت یمن، امنیت عمان
کشور یمن که امروز بخشی از خروجی رسانهها را به خود اختصاص داده، همسایه جنوب غربی عمان است. بنابراین به همان دلیل که ناامنی در عراق و افغانستان بر امنیت ایران تاثیر میگذارد، جنگ در یمن نیز امنیت عمان را با خطر مواجه میکند.
استان «المهره» مرز میان یمن و عمان است. هر چند به دلیل اعلام وفاداری نظامیان حاضر در این استان به منصور هادی، المهره از بمباران نیروهای عربستانی در امان مانده است اما این بخش یمنی این استان به حضرموت ختم میشود. استان حضرموت در اختیار تروریستهای القاعده است و نمیتوان با قطعیت گفت که این شبهنظامیان عملی علیه عمان انجام نمیدهند. از طرف دیگر و سوای از تمام این مسائل، موضع یمن یک بحران منطقهای است و بحران در یک منطقه به تدریج دامن دیگر کشورها را نیز میگیرد؛ همانطور که تروریسم فعال در سوریه راه خود را به طرف عراق پیدا کرد. به همین دلیل مسقط محل مذاکرات صلح یمن شد تا این کشور تاریخی که در نقطهای استراتژیک در خاورمیانه واقع شده است، بار دیگر نقش میانجی را ایفا کند.