مومنی در گفتوگو با ایلنا:
ائتلاف سیاسی علیه اردوغان و مشکلات داخلی کار را برای وی سخت میکند/ اگر انتخابات وارد دور دوم شود طرح سناریوهای انحرافی از سوی «آکپارتی» محتمل است
کارشناس مسائل ترکیه گفت: انتقادهای مردم از سیاست خارجی آنکارا و راهبردهای رئیسجمهوری ترکیه در حالی تشدید شده که اقتصاد این کشور با مشکلات جدی روبهرو است و هیچ دورنمایی از بهبود وجود ندارد.
«قاسم مؤمنی» کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به شروع رقابتهای انتخاباتی در ترکیه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: اخیراً رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه با حضور و سخنرانی در جمع حامیان خود در آنکارا رسماً رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری ترکیه که قرار است ۱۴ می سال جاری میلادی (برابر ۲۴ اردیبهشت) برگزار شود را شروع کرد. قبل از تحلیل فضای داخلی و خارجی ترکیه باید به این موضوع اشاره کنم که زمانی که اردوغان از شهرداری استانبول توانست به نخستوزیری ترکیه برسد، ابتداً حزب رفاه ترکیه را به حزب عدالت و توسعه تبدیل کرد که این حزب به نوعی یادگار نجمالدین اربکان و برخی دیگر از شخصیتهای سیاسی درجه یک ترکیه بود. اردوغان توانست با استفاده از تاریخ و تحولات سیاسی ترکیه که نظامیان این کشور روزی بر آن حاکم بودند، اوضاع را به نفع خود رقم بزند و سپس تمام نیروهای نظامی و امنیتی را با خود هماهنگ کند و در نهایت شاهد آن بودیم که وی به ریاست جمهوری ترکیه رسید.
وی ادامه داد: در این مدت اردوغان اقدامات زیادی را در داخل ترکیه و به خصوص پس از کودتای خونین اما نافرجام سال ۲۰۱۶ میلادی انجام داد و اوضاع تا جایی پیش رفت که او مخالفانش را به حاشیه راند و توانست قانون اساسی ترکیه را چندین بار دستخوش تغییر قرار دهد؛ این اتفاقها به نوعی باعث شد اردوغان روند اجرایی کشور را تغییر دهد و همه چیز را به نفع خود و حزب متبوعش کانالیزه کند. به همین جهت معتقدم که حضور او در کسوت ریاست جمهوری طی سالهای اخیر، باعث شد تا شرایط در داخل ترکیه تغییر کند و متأسفانه سیاست خارجی این کشور هم دستخوش تحولات جدی قرار گرفت. همین حالا که اردوغان درگیر انتخابات ۱۴ می ۲۰۲۳ است وضعیت در منطقه و همچنین در سیاست خارجی ترکیه به نحوی پیش میرود که به نظرم برای او موانعی به وجود آمده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: اردوغان بهرغم اینکه به دنبال دیدار با بشار اسد است اما همچنان سوریه به این درخواست آنکارا پاسخ مثبت نداده است. از سوی دیگر، شاهد آن هستیم که یک شکست در داخل برای وی در عرصه سیاسی ثبت شده است. دلیل این شکست هم انتقادهای مردم از سیاست خارجی آنکارا است و این در حالی اتفاق افتاده که اقتصاد ترکیه با مشکلات جدی روبهرو شده و هیچ دور نمایی از بهبود آن وجود ندارد. در جای دیگر چندینبار به بیماری ایشان اشاره شده و حتی مردم این پرسش را مطرح میکنند که ترکیه پس از اردوغان قرار است به کدام سمت و سو برود. این مسائل در زمانی اتفاق افتاده که بحث زلزله اخیر در ترکیه هم باعث شده عملکرد دولت اردوغان با انتقادهای زیادی روبهرو شود. یکی از این انتقادها بحث ساخت و سازهای غیرمهندسی و غیرمجاز توسط نزدیکان اردوغان بوده که حاصل آن به جای ماندن آوارها و کشته شدن حدود ۵۰ هزار نفر در این بلای طبیعی بوده است.
وی افزود: این موضوعات که نشاندهنده فساد سیستماتیک در ترکیه است به همراه وضعیت نامناسب اقتصادی این کشور، باعث شده تا علیه اردوغان یک ائتلاف سیاسی به رهبری کمال قلیچداراوغلو شکل بگیرد. از سوی دیگر افت و خیزهایی که در روابط ترکیه با غرب رویت میشود نشان از آن دارد که راه اردوغان برای پیروزی در انتخابات آتی بسیار سخت و دشوار خواهد بود. حال اگر در دور اول انتخابات ریاست جمهوری ترکیه اردوغان پیروز میدان شود، تکلیف یکسره خواهد شد اما اگر انتخابات به دور دوم کشیده شود در اینجا صرفاً دو احتمال وجود خواهد داشت.
مؤمنی در پایان با تشریح دو فرضیه در مورد دور دوم انتخابات آتی ترکیه خاطرنشاین کرد: احتمال نخست این است که اردوغان از قدرت خارج میشود و در مقابل مخالفان او با یکدیگر ائتلاف میکنند و دولت ائتلافی علیه وی تشکیل خواهند داد. احتمال دوم هم این است که اردوغان ممکن است برگزاری دور دوم انتخابات را بنا به دلایلی عقب بیندازد یا در مسیر برگزاری آن مانعتراشی کند که این مانع میتواند یک سناریوی امنیتی و سیاسی در درون خود داشته باشد و فضا را به سمت دیگر هدایت کند. بر همین اساس باید منتظر بود و دید که تا ۱۴ می چه اتفاقاتی در صحنه سیاست داخلی و سیاست خارجی ترکیه روی خواهد داد.